ขูดหินปูน พร้อมเกลารากฟัน ที่ Asoke Montri Dental Clinic (อโศกมนตรีเด็นทัลคลินิก)

ขูดหินปูน

คราบหินปูน⠀เกิดจากคราบจุลินทรีย์ หรือเศษอาหารที่สะสมอยู่ตามซอกฟันเนื่องจากเป็นบริเวณที่ทำความสะอาดได้ไม่ทั่วถึง เมื่อเวลาผ่านไปคราบเหล่านี้จะจับกับแร่ธาตุจากน้ำลายและอาหารกลายเป็นของแข็งเกาะอยู่บนผิวฟัน ซอกเหงือก ซอกฟัน และขอบฟัน ทันตแพทย์จึงแนะนำให้ขูดหินปูนทุกๆ 6 เดือน เพื่อสุขภาพปากและฟันที่แข็งแรง และลดความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาในช่องปาก

เกิดอะไรขึ้นเมื่อปล่อยคราบหินปูนทิ้งไว้?
นอกจากฟันจะมีคราบเหลืองที่ทำให้สูญเสียความมั่นใจแล้ว หินปูนยังเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรคและแบคทีเรีย ซึ่งเป็นต้นเหตุสำคัญของปัญหาสุขภาพเหงือกและฟันมากมาย ตั้งแต่แต่กลิ่นปาก ฟันผุ ฟันโยก เหงือกอักเสบ เหงือกร่น เลือดออกง่ายขณะแปรงฟัน จนอาจถึงขั้นทำให้ต้องถอนฟันได้

การขูดหินปูนบ่อยๆ จะทำให้ฟันบางหรือสึกจริงหรือไม่?
การขูดหินปูนไม่มีผลกับเนื้อฟัน เนื่องจากเครื่องมือขูดหินปูนไฟฟ้า ใช้การสั่นความเร็วสูงของปลายเครื่องมือไปกระแทกให้หินปูนหลุดออกมา ไม่ได้ไปสัมผัสกับตัวฟันโดยตรง การขูดหินปูนบ่อยๆ จึงไม่ทำให้ฟันบางหรือสึก

การขูดหินปูนมีขั้นตอนอย่างไร?
การขูดหินปูนเป็นการขจัดหินปูนออกจากช่องปากด้วยอุปกรณ์ทางการแพทย์ ซึ่งมีขั้นตอนดังนี้

• ตรวจสุขภาพฟัน ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพฟันอย่างละเอียด ทั้งปริมาณหินปูน ฟันผุ หรือปัญหาทางช่องปากอื่นๆ เพื่อประเมินการรักษา
• ขูดหินปูน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือขจัดหินปูนแบบที่มีแรงสั่นสะเทือนความถี่สูงเพื่อทำให้หินปูนหลุดออก จากนั้นจะใช้เครื่องมือชิ้นเล็ก (Hand instruments) ขูดหินปูนโดยละเอียดอีกครั้ง
• ทำความสะอาดฟันและเคลือบฟลูออไรด์ หลังจากล้างคราบหินปูน ทันตแพทย์จะใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดอีกครั้ง และเคลือบฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุ

หมายเหตุ

• ผู้ที่เป็นโรคหัวใจ หอบหืด ลมชัก ความดันโลหิตสูง และเบาหวาน ควรแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบก่อน เพื่อการหาวิธีขูดหินปูนที่เหมาะสม
• ผู้ที่ใช้ยาต้านเกล็ดเลือด ควรหยุดใช้ยา 7-10 วัน ก่อนพบทันตแพทย์

เกลารากฟัน

เกลารากฟัน⠀คือการใช้เครื่องมือปริทันต์กำจัดหินปูนที่อยู่ใต้เหงือก ลึกมากกว่า 3 มิลลิเมตรขึ้นไป เป็นทันตกรรมที่ทำให้เกิดความเจ็บปวดจึงนิยมทำร่วมกับการฉีดยาชา
การเกลารากฟันจะทำร่วมกับการขูดหินปูนเพื่อรักษาโรคปริทันต์อักเสบ (โรคที่เกิดกับเนื้อเยื่อปริทันต์ ได้แก่ เหงือก กระดูกเบ้าฟัน และเอ็นยึดปริทันต์) โดยจะทำให้ผิวรากฟันเรียบ และเนื้อเยื่อเหงือกสามารถกลับมายึดแน่นติดกับผิวฟันได้เหมือนเดิม
ทันตแพทย์จะพิจารณาให้รักษาด้วยการเกลารากฟันเมื่อพบอาการในกลุ่มโรคปริทันต์อักเสบ เช่น เลือดออกตามไรฟันขณะแปรงฟัน เหงือกบวมแดง มีกลิ่นปาก เหงือกร่น มีหนองออกตามร่องเหงือก ฟันโยก หรือมีร่องเหงือกลึกผิดปกติ เป็นต้น

ขั้นตอนการเกลารากฟันร่วมกับการขูดหินปูน เป็นอย่างไร?
การเกลารากฟันร่วมกับการขูดหินปูนเพื่อรักษาโรคปริทันต์อักเสบโดยทั่วไป มีขั้นตอนดังนี้

• ตรวจสุขภาพฟัน ทันตแพทย์จะตรวจสุขภาพฟันอย่างละเอียด ทั้งปริมาณหินปูน ฟันผุ หรือปัญหาทางช่องปากอื่นๆ เพื่อประเมินการรักษา
• ขูดหินปูน ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือขจัดหินปูนแบบที่มีแรงสั่นสะเทือนความถี่สูงเพื่อทำให้หินปูนหลุดออก จากนั้นจะใช้เครื่องมือชิ้นเล็ก (Hand instruments) ขูดหินปูนโดยละเอียดอีกครั้ง
• เกลารากฟัน ใช้เครื่องมือปริทันต์กำจัดหินปูนที่อยู่ใต้เหงือกในส่วนที่การขูดหินปูนไม่สามารถกำจัดออกได้ ส่วนใหญ่จะอยู่ลึกกว่า 3 มิลลิเมตรขึ้นไป
• การขัดฟัน เป็นการขัดคราบเล็กๆ ที่อาจหลงเหลืออยู่หลังการขูดหินปูน และขจัดรอยหยาบบนพื้นผิวฟัน เพื่อลดการสะสมของคราบพลัคใหม่
• เคลือบฟลูออไรด์ ในบางคลินิกทันตกรรมอาจมีการเคลือบฟลูออไรด์เพิ่มเติม เพื่อป้องกันฟันผุ