ตรวจคัดกรองเบาหวาน

โรคเบาหวาน⠀เป็นหนึ่งในกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เกิดจากฮอร์โมนอินซูลินในร่างกายทำงานผิดปกติ โดยหน้าที่ของอินซูลินคือการนำน้ำตาลกลูโคสไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย เมื่ออินซูลินทำงานผิดปกติทำให้ปริมาณน้ำตาลคงเหลือในกระแสเลือดมากกว่าปกติ ส่งผลเสียต่อระบบในร่างกาย ทำให้เกิดโรคเบาหวานและเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรงตามมาในที่สุด

โรคเบาหวานที่พบได้ทั่วไป

• เบาหวานชนิดที่ 1 หรือชนิดพึ่งอินซูลิน เกิดจากภูมิคุ้มกันในร่างกายทำลายเซลล์สร้างอินซูลินในตับอ่อน จึงต้องรับยาอินซูลินเพื่อรักษา
• เบาหวานชนิดที่ 2 หรือชนิดไม่พึ่งอินซูลิน เกิดจากภาวะที่ร่างกายผลิตฮอร์โมนอินซูลินได้ไม่เพียงพอหรือไม่สามารถนำอินซูลินไปใช้ประโยชน์ได้เต็มที่
• เบาหวานขณะตั้งครรภ์ เกิดจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ร่างกายไม่สามารถผลิตอินซูลินได้เพียงพอซึ่งอาจพบได้ในทุกระยะการตั้งครรภ์ แม้จะหายไปได้หลังคลอดแต่ก็มีโอกาสเสี่ยงเกิดโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคต

อาการของโรคเบาหวานเบื้องต้น

• ปัสสาวะมากและบ่อยขึ้น หิวน้ำมากขึ้น
• น้ำหนักลดผิดปกติ ประมาณ 5-10 กิโลกรัมภายใน 2-3 เดือน
• หิวบ่อย กินจุ แต่น้ำหนักลดลง
• คันตามผิวหนัง โดยเฉพาะบริเวณอวัยวะเพศ
• อ่อนเพลีย
• ตาพร่ามัว
• ติดเชื้อบ่อยๆ
• เป็นแผลแล้วรักษายาก

การตรวจโรคเบาหวาน มีวิธีอย่างไร?
ปัจจุบันสามารถตวรจโรคเบาหวานได้ด้วยการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ส่วนใหญ่มักใช้วิธีดังนี้

• ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดหลังอดอาหาร (Fasting plasma glucose: FPG) บอกระดับน้ำตาลกลูโคสในเวลาที่เจาะเลือด ต้องงดอาหารและเครื่องดื่มอย่างน้อย 8 ชั่วโมง แต่สามารถจิบน้ำเปล่าได้ ผลจะแม่นยำที่สุดเมื่องดอาหารตอนกลางคืนและตรวจเลือดตอนเช้า
• ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดสะสม (Hemoglobin A1C: HbA1C) บอกระดับน้ำตาลกลูโคสเฉลี่ยในช่วง 3 เดือนที่ผ่านมา ไม่จำเป็นต้องอดอาหาร มักตรวจร่วมกับ FPG เพื่อความแม่นยำ
• ตรวจระดับน้ำตาลที่เวลาใดๆ (Random plasma glucose: RPG) ตรวจได้ทุกเวลาที่ต้องการ แพทย์อาจพิจารณาตรวจวิธีนี้เพื่อวินิจฉัยโรคหากพบอาการของโรคเบาหวานและไม่ต้องการรองดอาหาร

ตรวจแคลเซียมหรือหินปูนในหลอดเลือดหัวใจ

การตรวจปริมาณแคลเซียมหรือหินปูนในหลอดเลือดหัวใจ⠀เป็นหนึ่งในวิธีตรวจคัดกรองโรคหลอดเลือดหัวใจที่แม่นยำ เพราะแคลเซียมจะจับอยู่บนแผ่นคราบไขมัน (Plague) ตามผนังหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งมักพบในผู้ที่มีภาวะหลอดเลือดแข็ง (Arteriosclerosis) จากการมีระดับไขมันและคอเลสเตอรอลในเลือดสูง
หากไม่มีแผ่นคราบไขมันจะตรวจไม่พบแคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจ แต่ถ้าตรวจพบแคลเซียมในปริมาณมากก็แสดงว่ามีแผ่นคราบไขมันในหลอดเลือดหัวใจมากด้วย ซึ่งแพทย์จะนำผลตรวจที่ได้ไปใช้ในการคาดคะเนโอกาสในการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบนั่นเอง

ข้อดีของการตรวจปริมาณแคลเซียมหรือหินปูนในหลอดเลือดหัวใจ

• ผลการตรวจแม่นยำ เพราะอ่านผลโดยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan)
• เนื่องจากเป็นการตรวจโดยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ จึงไม่ต้องฉีดสีหลอดเลือดหัวใจ