ตรวจหาโรคริดสีดวงทวาร

โรคริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids)⠀เกิดจากหลอดเลือดดำบริเวณลำไส้ใหญ่และทวารหนักมีการอักเสบ บวม และโป่งพอง แบ่งเป็น 2 ชนิดคือ ริดสีดวงภายใน และริดสีดวงภายนอก

โรคริดสีดวงทวารชนิดภายใน
ตัวหลอดเลือดที่โป่งพองจะอยู่บริเวณเหนือทวารหนักขึ้นไป ทำให้ไม่สามารถมองเห็นหรือคลำหาเจอได้ และไม่ก่อให้เกิดอาการเจ็บปวดหากยังไม่มีภาวะแทรกซ้อนเกิดขึ้น
ระดับความรุนแรงของโรคริดสีดวงทวารชนิดภายใน
-⠀ระยะที่ 1⠀การบวมมีขนาดน้อย เกิดขึ้นบนเยื่อบุภายในของทวารหนัก มักมองไม่เห็นจากภายนอก
-⠀ระยะที่ 2⠀การบวมมีขนาดใหญ่ขึ้น และอาจดันตัวออกมานอกทวารเวลาที่ถ่ายหนัก แต่จะหายกลับไปข้างในเมื่อเสร็จสิ้นการถ่ายหนัก
-⠀ระยะที่ 3⠀มีก้อนเนื้ออ่อนๆ มากกว่า 1 ก้อนห้อยลงมาจากทวารหนัก และสามารถดันกลับเข้าข้างในได้
-⠀ระยะที่ 4⠀ก้อนขนาดใหญ่ห้อยลงมาจากทวารหนัก ไม่สามารถดันกลับเข้าไปได้
โดยโรคริดสีดวงภายในระยะที่ 4 อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น

• มีเลือดออกทางทวารหนัก
• มีน้ำเหลือง เมือก หรืออุจจาระหลุดออกมา ทำให้เกิดความสกปรก ส่งกลิ่นเหม็น และเปียกชื้นอยู่ตลอดเวลา
• มีอาการคันที่ขอบปากทวารหนัก
• มีการอักเสบ เน่า จนนำไปสู่การติดเชื้อได้ง่าย
• มีภาวะลิ่มเลือดอุดตัน ทำให้เกิดอาการเจ็บปวดอย่างรุนแรง

โรคริดสีดวงทวารชนิดภายนอก
เกิดบริเวณปากรอยย่นของทวารหนัก สามารถเห็นและคลำเจอติ่งเนื้อที่ปกคลุมหลอดเลือดที่โป่งพองได้ และอาจทำให้เกิดความเจ็บปวด โดยเฉพาะเวลาขับถ่ายอุจจาระ โรคริดสีดวงทวารชนิดนี้ไม่มีการแบ่งระดับความรุนแรง

สาเหตุของโรคริดสีดวงทวาร
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด แต่มักพบในผู้ที่มีอาการเหล่านี้ ได้แก่

• ผู้ที่มีภาวะท้องผูกเรื้อรัง โรคตับแข็ง
• ผู้ที่ท้องเสียบ่อย
• ผู้สูงอายุ
• บุคคลในครอบครัวเคยมีประวัติเป็นโรคริดสีดวงทวาร
• สตรีมีครรภ์
• ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมาก
• ผู้ที่มีอุปนิสัยเบ่งอุจจาระ หรือชอบนั่งขับถ่ายเป็นระยะเวลานาน

การวินิจฉัยโรคริดสีดวงทวาร
การวินิจฉัยโรคริดสีดวงทวารอาจแบ่งตามชนิดของริดสีดวง ดังนี้
-⠀โรคริดสีดวงทวารชนิดภายนอก⠀จะมีติ่งเนื้อยื่นออกมาให้เห็นชัดเจนอยู่แล้ว จึงสามารถตรวจได้ด้วยตาเปล่า ไม่จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์
-⠀โรคริดสีดวงทวารชนิดภายใน⠀แพทย์จะตรวจทวารหนักด้วยการสอดนิ้วเพื่อคลำหาความผิดปกติภายในทวารหนัก หรืออาจใช้เครื่องมือส่องกล้องพิเศษ เพื่อช่วยวินิจฉัยโรคให้แม่นยำมากขึ้น

สำหรับผู้ที่อาการยังไม่ชัดเจน มีโรคแทรกซ้อนอื่นๆ หรือผู้สูงอายุ จะใช้วิธีเอกซเรย์ (X-Rays) เพื่อตรวจลำไส้ใหญ่ หรือใช้วิธีการสวนแป้งแบเรียม (Barium enema) เพื่อหาความผิดปกติของลำไส้ใหญ่ และวินิจฉัยโรคให้แน่ใจว่า ไม่ได้เป็นโรคมะเร็งลำไส้ หรือโรคอื่นๆ ที่เป็นสาเหตุทำให้ถ่ายเป็นเลือด หรือเกิดความผิดปกติต่อระบบทางเดินอาหาร

แนวทางการรักษา
-⠀ยารักษาโรคริดสีดวงทวาร⠀ประกอบด้วย ยาทาภายนอก ยาเหน็บ และยาเม็ด ช่วยบรรเทาอาการ และทำให้การขับถ่ายคล่องขึ้น
-⠀รักษาโดยไม่ใช้การผ่าตัด⠀ได้แก่ การใช้แบนดิง (Banding) การฉีดสารระคายเคืองเส้นเลือด และการรักษาด้วยกระแสไฟฟ้า
-⠀รักษาด้วยการผ่าตัด⠀สำหรับผู้ที่มีอาการรุนแรงมาก ได้แก่ การผ่าตัดริดสีดวงทวารหนัก การเย็บผูกริดสีดวงทวาร และการใช้เครื่องมือตัดเย็บเยื่อบุลำไส้