ขูดมดลูก (d/c)
รายละเอียด
HDcare สรุปให้
- การขูดมดลูก คือ การขูดเนื้อเยื่อภายในมดลูกเพื่อตรวจวินิจฉัยหรือเพื่อรักษาความผิดปกติที่เกิดจากมดลูก
- ในบางกรณีมีวิธีอื่นๆ ทดแทนการขูดมดลูก ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อหาทางเลือกที่ดีที่สุด
ขูดมดลูกรักษาอะไรได้บ้าง?
- รักษาเนื้องอกที่รกในครรภ์
- รักษาการตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก (การตั้งครรภ์ที่ไม่สมบูรณ์ ตัวอ่อนของทารกและรกหยุดการเจริญเติบโต เนื้อเยื่อของตัวอ่อนกลายเป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรงในมดลูก)
- ยุติการตั้งครรภ์ (จำเป็นต้องศึกษารายละเอียดข้อกฎหมายและข้อกำหนดเรื่องอายุครรภ์ก่อนทำ)
- เอาชิ้นเนื้อที่ยังเหลือจากการแท้งบุตรออก ทั้งจากการแท้งไม่ครบ (มีรกหรือชิ้นส่วนของทารกหลงเหลือในมดลูก) หรือการแท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (ภาวะที่อายุครรถ์น้อยกว่า 22 สัปดาห์ แล้วมีเลือดออกจากโพรงมดลูก และปากมดลูกเปิด)
- รักษาอาการตกเลือดเนื่องจากการแท้งบุตร หรือตกเลือดหลังคลอดบุตรตามปกติ
การขูดมดลูกไม่อันตราย… แต่เสี่ยงภาวะแทรกซ้อนได้ ควรทำกับแพทย์ผู้มีความชำนาญการเท่านั้น
- เสี่ยงติดเชื้อหรือมีเลือดออกจากช่องคลอด
- เสียงปากมดลูกเสียหาย
- เสี่ยงภาวะพังผืดในโพรงมดลูก
- เสี่ยงมดลูกทะลุ
ขูดมดลูกเจ็บไหม?
- ผู้ป่วยจะได้รับยาสลบ เลยไม่รู้สึกเจ็บขณะที่ขูดมดลูก
รู้จักโรคนี้
รู้จักมดลูก อวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิง
มดลูก คือ ระบบอวัยวะสืบพันธุ์ในเพศหญิง ประกอบขึ้นด้วยกล้ามเนื้อสามชั้นเรียงทับกัน มดลูกขนาดปกติจะยาวประมาณ 3 นิ้ว คล้ายลูกแพร์ ด้านในเป็นโพรงสามเหลี่ยม มีทางแยกเล็กๆ แตกออกเป็นสามช่อง คือ ด้านล่างออกออกไปช่องคลอด อีกสองทางด้านบน แยกไปไปปีกมดลูกซ้าย-ขวา
3 โรคที่มักเกิดขึ้นในมดลูก
1. ซีสต์ในมดลูก
เป็นถุงน้ำที่เกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญเติบโตผิดที่ เมื่อมีประจำเดือนเยื่อบุโพรงมดลูกจะมีเลือดซึมออกมาสะสมในถุงน้ำจนข้นและมีสีคล้ายช็อกโกแลต บางครั้งจึงเรียกกันว่าช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate Cyst)
2. เนื้องอกในมดลูก
เป็นก้อนเนื้อที่เจริญเติบโตในร่างกายมากกว่าปกติ แต่ไม่ใช่มะเร็ง เกิดได้ที่ผิวด้านนอกผนังมดลูก อยู่ในเนื้อมดลูก หรืออยู่ในโพรงมดลูก เนื้องอกในมดลูกมักเกิดกับผู้หญิงในช่วงวัย 25-30 ปี
3. มะเร็งปากมดลูก
เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสเอชพีวี (HPV) มักมีโอกาสเกิดขึ้นได้มากกับผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์หรือแต่งงานแล้ว
สัญญาณที่ต้องผ่าตัด
การขูดมดลูก มีจุดประสงค์ได้ทั้งขูดเพื่อวินิจฉัยโรคและเพื่อการรักษาความผิดปกติของมดลูก ดังนี้
1. การขูดมดลูกเพื่อการวินิจฉัยโรค
การขูดมดลูกเพื่อเก็บตัวอย่างเยื่อบุโพรงมดลูก มักทำในผู้หญิงที่มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด เช่น มีภาวะเลือดออกจากโพรงมดลูก หรือมีความเสี่ยงที่เซลล์เยื่อบุโพรงมดลูกผิดปกติ แพทย์จะทำการขูดมดลูกเพื่อนำเนื้อเยื่อไปตรวจหาสาเหตุ ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งโรคมะเร็งในเยื่อบุโพรงมดลูก ภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวผิดปกติ มีติ่งเนื้อหรือเนื้องอกในโพรงมดลูก โดยมากแล้วแบ่งเป็นสองกรณี ได้แก่
- ผู้หญิงที่อายุ 40 ปีขึ้นไป ที่มีเลือดออกทางช่องคลอดมาก หรือออกกะปริบกะปรอยระหว่างรอบประจำเดือน หรือเลือดออกไม่เป็นรอบตามปกติ
- ผู้หญิงที่หมดประจำเดือนไปแล้ว แต่กลับมามีเลือดออกจากช่องคลอดอีก
2. การขูดมดลูกเพื่อการรักษา
การขูดมดลูกกรณีนี้อาจทำเพื่อรักษาโรคหรืออาการ เช่น
- รักษาเนื้องอกที่รกในครรภ์
- รักษาการตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก
- ยุติการตั้งครรภ์ (จำเป็นต้องศึกษารายละเอียดข้อกฎหมายและข้อกำหนดเรื่องอายุครรภ์ก่อนทำ เพื่อรับบริการทางการแพทย์อย่างปลอดภัย)
- เพื่อนำเอาชิ้นเนื้อที่ยังเหลือจากการแท้งบุตรออกมา ทั้งจากการแท้งไม่ครบ (แท้งแต่ยังมีรกหรือชิ้นส่วนของทารกหลงเหลือในมดลูก) หรือการแท้งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ (ภาวะที่อายุครรถ์น้อยกว่า 22 สัปดาห์ แล้วมีเลือดออกจากโพรงมดลูก และปากมดลูกเปิด)
- รักษาอาการตกเลือดเนื่องจากการแท้งบุตร
- รักษาอาการตกเลือดหลังคลอดบุตรตามปกติ ที่เกิดจากการมีชิ้นเนื้อรกบางส่วนตกค้างในโพรงมดลูก
- รักษาอาการเลือดออกผิดปกติอย่างรุนแรงจากช่องคลอด และไม่สามารถหยุดเลือดได้จากการใช้ยา ในผู้หญิงอายุน้อยกว่า 40 ปี
อย่างไรก็ตาม มีกลุ่มคนที่ไม่ควรขูดมดลูกโดยเด็ดขาด โดยแพทย์จะเพื่อหาแนวทางวินิจฉัยหรือรักษาในลักษณะอื่น ได้แก่
- สตรีที่กำลังตั้งครรภ์
- ผู้ที่มีอาการเจ็บปวดรุนแรงหากต้องสอดอุปกรณ์การตรวจผ่านช่องคลอด
- ผู้ที่มีข้อจำกัดในการแยกขาออก เช่น ข้อสะโพกอักเสบรุนแรง เป็นต้น
รู้จักการผ่าตัดนี้
ขั้นตอนการขูดมดลูก
ก่อนขูดมดลูก เจ้าหน้าที่จะให้คนไข้ขึ้นนอนบนขาหยั่ง แพทย์อาจพิจารณาให้ยาระงับความรู้สึกเพื่อให้ขูดมดลูกได้อย่างสบายขึ้น ขึ้นอยู่กับจุดประสงค์ของการขูดมดลูก
จากนั้นแพทย์จะสอดอุปกรณ์ขยายช่องคลอดเข้าสู่ช่องคลอด เหมือนเวลาตรวจภายในหรือตรวจ Pap Smear จากนั้นค่อยๆ ถ่างอุปกรณ์ให้ช่องคลอดเปิดในระดับพอเหมาะ แล้วค่อยนำเครื่องมือที่มีลักษณะคล้ายช้อนเข้าไปขูดเนื้อเยื่อในมดลูก เมื่อขูดมดลูกเสร็จสิ้นแล้วก็จะนำอุปกรณ์ต่างๆ ออก
หลังขูดมดลูกเสร็จ คนไข้อาจต้องพักในห้องพักฟื้นที่โรงพยาบาลเพื่อดูอาการต่อประมาณ 2-3 ชั่วโมงเพื่อให้แน่ใจว่าหายจากฤทธิ์ยาระงับความรู้สึกอย่างปลอดภัย
ขูดมดลูก ใช้เวลาเท่าไหร่?
โดยทั่วไปมักใช้เวลาขูดมดลูกประมาณ 15-30 นาที ขึ้นอยู่กับอาการหรือภาวะที่เป็น
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัด
การเตรียมตัวก่อนขูดมดลูก แพทย์จะแนะนำให้เตรียมตัวดังนี้
- งดอาหารและน้ำ 8 ชั่วโมง เพื่อให้กระเพาะอาหารว่าง ทำให้ไม่เกิดการสำลักอาหารและน้ำออกมาในกรณีที่ดมยาสลบ และนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอเพื่อลดความเครียดและวิตกกังวล
- งดแต่งหน้า ทาปาก และทาเล็บ เพื่อความสะอาดและความสะดวกของแพทย์ จะได้ดูการไหลเวียนของเลือดง่ายขึ้น และดูสีของเล็บว่ามีเลือดคั่งหรือไม่
- งดการใส่เครื่องประดับทุกชนิด หรือนำสิ่งของมีค่าติดตัวมา รวมถึงให้ถอดคอนแทคเลนส์ออก หากมีการใส่ฟันปลอมก็ต้องถอดออกด้วย
- ก่อนการขูดมดลูก แพทย์จะตรวจความพร้อมของร่างกาย โดยการเอกซเรย์ปอด ตรวจคลื่นหัวใจ วัดความดัน และรายการอื่นๆ ที่จำเป็น
- แพทย์อาจสั่งให้งดยาบางชนิดตามการวินิจฉัย เช่น ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด แอสไพริน สมุนไพรหรืออาหารเสริมที่อาจจะทำให้เกิดเลือดออกมากขึ้น
- ควรเตรียมผ้าอนามัยไปด้วย สำหรับไว้ใช้หลังจากการขูดมดลูกเรียบร้อยแล้ว ในกรณีที่อาจยังมีเลือดออก
- พาญาติมาด้วย เพื่อช่วยพากลับบ้าน และอาจต้องอยู่เฝ้าอาการในกรณีหากต้องนอนพักรักษาตัวที่โรงพยาบาล
การดูแลหลังผ่าตัด
หลังจากการขูดมดลูก และแพทย์อนุญาตให้กลับไปพักฟื้นต่อที่บ้านได้แล้ว ผู้ป่วยต้องปฏิบัติตามคำสั่งของแพทย์อย่างเคร่งครัด ดังนี้
- หลังการผ่าตัดควรนอนให้เพียงพออย่างน้อย 1-2 วัน
- คอยเปลี่ยนผ้าอนามัยสม่ำเสมอ
- รักษาความสะอาดร่างกาย รวมจุดซ่อนเร้น โดยจะเช็ดตัวหรืออาบน้ำก็ได้ แต่ไม่ควรสวนล้างทำความสะอาด
- งดการแช่น้ำอย่างน้อย 1 สัปดาห์ เช่น แช่ในอ่าง ว่ายน้ำ
- งดการมีเพศสัมพันธ์อย่างน้อย 2 สัปดาห์ เพื่อที่จะทำให้แผลข้างในช่องคลอดหายได้เร็ว
- หากยังมีเลือดออกมากจนชุ่มผ้าอนามัย 1 แผ่น ตั้งแต่ 30 นาทีจนถึง 1 ชั่วโมง ให้พบแพทย์ทันที
- กินยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
- หากพบอาการผิดปกติบริเวณช่องคลอด ปวดท้องรุนแรง มีไข้ หนาวสั่น มีตกขาวหรือมีกลิ่น ให้รีบไปพบแพทย์ทันที
- ไม่ควรทำกิจกรรมหรือทำงานที่ต้องออกแรงอย่างหนัก โดยให้เริ่มจากสิ่งที่ไม่ต้องใช้แรงแล้วค่อยเพิ่มการออกแรงให้มากขึ้น
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
ผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นได้หลังขูดมดลูก ที่ไม่เป็นอันตราย ได้แก่ ประจำเดือนรอบถัดไปมาช้าหรือเร็วกว่าปกติ ซึ่งมาจากการที่มดลูกสร้างเนื้อเยื่อขึ้นมาใหม่ เป็นตะคริวอย่างอ่อนๆ มีเลือดไหลออกจากช่องคลอดเล็กน้อย ส่วนความเสี่ยงหรือผลข้างเคียงอันตรายที่เกิดภายในไม่กี่วันหลังขูดมดลูก ตามปกติแล้วเกิดขึ้นได้น้อยมาก เช่น การติดเชื้อ สังเกตได้จากอาการต่อไปนี้
- มีไข้ขึ้นสูง
- มีอาการเจ็บปวดที่ท้องน้อยเพิ่มมากขึ้นต่อเนื่องเกิน 48 ชั่วโมง
- มีเลือดไหลจากช่องคลอดปริมาณมาก
- มีของเหลวที่มีกลิ่นเหม็นไหลออกจากช่องคลอด
นอกจากนี้ ยังมีความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นในระยะยาวหลังขูดมดลูก แต่เกิดได้น้อยมาก ได้แก่ การเกิดพังพืดภายในโพรงมดลูก ซึ่งอาจทำให้ไม่มีประจำเดือน หรือไม่สามารถตั้งครรภ์ได้ หรือหากตั้งครรภ์ อาจมีการฝังตัวของรกที่ลึกเข้าไปในผนังมดลูกหรืออาจจะทะลุออกนอกมดลูก
สาขาหรือแผนกที่ให้บริการ
ความรู้สึกขณะขูดมดลูกเป็นอย่างไร?
ขูดมดลูก เบิกประกันได้หรือไม่?
การขูดมดลูกทำให้เสี่ยงมีบุตรยาก จริงไหม?
ค่าใช้จ่ายในการขูดมดลูกเป็นยังไง?
แพ็กเกจอื่นใน ผ่าตัดมดลูก
ตัดติ่งเนื้อปากมดลูก ด้วยห่วงลวดไฟฟ้า (LEEP)
4.7
ผ่าตัดเนื้องอกมดลูก (แบบเปิด)
แพ็กเกจอื่นใน HDcare ดูแลเคสผ่าตัด
ผ่าตัดไทรอยด์ แบบส่องกล้อง (Endoscopic Subtotal Thyroidectomy)
