จะเป็นอย่างไร? หากฮอร์โมนไม่สมดุล

HDmall สรุปให้

ขยาย

ปิด

ฮอร์โมนทำหน้าที่สื่อสารระหว่างเซลล์และควบคุมการทำงานของอวัยวะต่างๆ ด้วยการเดินทางไปตามกระแสเลือดเพื่อไปยังอวัยวะเป้าหมาย
ระดับของฮอร์โมนแต่ละชนิดจะแตกต่างไปในแต่ละช่วงวัย ยิ่งอายุมากขึ้นระดับฮอร์โมนก็จะยิ่งลดลงตามลำดับ รวมทั้งการได้รับปัจจัยภายนอกต่างๆ ก็สามารถให้ระดับฮอร์โมนลดลงได้เช่นกัน ทำให้ระดับฮอร์โมนไม่สมดุลและเกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ตามมา
หากระดับฮอร์โมนไม่สมดุลย่อมเกิดปัญหาตามมามากมาย เช่น ผิวพรรณแห้งกร้าน เล็บเปราะ ผมร่วง ดูแก่กว่าวัย นอนไม่ค่อยหลับ นอนหลับยาก นอนหลับไม่สนิท มีความเรียดสูง อารมณ์แปรปรวน
ยิ่งหากฮอร์โมนเสียสมดุลหลายๆ ชนิดและเสียสมดุลเป็นระยะเวลานานๆ โดยไม่ได้รับการแก้ไข ฟื้นฟู จะส่งผลให้สุขภาพกายและสุขภาพจิตถดถอยลงเรื่อยๆ บางครั้งอาจนำไปสู่โรคร้ายที่คุณคาดไม่ถึง เช่น โรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจขาดเลือด
เปรียบเทียบราคาล่าสุดและแพ็กเกจตรวจระดับฮอร์โมน หรือแอดไลน์ @hdcoth

“ฮอร์โมน” เป็นสารเคมีในร่างกายซึ่งพบในคนทุกเพศทุกวัย ฮอร์โมนมีหลายกลุ่ม หลายชนิด ซึ่งแต่ละกลุ่มก็มีบทบาทความสำคัญแตกต่างกันไป

อาจกล่าวได้ว่า ร่างกายจะทำงานอย่างมีประสิทธิภาพได้หรือไม่นั้น จิตใจจะเบิกบาน ไม่หดหู่ หรือเครียด นั้น ส่วนหนึ่งก็มาจาก “ความสมดุลของฮอร์โมนภายในร่างกาย” ด้วย ฮอร์โมนน้อยเกินไปก็ไม่ดี มากเกินไปก็ไม่ได้ ต้องอยู่ในระดับสมดุลจึงจะดีที่สุด

HDmall.co.th จะพาไปท่องโลกของฮอร์โมน รู้ลึกถึงบทบาทความสำคัญของฮอร์โมน หากฮอร์โมนไม่สมดุลจะเกิดอะไรขึ้นกับร่างกายและจิตใจบ้าง

ฮอร์โมนคืออะไร? สำคัญอย่างไรต่อร่างกาย?

ฮอร์โมน (Hormone) คือ สารเคมีที่ร่างกายสร้างขึ้นจากส่วนต่างๆ ได้แก่

ต่อมไร้ท่อ (endrocrine gland) ซึ่งเป็นแหล่งผลิตฮอร์โมนที่ใหญ่ที่สุด
เนื้อเยื่อต่างๆ ของร่างกาย (tissue) เช่น เนื้อเยื่อชั้นในของกระเพาะอาหาร ลำไส้เล็กส่วนต้น
เซลล์ประสาท (neuron)เช่น เซลล์ประสาทในสมองส่วนไฮโพทาลามัส

ฮอร์โมนทำหน้าที่สื่อสารระหว่างเซลล์และควบคุมการทำงานของอวัยวะต่างๆ ด้วยการเดินทางไปตามกระแสเลือดเพื่อไปยังอวัยวะเป้าหมา

ดังนั้นหากไม่มีฮอร์โมน เซลล์ เนื้อเยื่อ หรืออวัยวะบางอย่างอาจทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ เช่น นอนไม่หลับ มีความเครียดสูง หิวบ่อย สิวเยอะ หน้ามัน

ประเภทของฮอร์โมน แบ่งได้หลายอย่าง เช่น

แบ่งตามสารตั้งต้น หรือองค์ประกอบทางเคมีที่ใช้ในการสร้างฮอร์โมน ได้แก่
-ฮอร์โมนประเภทโปรตีน (Peptide Hormone) เช่น โกรทฮอร์โมน
-ฮอร์โมนประเภทสเตลอยด์ (Steriod Hormone) เช่น ฮอร์โมนเพศ
-ฮอร์โมนคอร์ติซอล ฮอร์โมนประเภทเอมีน (Amine Hormone) เช่น ฮอร์โมนไทรอกซิน ฮอร์โมนซีโรโทนิน
แบ่งตามการทำงานของฮอร์โมน ได้แก่
-ฮอร์โมนประเภทเผาผลาญ เช่น ฮอร์โมนอินซูลิน ฮอร์โมนอดิโพรเนคติน ฮอร์โมนไทรอยด์
-ฮอร์โมนประเภทสร้างภูมิคุ้มกัน เช่น ฮอร์โมนไทโมซิน
-ฮอร์โมนเพศ เช่น ฮอร์โมนเอสโตรเจน ฮอร์โมนโปรเจสโตรโรน

อย่างไรก็ตาม ระดับของฮอร์โมนแต่ละชนิดจะแตกต่างไปในแต่ละช่วงวัย สำหรับผู้หญิง ช่วงอายุ 20-25 ปี ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนเพศได้มากที่สุด ส่วนผู้ชาย ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนเพศได้มากที่สุดช่วงอายุ 25 ปี

ยิ่งอายุมากขึ้นระดับฮอร์โมนก็จะยิ่งลดลงตามลำดับ เช่นเดียวกับอวัยวะอื่นๆ ของร่างกายที่เสื่อมลง รวมทั้งการได้รับปัจจัยภายนอกต่างๆ เช่น การทำงานหนัก การรับมลพิษ ก็สามารถให้ระดับฮอร์โมนลดลงได้เช่นกัน

นั่นทำให้ระดับฮอร์โมนไม่สมดุลและเกิดปัญหาสุขภาพต่างๆ ตามมา

ฮอร์โมนสำคัญที่ควรรู้จักมีอะไรบ้าง?

ฮอร์โมนสำคัญที่มีอิทธิพลต่อร่างกาย ซึ่งหากมีระดับไม่สมดุลจะส่งผลต่อการทำงานของร่างกายได้หลายอย่าง

ตัวอย่างฮอร์โมนที่น่าสนใจได้แก่

ฮอร์โมนไทรอยด์ (Thyroid Hormone) ทำหน้าที่ส่งเสริมการเจริญเติบโตของกระดูก สมอง และระบบประสาท การเผาผลาญพลังงาน
หากภาวะฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำจะเรียกว่า “ไฮโปไทรอยด์” ทำให้ร่างกายมีการเผาผลาญพลังงานได้ช้า ทำให้น้ำหนักขึ้นง่าย ขี้หนาว
แต่หากเป็นภาวะฮอร์โมนไทรอยด์สูงจะเรียกว่า “ไฮเปอร์ไทรอยด์ หรือไทรอยด์เป็นพิษ” จะทำให้ร่างกายมีการเผาผลาญพลังงานรวดเร็ว
ทำให้น้ำหนักลดลงรวดเร็ว ขี้ร้อน
โกรทฮอร์โมน (Growth Hormone) ทำหน้าที่ในการช่วยเสริมสร้างร่างกายให้เจริญเติบโตสมวัย ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและกระดูก ซ่อมแซมเนื้อเยื่อและส่วนที่สึกหรอ ช่วยในการทำงานของสมอง
ฮอร์โมนชนิดนี้จะมีระดับสูงสุดในช่วงวัยเด็ก-วัยรุ่น และค่อยๆ ลดระดับลงในวัยผู้ใหญ่
ฮอร์โมนเพศ แบ่งเป็นฮอร์โมนเพศชาย ได้แก่ เทสโทสเทอโรน (Testosterone Hormone) และฮอร์โมนเพศหญิง ได้แก่ เอสโตรเจน (Estrogen Hormone) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone Hormone)
ฮอร์โมนเหล่านี้ทำหน้าส่งเสริมลักษณะประจำเพศนั้นๆ ให้สมบูรณ์ เช่น สะโพกผาย มีเต้านม หนวดเครา ขน เสียงแตกรวมถึงส่งเสริมการเจริญพันธุ์ตามธรรมชาติ รักษาความหนาแน่นของมวลกระดูก
ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol Hormone)ฮอร์โมนความเครียด ร่างกายจะหลั่งออกมาทุกเช้าเพื่อให้สดชื่น มีพลังงาน และจะลดระดับลงเรื่อยๆ นอกจากนี้ยังช่วยควบคุมการทำงานของระบบเผาผลาญในร่างกาย ระดับน้ำตาลในเลือด รวมถึงระดับความดันโลหิต
ฮอร์โมนอะดรีนาลีน (Adrenaline Hormone) ช่วยกระตุ้นให้หัวใจทำงานหนักขึ้น ทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น ช่วยให้ร่างกายตื่นตัวตลอดเวลาเพื่อให้พร้อมรับมือสถานการณ์ฉุกเฉิน
ฮอร์โมน DHEA นอกจากจะเป็นฮอร์โมนตั้งต้นของฮอร์โมนเพศหญิงและเพศชาย แล้วยังเป็นฮอร์โมนต้านความเครียด ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับร่างกาย กระตุ้นความรู้สึกทางเพศ และชะลอความเสื่อมของร่างกาย

หากฮอร์โมนไม่สมดุลจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง?

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า ฮอร์โมนมีหลายประเภท หลายชนิด หลายบทบาทหน้าที่

เช่น เสริมสร้างการเจริญเติบโตของร่างกาย ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ช่วยระบบย่อยอาหาร ช่วยกระบวนการเผาผลาญของร่างกาย เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย เสริมสร้างลักษณะประจำเพศ กระตุ้นการเจริญพันธุ์ ควบคุมการนอนหลับ การหายใจ

ดังนั้นหากระดับฮอร์โมนไม่สมดุลย่อมเกิดปัญหาตามมามากมาย ที่สำคัญ ได้แก่

ผิวพรรณแห้งกร้าน เล็บเปราะ ผมร่วง
ดูแก่กว่าวัย
สิวเพิ่มมากขึ้น
ประจำเดือนมาไม่ปกติ
นอนไม่ค่อยหลับ นอนหลับยาก นอนหลับไม่สนิท
เข้าห้องกลางดึกบ่อยๆ
อารมณ์แปรปรวน
หงุดหงิดง่าย
มีความเครียดสูง
หลงๆ ลืมๆ ความจำไม่ดี
หิวบ่อย กินจุ
เหนื่อยและอ่อนเพลีย ไม่สดชื่น
ความต้องการทางเพศลดลง

เชื่อหรือไม่ว่า เพียงฮอร์โมนไม่สมดุล 1-2 ชนิดก็ก่อให้เกิดปัญหาได้แล้ว ยิ่งหากฮอร์โมนเสียสมดุลหลายๆ ชนิดและเสียสมดุลเป็นระยะเวลานานๆ โดยไม่ได้รับการแก้ไข ฟื้นฟู

จะส่งผลให้สุขภาพกายและสุขภาพจิตถดถอยลงเรื่อยๆ บางครั้งอาจนำไปสู่โรคร้ายที่คุณคาดไม่ถึง เช่น โรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจขาดเลือด

ใครบ้างที่ควรตรวจสมดุลฮอร์โมน?

แน่นอนว่า ไม่จำเป็นต้องตรวจสมดุลฮอร์โมนทุกคน แต่แนะนำสำหรับผู้รักสุขภาพ และแนะนำอย่างยิ่งสำหรับผู้มีปัญหาสุขภาพในหัวข้อที่กล่าวมา รวมทั้ง

ผู้ที่อยู่ในช่วงวัยทอง
ผู้มีน้ำหนักเกินมาตรฐาน อ้วนลงพุง
ผู้ที่มีน้ำหนักน้อยไม่ถึงเกณฑ์
ผู้เป็นสิวเรื้อรัง
ผู้ที่มีร่างกายมีภาวะผิดปกติ
ผู้เป็นโรคเรื้อรัง เช่น ไมเกรน
ผู้ที่ประกอบอาชีพที่มีความเสี่ยงต่อการสัมผัสมลพิษจากสิ่งแวดล้อม
ผู้ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่
ผู้ที่รับประทานอาหารไม่ถูกสัดส่วนทำให้เกิดภาวะขาดสารอาหารหรือพร่องวิตามิน
ผู้ที่ขาดการออกกำลังกายที่เหมาะสม

ทั้งนี้เพื่อนำไปสู่การรับคำแนะนำ การวางแผนการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมต่อไป เช่น การใช้ฮอร์โมนบำบัด การรับวิตามินทดแทน การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ที่เหมาะสม เช่น การรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย การพักผ่อนให้เพียงพอ ร่างกายและจิตใจจะได้กลับมาสดใสสมบูรณ์อีกครั้ง

หากสนใจเข้ารับการตรวจระดับฮอร์โมนสามารถ เปรียบเทียบราคาล่าสุดและแพ็กเกจตรวจระดับฮอร์โมน ได้ที่นี่เลย หรือติดตามข่าวสารวัคซีนโควิดในไทยที่ไลน์ @hdcoth มีแอดมินใจดีคอยให้บริการข้อมูล สั่งซื้อแพ็กเกจ และจองคิวนัดหมายทุกวัน ตั้งแต่เวลา 9 โมงเช้าถึงตีหนึ่ง! แอดเลยไม่ต้องรอ

ที่มาของข้อมูล

มหาวิทยาลัยมหิดล, สำรวจโลกฮอร์โมน (https://il.mahidol.ac.th/e-media/hormone/chapter1/chapter1.htm), 10 มิถุนายน 2564.

Corinne O'Keefe Osborn, Everything You Should Know About Hormonal Imbalance (https://www.healthline.com/health/hormonal-imbalance), 10 June 2021.

Everlywell, How to check if you have a hormonal imbalance (https://www.everlywell.com/blog/womens-health/how-to-check-if-you-have-a-hormonal-imbalance/), 10 June 2021.

Jenifer Huizen, What to know about hormonal imbalances (https://www.medicalnewstoday.com/articles/321486), 10 June 2021.