ทำ ICSI (เด็กหลอดแก้วอิ๊กซี่) พร้อมเลี้ยงตัวอ่อนด้วยตู้ Embryo Scope Plus

การกระตุ้นไข่ เก็บไข่ และแช่แข็งไข่ (Egg Stimulation and Embryo Freezing) เป็น 3 กระบวนการที่อยู่ในขั้นตอนการทำเด็กหลอดแก้ว

• ตรวจสุขภาพ - เพื่อคัดกรองโรคประจำตัว โรคติดเชื้อ หรือโรคที่อาจส่งต่อทางพันธุกรรม รวมถึงค่าฮอร์โมนที่สำคัญต่อการผลิตไข่ (ดูรายละเอียดที่นี่)
• **ฉีดยากระตุ้นไข่ - **แพทย์ให้ฉีดยาฮอร์โมนกระตุ้นไข่ด้วยตัวเองทุกวันที่บ้าน ประมาณ 8-12 วัน (ขึ้นกับแต่ละคน)
• ติดตามการเติบโตของไข่ - ระหว่างฉีดยาฮอร์โมนกระตุ้นไข่ แพทย์จะนัดมาตรวจเช็กขนาดและความคืบหน้าของการผลิตไข่ทุก 2-3 วัน และปรับยากระตุ้นตามผลการตรวจที่ออกมา ระหว่างฉีดยากระตุ้นไข่ ผู้เข้ารับบริการต้องรักษาสุขภาพเพื่อเอื้ออำนวยต่อการผลิตไข่ที่มีคุณภาพด้วย
• ฉีดยาให้ไข่สุก - เมื่อแพทย์ประเมินว่าขนาดและปริมาณไข่ที่ผลิตออกมาพร้อมต่อการเก็บแล้ว จะฉีดกระตุ้นให้ไข่สุก หลังจากฉีดยาครบ 34-36 ชั่วโมง ไข่จะสุกอย่างเต็มที่ แพทย์จะนัดเข้ามาเก็บไข่
• เก็บไข่ - วิสัญญีแพทย์ให้ยานอนหลับอ่อนๆ จากนั้นแพทย์จะเริ่มการดูดเก็บไข่ผ่านทางช่องคลอดออกมาฝ่ายหญิง
• เก็บเชื้ออสุจิ - ฝ่ายชายต้องเก็บอสุจิด้วยตัวเองส่งเจ้าหน้าที่
• ปฏิสนธิ - นักวิทยาศาสตร์นำไข่และอสุจิมาปฏิสนธิในห้องแล็บเพื่อให้เกิดเป็นตัวอ่อน แล้วเพาะเลี้ยงให้ได้ระยะที่เหมาะสม
• แช่แข็งตัวอ่อน - ถ้ามีตัวอ่อนหลายตัว ตัวอ่อนที่ไม่ได้ใช้งานและยังแข็งแรง สามารถแช่แข็งไว้กับนักวิทยาศาสตร์เพาะเลี้ยงตัวอ่อน ถ้าในอนาคตอยากมีลูกอีก ก็กลับมาใช้ตัวอ่อนนี้ได้

ถ้าไม่พร้อมทำเด็กหลอดแก้ว แต่ฝ่ายหญิงอยู่ในวัยที่มีเซลล์ไข่ที่แข็งแรงสมบูรณ์ อยากเก็บไข่เอาไว้ก็เข้ามากระตุ้นไข่ เก็บไข่ และแช่แข็งไข่ไว้ก่อนได้

ระยะเวลาตั้งแต่กระตุ้นไข่จนถึงแช่แข็งไข่ ใช้เวลานานเท่าไร?
ระยะเวลาตั้งแต่เริ่มฉีดยากระตุ้นไข่ไปจนถึงแช่แข็งไข่จะใช้เวลาประมาณ 2 สัปดาห์ ตามกระบวนการต่อไปนี้

• ตรวจสุขภาพ โดยทั่วไปใช้เวลาเพียง 1 วัน
• กระตุ้นไข่ 8-12 วัน
• เก็บไข่เพื่อนำไปแช่แข็ง 1 วัน

ขั้นตอนการกระตุ้นไข่
ระหว่างที่ฉีดยากระตุ้นไข่ ผู้รับบริการต้องดูแลสุขภาพให้เหมาะสมเพื่อให้ร่างกายผลิตไข่ที่มีคุณภาพออกมาได้มากที่สุด เช่น พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียดหรือวิตกกังวลเกินไป ห้ามหักโหมออกกำลังกาย กินอาหารที่มีประโยชน์ และงดมีเพศสัมพันธ์ชั่วคราว

• แพทย์จ่ายยาฮอร์โมนที่กระตุ้นให้ร่างกายผลิตเซลล์ไข่ออกมามากขึ้นกว่าปกติ มี 2 ประเภทคือ ยากินและยาฉีด แพทย์จะประเมินประเภทยาที่เหมาะต่อร่างกายผู้รับบริการ แต่ส่วนมากมักใช้ยาแบบฉีด หรือใช้ยาทั้ง 2 แบบร่วมกัน ส่วนปริมาณยาที่ฉีดจะขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของผู้รับบริการ
• ตำแหน่งในการฉีดยากระตุ้นไข่อยู่ที่ข้างสะดือห่างออกมาประมาณ 1 นิ้วมือ โดยจะต้องฉีดยากระตุ้นไข่ในเวลาเดียวกันทุกวัน อุปกรณ์การฉีดจะคล้ายกับปากกาที่ส่วนปลายสามารถเลื่อนปรับปริมาณยาตามแพทย์สั่งได้
• เมื่อถึงเวลาฉีดยา ให้ทำความสะอาดผิวด้วยแผ่นแอลกอฮอล์ก่อน จากนั้นประกอบหัวเข็มเข้ากับตัวอุปกรณ์ฉีดยา ปรับเลขปริมาณยาให้ถูกต้อง
• ถอดปลอกปิดหัวเข็มออก ตามด้วยถอดจุกยางออกจากเข็ม ลักษณะเข็มฉีดยากระตุ้นไข่จะเล็กและสั้นกว่าเข็มฉีดยาทั่วไป
• เปิดหน้าท้อง ใช้มืออีกข้างจับเนื้อหน้าท้องขึ้นมาเล็กน้อย แล้วกดเข็มลงไปในมุม 90 องศา หลังจากนั้นกดปลายปลอกอุปกรณ์ที่เป็นปุ่มลงไปให้สุด
• ระหว่างที่กดปลอกฉีดยาไว้ ให้มองตรงแถบตัวเลขตรงปลายปลอกฉีดยา ซึ่งต้องเลื่อนจากเลขปริมาณยาที่แพทย์แจ้งไว้กลับไปที่เลข 0 แล้วให้ค้างไว้สักครู่ก่อนจะถอดอุปกรณ์ออก
• ในทุก 2-3 วัน แพทย์จะนัดให้ผู้เข้ารับบริการกลับเข้ามาตรวจดูความสมบูรณ์และจำนวนไข่ที่ผลิตออกมา ร่วมกับเจาะเลือดตรวจดูการเปลี่ยนแปลงของค่าฮอร์โมน

ขั้นตอนการเก็บไข่
ขั้นตอนการเก็บไข่จะใช้เวลาประมาณ 30 นาที โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้

• ผู้รับบริการขึ้นนอนบนเตียงขาหยั่ง วิสัญญีแพทย์ให้สารยาและยานอนหลับอ่อนๆ ผ่านทางหลอดเลือด
• แพทย์ทำความสะอาดผิวช่องคลอดอีกครั้ง
• แพทย์สอดอุปกรณ์อัลตราซาวด์ที่ติดเข็มดูดเซลล์ไข่เข้าไปในช่องคลอด
• ภาพอัลตราซาวด์ภายในรังไข่จะปรากฎบนจอภาพ ทำให้แพทย์เห็นจำนวนและขนาดไข่แต่ละใบที่ต้องการจะเก็บ
• แพทย์ดูดเก็บเซลล์ไข่ผ่านทางหัวเข็มของเครื่องอัลตราซาวด์จนครบ
• เคลื่อนย้ายผู้เข้ารับบริการไปนอนพักยังห้องสังเกตอาการต่ออีก 1-2 ชม.
• ไข่/ตัวอ่อนที่เก็บได้ จะนำไปแช่แข็งในสารไนโตรเจนเหลวที่อุณหภูมิติดลบ -196 องศา

ความรู้สึกขณะเก็บไข่ เจ็บหรือไม่?
อาจมีความรู้สึกเจ็บในขั้นตอนที่วิสัญญีแพทย์ให้สารยาผ่านทางหลอดเลือดได้บ้าง แต่จะใกล้เคียงกับเวลาให้น้ำเกลือทางหลอดเลือด หลังจากนั้นจะนอนหลับตลอดช่วงเวลาของการเก็บไข่

หลังจากตื่นขึ้นมา อาจรู้สึกปวดท้อง ท้องอืด แน่นท้อง คลื่นไส้ หรือมีเลือดออกทางช่องคลอดได้บ้าง แพทย์จะจ่ายยาแก้ปวดและยาปฏิชีวนะเพื่อบรรเทาอาการและอาจให้น้ำเกลือ ถ้าไม่มีอาการผิดปกติใดๆ ก็สามารถเดินทางกลับบ้านได้โดยไม่ต้องพักฟื้นที่สถานพยาบาล

ควรเก็บไข่ให้ได้กี่ใบ?
ในการทำเด็กหลอดแก้วในแต่ละครั้ง หากคู่รักแช่แข็งไข่เก็บเอาไว้ก่อนแล้ว แพทย์จะนำไข่ออกมาละลายเพื่อปฏิสนธิกับเชื้ออสุจิ แต่ไม่ใช่ไข่ทุกใบที่แช่แข็งไว้แล้วจะมีโอกาสนำไปปฏิสนธิกับเชื้ออสุจิสำเร็จทั้งหมด โดยไข่ที่แช่แข็งไว้จะมีโอกาสรอดประมาณ 80-90% หลังแพทย์ละลายเพื่อเตรียมนำไปผสมกับเชื้ออสุจิ

ดังนั้นการแช่แข็งไข่เพื่อให้มีบุตร 1 คน ถ้าฝ่ายหญิงอายุต่ำกว่า 35 ปี ก็ควรเก็บให้ได้ประมาณ 10-15 ใบ แต่ถ้าอายุมากกว่า 35 ปีหรือมีแผนมีบุตรหลังอายุ 35 ปีขึ้นไป ก็ควรเก็บให้ได้ประมาณ 15-20 ใบขึ้นไป เพราะเป็นช่วงวัยที่โอกาสการตั้งครรภ์จะยากขึ้น

แช่แข็งไข่ สามารถเก็บไว้ได้นานเท่าไร?
ไข่ที่แช่แข็งไว้สามารถเก็บไว้ได้นานเป็นหลัก 10 ปี ณ ปัจจุบันถือว่าสามารถเก็บได้นานเท่าที่ต้องการ ตราบใดที่ยังอยู่ภายใต้อุณหภูมิติดลบ ทุกเซลล์และระบบการทำงานของไข่จะถูกหยุดไว้ด้วยไนโตรเจนเหลว

ค่าใช้จ่ายในการแช่แข็งไข่โดยทั่วไปจะเก็บค่าบริการเป็นหลักปี โดยในกรณีที่ยังไม่พร้อมกลับมาใช้ไข่ สถานพยาบาลจะติดต่อไปแจ้งเตือนทางคู่รักในทุกปีเพื่อชำระค่าบริการค่าแช่แข็งไข่ แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขของสถานพยาบาลแต่ละแห่ง

ขั้นตอนการปฏิสนธิ
หลังจากเก็บไข่สำเร็จ แพทย์จะคัดเลือกอสุจิที่มีความสมบูรณ์และแข็งแรงที่สุดของฝ่ายชาย แล้วนำมาผสมกับไข่ที่เก็บมาได้จากฝ่ายหญิง โดยเจาะไข่เพื่อฉีดตัวอสุจิเข้าไปผสมกับไข่โดยตรงจนเกิดการปฏิสนธิเพื่อให้ได้ตัวอ่อนในที่สุด

ขั้นตอนเพาะเลี้ยงตัวอ่อน (Embryo Culture)
เมื่อไข่กับอสุจิเกิดการปฏิสนธิแล้ว จะต้องทำการเพาะเลี้ยงตัวอ่อนเป็นระยะเวลาประมาณ 3-5 วันโดยจะนำมาตัวอ่อนมาเพาะเลี้ยงต่อในตู้เลี้ยงแบบพิเศษ นั่นก็คือ EmbryoScope Plus

ข้อดีของการเพาะเลี้ยงตัวอ่อนในตู้

• ระบบ Time lapse สามารถติดตามการเติบโตของตัวอ่อนได้แบบ Real time โดยไม่ต้องเปิดตู้เลี้ยงตัวอ่อน ทำให้การเพาะเลี้ยงตัวอ่อนมีความต่อเนื่อง ไม่ต้องถูกนำออกมานอกตู้ซึ่งอาจจะเสี่ยงได้รับผลกระทบต่อตัวอ่อนได้
• ถ่ายทอดภาพขณะเติบโตอยู่ในตู้เลี้ยงออกมาให้เห็นได้เหมือนภาพวงจรปิด แพทย์ประเมินการพัฒนาการของตัวอ่อนได้อย่างแม่นยำ
• ช่วยส่งเสริมและสนับสนุนให้ตัวอ่อนเติบโต และพัฒนาตัวได้ดียิ่งขึ้น เพราะมีความปลอดภัยในการเลี้ยงตัวอ่อน ลดการรบกวนตัวอ่อนส่งผลให้ตัวอ่อนมีคุณภาพที่ดีและเจริญเติบโตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
• ข้อมูลการเจริญเติมโตของตัวอ่อน จะมีการบันทึกตลอดเวลา ทำให้แพทย์สามารถนำข้อมูลในส่วนนี้ไปคำนวนคะแนน (iDASCORE) ได้ และตัวอ่อนที่มีคะแนนเยอะ จะถูกคัดเลือกเข้าโพรงมดลูก จึงทำให้โอกาสตั้งครรภ์สูง

เมื่อตัวอ่อนเจริญเติบโตเต็มที่ในวันที่ 5 หรือระยะบลาสโตซีสต์ (Blastocyst) จะถูกนำไป “แช่แข็ง” เพื่อให้สามารถเก็บไว้ใช้ในภายหลังได้ การแช่แข็งตัวอ่อนจึงเป็นการคงสภาพตัวอ่อนให้มีประสิทธิภาพสดใหม่ รอวันที่คุณแม่มีสุขภาพและมดลูกที่พร้อมในการฝังตัวอ่อนไปที่โพรงมดลูก ทำให้มั่นใจได้ว่าการตั้งครรภ์จะมีศักยภาพสูงสุด

โดยจะใช้วิธีแช่แข็งไข่แบบ Vitrification หรือ การแช่แข็งตัวอ่อนแบบผลึกแก้ว นำไข่หรือตัวอ่อนแช่ลงในน้ำยาที่มีสารป้องกันความเย็นที่มีความเข้มข้นสูงเพื่อให้เซลล์ขาดน้ำอย่างรวดเร็ว ไข่หรือตัวอ่อนจะถูกวางลงในหลอดขนาดเล็กซึ่งจะช่วยให้ระบายความร้อนได้อย่างรวดเร็ว จากนั้นจะนำหลอดที่มีตัวอ่อนหรือไข่จุ่มลงในไนโตรเจนเหลวที่ -196 องศา

การแช่แข็งแบบผลึกแก้ว มีอัตราการรอดชีวิตของตัวอ่อนและไข่สูงกว่าวิธีการแช่แข็งแบบเดิม พบว่าอัตราการรอดของตัวอ่อนหลังละลาย สูงขึ้นถึงเกือบ 90-100% ทำให้เพิ่มอัตราการตั้งครรภ์และยังสามารถเก็บรักษาตัวอ่อนและอสุจิได้เป็นระยะเวลานาน