ยา ฟลูนิโซไลด์ - ข้อมูล ข้อบ่งใช้ ผลข้างเคียง

Flunisolide เป็นยาในกลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์ (corticosteroid) ใช้สำหรับรักษาโรคระบบทางเดินหายใจ ในผู้ป่วยโรคหืด และโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ชื่อทางการค้าที่เป็นที่รู้จักคือ Nasalide และ Aerospan (ปัจจุบันยาทั้งสองถูกถอนทะเบียนแล้ว ห้ามวางจำหน่าย ผิดกฎหมาย หากมีส่วนที่เหลือในตลาดจะต้องมีการเรียกเก็บคืน) กลไกการออกฤทธิ์ของยา คือ ออกฤทธิ์โดยจับกับตัวรับกลูโคคอร์ติคอยด์ (glucocorticoid) ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ฟอสโฟไลเพส ชนิด A2 (phospholipase A2) ทำให้ไม่เกิดการสังเคราะห์กรดอะราคิโดนิก (arachidonic acid) ซึ่งใช้เป็นสารตั้งต้นในกระบวนการชีวสังเคราะห์สารสื่อกลางการอักเสบ คือ พรอสตาแกลนดินส์ (prostaglandins) และ ลิวโคไตรอีนส์ (leukotrienes) นอกจากนี้ยังออกฤทธิ์ลดการทำงานของระบบน้ำเหลือง ลดความเข้มข้นของอิมมูโนโกลบูลินซึ่งเป็นสารภูมิต้านทาน รบกวนการจับกันระหว่างแอนติเจนและแอนติบอดี จึงทำให้ยามีฤทธิ์ในการลดการอักเสบ

Flunisolide ชนิดสำหรับใช้ทางจมูก จัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย ตามการจำแนกโดยคณะกรรมการอาหารและยา ในปัจจุบัน Flunisolide ไม่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย

• ตำรับยา Nasalide (สเปรย์พ่นจมูก), Aerobid, Aerobid HFA (ยาพ่น) ปัจจุบันถูกถอนทะเบียนทั้งหมดแล้วในสหรัฐอเมริกา เนื่องจากมีการใช้สาร CFC เป็นสารขับดันยา
• ตำรับยา Syntaris (สเปรย์พ่นจมูก) ปัจจุบันถูกถอนทะเบียนแล้วในสหราชอาณาจักร

ข้อบ่งใช้ของยา Flunisolide

โรคที่เป็นข้อบ่งใช้ของยานี้ ได้แก่

• ป้องกันการกำเริบของโรคหืด (รูปแบบยาพ่น)
• โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ (รูปแบบสเปรย์พ่นจมูก)

ขนาดและวิธีการใช้ยา Flunisolide

Flunisolide มีขนาดและวิธีการใช้ตามข้อบ่งใช้ ดังนี้

• ป้องกันการกำเริบของโรคหืด การใช้ยาพ่นสูดชนิดใช้ก๊าซ (metered-dose inhaler (MDI))
  • ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 500 ไมโครกรัม วันละสองครั้ง สามารถเพิ่มขนาดยาได้ถึง 2,000 ไมโครกรัมต่อวันในรายที่มีอาการรุนแรงง
  • ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 6-15 ปี ขนาดไม่เกิน 500 ไมโครกรัม วันละสองครั้ง
• โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้ การใช้ยาในรูปแบบสเปรย์พ่นจมูก ขนาด 25 ไมโครกรัมต่อการพ่น 1 ครั้ง
  • ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาดเริ่มต้น พ่น 2 ครั้งลงในจมูกแต่ละข้าง วันละ 2 ครั้ง อาจเพิ่มเป็นวันละ 3 ครั้งได้ถ้าหากอาการยังไม่ดีขึ้น เมื่ออาการดีขึ้นให้ลดขนาดยาลงเพื่อรักษาอาการ
  • ขนาดการใช้ยาในเด็กอายุ 6-14 ปี พ่น 1 ครั้งลงในจมูกแต่ละข้าง มากที่สุดวันละ 3 ครั้ง ขนาดยาสูงสุดคือ 200 ไมโครกรัม/วัน

ข้อควรระวังในการใช้ Flunisolide 

• ยาไม่ได้มีฤทธิ์บรรเทาอาการหลอดลมหดตัวเฉียบพลัน
• ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่ติดเชื้อวัณโรค ติดเชื้อรา หรือติดเชื้อไวรัส ในระบบทางเดินหายใจ
• ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีแผลในโพรงจมูก
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีโรคเกี่ยวข้องกับหัวใจ เช่น หัวใจล้มเหลว กล้ามเนื้อหัวใจตาย ความดันโลหิตสูง
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยกระดูกพรุน
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยแผลในกระเพาะอาหาร
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยต้อหิน
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำกว่าปกติ
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคลมชัก
• ควระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคตับ โรคไต
• ควรระวังการใช้ยานี้ในผู้สูงอายุ เด็ก สตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร

ผลข้างเคียงของการใช้ Flunisolide 

• โรคกระดูกพรุน เนื่องจากยา Flunisolide มีผลลดความหนาแน่นของมวลกระดูก
• กล้ามเนื้อฝ่อ
• ระดับน้ำตาลในเลือดสูง
• แผลหายช้า เพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อ เนื่องจากยามีฤทธิ์รบกวนกระบวนการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ จึงไม่ควรใช้ยาในผู้ที่มีแผลในโพรงจมูก หรือผู้ที่มีการติดเชื้อ
• กดการทำงานของต่อมหมวกไต
• ประจำเดือนมาไม่ปกติ
• เหงื่อออกมาก
• เกิดต้อกระจก ต้อหิน การมองเห็นผิดปกติ
• ส่งผลต่อจิตประสาทและพฤติกรรม เนื่องจากยานี้มีฤทธิ์รบกวนการทำงานของระบบประสาท

ข้อควรทราบอื่นๆ ของยา Flunisolide

• ปัจจุบันยา Flunisolide ถูกถอนทะเบียนในต่างประเทศแล้ว ทั้งในรูปแบบสเปรย์พ่นจมูก และยาพ่น
• ยาถูกจัดอยู่ในกลุ่ม category C ตามดัชนีความปลอดภัยการใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์ (Pregnancy Safety Index) ควรใช้ยานี้เฉพาะเมื่อแพทย์มีความเห็นว่า ผู้ป่วยจะได้รับประโยชน์จากยามากกว่าความเสี่ยงรุนแรงที่จะเกิดขึ้นต่อทารกในครรภ์
• ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดพ่นที่ใช้รักษาโรคหืด เป็นยาที่ใช้สำหรับควบคุมอาการเท่านั้น ยาไม่ได้มีฤทธิ์รักษาอาการ การใช้ยาจึงจำเป็นต้องใช้อย่างต่อเนื่องร่วมกับยาพ่นสำหรับรักษาอาการ
• หลังพ่นยาคอร์ติโคสเตียรอยด์แล้ว ผู้ป่วยควรบ้วนปากเพื่อล้างคราบยาที่หลงเหลือออกจากช่องปากและลำคอ เพื่อป้องกันการเจริญของเชื้อราในช่องปาก
• ยานี้แนะนำให้เก็บรักษาที่อุณหภูมิ 15-25 องศาเซลเซียส เก็บให้พ้นจากแสงแดด