ฟันคุด คือ ฟันที่ไม่สามารถโผล่พ้นเหงือกออกมาเรียงตัวกับฟันซี่อื่นได้ตามปกติ หรือโผล่ขึ้นมาได้เพียงบางส่วน เนื่องจากไม่มีที่พอหรือมีสิ่งที่ขัดขวางการขึ้นของฟันซี่นั้น เช่น เหงือกที่หนา กระดูก ฟันบางซี่ หรือ ทิศทางการขึ้นของฟันที่ผิดปกติ เป็นต้น

การถอนฟันคุด
ค่อนข้างยากกว่าการถอนฟันทั่วไป ทันตแพทย์จะพิจารณาให้ถอนได้เมื่อประเมินว่าฟันคุดโผล่พ้นเหงือกออกมามากพอที่เครื่องมือถอนฟันจะเอาฟันคุดออกได้ ซึ่งการถอนฟันคุดจะมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการผ่าตัดเอาฟันคุดออก

การผ่าฟันคุด
ฟันคุดมี 2 ลักษณะคือ ฟันคุดที่ขึ้นในแนวตรง กับฟันคุดที่ขึ้นในแนวนอน หากฟันคุดมีการล้มเอียงตัดกับฟันซี่ติดกัน จะไม่สามารถถอนออกได้ด้วยวิธีธรรมดา ต้องอาศัยการผ่าออกเท่านั้น
โดยทั่วไปทันตแพทย์จะผ่าตัดเปิดเหงือก ใช้เครื่องมือดึงฟันคุดออก หรือหากฟันคุดมีขนาดใหญ่มาก อาจใช้วิธีเลื่อยแบ่งฟันแล้วคีบออกทีละชิ้น จากนั้นจึงเย็บปิดปากแผล

ทำไมต้องถอนหรือผ่าฟันคุด?

• ป้องกันและรักษาอาการปวด เพราะฟันคุดมีแรงผลักที่จะกดเส้นประสาทของขากรรไกร ทำให้เกิดอาการปวดรุนแรง
• ป้องกันการเกิดฟันซ้อนเก การละลายตัวของกระดูกจากแรงดันของฟันคุด
• ป้องกันฟันผุบริเวณซอกฟันกรามซี่ข้างเคียงที่ทำความสะอาดได้ยาก
• ป้องกันเหงือกอักเสบจากเศษอาหารที่ค้างอยู่ใต้เหงือกที่คลุมฟัน หากทิ้งไว้ อาการอักเสบอาจลุกลามไปยังส่วนอื่นของร่างกาย
• ฟันคุดทำให้ติดเชื้อจนขากรรไกรบวม อาจถึงขั้นทำให้หายใจไม่ออกได้
• ป้องกันการเกิดถุงน้ำหรือเนื้องอกจากการขยายตัวของเนื้อเยื่อรอบฟันคุด ที่จะทำลายฟันซี่ข้างเคียงและกระดูกในบริเวณนั้น

หมายเหตุ

• ทันตแพทย์จะประเมินวิธีการรักษาฟันคุดว่าจะเป็นการถอนหรือผ่า ขึ้นอยู่กับลักษณะฟันและผู้รับบริการแต่ละบุคคล
• เพื่อความปลอดภัยจึงควรเลือกทำกับสถานทันตกรรมที่ได้มาตรฐาน ที่มีทันตแพทย์ที่มีประสบการณ์และชำนาญการด้านนี้โดยเฉพาะ