ฉีดวัคซีนป้องกันไข้สมองอักเสบที่เกิดจากไวรัสเจอี 1 เข็ม สำหรับผู้ที่อายุ 18 ปีขึ้นไป

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนป้องกันไข้สมองอักเสบ

ไข้สมองอักเสบจากไวรัสเจอี เป็นโรคติดต่อที่มียุงรำคาญเป็นพาหะนำโรค โดยมีสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมหลายชนิดเป็นที่อาศัยของไวรัส คนส่วนใหญ่ที่ติดเชื้อไม่แสดงอาการ ผู้ติดเชื้อ 300-500 ราย มีเพียง 1 รายที่แสดงอาการ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นเด็กอายุต่ำกว่า 10 ปี โดยเฉพาะช่วงแรกเกิดถึง 4 ปี และมีอัตราการตายและพิการทางสมองสูง โรคนี้พบแพร่กระจายทั่วทวีปเอเชีย ปัจจุบันการรักษายังทำได้เพียงการรักษาตามอาการเท่านั้น ยังไม่มียารักษาเฉพาะ แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีน

อาการหลังจากติดเชื้อไข้สมองอักเสบจากไวรัสเจอี

• อาการในระยะเริ่มต้นมักจะมีไข้ ปวดเมื่อย อ่อนเพลีย และจะเริ่มปวดศีรษะมากขึ้น มีอาการอาเจียน ง่วงซึมจนไม่รู้สึกตัว 
• บางรายอาจมีอาการเกร็งชักกระตุก รวมทั้งมีอาการหายใจไม่สม่ำเสมอร่วมด้วย
• ในรายที่ติดเชื้อรุนแรง อาจเสียชีวิต ประมาณวันที่ 7-9 หลังติดเชื้อ 
• เมื่อหายแล้วประมาณร้อยละ 60 ของผู้ป่วยจะมีความพิการเหลืออยู่ เช่น อัมพาตแบบแข็งเกร็ง (Spastic) ของแขนขา สติปัญญาเสื่อม 

ไข้สมองอักเสบจากไวรัสเจอี ติดต่อได้อย่างไร?
โรคนี้ติดต่อกันได้โดยมียุงที่มีเชื้อ Japanese Encephalitis เป็นตัวนำที่สำคัญ โดยยุงชนิดนี้เพาะพันธุ์ในท้องนาที่มีน้ำขัง และหมูเป็นรังโรคที่สำคัญ หากยุงไปกัดหมูที่มีเชื้อ เชื้อจะเข้าไปเพิ่มจำนวนในยุง และเมื่อยุงมากัดคนก็จะเป็นการแพร่เชื้อเข้าสู่คนในที่สุด

วัคซีนไข้สมองอักเสบจากไวรัสเจอี (Japanese Encephalitis Vaccine)
การฉีดวัควัคซีนป้องกันโรคไข้สมองอักเสบจากไวรัสเจอี (Japanese Encephalitis) มีประสิทธิภาพสูงกว่าร้อยละ 90 อย่างไรก็ตามระยะเวลาในการคุ้มโรคนั้นยังไม่มีหลักฐานชัดเจน แต่พบว่าประสิทธิภาพจะลดลงเมื่อเวลาผ่านไป โดยสามารถให้วัคซีนได้ตั้งแต่อายุ 9 เดือนขึ้นไป

ฉีดวัคซีนอย่างไร?

• ในเด็กเล็ก จะได้รับวัคซีนเป็นชนิดเชื้อเป็นที่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง จำนวน 2 ครั้ง ได้แก่ ครั้งแรก ที่อายุ 9-12 เดือน และครั้งที่ 2 ห่างจากครั้งแรก 3-24 เดือน 
• หากเป็นวัคซีนชนิดเชื้อตายจะต้องฉีดรวม 3 เข็ม โดยเข็มที่สองฉีดห่างจากเข็มแรก 4 สัปดาห์ และเข็มที่สามฉีดห่างจากเข็มที่สองเป็นเวลา 1 ปี
• ผู้ที่เคยได้รับวัคซีนเชื้อตายมาก่อนแต่ยังไม่ครบ สามารถฉีดต่อด้วยวัคซีนชนิดเชื้อเป็นที่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง
• โดยวัคซีนทั้งสองชนิด จะถูกฉีดเข้าไปบริเวณใต้ผิวหนังในชั้นไขมัน สำหรับเด็กเล็กจะนิยมฉีดบริเวณหน้าขา ส่วนเด็กโตและผู้ใหญ่จะฉีดบริเวณต้นแขน

ต้องฉีดวัคซีนกระตุ้นหรือไม่?
ผู้ที่ได้รับวัคซีน 2 เข็ม ร้อยละ 80-90 จะมีระดับภูมิคุ้มกันสูงพอที่จะป้องกันการติดเชื้อได้ระยะหนึ่ง และเมื่อได้รับวัคซีนครบ 3 เข็มจะป้องกันโรคได้ 3-5 ปี หากอาศัยในพื้นที่ระบาด แนะนำให้ฉีดกระตุ้น 1 เข็ม ทุก ๆ 4-5 ปี อีกไม่เกิน 2 ครั้ง ก็จะสามารถป้องกันโรคในช่วงวัยที่มีความเสี่ยงสูงได้