ผ่าตัดบายพาสหัวใจ เทคนิคหัวใจไม่หยุดเต้น (Off-Pump CABG)

การทำบายพาสหัวใจคืออะไร?

การทำบายพาสหัวใจ (Coronary Artery Bypass Grafting: CABG) หรือเรียกอีกชื่อว่า “การผ่าตัดทำทางเบี่ยงเส้นเลือดหัวใจ” เป็นการผ่าตัดเพื่อรักษาโรคหลอดหัวใจตีบ ด้วยการสร้างทางเบี่ยงเพื่อเพิ่มทางเลือกในการไหลเวียนของหลอดเลือดที่อวัยวะหัวใจ แทนที่หลอดเลือดเดิมที่มีการตีบหรืออุดตัน

โดยทางเบี่ยงที่ใช้จะเป็นหลอดเลือดที่แพทย์นำมาจากตำแหน่งอื่นๆ ของร่างกาย เช่น หลอดเลือดหลังกระดูกหน้าอก หลอดเลือดระหว่างข้อมือและข้อศอก หลอดเลือดที่ขา
เทคนิคการทำบายพาสหัวใจแบบเดิม แพทย์จะมีการหยุดหัวใจผู้ป่วยเอาไว้ชั่วคราวในระหว่างการผ่าตัด และจะใช้เครื่องปอดและหัวใจเทียม (On-Pump CABG) เป็นตัวช่วยให้หลอดเลือดนำส่งเลือดไปเลี้ยงทั่วร่างกายโดยไม่ต้องพึ่งพาหัวใจ

การผ่าตัดบายพาสหัวใจแบบไม่หยุดหัวใจ คืออะไร?
การผ่าตัดบายพาสหัวใจแบบไม่หยุดหัวใจ (Off-Pump Coronary Artery Bypass: OPCAB) คือ การผ่าตัดทำทางเบี่ยงเส้นเลือดหัวใจโดยที่หัวใจยังคงเต้นทำงานอยู่ ไม่มีการใช้เครื่องปอดและหัวใจเทียมเข้ามาเป็นตัวช่วยในการผ่าตัด

แพทย์จะใช้เครื่องมือพิเศษที่เรียกว่า “Local Stabilizer” เข้ามาหยุดพื้นที่ของหัวใจที่ต้องเชื่อมต่อทางเบี่ยงให้หยุดนิ่งเท่านั้น ในขณะที่พื้นที่ส่วนอื่นๆ ของหัวใจจะยังเต้นสูบฉีดเลือดตามปกติ

ข้อดีของการผ่าตัดบายพาสหัวใจแบบไม่หยุดหัวใจ

• ช่วยลดโอกาสเสียเลือดระหว่างผ่าตัดได้มากกว่า
• ปริมาณยาสลบที่ใช้น้อยกว่า
• ลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการหยุดหัวใจไว้ชั่วคราว เช่น ภาวะอัมพาต ภาวะอักเสบทั่วร่างกาย การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ
• ระยะเวลาพักฟื้นหลังผ่าตัดสั้นขึ้นกว่าเดิม

การผ่าตัดบายพาสหัวใจแบบไม่หยุดหัวใจ เหมาะกับใคร?
การผ่าตัดบายพาสแบบไม่หยุดหัวใจ เป็นเทคนิคการผ่าตัดที่นิยมใช้ในกับผู้ป่วยโรคหัวใจที่สูงอายุ รวมถึงผู้ที่มีแนวโน้มเกิดภาวะแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายหลังผ่าตัด และผู้ป่วยโรคหัวใจที่มีโรคประจำตัวอื่นๆ ร่วมด้วย จนเสี่ยงเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคปอดเรื้อรัง โรคไต โรคตับ

การผ่าตัดบายพาสหัวใจแบบไม่หยุดหัวใจ พักฟื้นกี่วัน?
หลังจากผ่าตัดเสร็จสิ้น ผู้ป่วยจะต้องนอนพักฟื้นต่อที่โรงพยาบาลประมาณ 1 สัปดาห์ ส่วนระยะเวลาในการพักฟื้นหลังออกจากโรงพยาบาลจะขึ้นอยู่กับเงื่อนไขสุขภาพ ช่วงอายุ รวมถึงโรคประจำตัวอื่นๆ ในผู้ป่วยแต่ละท่าน

โดยทั่วไปผู้ป่วยจะสามารถเริ่มลุกเดินช้าๆ และนั่งเก้าอี้ได้หลังผ่าตัดประมาณ 1-2 วัน รวมถึงเริ่มกินอาหารอ่อนๆ และดื่มน้ำได้ภายหลังผ่าตัดทันที หรือประมาณ 1 วันหลังผ่าตัด

ขั้นตอนการผ่าตัดบายพาสหัวใจแบบไม่หยุดหัวใจ

1. แพทย์วางยาสลบผู้ป่วย
2. แพทย์กรีดเปิดแผลเพื่อนำหลอดเลือดส่วนที่แข็งแรงมาใช้ทำเป็นทางเบี่ยง
3. แพทย์กรีดเปิดแผลที่หน้าอก แล้วใช้อุปกรณ์ Local Stabilizer เข้าหยุดตำแหน่งของหัวใจที่ต้องผ่าตัดให้หยุดขยับตัวชั่วคราว
4. แพทย์ใช้สายรัดหรือเทปสำหรับผ่าตัดหลุดการไหลเวียนของหลอดเลือดที่มีการตีบตันหรืออุดตัน
5. แพทย์ต่อปลายหลอดเลือดที่ใช้เป็นทางเบี่ยงเข้ากับหลอดเลือดแดงใหญ่ ส่วนปลายอีกด้านต่อเข้ากับหลอดเลือดที่อุดตัน
6. แพทย์ถอดสายรัดหรือเทปออก เลือดจากหลอดเลือดส่วนที่ตีบหรืออุดตันจะไหลเข้าสู่หลอดเลือดที่เป็นทางเบี่ยงแทน
7. แพทย์เย็บปิดแผล