ทำความรู้จักนายแพทย์ทรรศนะ อุทัยธรรม หรือหมอไผ่ ศัลยศาสตร์เฉพาะทางด้านตับ ตับอ่อน และทางเดินน้ำดี ผ่านบทสัมภาษณ์จาก HDcare
เลือกอ่านบทความจากหมอไผ่
เคยเจอการผ่าตัดที่ยากหรือมีอุปสรรคหรือไม่?
จากประสบการณ์ผ่าตัด ผมเจอการผ่าตัดที่ยากอยู่เรื่อยๆ เลย ไม่ว่าจะการผ่าตัดตับ ตับอ่อน และถุงน้ำดี เพราะอวัยวะแต่ละอย่างมีความซับซ้อนมาก เส้นเลือดเยอะทำให้เกิดข้อผิดพลาดไม่ได้ หากผ่าตัดพลาดไปนิดเดียวอาจโดนเส้นเลือด ทำให้เลือดออกเยอะหรือไปโดนอวัยวะสำคัญ
เราต้องมาตั้งสติว่าจะทำยังไงต่อไป อาจจะต้องพักการผ่าตัดก่อนชั่วคราว ปรึกษากับหมอผ่าตัดผู้ช่วย และพยายามทำตามแผนที่วางไว้ ทำไปทีละนิดทีสุดท้ายแล้วทางออกที่ดีมันจะค่อยๆ ออกมาเอง
ผมเคยได้รับการปรึกษาจากคุณหมอท่านอื่น เราก็ให้คำแนะนำในเบื้องต้นว่าควรทำอย่างไร หรือส่งคนไข้มาให้ผมช่วยผ่าตัดหรือรักษา ก็จะมีอยู่เรื่อยๆ เนื่องจากผมเป็นหมอเฉพาะทางด้านตับ ตับอ่อน และถุงน้ำดีโดยตรง
ประสบการณ์ผ่าตัดที่ประทับใจ
ผมประทับใจทุกเคส และจะรู้สึกภูมิใจกับคนไข้ทุกคนที่สามารถผ่าตัดได้ ยิ่งเป็นการผ่าตัดที่มีความยาก ผมจะยิ่งรู้สึกมีความสุข รู้สึกว่าเราได้ทำสิ่งที่สุดยอดผ่านไปหนึ่งอย่าง
แต่ว่าถ้าเป็นเคสที่ประทับใจจริงๆ คงเป็นทุกเคสที่เป็นการผ่าตัดมะเร็งตับอ่อนด้วยการส่องกล้อง เพราะว่าตั้งแต่ที่เป็นนักเรียนหมอ ผมมักจะมองไปที่ป้ายประชุมวิชาการเรื่องการผ่าตัดมะเร็งตับด้วยการส่องกล้อง ก็เกิดความสงสัยว่าทำได้จริงเหรอ แผลเล็กๆ แค่นี้ไม่น่าเชื่อ
ในตอนนั้นผมเก็บความสงสัยไว้ข้างใน จนสุดท้ายก็ได้มาเป็นหมอผ่าตัด ซึ่งได้ทำสิ่งที่ตัวเองประทับใจตั้งแต่เด็ก ทำให้รู้ว่ามันสามารถทำได้จริง แล้วเราก็ทำได้เองด้วยเลยรู้สึกประทับใจ
เทคนิคการทำงานและการสร้างความเชื่อมั่นให้กับทีมในการผ่าตัด?
ต้องบอกว่าเคสผ่าตัดทุกเคสที่มีการผ่าตัดสำเร็จ ไม่ใช่มีเพียงแค่หมอ แต่ต้องยกเครดิตและความชื่นชมให้กับทีมงานทุกคน ตั้งแต่พยาบาล เจ้าหน้าที่ นักเรียนแพทย์ และหมอฝึกหัดผ่าตัด
เพราะถ้าไม่มีทุกคน การผ่าตัด การดูแลคนไข้ตั้งแต่เข้าโรงพยาบาลก็คงไม่สำเร็จ เพียงแต่ว่าพวกเขาก็จะให้เกียรติหมอในการเป็นหัวหน้าทีมรับผิดชอบดูแลคนไข้ตั้งแต่ต้น
ซึ่งหมอในฐานะหัวหน้าทีม จำเป็นต้องมีบุคลิกที่ดี มีความน่าเชื่อถือ มีความรู้ความสามารถ หรือมีบุคลิกที่เขาสามารถมั่นใจและเชื่อถือเราได้ เวลาเกิดปัญหาเรายิ่งต้องแสดงบทบาทความเป็นผู้นำให้ชัดเจน ถ้าเกิดเราไม่แน่ใจ ก็ควรดูว่าจะต้องขอความช่วยเหลือหรือปรึกษาใคร
สำหรับบทบาทของหมอในห้องผ่าตัด ความรู้และประสบการณ์เป็นสิ่งสำคัญที่สุด ถ้าไม่มีความรู้และประสบการณ์ก็จะไม่สามารถผ่าตัดได้ตามที่หวังไว้
คนไข้ส่วนใหญ่ที่จะเข้ารับการผ่าตัดมักจะกังวลอะไรบ้าง?
เขาจะกังวลเรื่องโรคที่เป็น แค่พูดคำว่า “มะเร็ง” ก็น่ากลัวแล้วใช่ไหม? ผมก็กลัวเหมือนกัน หากคนไข้ไม่เข้าใจภาพของมะเร็ง ก็จะมองว่าเป็นภาพที่น่ากลัวรักษาไม่หาย
อย่างไรก็ตาม เรามีหน้าที่ต้องอธิบายให้เข้าใจว่าโรคที่เขาเป็นคืออะไร สามารถหวังผลการรักษาได้ขนาดไหน แล้วก็เราจะต้องรักษาอะไรเขาต่อ ถ้าเข้าใจเรื่องโรคความกังวลหรือความกลัวก็จะน้อยลง
หมอต้องให้กำลังใจคนไข้ บอกถึงผลการรักษาที่เป็นไปได้โดยไม่ไปปิดบัง คนไข้ควรจะรู้เรื่องโรค หมอต้องมีศิลปะในการพูด เพื่อให้คนไข้เข้าใจและค่อยๆ ยอมรับโรคที่เขาเป็น
ส่วนเรื่องถุงน้ำดี ส่วนใหญ่คนไข้ค่อนข้างที่จะกังวลว่าถ้าไม่มีถุงน้ำดีจะสามารถใช้ชีวิตตามปกติได้ไหม หรือมีวิธีการรักษาอย่างไร ซึ่งการรักษาถุงน้ำดีไม่ได้มีความซับซ้อนเท่ามะเร็ง หมอจะสามารถตอบคำถามได้ง่าย และคนไข้คลายกังวลได้ง่ายกว่าโรคมะเร็ง
สิ่งสำคัญที่สุดในอาชีพหมอคืออะไร?
คนที่เรียนจบแพทย์มาทุกคนอาจจะไม่ได้เป็นหมอหมดนะ อาจจะไปเป็นนักธุรกิจ นักการเมือง หรือว่าค้าขาย แต่ผมคิดว่าจิตวิญญาณของการเป็นหมอคือการได้ช่วยเหลือคนอื่น ไม่ว่าจะทางใดทางหนึ่ง ที่ไม่ใช่การรักษาคนไข้ก็ได้ อาจจะไปดูแลสังคมหรือประชาชนให้ดีขึ้น
ผมคิดว่าถ้าหมอคนไหนรู้สึกว่าสิ่งที่เขาทำ มันได้ช่วยเหลือคนอื่นได้ ทำให้ชีวิตของคนอื่นดีขึ้น แล้วเขามีกำลังใจที่จะทำแบบนี้ทุกๆวัน สามารถฝ่าฟันอุปสรรคต่างๆ ไปได้ รู้สึกอุ่นใจและมีความสุข ผมคิดว่ามันคือสิ่งที่ประสบความสำเร็จในฐานะของการเป็นหมอ
อะไรคือสิ่งที่น่าตื่นเต้น หรือน่าสนุกมาก ในอาชีพหมอ?
ผมมีความสุขกับการทำงานการเป็นหมอผ่าตัด รู้สึกมีความสุขมากที่วันไหนได้ผ่าตัด ยิ่งเป็นเคสที่ยากแล้วสามารถทำสำเร็จด้วยดีตามที่หวังไว้ยิ่งทำให้รู้สึกดี หากวันไหนไม่ได้ทำงานหรือไม่ได้ผ่าตัดก็จะรู้สึกเบื่อๆ หน่อย
ทุกครั้งที่ได้ผ่าตัดรู้สึกเหมือนตัวเองมีสมาธิและความมุ่งมั่นอยู่กับเคสที่ทำ หรือในบางครั้งมีหมอรุ่นน้องโทรมาปรึกษาให้ไปช่วยผ่าตัดที่ต่างจังหวัด หรือบางทีต้องนั่งเครื่องบินไปรับบริจาคอวัยวะที่ต่างจังหวัด
ผมชอบขับรถเที่ยว ทุกครั้งที่ได้ออกไปข้างนอกก็จะตื่นเต้นและมีความสุข เหมือนว่าได้ทำงานและได้เที่ยวไปในตัว
การผ่าตัดต้องใช้เวลานาน รู้สึกเหนื่อยหรือไม่?
ในแต่ละวันมีหลายรูปแบบ เช่น เคสถุงน้ำดี วันหนึ่งหากผ่าตัด 4-5 เคส ก็ใช้เวลาตั้งแต่เช้า-เย็น หรือบางทีก็เป็นเคสผ่าตัดใหญ่ๆ ใช้เวลา 10-12 ชั่วโมงต่อเคส
ถามว่าเหนื่อยไหมก็เหนื่อยครับ แต่ว่าถ้าเราผ่าสำเร็จ เหมือนเราก็ได้ทำสิ่งที่สุดยอดผ่านไปอีก 1 วัน ก็จะรู้สึกหายเหนื่อย
การผ่าตัดจริง เมื่อได้พักก็หายเหนื่อย แต่การที่ทำสำเร็จจะรู้สึกว่ามันคือสิ่งสุดยอด ความรู้สึกจะอยู่กับเราไปตลอด
คุณหมอทำงานหนัก มีวิธีการดูแลสุขภาพตัวเองอย่างไร?
ถ้าไม่มีงานหรือกิจกรรมอะไรที่ต้องทำ จะพยายามหาเวลาออกไปวิ่งออกกำลังกาย เพราะการวิ่งก็เป็นการออกกำลังกายที่ง่ายแล้วก็สะดวก ไม่ต้องใช้เครื่องมือหรือทีมงานอะไรมาก แค่เปลี่ยนเสื้อ รองเท้าแล้วก็ออกไปวิ่งเลย
หาเวลาตอนเช้าหรือตอนเลิกงานออกไปวิ่ง ครั้งละประมาณ 7-10 กิโลเมตร แต่ถ้าได้ไปวิ่งในงานวิ่งต่างๆ ก็จะลงระยะเวลาไม่เกินฮาล์ฟ มาราธอน หรือ 21 กิโลเมตร ผมรู้สึกว่ามันก็เป็นระยะทางที่กำลังดีแล้ว
ส่วนตัวชอบอยู่กลางแจ้ง ชอบโดนแดดโดนลม มันเหมือนจะทำให้เติมพลังชีวิต แล้วก็ทำให้มีแรงมาทำงานต่อ วันไหนที่ได้ไปวิ่งช่วงเช้าก่อนทำงานก็จะทำให้รู้สึกมีพลัง เหมือนเราได้ทำสิ่งนี้สำเร็จ หนึ่งอย่างแล้วตั้งแต่เช้า
หมอผ่าตัดต้องใช้ร่างกายในการทำงานเยอะ ถ้าร่างกายไม่พร้อม ไม่แข็งแรง อาจจะทำการงานไม่ไหว ก็ต้องดูแลเรื่องสุขภาพเรื่องอาหารการกิน เลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ แล้วก็อีกอย่างหนึ่งคือการออกกำลังกาย
ทำไมถึงร่วมงานกับ HDcare?
ผมว่า HDcare เป็นบริการสุขภาพที่ตอบโจทย์ผู้รับบริการในปัจจุบัน บางทีผู้รับบริการมีปัญหาด้านสุขภาพ เขาไม่รู้ว่าจะไปช่องทางไหน ติดต่อใคร หรือค่าใช้จ่ายเป็นอย่างไร ทาง HDcare ให้ข้อมูลตรงนี้ได้หมด
อาจจะเริ่มตั้งแต่ปรึกษาเบื้องต้นกับคุณหมอผู้เชี่ยวชาญที่ชำนาญการเฉพาะทาง ทางด้านที่ผู้รับบริการก็ถือว่าเป็นข้อมูลที่เชื่อถือได้ ผู้รับบริการสามารถเลือกหมอ โรงพยาบาล หรือการชำระค่าใช้จ่ายที่ตนเองสะดวก ผู้รับบริการค่อนข้างที่จะได้รับประโยชน์ผมเลยมาเข้าร่วมตรงนี้
สำหรับอาการเบื้องต้นของนิ่วในถุงน้ำดี บางทีอาการมันคล้ายกับโรคกระเพาะมากๆ ถ้าปล่อยทิ้งไว้อาจจะทำให้เกิดปัญหาในอนาคตได้ ถ้าใครคิดว่าตัวเองมีปัญหาดังกล่าว สามารถทักมาปรึกษากันเบื้องต้นทาง HDcare ได้นะครับ
หรือท่านไหนที่รู้สึกว่าตัวเองมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับทางเดินอาหารส่วนต้น ถุงน้ำดี ตับ ตับหรืออ่อน ก็สามารถทักมาปรึกษาได้ที่ไลน์ @HDcare นะครับ ผ่าตัดครั้งสำคัญดูแลกันตั้งแต่ต้นจนจบ
