ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธี PapSmear และตรวจหาเชื้อ HPV DNA

เชื้อไวรัสเอชพีวี (Human Papilloma Virus: HPV)⠀มีมากกว่า 150 สายพันธุ์ เป็นสาเหตุสำคัญในการเกิดโรคบริเวณอวัยวะเพศและทวารหนักทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย โดยปกติแล้วเชื้อนี้จะหายไปได้เองภายใน 1-2 ปีหลังติดเชื้อ แต่สายพันธุ์ที่ก่อให้เกิดมะเร็งปากมดลูกสามารถติดอยู่ในร่างกายได้นาน 10-15 ปี โดยไม่แสดงอาการ

มะเร็งปากมดลูก (Cervical Cancer)⠀เป็นมะเร็งที่เกิดบริเวณปากมดลูกของผู้หญิง อาจมีอาการบ่งชี้ เช่น ตกขาวมากผิดปกติ ตกขาวคล้ายหนอง เลือดออกจากช่องคลอดอย่างผิดปกติโดยที่ไม่ใช่เลือดประจำเดือน มีเลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์ หรือผู้ที่อยู่ในวัยทองมีเลือดออกหลังจากที่หมดประจำเดือนไปแล้ว

โดยทั่วไปมักไม่พบอาการแสดงในระยะแรกที่เริ่มป่วย แต่จะมีอาการเมื่อเซลล์มะเร็งได้ลุกลามไปแล้ว

สาเหตุของมะเร็งปากมดลูกส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อเอชพีวี ดังนั้นมะเร็งปากมดลูกส่วนหนึ่งสามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีนป้องกันเชื้อเอชพีวีและการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกเป็นประจำ

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
ผู้หญิงอายุ 25 ปีขึ้นไปควรเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก วิธีที่นิยม ได้แก่ การทำแป๊บสเมียร์ (Pap Smear Test) Pap Smear แบบดั้งเดิม แพทย์จะนำตัวอย่างเซลล์จากช่องคลอดออกมาป้ายบนกระจกแล้วส่องภายใต้กล้องจุลทรรศน์เพื่อตรวจหาความผิดปกติ

ต่อมามีการปรับเทคนิคให้เก็บตัวอย่างเซลล์ได้ครบถ้วนยิ่งขึ้น เรียกว่า Liquid-based Pap Test (บางครั้งอาจพบในชื่อ ThinPrep หรือ SurePath ตามยี่ห้อน้ำยา) โดยแทนที่จะนำตัวอย่างเซลล์มาป้ายบนกระจกทันที จะเปลี่ยนเป็นเก็บเซลล์ไปแช่ในน้ำยาเฉพาะก่อน จากนั้นนำไปปั่นแยก ช่วยให้เห็นตัวเซลล์ชัดเจนขึ้นเมื่อนำมาส่องตรวจต่อไป

ผู้หญิงที่อายุตั้งแต่ 25-49 ปี จะได้รับคำแนะนำให้ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 3 ปี และผู้หญิงที่อายุ 50-64 ปี จะได้รับคำแนะนำให้ตรวจคัดกรองทุก 5 ปี สำหรับผู้หญิงที่อายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป จะแนะนำให้ตรวจคัดกรองเฉพาะผู้ที่ไม่ได้ตรวจคัดกรองเลยตั้งแต่อายุ 50 ปี หรือจะแนะนำให้คัดกรองในผู้ที่มีผลการตรวจในครั้งก่อนพบความผิดปกติเกิดขึ้น

ปัจจัยเสี่ยง
นอกจากการติดเชื้อเอชพีวีแล้ว ยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้ ดังนี้

• การสูบบุหรี่
• มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• รับประทานยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดเป็นเวลานานมากกว่า 5 ปี

อาการของมะเร็งปากมดลูก
อาการเริ่มแรกของมะเร็งปากมดลูก ได้แก่

• มีตกขาวจำนวนมากผิดปกติ
• ตกขาวมีลักษณะเป็นหนอง มีกลิ่นเหม็น หรือมีลักษณะคล้ายน้ำไหลออกมาจากช่องคลอด
• มีเลือดออกกะปริบกะปรอย
• มีเลือดออกหลังร่วมเพศ
• มีเลือดออกในขณะที่ไม่ใช่รอบเดือน

หมายเหตุ

• อายุที่แนะนำให้เริ่มตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกจากแต่ละสถาบันอาจมีความแตกต่างกัน ตั้งแต่ 21, 25, 30, 35 หรือ 40 ปี ดังนั้น อาจตัดสินใจเริ่มตรวจจากอายุที่เหมาะสม การเริ่มมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก หรือความเสี่ยงอื่นของแต่ละบุคคล