ตรวจไขมันพอกตับและพังผืดในตับ ด้วยวิธีไฟโบรสแกน (Fibroscan)

ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับการ

ไฟโบรสแกน (FibroScan)⠀เป็นเทคโนโลยีใหม่ที่ใช้สำหรับตรวจโรคเกี่ยวกับตับ โดยการตรวจหาไขมันสะสมในตับและภาวะพังผืดในเนื้อตับโดยเฉพาะ  ไม่ทำให้เกิดความเจ็บปวดกับร่างกายและลดอัตราเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนลงเมื่อเทียบกับการเจาะตับ (Liver Biopsy) อีกทั้งยังสามารถตรวจก่อนมีอาการป่วยได้อีกด้วย ทำให้รักษาได้ทันท่วงที

ตรวจไฟโบรสแกนเพื่ออะไร?

• แม้จะยังไม่มีอาการป่วย การตรวจไฟโบรสแกนจะทำให้รู้ว่าตับมีไขมันเกาะหรือมีพังผืดหรือไม่ โดยไม่ต้องตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ ทำได้ง่าย และใช้เวลาไม่นาน
• ผลตรวจไฟโบรสแกนอย่างเดียว หรือร่วมกับผลการตรวจเลือด สามารถใช้ประเมินระดับความรุนแรงของภาวะตับแข็งได้
• ช่วยในการติดตามการดำเนินของโรค เพื่อดูผลการตอบสนองต่อการรักษาและวางแผนการรักษาต่อไป สามารถใช้แทนการเจาะเนื้อตับในผู้ป่วยที่มีข้อห้ามหรือปฏิเสธการเจาะตับ

หลักการทำงานของไฟโบรสแกน
-⠀การวัดพังผืดในตับ⠀(หน่วยวัดเป็นกิโลพาสคาล (kPa)) ใช้หลักการปล่อยคลื่นความถี่ต่ำที่ 50 เฮิรตซ์ ด้วยเทคนิค VCTE (Vibration Controlled Transient Elastography) เข้าไปในตับ แล้ววัดคลื่นที่สะท้อนกลับมา จากนั้นเครื่องจะประมวลผลออกมาเป็นค่าความแข็งเนื้อตับ ซึ่งหากตับเริ่มแข็งคลื่นเสียงสะท้อนกลับจะเดินทางเร็ว ทำให้ค่าที่วัดได้สูง
-⠀การวัดปริมาณไขมันสะสมในตับ⠀(หน่วยวัดเป็นเดซิเบล/เมตร (dB/m)) ใช้หลักการปล่อยคลื่นเสียงความถี่ต่ำเข้าไปในเนื้อตับ ด้วยวิธี CAP (Controlled Attenuation Parameter) และวัดค่าความต้านทาน หากตับมีปริมาณไขมันสะสมมากก็จะมีแรงต้านทานมาก ค่าที่ได้ก็จะสูงตาม

ขั้นตอนการตรวจ

• นอนหงายลงบนเตียง ยกแขนทั้งสองข้างขึ้นไว้เหนือศีรษะ
• แพทย์จะทาเจลที่หัวตรวจหรือผิวหนังของผู้เข้ารับบริการเล็กน้อย
• ใช้เครื่องมือตรวจวัดบริเวณกลางเนื้อตับประมาณ 10 ครั้งในจุดเดียวกัน
• แพทย์จะแปลข้อมูลจากผลให้ผู้รับการตรวจทราบพร้อมให้คำแนะนำ

หมายเหตุ

• ห้ามใช้ตรวจกับอวัยวะอื่นๆ เนื่องจากไฟโบรสแกนถูกออกแบบมาให้เหมาะสมกับการใช้กับการตรวจตับเท่านั้น