โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา (Lambda)

HDmall สรุปให้

ขยาย

ปิด

แลมบ์ดา (Lambda) หรือเชื้อไวรัสโควิดกลายพันธุ์ สายพันธุ์ C.37 ถูกพบครั้งแรกที่ประเทศเปรู ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2563 และในปัจจุบัน พบผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาแล้วอย่างน้อย 29 ประเทศทั่วโลก แต่ยังไม่พบในไทย
องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้กำหนดให้โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาอยู่ในกลุ่มเชื้อกลายพันธุ์ที่น่าสนใจ (Variant of Interest หรือ VOI) ร่วมกับโควิดสายพันธุ์อีต้า (Eta) ไอโอต้า (Iota) และแคปป้า (Kappa)
ข้อมูลจากหน่วยงานสาธารณสุขอังกฤษ (Public Health England: PHE) พบว่า โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดามีการกลายพันธุ์บริเวณหนามโปรตีน (Protein spike) 7 ตำแหน่ง ได้แก่ G75V, T76I, del247/253, L452Q, F490S, D614G และ T859N ซึ่งอาจส่งผลให้โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดามีศักยภาพในการแพร่เชื้อเพิ่มขึ้น และอาจลดประสิทธิภาพของแอนติบอดีบางตัวที่ใช้เพื่อยับยั้งไวรัสได้
นักวิจัยจากคณะแพทยศาสตร์กรอสแมน มหาวิทยาลัยนิวยอร์ก (NYU Grossman School of Medicine) ได้ทดสอบประสิทธิภาพของวัคซีน mRNA ยี่ห้อ Pfizer และ Moderna กับโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา พบว่า โปรตีนสไปค์ของแลมบ์ดาสามารถลดประสิทธิภาพของแอนติบอดีที่ถูกกระตุ้นด้วยวัคซีนได้บางส่วน แต่ยังมีประสิทธิภาพเพียงพอต่อการป้องกันโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาได้
เปรียบเทียบแพ็กเกจและราคาตรวจหาเชื้อโควิด-19 หรือแอดไลน์ @hdmall.support

เมื่อพูดถึงโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา ใครหลายคนอาจไม่รู้จัก เพราะไม่ใช่สายพันธุ์โควิดหลักที่แพร่ระบาดอยู่ในไทยในขณะนี้

อย่างไรก็ตาม โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาเป็นหนึ่งในสายพันธุ์โควิดที่ต้องเฝ้าระวัง เพราะมีจำนวนผู้ติดเชื้อไปแล้วอย่างน้อย 29 ประเทศทั่วโลก อีกทั้งยังมีงานวิจัยที่ชี้ให้เห็นว่า สายพันธุ์แลมบ์ดาอาจมีศักยภาพในการแพร่ระบาดที่รวดเร็ว และหลบหลีกภูมิคุ้มกันได้เหมือนเดลต้า

แล้วเชื้อโควิด-19 กลายพันธุ์แลมบ์ดา คืออะไร เกิดขึ้นเมื่อไหร่ แพร่ระบาดภูมิภาคใดบ้าง มีอันตรายอย่างไร วัคซีนโควิดในไทย ป้องกันได้หรือไม่ HDmall.co.th หาคำตอบมาให้แล้ว

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา

แลมบ์ดา (Lambda) หรือเชื้อไวรัสโควิดกลายพันธุ์ สายพันธุ์ C.37 ถูกพบครั้งแรกที่ประเทศเปรู ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2563 และในปัจจุบัน พบผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาแล้วอย่างน้อย 29 ประเทศทั่วโลก แต่ยังไม่พบในไทย

องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้กำหนดให้โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาอยู่ในกลุ่มเชื้อกลายพันธุ์ที่น่าสนใจ (Variant of Interest หรือ VOI) ร่วมกับโควิดสายพันธุ์อีต้า (Eta) ไอโอต้า (Iota) และแคปป้า (Kappa) (ข้อมูล ณ วันที่ 13 สิงหาคม 2564)

โดยเกณฑ์ของเชื้อกลายพันธุ์ที่น่าสนใจ (VOI) มีดังนี้

มีการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม ที่คาดการณ์ หรือทราบว่า มีผลกระทบต่อลักษณะของไวรัส เช่น การแพร่เชื้อ ความรุนแรงของโรค การหลบหนีของภูมิคุ้มกัน การวินิจฉัย หรือการรักษา
เป็นสาเหตุของการแพร่ระบาดในชุมชน หรือกลุ่มผู้ติดเชื้อโควิด-19 ในหลายประเทศ ซึ่งมีความเสี่ยงต่อต่อการแพร่ระบาดไปทั่วโลก

ในด้านของราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ได้ให้ความเห็นเกี่ยวโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาว่า เป็นเชื้อกลายพันธุ์ที่กำลังสร้างความพิศวงและวิตกกังวลให้กับนักวิทยาศาสตร์อยู่ในขณะนี้ เนื่องจากแลมบ์ดามีลักษณะการกลายพันธุ์ที่ผิดปกติใกล้เคียงกับเดลต้า (Delta) โดยมีความสามารถในการแพร่กระจายเชื้อได้รวดเร็ว และหลบภูมิคุ้มกันได้

สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาทั่วโลก เป็นอย่างไร?

ในปัจจุบันโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาเป็นโควิดสายพันธุ์หลักที่แพร่ระบาดในประเทศเปรู คิดเป็น 81% ของผู้ป่วยโควิด-19 นับตั้งแต่เดือนเมษายน 2564 ที่ผ่านมา

และเมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2564 ฐานข้อมูลกลางโควิดโลก GISAID ได้รายงานจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1,845 ราย ในทั่วโลก ดังนี้

ชิลี มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 707 ราย
สหรัฐอเมริกา มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 525 ราย
เปรู มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 222 ราย
เยอรมนี มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 87 ราย
อาร์เจนตินา มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 86 ราย
แม็กซิโก มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 57 ราย
สเปน มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 43 ราย
เอกวาดอร์ มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 30 ราย
อิสราเอล มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 19 ราย
โคลอมเบีย มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 15 ราย
ฝรั่งเศส มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 13 ราย
อียิปต์ มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 8 ราย
สวิตเซอร์แลนด์ มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 7 ราย
สหราชอาณาจักร มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 6 ราย
อิตาลี มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 5 ราย
บราซิล มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 3 ราย
แคนาดา มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 3 ราย
เนเธอร์แลนด์ มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
อารูบา มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
โปรตุเกส มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
เดนมาร์ก มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
สาธารณรัฐเช็ก มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
ตุรกี มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
ออสเตรเลีย มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
คูราเซา มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย
ซิมบับเว มีจำนวนผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา 1 ราย

จากรายงานดังกล่าว พบว่า ยังไม่มีผู้ติดเชื้อโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาในประเทศไทย

โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา มีการกลายพันธุ์ที่น่ากลัว อย่างไร?

ข้อมูลจากหน่วยงานสาธารณสุขอังกฤษ (Public Health England: PHE) พบว่า โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดามีการกลายพันธุ์บริเวณหนามโปรตีน (Protein spike) 7 ตำแหน่ง ได้แก่ G75V, T76I, del247/253, L452Q, F490S, D614G และ T859N

การกลายพันธุ์ดังกล่าว อาจส่งผลให้โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดามีศักยภาพในการแพร่เชื้อเพิ่มขึ้น และอาจลดประสิทธิภาพของแอนติบอดีบางตัวที่ใช้เพื่อยับยั้งไวรัสได้

ทั้งนี้ผลกระทบดังกล่าวยังอยู่ในระหว่างการศึกษาเพิ่มเติม (ข้อมูล ณ วันที่ 25 มิถุนายน 2564)

โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา มีลักษณะอาการอย่างไร?

ในปัจจุบันยังไม่มีผลการวิจัยแน่ชัดว่า โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาทำให้เกิดอาการเจ็บป่วยแตกต่างจากเชื้อไวรัสสายพันธุ์อื่นอย่างไร ทำให้การสังเกตอาการติดเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์แลมบ์ดา ยังคงยึดตามอาการแสดงของโควิด-19 ที่พบได้ทั่วไป ดังนี้

อาการโควิดที่พบได้ทั่วไป ได้แก่ มีไข้ ไอแห้ง อ่อนเพลีย จมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่ได้รับรส คัดจมูก ตาแดง เจ็บคอ ปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อ มีผื่นขึ้นตามผิวหนัง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องร่วง ท้องเสีย หนาวสั่น และเวียนหัว
อาการโควิดรุนแรง ได้แก่ หายใจหอบถี่ หายใจลำบาก ไม่อยากอาหาร เวียนหัว สับสน มึนงง เจ็บหน้าอก แน่นหน้าอก มีไข้ 38 องศาขึ้นไป เสียความสามารถในการเคลื่อนไหว และใบหน้า หรือริมฝีปากเปลี่ยนสี

นอกจากกลุ่มผู้ที่มีอาการแสดงแล้ว ยังมีผู้ป่วยโรคโควิด-19 ในกลุ่มที่ไม่แสดงอาการอีกด้วย โดยในกลุ่มนี้จะไม่มีอาการแสดงใดๆ เลย ตั้งแต่ได้รับเชื้อมาจนกระทั่งเป็นปกติ

วัคซีนโควิดป้องกันโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา ได้หรือไม่?

นักวิจัยจากคณะแพทยศาสตร์กรอสแมน มหาวิทยาลัยนิวยอร์ก (NYU Grossman School of Medicine) ได้ทดสอบประสิทธิภาพของวัคซีน mRNA ยี่ห้อ Pfizer และ Moderna กับโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดา พบว่า

โปรตีนสไปค์ของแลมบ์ดาสามารถลดประสิทธิภาพของแอนติบอดีที่ถูกกระตุ้นด้วยวัคซีนได้บางส่วน แต่วัคซีน mRNA ทั้ง 2 ยี่ห้อ ยังมีประสิทธิภาพเพียงพอต่อการป้องกันโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาได้

ในส่วนของวัคซีนโควิดซิโนแวค มีการศึกษาโดยผลวิจัยในฉบับร่าง (Preprint) พบว่า โควิดสายพันธุ์แลมบ์ดามีความต้านทานเพิ่มขึ้นต่อวัคซีนโควิดซิโนแวค

โดยนักวิจัยได้ตรวจสอบผลกระทบของโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาต่อการติดเชื้อ และแอนติบอดีที่กระตุ้นโดยวัคซีนโควิดซิโนแวค โดยใช้ตัวอย่างพลาสมาจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในซานติอาโก ประเทศชิลี ที่ได้รับวัคซีนครบ 2 โดส

นักวิจัยพบว่า โปรตีนสไปค์ของโควิดสายพันธุ์แลมบ์ดาทำให้เกิดการติดเชื้อเพิ่มขึ้น เมื่อเปรียบเทียบกับโควิดสายพันธุ์อัลฟา หรือแกมมา นั่นจึงอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้มีการแพร่ระบาดมากขึ้นในประเทศชิลี

เชื้อไวรัสโคโรน่า SAR-COV-2 ยังคงมีการกลายพันธุ์ได้ตลอดเวลา ซึ่งยากที่จะคาดเดาได้ว่า สายพันธุ์ใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นจะมีความรุนแรงมากน้อยเพียงใด

วิธีที่ดีที่สุดคือ การป้องกันตนเองตามคำแนะนำของหน่วยงานสาธารณสุขอย่างเคร่งครัด ไม่ว่าคุณจะฉีดวัคซีนโควิดครอบโดสแล้ว หรืออยู่ระหว่างการฉีด หรือยังไม่ได้รับวัคซีนโควิดเลย

หากสนใจเข้ารับการตรวจหาเชื้อโควิด-19 สามารถ เปรียบเทียบราคาล่าสุดและแพ็กเกจตรวจหาเชื้อโควิด-19 ได้ที่นี่เลย หรือติดตามข่าวสารวัคซีนโควิดในไทยที่ไลน์ @hdmall.support มีแอดมินใจดีคอยให้บริการข้อมูล สั่งซื้อแพ็กเกจ และจองคิวนัดหมายทุกวัน ตั้งแต่เวลา 9 โมงเช้าถึงตีหนึ่ง! แอดเลยไม่ต้องรอ

รวมบทความที่เกี่ยวข้องกับวัคซีนโควิด

ที่มาของข้อมูล

โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย, โควิด-19 สายพันธุ์แลมบ์ดา (https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/โควิด-19-สายพันธุ์แลมบ์ดา/), 13 สิงหาคม 2564.

ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์ Chulabhorn Royal Academy, โควิดแลมบ์ดา โควิดสายพันธุ์น่าพิศวง (https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=896738991184305&id=309713019886908), 13 สิงหาคม 2564.

BBC, โควิด-19 : “แลมบ์ดา” ไวรัสสายพันธุ์ใหม่ อันตรายกว่าเดลตาจริงหรือ (https://www.bbc.com/thai/international-57752238), 13 สิงหาคม 2564.

CNBC, Here’s what you need to know about the lambda Covid variant (https://www.cnbc.com/2021/07/09/covid-heres-what-you-need-to-know-the-lambda-variant.html), 13 August 2021.

Health Policy Watch, Lambda, the Newest WHO Variant of Interest, is Now in 29 Countries (https://healthpolicy-watch.news/lambda-new-variant-interest-29-countries/), 13 August 2021.

Public Health England, SARS-CoV-2 variants of concern and variants under investigation in England (https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1001354/Variants_of_Concern_VOC_Technical_Briefing_17.pdf), 13 August 2021.

Sciencefocus, Lambda COVID variant: All you need to know about the new UK coronavirus strain (https://www.sciencefocus.com/news/lambda-variant/), 13 August 2021.

WHO, Tracking SARS-CoV-2 variants (https://www.who.int/en/activities/tracking-SARS-CoV-2-variants/), 13 August 2021.