ผ่าตัดไส้ติ่ง (แบบส่องกล้องแผลเดียว)

ถ้ามีสิ่งอุดตัน เช่น อุจจาระแข็ง พยาธิ เนื้องอก ไส้ติ่งจะอักเสบปวดบวม เลือดไม่ไปเลี้ยง พอขาดเลือดนานๆ ไส้ติ่งจะตาย ถ้าไม่รักษาจะเกิดภาวะไส้ติ่งแตก ทำให้สิ่งอุดตันรั่วไหลไปอวัยวะอื่นๆ ทำให้ติดเชื้อ และอันตรายถึงชีวิต

เมื่อขาดเลือดนานๆ ไส้ติ่งจะเริ่มตายลง ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจเกิดไส้ติ่งแตก ซึ่งจะทำให้สิ่งอุดตันภายในไส้ติ่งรั่วไหลออกไปสู่อวัยวะอื่นๆ ในช่องท้อง ทำให้เกิดการติดเชื้อได้

อาการของไส้ติ่งอักเสบ
- ปวดท้องด้านล่างขวา

เมื่อขาดเลือดนานๆ ไส้ติ่งจะเริ่มตายลง ถ้าไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีอาจเกิดไส้ติ่งแตก ซึ่งจะทำให้สิ่งอุดตันภายในไส้ติ่งรั่วไหลออกไปสู่อวัยวะอื่นๆ ในช่องท้อง ทำให้เกิดการติดเชื้อได้

ตรวจไส้ติ่ง ทำอย่างไร?

นอกจากซักประวัติ ถามอาการแล้ว แพทย์อาจสั่งตรวจเพิ่มเติมประกอบการวินิจฉัยภาวะไส้ติ่งอักเสบ ดังนี้

ตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ เพื่อดูว่ามีการติดเชื้อหรือไม่ ติดเชื้อชนิดใด
ตรวจอัลตราซาวนด์ช่องท้อง เพื่อดูการทำงานของอวัยวะภายใน และตรวจการไหลเวียนเลือด
ทำ CT scan เพื่อตรวจดูในช่องท้องอย่างละเอียด โดยจะเห็นทั้งกระดูก กล้ามเนื้อ และอวัยวะภายใน
ทำ MRI ใช้ในบางกรณีเท่านั้น เช่น ในผู้ที่กำลังตั้งครรภ์แพทย์อาจให้ทำ MRI แทน CT scan เพื่อหลีกเลี่ยงรังสีวิทยุ

ภาวะไส้ติ่งอักเสบถึงไส้ติ่งแตกอาจเกิดขึ้นได้ภายใน 48-72 ชั่วโมง เป็นภาวะที่อันตรายมาก คนไข้มีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตได้ ดังนั้นเมื่อีอาการสงสัยว่าเป็นไส้ติ่งจึงควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาโดยเร็ว

ไส้ติ่งอักเสบ อาการเป็นอย่างไร?

เริ่มจากปวดท้องบิดเป็นพักๆ บริเวณรอบสะดือ คล้ายอาการท้องเสีย แต่ถ่ายไม่ออก แล้วย้ายมาปวดที่ท้องน้อยด้านขวา
อาการปวดมักเริ่มจากปวดน้อยๆ ก่อนแล้วค่อยๆ มากขึ้น เมื่อกดตรงที่ปวดแล้วจะยิ่งเจ็บ
บางกรณี ถ้าปลายไส้ติ่งชี้ไปด้านหลัง คนไข้อาจมีอาการปวดเสียงที่หลัง เอว หรือปวดซี่โครง
คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร ท้องอืด มีไข้ ท้องผูก หรือท้องเสีย
หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบพบแพทย์ ไม่ควรกินยาแก้ปวด เพราะยาจะส่งผลให้คนไข้ไม่รู้สึกถึงอาการที่แท้จริง อาจทำให้แพทย์วินิจฉัยอาการยากขึ้น หรือวินิจฉัยโรคได้ไม่แม่นยำ

1. ผ่าตัดไส้ติ่งแบบเปิด
เป็นการผ่าตัดรักษาแบบดั้งเดิม วิธีนี้แพทย์จะให้ยาระงับความรู้สึกแก่คนไข้ ก่อนจะกรีดเปิดแผลที่หน้าท้องขนาดประมาณ 12-20 เซนติเมตร จากนั้นผ่าตัดเอาไส้ติ่งออกมา เย็บปิดแผลที่ลำไส้ แล้วค่อยเย็บปิดแผลที่ผิวหนังหน้าท้อง

หลังผ่าตัดไส้ติ่งแบบเปิด แพทย์มักแนะนำให้คนไข้พักฟื้นประมาณ 1 สัปดาห์

2. ผ่าตัดไส้ติ่งแบบส่องกล้อง

การผ่าตัดส่องกล้องเป็นเทคนิคการผ่าตัดแบบใหม่ ซึ่งจะช่วยให้มีแผลผ่าตัดขนาดเล็กลง เสียเลือดน้อยลง ลดการเกิดพังผืดในช่องท้อง และคนไข้ใช้เวลาพักฟื้นสั้นกว่า เมื่อเทียบกับการผ่าตัดไส้ติ่งแบบเปิด การผ่าตัดไส้ติ่งแบบส่องกล้องสามารถทำได้แม้ในคนไข้ที่มีภาวะไส้ติ่งแตก

ความแตกต่างระหว่างผ่าตัดไส้ติ่งแบบเปิดกับแบบส่องกล้อง

แบบส่องกล้อง แพทย์จะใช้วิธีเจาะรูที่ผิวหนังคนไข้เป็นรูขนาด 1-2 เซนติเมตร ประมาณ 3 รู แล้วสอดกล้องกับอุปกรณ์ผ่าตัดเข้าไปทางรูนี้ กล้องจะฉายภาพภายในช่องท้องออกมาจากจะภาพขนาดใหญ่ในห้องผ่าตัด ช่วยให้แพทย์ทำการผ่าตัดได้อย่างแม่นยำ โอกาสกระทบกระเทือนถึงอวัยวะภายในอื่นๆ เกิดขึ้นได้น้อย

หลังผ่าตัดไส้ติ่งแบบส่องกล้อง แพทย์มักแนะนำให้คนไข้พักฟื้นในโรงพยาบาลประมาณ 1-2 วัน หรือบางกรณีอาจกลับบ้านได้เลยภายในวันผ่าตัด

สิ่งที่เหมือนกันของการผ่าตัดไส้ติ่งแบบเปิดกับแบบส่องกล้อง

หลังผ่าเอาชิ้นไส้ติ่งออกไปแล้ว แพทย์จะส่งตรวจชิ้นไส้ติ่งในห้องปฏิบัติการเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีโรคหรือเนื้อร้ายใดๆ

กรณีที่ไส้ติ่งแตกแล้ว แพทย์จะล้างช่องท้องคนไข้ด้วยน้ำเกลือ (Saline) ก่อนเย็บปิดแผลที่ผิวหนัง และอาจมีการใส่ท่อเล็กๆ เข้าที่ช่องท้องเพื่อระบายหนองหรือของเหลวใดๆ ออก โดยอาจคาท่อนี้ไว้หลังจากผ่าตัด 2-3 วันแล้วค่อยนำออก

ผ่าตัดไส้ติ่งผ่านกล้องแผลเดียว ทางเลือกการรักษาแบบไม่ทิ้งแผลเป็น

ปัจจุบันมีทางเลือกสำหรับการผ่าตัดไส้ติ่งเพิ่มขึ้นอีก คือ การผ่าตัดไส้ติ่งผ่านกล้องแผลเดียว ซึ่งลดจำนวนแผลลงเหลือเพียง 1 แผล และยังอาจซ่อนไว้ที่อวัยวะอื่น เช่น สะดือ ได้ด้วย ทำให้เมื่อเย็บปิด ดูแลรักษาแผลให้หายดีเรียบร้อยแล้ว ก็แทบสังเกตไม่เห็นแผลผ่าตัดเลย

การผ่าตัดไส้ติ่งผ่านกล้องแบบแผลเดียว สามารถทำได้เฉพาะเมื่อภาวะไส้ติ่งอักเสบนั้นไม่ซับซ้อน และจำเป็นต้องทำการผ่าตัดโดยแพทย์ผู้ชำนาญการผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเดียวเท่านั้น ในสถานพยาบาลที่มีห้องผ่าตัดและอุปกรณ์เฉพาะสำหรับการผ่าตัดเทคนิคนี้เท่านั้นด้วย

ความแตกต่างระหว่างการผ่าตัดส่องกล้องทั่วไปกับการผ่าตัดผ่านกล้องแบบแผลเดียว เช่น ภาพที่ฉายออกมาจากในช่องท้อง การผ่าตัดส่องกล้องทั่วไปจะให้ภาพเหมือนจริง แต่การผ่าตัดผ่านกล้องแบบแผลเดียวจะให้ภาพกลับซ้ายเป็นขวา ดังนั้นจึงต้องทำโดยศัลยแพทย์ผู้ชำนาญ ทั้งด้านการมองภาพ และการจับอุปกรณ์ที่ต้องใช้เทคนิคเฉพาะ

ข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้องแผลเดียวเมื่อเทียบกับการผ่าตัดส่องกล้องทั่วไป คือ ลดความเสี่ยงแผลติดเชื้อ และความเจ็บปวดน้อยกว่า แต่เนื่องจากเป็นเทคนิคที่ซับซ้อน จึงใช้เวลาผ่าตัดยาวนานกว่า และค่าใช้จ่ายมักสูงกว่าด้วย