ฝึกการกลืน (Swallowing) ด้วยเครื่อง Biofeedback สำหรับผู้ที่มีปัญหากลืนลำบาก 1 ครั้ง

Biofeedback เป็นเทคนิคที่ฝึกให้ผู้ป่วยควบคุมร่างกาย จิตใจ และพฤติกรรมของตนเอง เพื่อช่วยบรรเทาอาการของโรคหรือปัญหาสุขภาพ โดยสามารถสังเกตการเปลี่ยนแปลงจากสัญญาณชีพ (Vital Signs) ของร่างกาย เช่น อัตราการเต้นของหัวใจ คลื่นไฟฟ้าสมอง การเคลื่อนไหวของมัดกล้ามเนื้อ หรืออุณหภูมิร่างกาย

Biofeedback อาจเป็นประโยชน์กับผู้ป่วยที่เป็นโรคเรื้อรังหลายชนิด เช่น ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ท้องผูก ไปจนถึงถึงโรครุนแรงอย่างอาการทางจิตและโรคหลอดเลือดสมอง นอกจากนี้ Biofeedback ยังอาจเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ต้องการฝึกพฤติกรรมในชีวิตประจำวันเพื่อรักษาสุขภาพด้วย

ประโยชน์และข้อจำกัดของ Biofeedback

• Biofeedback จัดเป็นขั้นตอนทางการแพทย์แบบ Non-Invasive หรือขั้นตอนที่ไม่รุกล้ำร่างกาย มีความปลอดภัย ไม่ต้องฉีดยา ไม่ต้องผ่าตัด และไม่ทำให้เกิดความเจ็บปวดใดๆ ซึ่งประโยชน์หลักของ Biofeedback ได้แก่
  • ช่วยลดความรุนแรงของอาการ
  • ช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน
  • ช่วยลดการใช้ยา และเพิ่มประสิทธิภาพของยา

ประโยชน์หลักของ Biofeedback ทั้งสองข้อนี้ อาจส่งผลดีอย่างมากในผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่ต้องใช้ยาเป็นประจำ ทั้งในแง่ของสุขภาพ ค่าใช้จ่าย และการใช้ชีวิต อีกทั้งยังเป็นประโยชน์ต่อคุณแม่ที่กำลังครรภ์ และอยู่ในภาวะที่ไม่สามารถใช้ยาเพื่อรักษาได้

อย่างไรก็ตาม การฝึก Biofeedback ไม่ครอบคลุมสำหรับทุกการเจ็บป่วย และอาจให้ผลแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล จึงควรปรึกษาแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจและวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว หรืออยู่ระหว่างการรักษาโรคด้วยวิธีอื่นอยู่

ขั้นตอน Biofeedback เป็นอย่างไร
Biofeedback ทำได้หลากหลายรูปแบบและหลายวิธี ขึ้นอยู่กับปัญหาสุขภาพของผู้ป่วย โดยแพทย์จะเป็นผู้แนะนำรูปแบบที่เหมาะสม และนักบำบัดที่มีความชำนาญการเฉพาะด้านจะเป็นผู้ดำเนินการ โดยปกติแล้วการทำ Biofeedback ไม่ต้องเตรียมตัวอะไรล่วงหน้า ถ้าหากต้องมีการเตรียมตัว แพทย์และนักบำบัดจะแจ้งให้ทราบล่วงหน้า

สัญญาณชีพที่สามารถวัดได้จากการทำ Biofeedback เช่น

• อัตราการเต้นของหัวใจ
• การหายใจ
• การตึงตัวของกล้ามเนื้อ
• การทำงานของต่อมเหงื่อ
• อุณหภูมิร่างกาย
• คลื่นสมองหรือคลื่นไฟฟ้าสมอง
  นอกจากนี้นักบำบัดอาจวัดสัญญาณชีพอื่นๆ เพิ่มเติมได้ ส่วนอุปกรณ์ที่ใช้วัดแต่ละจุดอาจแตกต่างกันไปตามอวัยวะแต่ละส่วนและสัญญาณชีพที่ต้องการวัด แต่ส่วนใหญ่มักใช้อุปกรณ์ที่เรียกว่า แผ่นอิเล็กโทรด (Electrodes) ที่มีลักษณะเป็นแผ่นกลมแบนและมีสายต่อกับเครื่องแปลงผล นอกจากแผ่นอิเล็กโทรดแล้ว นักบำบัดอาจใช้อุปกรณ์อื่น เช่น เครื่องตรวจจับการเคลื่อนไหวร่างกาย เครื่องวัดแรงกด (Force Plate Sensors) เครื่องอัลตราซาวด์ และการส่องกล้อง (Endoscopy)

Biofeedback มีขั้นตอนดังนี้

• ขั้นแรก นักบำบัดจะใช้อุปกรณ์วัดสัญญาณชีพติดตามร่างกาย โดยอาจติดส่วนใดส่วนหนึ่งหรือหลายส่วนพร้อมกัน
• สัญญาณชีพที่วัดได้จะแสดงผลในหน้าจอเพื่อให้ผู้เข้ารับการบำบัดและนักบำบัดเห็นลักษณะของสัญญาณชีพที่ส่งผลให้เกิดอาการ หากสัญญาณชีพส่วนที่ตรวจจับทำงานหนัก เกร็ง หรืออยู่ในสภาวะที่ผิดปกติ เครื่อง Biofeedback จะมีไฟขึ้นหรือส่งเสียงร้องเพื่อเตือนให้ผู้ป่วยผ่อนคลาย
• นักบำบัดจะสอนผู้ป่วยเกี่ยวกับวิธีควบคุมร่างกาย ความคิด และพฤติกรรมเพื่อปรับสัญญาณชีพให้ปกติ เช่น หากผู้ป่วยมีอาการปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง นักบำบัดจะบอกวิธีที่ช่วยลดอาการตึงของกล้ามเนื้อบริเวณดังกล่าว และให้ผู้ป่วยลองฝึก โดยในระหว่างฝึก นักบำบัดและผู้ป่วยจะเห็นสัญญาณชีพที่เปลี่ยนแปลงไปตามการฝึก ทำให้ผู้ป่วยสามารถเรียนรู้และเข้าใจการทำงานของร่างกายมากขึ้น
• Biofeedback ยังมีวิธีการฝึกแบบอื่นๆ ที่นักบำบัดอาจแนะนำให้ผู้ป่วยทดลองฝึก เช่น การฝึกเกร็งและคลายกล้ามเนื้อส่วนต่างๆ การทำสมาธิเพื่อควบคุมอารมณ์และความคิด การหักเหความสนใจจากสิ่งกระตุ้นด้วยการจินตนาการถึงสี เสียง หรือบรรยากาศที่ทำให้คลื่นสมองและอารมณ์ของผู้ป่วยคงที่ เป็นต้น
• โดยปกติ Biofeedback ใช้เวลาราว 30-60 นาทีต่อการฝึก 1 ครั้ง ซึ่งจำนวนครั้งและระยะเวลา อาจขึ้นอยู่กับชนิดของการเจ็บป่วย และพัฒนาการในการควบคุมร่างกายของผู้ป่วย เพราะความสำเร็จและจุดประสงค์ของการฝึกนี้ คือผู้ป่วยสามารถเข้าใจกลไกการทำงานของร่างกาย สามารถควบคุมและจับจุดได้เองที่บ้าน โดยไม่ต้องใช้อุปกรณ์วัดสัญญาณชีพ

ปัญหาสุขภาพที่ Biofeedback ช่วยได้
แม้ว่า Biofeedback อาจไม่ครอบคลุมทุกโรค แต่ผู้ป่วยโรคต่อไปนี้สามารถฝึก Biofeedback เพื่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้

• อาการปวดเรื้อรังและโรคที่ทำให้เกิดอาการปวดเรื้อรัง เช่น อาการปวดท้องเรื้อรัง อาการปวดกล้ามเนื้อเรื้อรัง โรคไฟโบรมัยอัลเจีย (Fibromyalgia) ภาวะความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกร (Temporomandibular Joint Disoder) เป็นต้น
• โรควิตกกังวลและโรคเครียด
• โรคหืดหอบ (Asthma)
• โรคสมาธิสั้น (ADHD)
• ท้องผูก ภาวะกลั้นอุจจาระไม่ได้ และภาวะกลั้นปัสสาวะไม่ได้
• อาการปวดศีรษะ และปวดไมเกรน
• ภาวะความดันโลหิตสูง
• โรคลำไส้แปรปรวน (IBS)
• โรคเรเนาด์ หรือโรคที่หลอดเลือดหดตัวจากความเครียดและความเย็น
• อาการหูอื้อหรือได้ยินเสียงในหู
• โรคหลอดเลือดสมอง
• โรคลมชัก

นอกจากนี้อาจมีโรคอื่น ๆ ที่ Biofeedback อาจช่วยควบคุมอาการได้ แต่ Biofeedback ไม่ใช่วิธีการรักษาหลัก โดยอาจเป็นเพียงหนึ่งในหลายขั้นตอนการรักษาที่แพทย์อาจแนะนำ เพื่อช่วยลดความรุนแรงของอาการและความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน เสริมประสิทธิภาพในการใช้ยา และเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับผู้ป่วยเท่านั้น

ดังนั้นผู้ป่วยควรเริ่มโดยการเข้ารับการตรวจจากแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุ และเข้ารับการรักษาด้วยวิธีการหลัก หากแพทย์เห็นว่า Biofeedback อาจเป็นประโยชน์ต่อผู้ป่วย แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยเข้ารับขั้นตอนดังกล่าว

ทั้งนี้ผู้ป่วยควรเข้ารับการฝึก Biofeedback ตามที่นักบำบัดแนะนำ เพื่อฝึกการควบคุมร่างกายได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อตัวผู้ป่วยเอง

ที่อื่นที่ให้บริการ กายภาพบำบัด ราคา เท่าไรบ้าง? เช็กราคาพร้อมโปรโมชั่นได้ที่นี่