สังกะสี - ข้อมูล วิธีใช้ ผลข้างเคียง
- ปรึกษาเภสัชกรออนไลน์ได้ทุกเรื่องเกี่ยวกับยา ทั้งชนิดของยา การใช้ยาอย่างเหมาะสม และข้อควรระวังของยา
- เภสัชกรจะถือว่า ประวัติสุขภาพและข้อมูลส่วนบุคคลที่คุณให้มาเป็นข้อมูลจริง และใช้ข้อมูลนั้นประกอบการให้คำปรึกษาและแนะนำผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม ข้อมูลดังกล่าวจะถูกเผยแพร่ระหว่างคุณกับเภสัชกรในหน้าแชทส่วนตัวเท่านั้น
- HDmall.co.th จะติดต่อร้านขายยาที่ใกล้ที่สุด ให้คุณปรึกษาและใช้บริการจัดส่งยาจากร้านขายยาที่ได้รับอนุญาตโดยตรง
- HDmall.co.th ไม่ได้จำหน่ายผลิตภัณฑ์โดยตรง รวมถึงไม่ได้กระทำธุรกรรมใดๆ ทั้งสิ้น ข้อมูลผลิตภัณฑ์ ทั้งหมดในหน้านี้มีไว้เพื่อเป็นข้อมูลอ้างอิงเท่านั้น
- 🤝 สนใจเป็นหนึ่งในร้านขายยาที่ช่วยให้คำปรึกษาผู้ใช้ด้านยาหรือไม่? สมัครและใช้งานฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย
รายละเอียด
ข้อมูลภาพรวมของสังกะสี
สังกะสี (Zinc) เป็น “แร่ธาตุที่พบน้อยแต่จำเป็น” สำหรับร่างกาย (essential trace element) เพราะว่าเพียงแค่สังกะสีปริมาณเล็กน้อยก็จำเป็นต่อการคงสุขภาพที่ดีของมนุษย์แล้ว เนื่องจากว่าร่างกายมนุษย์ไม่สามารถกักเก็บสังกะสีเองได้จึงต้องได้รับมาด้วยการรับประทานอาหารเข้าไปเท่านั้น อาหารที่อุดมไปด้วยสังกะสีมีทั้งเนื้อแดง, เนื้อสัตว์ปีก, และปลา เมื่อขาดสังกะสีจะทำให้เกิดภาวะขาดสังกะสีขึ้น (Zinc deficiency) ที่จะทำให้เกิดภาวะตัวเล็ก (short stature), ลดความสามารถในการรับรสจากอาหาร, และทำให้รังไข่ทำงานผิดปกติได้
สังกะสีถูกนำไปรับประทานเพื่อรักษาและป้องกันภาวะขาดสังกะสีและภาวะอื่น ๆ ที่จะตามมาอย่างชะลอการเจริญเติบโตและทำให้เกิดอาการท้องร่วงฉับพลันในเด็ก, ชะลอการสมานบาดแผล, และทำให้เกิดโรควิลสัน (Wilson's disease)
สังกะสียังถูกใช้เพื่อเร่งระบบภูมิคุ้มกัน, เร่งการเจริญเติบโตและสุขภาพของภาวะขาดสังกะสีในทารกและเด็กเล็ก, เพื่อรักษาไข้หวัดและการเกิดภาวะติดเชื้อในหูซ้ำซาก, ป้องกันการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจส่วนล่าง, ไข้หวัดหมู, การติดเชื้อกระเพาะปัสสาวะ, หูอื้อ, และอาการบาดเจ็บที่ศีรษะรุนแรง อีกทั้งยังสามารถใช้สังกะสีรักษาโรคมาลาเรียและโรคอื่น ๆ จากเชื้อปรสิตได้ด้วย
บางคนใช้สังกะสีรักษาโรคจุดภาพชัดที่ตาเสื่อม (macular degeneration), สำหรับภาวะตาบอดกลางคืน, และต้อกระจก (cataracts) อีกทั้งยังสามารถใช้กับโรคหอบหืด (asthma), เบาหวาน (diabetes) และภาวะเสียหายทางประสาทจากเบาหวาน, ความดันโลหิตสูง, AIDS/HIV, ภาวะแทรกซ้อนกับครรภ์ที่เกิดจาก AIDS/HIV, อาการท้องร่วงที่เกี่ยวข้องกับ HIV, และระดับบิลิรูบิน (bilirubin) ในเลือดสูง (hyperbilirubinemia)
สังกะสียังถูกนำไปรับประทานรักษาโรคอะโนเร็กเซีย (anorexia nervosa), โรคย้ำคิดย้ำทำ (obsessive-compulsive disorder), ภาวะซึมเศร้า (depression), ภาวะซึมเศร้าหลังตั้งครรภ์ (postpartum depression), โรคสมองเสื่อม (dementia), ปากแห้ง, โรคสมาธิสั้น (attention deficit-hyperactivity disorder (ADHD)), ประสาทรับรสลดลง (hypogeusia), โรคสมองจากโรคตับ (hepatic encephalopathy), โรคตับที่เกิดจากการใช้แอลกอฮอล์, โรคโครห์น (Crohn's disease), โรคกระเพาะและลำไส้อักเสบชนิดเป็นแผล (ulcerative colitis), โรคลำไส้อักเสบ, แผลร้อนใน (canker sores), แผลในกระเพาะอาหาร, แผลที่ขา, และแผลกดทับ (bed sores)
ผู้ชายบางคนรับประทานสังกะสีเพื่อรักษาภาวะมีบุตรยากในชายและภาวะต่อมลูกหมากโต เช่นเดียวกับรักษาภาวะเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ (erectile dysfunction (ED))
สังกะสีถูกนำไปรับประทานรักษาโรคกระดูกพรุน (osteoporosis), ก้อนซิสต์บนรังไข่, โรคข้อต่ออักเสบรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis), โรคข้อต่ออักเสบสะเก็ดเงิน (psoriatic arthritis), หูด (warts), ตะคริวในผู้ป่วยโรคตับ อีกทั้งยังใช้เพื่อรักษาโรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว (sickle cell disease), อาการคัน, โรคโรซาเชีย (rosacea), ผมร่วง, สะเก็ดเงิน, โรคผิวหนังอักเสบ (eczema), สิว, ทาลัสซิเมีย (thalassemia), โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer's disease), ดาวน์ซินโดรม (syndrome), โรคแฮนเซน (Hansen's disease), และโรคซิสติก ไฟโบรซิส (cystic fibrosis)
การรับประทานสังกะสียังช่วยป้องกันมะเร็งอย่างมะเร็งหลอดอาหาร, มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก, มะเร็งกระเพาะอาหาร, มะเร็งสมอง, ป้องกันการเกิดมะเร็งศีรษะและลำคอซ้ำซาก, มะเร็งจมูกและลำคอซ้ำซาก, และโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิด non-Hodgkin (non-Hodgkin's lymphoma) สังกะสียังช่วยป้องกันการอักเสบที่ผนังเยื่อบุระบบย่อย, ลดภาวะแทรกซ้อนจากการบำบัดเคมี, โรคโลหิตจาง (anemia), ภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์อย่างภาวะขาดธาตุเหล็ก, ภาวะขาดวิตามิน A, โรคลมชัก, ภาวะเป็นพิษจากสารหนู, โรคหลอดลมอุดกั้นเรื้อรัง (chronic obstructive pulmonary disease (COPD)), หลอดเลือดแดงอุดตัน, ลิวคีเมีย (leukemia), รักษาแผลไหม้, ผื่นจากผ้าอ้อม, โรคเรื้อน (leprosy), และภาวะติดเชื้อลิชมาเนีย
นักกีฬาบางคนรับประทานสังกะสีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการออกกำลังกายและเสริมความแข็งแรงของตนเอง
การทาสังกะสีบนผิวหนังสามารถรักษาสิว, แผลที่เท้าจากเบาหวาน, แผลที่ขา, ผื่นจากผ้าอ้อม, หูด, ชะลอการแก่วัยของผิวหนัง, ลดจุดสีน้ำตาลบนใบหน้า, การติดเชื้อเริม, การติดเชื้อปรสิต, และเร่งการสมานตัวของบาดแผล การทาสังกะสีที่ทวารหนักยังช่วยผู้ป่วยที่มีปัญหาการควบคุมการเคลื่อนตัวของลำไส้ใหญ่ได้อีกด้วย
Zinc citrate ถูกใช้รวมอยู่ในยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปากเพื่อป้องกันการเกิดคราบหินปูนและเหงือกอักเสบ (gingivitis) สังกะสียังสามารถรวมอยู่ในหมากฝรั่ง, ลูกกวาด, และน้ำยาบ้วนปากเพื่อกำจัดกลิ่นปากได้ด้วย
การฉีดสังกะสีในรูปของสเปรย์พ่นจมูกสามารถรักษาหวัดได้
Zinc sulfate ในน้ำตาหยอดตาสามารถรักษาอาการระคายเคืองที่ตาได้
การฉีดสังกะสีเข้าเส้นเลือดดำมีเพื่อใช้เป็นสารอาหารให้กับผู้ที่กำลังพักฟื้นจากแผลไฟไหม้
ต้องพึงจำไว้ว่าผลิตภัณฑ์สังกะสีหลายตัวยังประกอบด้วยเหล็กที่เรียกว่าแคดเมียม (cadmium) เพราะว่าทั้งสังกะสี (Zinc) และแคดเมียมนั้นมีความคล้ายคลึงกันในระดับเคมีและมักจะเกิดขึ้นตามธรรมชาติพร้อมกัน การสัมผัสกับแคดเมียมปริมาณสูงในระยะเวลานานสามารถทำให้ไตวายได้ โดยความเข้มข้นของแคดเมียมในอาหารเสริมที่ประกอบด้วยสังกะสีนั้นจะมีปริมาณที่แตกต่างกันไป ดังนั้นจึงควรมองหาผลิตภัณฑ์ zinc-gluconate ที่ประกอบด้วยแคดเมียมปริมาณต่ำที่สุด
สังกะสีออกฤทธิ์อย่างไร?
สังกะสีเป็นธาตุที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการคงสภาพของร่างกายมนุษย์ สังกะสีถูกพบในระบบปฏิกิริยาทางชีวภาพมากมาย และยังเป็นสารที่จำเป็นต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน, การสมานบาดแผล, การเกิดลิ่มเลือด, การทำงานของไทรอยด์, และอื่น ๆ มากมาย โดยคุณสามารถรับสังกะสีเข้ามาได้จากการรับประทานอาหารจำพวกผลิตภัณฑ์จากนมวัว, ถั่ว, เนื้อ, อาหารทะเล, และธัญพืช
ภาวะขาดสังกะสีเป็นภาวะที่พบได้ไม่บ่อยทั่วโลก และนับว่าหายากมากในบางประเทศ อาการของภาวะนี้มีทั้งการเจริญเติบโตล่าช้า, มีระดับอินซูลินต่ำ, ความอยากอาหารน้อยลง, ฉุนเฉียว, บาดแผลหายช้า, ประสาทรับรสและกลิ่นถดถอย, ท้องร่วง, และคลื่นไส้ ภาวะขาดสังกะสีชนิดปานกลางนั้นเกี่ยวข้องกับภาวะผิดปรกติของลำไส้ที่เข้าไปรบกวนการดูดซับสารอาหาร (malabsorption syndromes), ภาวะติดแอลกอฮอล์ (alcoholism), โรคไตล้มเหลวเรื้อรัง, และโรคที่ทำให้อ่อนเพลีย (chronic debilitating diseases)
สังกะสีมีบทบาทสำคัญในการคงสภาพการมองเห็นและมีอยู่ในระดับที่เข้มข้นมากในดวงตา ภาวะขาดสังกะสีจะเปลี่ยนแปลงการมองเห็นของมนุษย์ และภาวะที่รุนแรงจะทำให้จอตา (retina) เปลี่ยนรูปไป
สังกะสียังมีบทบาทในการต่อสู้กับไวรัสต่าง ๆ โดยมีฤทธิ์ในการบรรเทาอาการของไข้หวัดปรกติ (rhinovirus ) แต่กระนั้นนักวิจัยส่วนมากยังคงไม่สามารถอธิบายการทำงานของสังกะสีได้ นอกจากนี้ยังมีหลักฐานว่าสังกะสีอาจมีกิจกรรมต้านไวรัสบางอย่างกับไวรัสโรคเริมเช่นกัน
ระดับสังกะสีที่ต่ำนั้นอาจมีเกี่ยวข้องกับภาวะมีบุตรยากในชาย, โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว, HIV, ภาวะซึมเศร้ารุนแรง, และเบาหวานประเภท 2 ซึ่งสามารถแก้ไขได้ด้วยการทานอาหารเสริมสังกะสีเอง
การใช้และประสิทธิภาพของสังกะสี
ภาวะที่ใช้สังกะสีได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ภาวะขาดสังกะสี (Zinc deficiency) ภาวะนี้สามารถเกิดขึ้นกับผู้ที่มีอาการท้องร่วงรุนแรง,ภาวะที่ทำให้ลำไส้ดูดซับอาหารยากขึ้น, โรคตับแข็ง, และภาวะติดแอลกอฮอล์, หรือหลังจากการผ่าตัดใหญ่, และจากการใช้สายยางส่งอาหารในโรงพยาบาลในระยะยาว การทานหรือฉีดสังกะสีเข้าเส้นเลือด (intravenously (by IV)) จะช่วยคืนระดับสังกะสีในผู้ป่วยภาวะขาดสังกะสีได้ อย่างไรก็ตามผู้ป่วยภาวะนี้ไม่ถูกแนะนำให้ใช้อาหารเสริมสังกะสี
ภาวะที่ใช้สังกะสีได้อย่างค่อนข้างมีประสิทธิภาพ
- ท้องร่วง การทานสังกะสีจะช่วยลดระยะเวลาและความรุนแรงของโรคท้องร่วงในเด็กที่ขาดสารอาหารหรือมีภาวะขาดสังกะสีได้ โดยภาวะขาดสังกะสีในเด็กชนิดรุนแรงนั้นมักจะเกิดขึ้นกับเด็กที่อาศัยอยู่ในประเทศที่กำลังพัฒนาต่าง ๆ อีกทั้งการให้สังกะสีกับผู้หญิงมีครรภ์ที่ขาดสารอาหารและสตรีหลังคลอดบุตรแล้วหนึ่งเดือนจะช่วยลดการเกิดอาการท้องร่วงของทารกได้ในช่วงปีแรกของชีวิต
- ภาวะทางพันธุกรรมที่เรียกว่าโรควิลสัน (Wilson's disease) การทานสังกะสีจะลดอาการจากโรควิลสันได้ โดยผู้ป่วยโรคนี้จะมีทองแดง (copper) ในร่างกายมากเกินไป ซึ่งสังกะสีจะช่วยยับยั้งการดูดซับทองแดงและเพิ่มการปลดปล่อยทองแดงออกจากร่างกายขึ้น
ภาวะที่อาจใช้สังกะสีได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- สิว งานวิจัยกล่าวว่าผู้ที่เป็นสิวจะมีระดับสังกะสีในเลือดและผิวหนังที่ต่ำ ดังนั้นการทานสังกะสีจะช่วยรักษาสิวได้ อย่างไรก็ตามก็ยังคงไม่ชัดเจนประโยชน์จากการใช้สังกะสีว่ามากหรือน้อยกว่าการใช้ยาสำหรับสิวอย่าง tetracycline หรือ minocycline อย่างไรบ้าง อีกทั้งการทาขี้ผึ้งสังกะสีบนผิวก็ไม่สามารถช่วยรักษาสิวได้นอกจากจะใช้ร่วมกับยาปฏิชีวนะ erythromycin
- ภาวะทางพันธุกรรมที่ส่งผลต่อการบริโภคสังกะสี (acrodermatitis enteropathica) การทานสังกะสีอาจช่วยลดอาการจากโรคนี้ได้
- โรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมจากอายุ (age-related macular degeneration) ผู้ที่บริโภคสังกะสีในอาหารมากจะมีความเสี่ยงต่อโรคทางสายตาประเภทนี้น้อยลง งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการทานอาหารเสริมสังกะสีกับวิตามินต้านอนุมูลอิสระอาจชะลอและป้องกันการสูญเสียการมองเห็นจากอายุได้ค่อนข้างดีในกลุ่มผู้ที่มีความเสี่ยงสูง แต่ก็ยังคงไม่ชัดเจนว่าการทานสังกะสีร่วมกับวิตามินต้านอนุมูลอิสระจะช่วยป้องกันไม่ให้โรคเหล่านี้ทรุดหนักกว่าเดิมได้หรือไม่ โดยงานวิจัยส่วนมากแสดงให้เห็นว่าการทานเพียงสังกะสีอย่างเดียวไม่อาจช่วยผู้ป่วยที่มีปัญหาสูญเสียการมองเห็นจากอายุได้ แต่ก็อาจเป็นไปได้ที่คนในกลุ่มทดลองบางคนจะมีพันธุกรรมบางตัวที่ทำให้พวกเขาอ่อนแอต่อโรคทางสายตานี้มากขึ้นและทำให้มีการตอบสนองต่ออาหารเสริมสังกะสีมากกว่าผู้อื่น
- อะโนเร็กเซีย (Anorexia) การทานอาหารเสริมสังกะสีอาจช่วยเพิ่มน้ำหนักและลดอาการจากภาวะซึมเศร้าในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ที่มีภาวะอะโรเร็กเซียได้
- โรคสมาธิสั้น (Attention deficit-hyperactivity disorder (ADHD)) การทานสังกะสีร่วมกับยาตามแบบแผนอาจช่วยลดความตื่นตัว, ความหุนหันพลันแล่น, และปัญหาการสื่อสารในสังคมของเด็ก ADHD ได้เล็กน้อย อย่างไรก็ตามสังกะสีอาจไม่ได้ช่วยเพิ่มระยะเวลาของสมาธิพวกเขาขึ้น งานวิจัยบางชิ้นกล่าวว่าเด็ก ADHD จะมีระดับสังกะสีในเลือดต่ำกว่าเด็กที่ไม่ได้เป็น ADHD งานวิจัยอีกชิ้นก็เสริมว่าผู้ป่วย ADHD ที่มีระดับสังกะสีน้อยจะมีการตอบสนองต่อยารักษา ADHD ที่ไม่ดีเท่าที่ควร (ยากระตุ้น) การศึกษาเรื่อของการใช้สังกะสีกับ ADHD ได้จัดทำขึ้นในประเทศแถบตะวันออกกลางที่ซึ่งภาวะขาดสังกะสีเป็นภาวะที่พบเห็นได้ทั่วไปเมื่อเทียบกับข้อมูลจากบรรดาประเทศในแถบตะวันตก จึงทำให้ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่าสังกะสีจะส่งผลดีแบบเดียวกันกับประชากร ADHD จากกลุ่มประเทศที่พัฒนาแล้วหรือไม่
- แผลไฟไหม้ การฉีดสังกะสีทางเส้นเลือด (IV) ร่วมกับแร่ธาตุอื่น ๆ อาจช่วยเร่งการสมานตัวของแผลไหม้ได้ แต่การทานสังกะสีเพียงอย่างเดียวไม่อาจเพิ่มการฟื้นตัวของบาดแผลทั้งหมดของผู้บาดเจ็บ แต่ก็อาจช่วยร่นระยะเวลาฟื้นตัวจากแผลไหม้รุนแรงได้
- เนื้องอกในทวารหนักและลำไส้ใหญ่ งานวิจัยกล่าวว่าการทานอาหารเสริมที่ประกอบด้วยเซเลเนียม (selenium), สังกะสี, วิตามิน A2, วิตามิน C, และวิตามิน E ทุกวันนาน 5 ปีจะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดเนื้องอกในลำไส้ใหญ่ซ้ำได้ประมาณ 40%
- หวัด แม้ว่าจะมีผลการศึกษาที่ขัดแย้งกันอยู่ แต่งานวิจัยส่วนมากก็แสดงให้เห็นว่าการทานลูกอมยาที่ประกอบด้วย zinc gluconate หรือ zinc acetate จะช่วยลดระยะเวลาของหวัดในผู้ใหญ่ได้ อย่างไรก็ตามการทำเช่นนี้ก็ส่งผลข้างเคียงเช่นกันอย่างเช่นทำให้ยามีรสชาติแย่และทำให้ผู้ใช้คลื่นไส้จนจำกัดสรรพคุณของยาลง อีกทั้งยังไม่ชัดเจนว่าสังกะสีช่วยป้องกันหวัดได้หรือไม่ สำหรับผู้ใหญ่นั้นการทานอาหารเสริมสังกะสีอาจไม่สามารถป้องกันหวัดได้ แต่ลูกอมยา zinc gluconate อาจช่วยป้องกันหวัดในเด็กและวัยรุ่นได้ และการใช้สเปรย์จมูกที่มีสังกะสีเองก็ไม่สามารถป้องกันหวัดได้
- ภาวะซึมเศร้า (Depression) งานวิจัยทางประชากรกล่าวว่าผู้ป่วยซึมเศร้าจะมีระดับสังกะสีในร่างกายต่ำ โดยมีงานวิจัยชิ้นอื่นที่กล่าวว่าการทานสังกะสีร่วมกับยาต้านซึมเศร้าจะช่วยลดอาการของผู้ป่วยซึมเศร้าขั้นรุนแรงลงได้ อย่างไรก็ตามงานวิจัยอื่นกลับแย้งว่าการทำเช่นนี้ช่วยได้เฉพาะผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาต้านซึมเศร้าอย่างเดียวเท่านั้น อีกทั้งการรักษารูปแบบนี้ก็ไม่อาจส่งผลต่อผู้ป่วยซึมเศร้าที่มีการตอบสนองต่อยาต้านซึมเศร้าดีอยู่แล้วอีกด้วย
- แผลที่เท้าเนื่องจากเบาหวาน งานวิจัยกล่าวว่าการทาเจล zinc hyaluronate สามารถช่วยให้แผลที่เท้าฟื้นตัวเร็วกว่าการใช้ยาตามปรกติ
- ผื่นจากผ้าอ้อม การทาน zinc gluconate กับทารกอาจเร่งกระบวนการฟื้นตัวของผื่นจากผ้าอ้อมขึ้นได้ โดยการทายา zinc oxide เองก็สามารถให้ผลเช่นเดียวกัน อย่างไรก็ตามการรักษาแบบนี้อาจไม่ได้ผลเทียบเท่ากับการใช้สารละลาย eosin 2%
- เหงือกอักเสบ (Gingivitis) การใช้ยาสีฟันที่ประกอบด้วยสังกะสีทั้งแบบที่มีและไม่มีสารต้านแบคทีเรียจะช่วยป้องกันคราบหินปูนและโรคเหงือกอักเสบได้ โดยมีหลักฐานบางชิ้นที่แสดงให้เห็นว่ายาสีฟันที่มีสังกะสีนั้นสามารถลดคราบหินปูนที่มีได้ อย่างไรก็ตามก็อาจไม่ดีเท่ากับการรักษาตามปรกติ อีกทั้งงานวิจัยส่วนมากก็แสดงให้เห็นว่า zinc citrate กับ triclosan สามารถใช้การได้ดีอีกด้วย
- กลิ่นปาก งานวิจัยกล่าวว่าการเคี้ยวหมากฝรั่ง, การอมลูกอม, หรือใช้น้ำยาบ้วนปากที่ประกอบด้วยสังกะสีสามารถลดกลิ่นปากได้
- โรคเริม (Herpes simplex virus) การทา zinc sulfate หรือ zinc oxide บนผิวหนังทั้งเพียงอย่างเดียวหรือร่วมกับส่วนผสมอื่น ๆ สามารถลดระยะเวลาและความรุนแรงของการติดเชื้อเริมในช่องปากหรือบนอวัยวะเพศได้ อย่างไรก็ตามสังกะสีอาจไม่สามารถป้องกันการติดโรคเริมซ้ำได้
- ความสามารถในการรับรสน้อยลง (hypogeusia) งานวิจัยบางชิ้นกล่าวว่าการทานสังกะสีไม่อาจแก้ไขภาวะการรับรสผิดปรกติในเด็กที่ป่วยเป็นโรคขาดสังกะสีได้ แต่งานวิจัยส่วนมากกลับแย้งว่าการทานสังกะสีอาจสามารถช่วยผู้ที่มีความสามารถในการรับรสน้อยจากโรคขาดสังกะสีหรือภาวะสุขภาพอื่น ๆ ได้
- รอยโรคที่ผิวหนัง (Leishmania lesions) งานวิจัยกล่าวว่าการทานหรือฉีดสารละลาย zinc sulfate เข้ารอยโรคอาจช่วยรักษารอยโรคของผู้ป่วย Leishmaniasis ได้ อย่างไรก็ตามการฉีดสารละลายสังกะสีเข้ารอยโรคนั้นอาจมีประสิทธิภาพด้อยกว่าการรักษาตามปรกติ
- โรคเรื้อน (Leprosy) การทานสังกะสีร่วมกับการใช้ยาต้านเรื้อนอาจสามารถรักษาโรคเรื้อนได้
- ตะคริวที่กล้ามเนื้อ การทานสังกะสีอาจช่วยรักษาอาการตะคริวที่กล้ามเนื้อของผู้ป่วยโรคตับแข็งและภาวะขาดสังกะสีได้
- โรคกระดูกพรุน (osteoporosis) การบริโภคสังกะสีในปริมาณน้อยอาจมีความเชื่อมโยงกับมูลกระดูกที่น้อยลง ดังนั้นการทานสังกะสีร่วมกับทองแดง, แมงกานีส, และแคลเซียมอาจลดการสูญเสียมวลกระดูกในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนได้
- โรคแผลในกระเพาะอาหาร (Peptic ulcer) การทาน zinc acexamate อาจช่วยรักษาและป้องกันแผลในกระเพาะอาหารได้
- ปอดบวม (Pneumonia) งานวิจัยส่วนมากกล่าวว่าการทานสังกะสีอาจช่วยป้องกันโรคปอดบวมในเด็กที่ขาดสารอาหารได้ อย่างไรก็ตามก็มีข้อมูลจากงานวิจัยในเรื่องผลของการใช้สังกะสีในการรักษาปอดบวมที่มีอยู่แล้วที่ขัดแย้งกันอยู่
- ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ การทานสังกะสีระหว่างตั้งครรภ์อาจลดความเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดได้ อย่างไรก็ตามหากเป็นการใช้อาหารเสริมอาจไม่ได้ช่วยลดความเสี่ยงต่อการตายคลอดของทารกได้ การทานวิตามิน A ร่วมกับสังกะสีอาจช่วยฟื้นฟูการมองเห็นในตอนกลางคืนของผู้หญิงมีครรภ์ได้ แต่หากเป็นการใช้เพียงสังกะสีเพียงอย่างเดียวนั้นกลับไม่ได้ส่งผลเช่นนี้ อีกทั้งการทานสังกะสีอาจช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้หญิงที่เป็นเบาหวานระหว่างตั้งครรภ์ได้ แต่ไม่อาจช่วยลดความจำเป็นในการผ่าตัดคลอดของผู้หญิงกลุ่มนี้แต่อย่างใด
- แผลกดทับ (Bed sores) การทายาสังกะสีอาจช่วยเร่งการฟื้นตัวจากแผลกดทับในผู้สูงอายุได้ อีกทั้งเมื่อเพิ่มปริมาณการใช้สังกะสีในอาหารขึ้นก็สามารถเร่งการฟื้นตัวจากแผลกดทับในผู้ป่วยติดเตียงที่โรงพยาบาลได้ด้วย
- อาหารเป็นพิษ (shigellosis) งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการทานไซรัปวิตามินรวมที่ประกอบด้วยสังกะสีร่วมกับการรักษาตามปรกติสามารถลดระยะเวลาฟื้นตัวและลดอาการท้องร่วงของเด็กที่ขาดสารอาหารและมีภาวะอาหารเป็นพิษได้
- โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว (Sickle cell disease) การทานสังกะสีอาจช่วยลดอาการจากโรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียวในผู้ป่วยภาวะขาดสังกะสีได้ โดยการทานอาหารเสริมสังกะสียังช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนและการติดเชื้อที่เกี่ยวข้องกับโรคนี้ได้ด้วย
- แผลที่ขา การทาน zinc sulfate อาจช่วยรักษาแผลที่ขาบางประเภทให้หายเร็วขึ้น โดยผลจะยิ่งมากขึ้นในกลุ่มคนที่มีระดับสังกะสีต่ำก่อนการรักษา อีกทั้งหากใช้วิธีทายาสังกะสีที่แผลจะช่วยเร่งการสมานตัวมากขึ้น
- ภาวะขาดวิตามิน A การทานสังกะสีร่วมกับวิตามิน A สามารถเพิ่มระดับของวิตามิน A ในเด็กที่ขาดสารอาหารได้ดีกว่าการใช้วิตามิน A หรือสังกะสีเพียงอย่างเดียว
- หูด (Warts) งานวิจัยกล่าวว่าการทาสารละลาย zinc sulfate จะช่วยบรรเทาหูดชนิดแบนราบลงแต่ไม่ใช่กับหูดปรกติ อีกทั้งการทา zinc oxide ยังมีประสิทธิผลที่ดีกว่าการรักษาหูดตามปรกติ โดยการรับประทาน zinc sulfate เองก็มีประสิทธิภาพเช่นกัน
ภาวะที่สังกะสีอาจไม่สามารถรักษาได้
- มาลาเรีย (Malaria) การรับประทานสังกะสีไม่อาจช่วยป้องกันหรือรักษาโรคมาลาเรียในเด็กที่ขาดสารอาหารในประเทศที่กำลังพัฒนาได้
ภาวะที่ยังคงขาดหลักฐานว่าใช้สังกะสีรักษาได้หรือไม่
- การติดเชื้อที่เกี่ยวข้องกับ AIDS เนื่องจากภูมิคุ้มกันอ่อนแอ มีหลักฐานบางชิ้นที่กล่าวว่าการทานอาหารเสริมสังกะสีร่วมกับยา zidovudine อาจช่วยลดการติดเชื้อที่เกิดขึ้นเนื่องจากภูมิคุ้มกันอ่อนแอได้ อย่างไรก็ตามสังกะสีก็อาจส่งผลเสียต่ออัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วย AIDS ได้
- โรคตับที่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ การทาน zinc sulfate อาจเพิ่มการทำงานของตับผู้ป่วยโรคตับจากการใช้แอลกอฮอล์ได้
- โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer's disease) งานวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าการทานอาหารเสริมสังกะสีอาจชะลอการทรุดลงของอาการจากโรคอัลไซเมอร์ได้
- โรคโลหิตจาง (Anemia) งานวิจัยกล่าวว่าการให้ข้าวต้มที่ผสมสังกะสีและวิตามินกับเกลือแร่ต่าง ๆ แก่ทารกจะช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคโลหิตจางได้
- ได้รับพิษสารหนู งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีร่วมกับ spirulina สามารถลดอาการและระดับสารหนูในปัสสาวะและเส้นผมของผู้ที่มีภาวะได้รับพิษจากสารหนูระยะยาวได้
- หอบหืด (Asthma) การทานสังกะสีไม่มีความเชื่อมโยงกับความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหอบหืดในเด็ก
- เบต้าทาลัสซีเมีย (beta-thalassemia) งานวิจัยกล่าวว่าการทาน zinc sulfate ในขณะที่เข้ารับการถ่ายเลือดจะเพิ่มการเจริญเติบโตในเด็กที่ป่วยเป็นโรคเบต้าทาลัสซีเมียได้เมื่อเทียบกับการถ่ายเลือดเพียงอย่างเดียว
- เนื้องอกในสมอง งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีไม่ได้มีความเชื่อมโยงกับความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งสมองแต่อย่างใด
- การติดเชื้อที่หลอดลมที่ทำให้ภายในปอดบวม (bronchiolitis) การทานสังกะสีขณะที่พักรักษาตัวในโรงพยาบาลอาจเร่งการฟื้นตัวของคนไข้โรคติดเชื้อในหลอดลม
- แผลร้อนใน (Canker sores) งานวิจัยกล่าวว่าการทาน zinc sulfate จะช่วยบรรเทาแผลร้อนในและป้องกันการเป็นซ้ำได้ แต่ก็มีงานวิจัยหลายชิ้นที่แย้งว่าไม่พบสรรพคุณของสังกะสีในข้อนี้
- ภาวะแทรกซ้อนจากการบำบัดเคมี งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีไม่ส่งผลต่อผลข้างเคียงจากการบำบัดเคมีอย่างอาการคลื่นไส้อาเจียนในเด็กที่กำลังรักษาลิวคีเมียแต่อย่างใด อย่างไรก็ตามการทานสังกะสีอาจจะช่วยลดจำนวนการติดเชื้อได้
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (chronic obstructive pulmonary disorder (COPD)) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีทุกวันหลังฟื้นตัวจากการติดเชื้อที่เกี่ยวข้องกับ COPD จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดการติดเชื้อเพิ่มเติมในผู้สูงอายุได้
- มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก งานวิจัยประชากรกล่าวว่าการเพิ่มปริมาณการบริโภคสังกะสีเชื่อมโยงกับการลดความเสี่ยงต่อมะเร็งประเภทนี้ 17-20%
- โรคหลอดเลือดหัวใจ (coronary artery disease) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีจะช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล แต่ไม่ลดระดับไตรกลีเซอไรด์ในผู้ป่วยที่มีภาวะหลอดเลือดแดงอุดตัน
- สูญเสียความทรงจำ (dementia) งานวิจัยกล่าวว่าการทาน zinc sulfate จะช่วยปรับพฤติกรรมและความสามารถทางสังคมของผู้ที่สูญเสียความจำได้
- คราบหินปูน มีหลักฐานที่กล่าวว่าการแปรงฟันด้วยยาสีฟันที่ประกอบด้วยสังกะสีจะช่วยลดการก่อตัวของหินปูนได้
- เบาหวาน (Diabetes) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีเพียงอย่างเดียวหรือร่วมกับสารอาหารอื่น ๆ จะช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ที่มีสุขภาพดีและผู้ป่วยเบาหวาน, โรคอ้วนลงพุง, หรือมีภาวะอ้วนได้
- ความเสียหายที่ประสาทจากเบาหวาน (diabetic neuropathy) งานวิจัยกล่าวว่าการทาน zinc sulfate จะช่วยเพิ่มการทำงานทางประสาทและลดน้ำตาลในเลือดของผู้ที่มีภาวะประสาทเสียหายจากเบาหวานได้
- ดาวน์ซินโดรม (Down syndrome) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีจะเพิ่มการทำงานของภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยดาวน์ซินโดรมที่มีภาวะขาดสังกะสีและมีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอขึ้น แต่ก็มีงานวิจัยอื่น ๆ ที่สรุปผลขัดแย้งกับผลลัพธ์ข้างต้น
- โรคลมชัก (Epilepsy) การทานสังกะสีอาจลดความถี่การเกิดอาการชักขึ้นในเด็กที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาอื่น ๆ
- มะเร็งหลอดอาหาร งานวิจัยได้เชื่อมโยงว่าการบริโภคสังกะสีในปริมาณต่ำจะทำให้มีความเสี่ยงต่อมะเร็งหลอดอาหารเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตามงานวิจัยชิ้นอื่นกลับแสดงให้เห็นว่าการบริโภคสังกะสีนั้นไม่ได้เกี่ยวข้องกับมะเร็งประเภทนี้แต่อย่างใด แต่ก็อาจเป็นไปได้ว่าแหล่งที่มาของสังกะสีที่เป็นตัวส่งผลต่อประโยชน์ในข้อนี้ (เนื้อกับผัก)
- อาการชักจากไข้ การรับประทานสังกะสีอาจช่วยป้องกันภาวะชักจากไข้สูง (Febrile seizures) ในเด็กที่เคยประสบกับอาการนี้มาก่อนได้
- สูญเสียการควบคุมลำไส้ใหญ่ งานวิจัยกล่าวว่าการทาขี้ผึ้งที่ประกอบด้วยอะลูมิเนียมและสังกะสีที่ทวารสามครั้งต่อวันนาน 4 สัปดาห์อาจลดอาการและเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้หญิงที่มีปัญหาการเคลื่อนตัวของลำไส้ได้
- มะเร็งกระเพาะอาหาร งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการบริโภคสังกะสีไม่มีความเชื่อมโยงกับการลดความเสี่ยงต่อมะเร็งกระเพาะอาหารแต่อย่างใด
- มะเร็งศีรษะและลำคอ งานวิจัยกล่าวว่าอาหารเสริมสังกะสีไม่ได้ช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตหรือลดการลุกลามของมะเร็งศีรษะและลำคอที่เป็นมาแล้ว 3 ปีแต่อย่างใด
- สูญเสียการทำงานของสมองเนื่องจากปัญหาที่ตับ (Hepatic encephalopathy) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีอาจเพิ่มการทำงานของสมองผู้ป่วยโรคสมองจากโรคตับได้เล็กน้อย อย่างไรก็ตามสังกะสีก็ไม่อาจช่วยลดความรุนแรงหรือป้องกันการเกิดโรคเดิมซ้ำได้
- อาการท้องร่วงที่เกี่ยวพันกับ HIV การทานสังกะสีในระยะยาวอาจช่วยป้องกันการเกิดอาการท้องร่วงในผู้ใหญ่ที่มีเชื้อ HIV และมีระดับสังกะสีในเลือดต่ำได้ แต่สังกะสีไม่อาจรักษาอาการท้องร่วงที่เกิดจาก HIV ในผู้ใหญ่ได้ สำหรับเด็กมีเชื้อ HIV มีงานวิจัยบางชิ้นที่กล่าวว่าการทานสังกะสีจะช่วยลดการเกิดอาการท้องร่วงของคนกลุ่มนี้ได้เทียบเท่ากับการใช้ยาหลอก (placebo) แต่ก็มีงานวิจัยชิ้นอื่น ๆ ที่แสดงให้เห็นว่าการทำเช่นนี้ไม่ได้ช่วยป้องกันการเกิดอาการท้องร่วงได้เมื่อนำไปเทียบกับการใช้วิตามิน A
- ปัญหามีบุตรยากในผู้ชาย งานวิจัยบางชิ้นกล่าวว่าอาหารเสริมสังกะสีสามารถเพิ่มจำนวนสเปิร์ม, ระดับเทสโทสเตอโรน, และอัตราการตั้งครรภ์ในผู้ชายที่มีปัญหามีบุตรยากที่มีระดับเทสโทสเตอโรนต่ำได้ งานวิจัยอื่นได้กล่าวเสริมว่าการทานสังกะสียังปรับรูปร่างของสเปิร์มผู้ชายที่มีภาวะเส้นเลือดดำในถุงอัณฑะโตได้ (grade III varicocele) อย่างไรก็ตามสำหรับกลุ่มชายที่มีปัญหามีบุตรยากจากโรคหรือการรักษาทางการแพทย์นั้นการแก้ไขปัญหาประเด็นนี้ด้วยสังกะสียังคงมีข้อสรุปที่ปะปนกันอยู่
- การติดเชื้อในกระเพาะอาหารและการติดเชื้อปรสิต การทานสังกะสีเพียงอย่างเดียวหรือร่วมกับวิตามิน A อาจช่วยรักษาภาวะติดเชื้อปรสิตในเด็กได้บางอย่าง อีกทั้งยังมีข้อมูลงานวิจัยอีกบางชิ้นกล่าวเสริมว่าการทานสังกะสีร่วมกับวิตามิน A จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อบางประเภทได้ แต่กระนั้นก็มีข้อมูลงานวิจัยอื่น ๆ ที่แย้งว่าสังกะสีไม่ได้มีสรรพคุณช่วยลดการติดเชื้อแต่อย่างใด
- ลิวคีเมีย (Leukemia) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีอาจเพิ่มน้ำหนักและลดอัตราการติดเชื้อในเด็กและวัยรุ่นที่เป็นโรคลิวคีเมียได้ แต่สังกะสีไม่อาจเพิ่มระดับสารอาหารในร่างกายที่ช่วยให้ร่างกายทำงานตามปรกติได้
- ทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักตัวน้อย งานวิจัยส่วนมากกล่าวว่าการทานอาหารเสริมสังกะสีระหว่างตั้งครรภ์ไม่ได้เป็นการลดความเสี่ยงต่อการคลอดทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดต่ำ อย่างไรก็ตามการผสมสังกะสีในอาหารเสริมโภชนาการแก่ทารกที่คลอดตามกำหนดและมีน้ำหนักแรกเกิดต่ำที่อยู่ตามประเทศกำลังพัฒนาทั้งหลายกลับเป็นการลดความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตและภาวะแทรกซ้อนบางอย่างลง อีกทั้งยังมีงานวิจัยบางชิ้นกล่าวว่าการให้อาหารเสริมสังกะสีแก่ทารกกลุ่มนี้จะเป็นการเพิ่มน้ำหนักและขนาดความยาวร่างกายขึ้น แต่การใช้อาหารเสริมสังกะสีไม่อาจเพิ่มการเจริญเติบโตของทารกที่มีน้ำหนักแรกเกิดต่ำในประเทศอุตสาหกรรมได้
- ฝ้าบนใบหน้า (melasma) งานวิจัยกล่าวว่าการทาสารละลายที่ประกอบด้วยสังกะสีที่ผิวหนังทุกวันนาน 2 เดือนมีประสิทธิผลน้อยกว่าการรักษาขัดผิวกำจัดฝ้าแบบทั่วไป
- มะเร็งจมูกและลำคอ งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีจะเพิ่มอัตราการรอดชีวิตหลังการลุกลามของมะเร็งจมูกและลำคอนาน 5 ปีได้
- ดีซ่านในทารกแรกเกิด งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีสองครั้งต่อวันนาน 7 วันไม่ได้ช่วยลดอาการดีซ่านในทารกแรกเกิดได้
- การบาดเจ็บที่ศีรษะ การฉีดสังกะสีทันทีหลังได้รับการกระทบกระแทกที่ศีรษะอาจช่วยเพิ่มอัตราการฟื้นตัวขึ้นได้
- มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอด์กกิ้นส์ (non-Hodgkin's lymphoma) งานวิจัยกล่าวว่าการทานอาหารเสริมสังกะสีเชื่อมโยงกับการลดความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอด์กกิ้นส์ได้
- โรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive-compulsive disorder (OCD)) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสีสองครั้งต่อวันร่วมกับยา fluoxetine นาน 8 สัปดาห์สามารถลดอาการของ OCD ได้มากกว่าการใช้ยา fluoxetine เพียงอย่างเดียวเล็กน้อย
- อาการบวมและแผลในปากที่เกิดจากการบำบัดเคมี, บำบัดรังสี, หรือการปลูกถ่ายไขกระดูก (hematopoietic stem cell transplantation (HSCT)) งานวิจัยแสดงให้เห็นว่าการทาน zinc sulfate ในขณะที่เข้ารับการบำบัดรังสีจะช่วยป้องกันการเกิดแผลและอาการบวมในช่องปากจากการบำบัดรังสีได้ โดยมีงานวิจัยบางชิ้นที่พบว่าการทาน zinc sulfate สามารถลดความรุนแรงของแผลในปากของผู้ใหญ่ที่เข้ารับการบำบัดเคมีได้เช่นกัน แต่สังกะสีไม่อาจลดแผลในปากของผู้ป่วยที่เข้ารับการปลูกถ่ายไขกระดูก (HSCT) ได้
- โรคถุงน้ำรังไข่หลายใบ (polycystic ovary syndrome (PCOS)) งานวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าการทานสังกะสีจะช่วยป้องกันการผมบนศีรษะร่วงและลดการงอกของขนบนใบหน้าของผู้หญิงที่มีภาวะ PCOS ที่กำลังใช้ยา metformin ได้ แต่การทานสังกะสีไม่ได้ช่วยลดสิวหรือระดับฮอร์โมนในร่างกายลง
- ภาวะต่อมลูกหมากโต (prostatis) งานวิจัยกล่าวว่าการทานสังกะสี, เซเลเนียม, และไอโอดีนร่วมกับยา ofloxacin จะช่วยลดอาการจากภาวะต่อมลูกหมากบวมและเพิ่มคุณภาพชีวิตผู้ป่วยขึ้นเมื่อเทียบกับการใช้ยา ofloxacin เพียงอย่างเดียว อย่างไรก็ตามการทานสังกะสีร่วมกับยา prazosin ไม่อาจช่วยลดอาการใด ๆ ซึ่งไม่แตกต่างจากการใช้ยา prazosin