ใครที่วางแผนจะจัดฟันคงจะรู้จักสิ่งที่เรียกว่า รีเทนเนอร์ (Teeth Retainer) หรือเครื่องมือคงสภาพฟันอย่างแน่นอน อุปกรณ์นี้เป็นตัวช่วยคงตำแหน่งและการเรียงตัวของฟันหลังผ่านการจัดฟันได้เป็นอย่างดี มีใช้ในหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะรีเทนเนอร์แบบลวด รีเทนเนอร์แบบใส และรีเทนเนอร์แบบติดแน่น แน่นอนว่า หลายคนก็คงมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเจ้ารีเทนเนอร์ไม่น้อย ทั้งแง่การเลือกรีเทนเนอร์ การใช้งาน การดูแลรักษา หรือปัญหาต่าง ๆ บทความนี้ได้รวบรวมคำตอบมาฝากแล้ว
สารบัญ
1. รีเทนเนอร์แบบไหนดี เราเลือกเองได้ไหม?
ตอบ: รีเทนเนอร์มีทั้งรูปแบบหลักที่ถอดออกได้ และติดแน่นไปกับฟันเลย โดยคุณหมอที่จัดฟันให้เราจะเป็นผู้ช่วยเลือกรีเทนเนอร์ที่เหมาะสมและตรงใจเรามากที่สุดให้ บางคนอาจได้สวมรีเทนเนอร์รูปแบบเดียว แต่บางคนก็อาจสวมทั้ง 2 แบบร่วมกัน เพื่อให้ฟันคงสภาพในระยะยาว
รีเทนเนอร์แบบถอดได้ (Removable Retainer)
รีเทนเนอร์ประเภทนี้จะสะดวกต่อการใช้งานในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะตอนทานอาหารและแปรงฟัน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
- รีเทนเนอร์ลวด (Hawley Retainer) เป็นรูปแบบที่นิยมใช้กันมายาวนาน โดยจะใช้เส้นลวดยึดหน้าฟันไม่ให้เคลื่อนที่ และยังมีส่วนฐานพลาสติกหรือแพลตที่สามารถเพิ่มสีสันลวดลายได้ตามใจ
- รีเทนเนอร์ใส (Clear Retainer) ทำจากพลาสติกหรือโพลียูรีเทน จะถูกพิมพ์ออกมาตามรูปฟันของเราแล้วสวมครอบฟันทั้งหมดได้เลย มีสีใสทำให้รีเทนเนอร์ดูกลมกลืนไปกับฟันจนเหมือนไม่ได้ใส่ สามารถโชว์ฟันสวยหลังจัดฟันได้ หรือไม่ต้องการให้รู้ว่ากำลังจัดฟัน
รีเทนเนอร์แบบติดแน่น (Fixed Retainer)
รีเทนเนอร์รูปแบบนี้ต้องให้คุณหมอเป็นคนใส่และถอดรีเทนเนอร์เท่านั้น ไม่สามารถถอดได้ด้วยตัวเอง คุณหมอจะใช้เส้นลวดยึดติดแน่นกับฟันหน้าด้านใน โดยเฉพาะฟันล่าง เหมาะสำหรับคนที่เสี่ยงฟันเคลื่อนกลับตำแหน่งเดิม หรือคนที่ต้องการตัดปัญหาลืมใส่รีเทนเนอร์ แต่อาจแลกด้วยการทำความสะอาดฟันที่ยากขึ้น
2. ต้องใส่รีเทนเนอร์ตอนไหนบ้าง?
ตอบ: หลังจัดฟันเสร็จใหม่ ๆ คุณหมอมักแนะนำให้เราใส่รีเทนเนอร์ไว้ตลอดเวลา แม้กระทั่งตอนนอน ยกเว้นตอนทานอาหารและแปรงฟัน โดยให้ใส่ต่อเนื่องอย่างน้อย 6 เดือน หรือในช่วง 1-2 ปีแรก เพราะเนื้อเยื่อรอบรากฟันอยู่ในช่วงปรับตัวกับตำแหน่งฟันที่เปลี่ยนไป ป้องกันฟันล้ม จากนั้นคุณหมออาจค่อย ๆ ให้เราลดเวลาการใส่รีเทนเนอร์ลงได้ หรือแนะนำว่าควรใส่รีเทนเนอร์นานเท่าไหร่ในแต่ละวัน เช่น ใส่เฉพาะตอนนอน ซึ่งจะขึ้นอยู่กับการเรียงตัวของฟันก่อนจัดฟันและหลังใส่รีเทนเนอร์
3. ต้องใส่รีเทนเนอร์ตลอดชีวิตเลยไหม?
ตอบ: ระยะเวลาที่ต้องใส่รีเทนเนอร์จะขึ้นอยู่กับพิจารณาของคุณหมอ โดยมักให้ใส่ต่อเนื่องอย่างน้อย 1 ปีขึ้นไป เพื่อป้องกันฟันล้ม ฟันเคลื่อน และปัญหาการเรียงตัวของฟันอื่น ๆ คุณหมอก็มักแนะนำให้ใส่รีเทนเนอร์ทุกวันไปตลอดชีวิต แต่ระยะยาวอาจไม่ต้องใส่ตลอดเวลา ใส่เฉพาะตอนกลางคืนก็ได้
4. ต้องเปลี่ยนรีเทนเนอร์เมื่อไหร่?
ตอบ: รีเทนเนอร์แต่ละประเภทมีอายุการใช้งานนานหลายเดือนจนถึงหลายปี ขึ้นอยู่กับชนิดของรีเทนเนอร์ และการดูแลรีเทนเนอร์ด้วย เช่น รีเทนเนอร์แบบลวดใช้ได้นานประมาณ 1-10 ปี ส่วนรีเทนเนอร์ใสใช้ได้นานประมาณ 6-12 เดือนขึ้นไป จึงไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนบ่อย ๆ ยกเว้นว่ารีเทนเนอร์จะแตกหัก เสียหาย มีหินปูนมาก หรือทำหาย ถึงต้องเปลี่ยนใหม่
รีเทนเนอร์แตก หัก เสียหาย ใส่ไม่พอดี ใส่แล้วเจ็บ ถ้าเจอปัญหานี้ อย่ารอช้า! หาโปรทำรีเทนเนอร์ใหม่ ไม่ว่าจะเป็น รีเทนเนอร์ลวด รีเทนเนอร์ใส มีครบ หรืออยากให้แอดมินช่วยแนะนำ นัดหมายคุณหมอประเมินสภาพฟันและรีเทนเนอร์ด่วน! ทักแชทได้ ที่นี่ เลย
5. รีเทนเนอร์มีกลิ่น ผิดปกติไหม?
ตอบ: หลายคนอาจไม่รู้ว่า ที่รีเทนเนอร์มีกลิ่นเกิดจากสาเหตุเดียวกันกับกลิ่นปาก นั่นคือการสะสมของแบคทีเรียในช่องปากจากเศษอาหารที่ตกค้างตามรีเทนเนอร์หรือซอกมุมในปากที่ทำความสะอาดได้ไม่ทั่วถึง เราจึงควรรักษาความสะอาดในช่องปากร่วมกับทำความสะอาดรีเทนเนอร์ให้มากขึ้นดังนี้
- ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ด้วยแปรงขนนุ่มและยาสีฟันหรือสำลีเล็กเป็นประจำทุกวัน ถ้ามีเวลาควรทำความสะอาดทุกครั้งหลังมื้ออาหาร
- ใช้เม็ดฟู่ทำความสะอาดฟันปลอมทุก 2-4 สัปดาห์ เพื่อช่วยลดการสะสมของแบคทีเรียและหินปูน โดยนำรีเทนเนอร์แช่น้ำ ใส่เม็ดฟู่ลงไป แล้วแช่ทิ้งไว้สักครู่
- ถ้ามีคราบที่เอาออกได้ยากบนรีเทนเนอร์ สามารถใช้เม็ดฟู่ทำความสะอาดได้เช่นเดียวกัน
6. ไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์นาน ทำไมกลับมาใส่แล้วเจ็บ?
ตอบ: คนที่ไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์อย่างต่อเนื่อง เมื่อกลับมาใส่รีเทนเนอร์แล้วรู้สึกเจ็บหรือไม่พอดีกับฟัน อาจเป็นเพราะฟันเคลื่อนตัวกลับตำแหน่งเดิม (Relapse) ฟันห่าง หรือฟันล้ม จึงควรแจ้งคุณหมอ เพื่อประเมินสภาพฟันและทำรีเทนเนอร์อันใหม่โดยเร็ว แต่บางคนอาจจำเป็นถึงขั้นจัดฟันใหม่
7. ใส่รีเทนเนอร์แบบแฟชั่นได้ไหม?
ตอบ: ไม่ควรใส่ เพราะการจัดฟันหรือใส่รีเทนเนอร์ที่ไม่ได้ดูแลโดยทันตแพทย์จากคลินิกทันตกรรมหรือโรงพยาบาล และใช้อุปกรณ์ทางทันตกรรมที่มีคุณภาพ สะอาด และปลอดภัย อาจส่งผลเสียต่อช่องปากและร่างกายได้ เช่น
- เสี่ยงต่อการติดเชื้อจากการใช้อุปกรณ์ที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อมาก่อน
- ได้รับสารอันตรายเข้าสู่ร่างกายจากรีเทนเนอร์ที่ไม่มีคุณภาพ มีสนิม หรืออาจมีส่วนผสมสารตะกั่ว สารหนู หรือแคดเมียม
- ลวดและส่วนที่เป็นพลาสติกทิ่มแทงเหงือกและกระพุ้งแก้มจนอาจเลือดไหลหรือเกิดแผลในช่องปาก
- เบียดดันการเรียงตัวของฟัน ทำให้ปวดฟัน ฟันเคลื่อนจากตำแหน่งเดิม หรือฟันล้ม
- ทำความสะอาดช่องปากและฟันได้ยาก เศษอาหารติดง่าย และเสี่ยงต่อฟันผุ
- เส้นลวดหรือส่วนประกอบอื่น ๆ ที่ติดไม่แน่นหลุดลงคอ จนเสี่ยงต่อการเสียชีวิตได้
8. ถ้าไม่ได้จัดฟัน ใส่รีเทนเนอร์ได้ไหม?
ตอบ: อย่างที่บอกว่า รีเทนเนอร์เป็นเครื่องมือช่วยคงสภาพฟัน เมื่อใส่ก็จะช่วยให้ฟันคงอยู่ในตำแหน่งเดิม ไม่เคลื่อนที่มากไปกว่าเดิม แต่จะไม่ได้ช่วยจัดให้ฟันเรียงสวยขึ้นแต่อย่างใด แต่กรณีที่มีฟันซ้อน เก ห่างเพียงเล็กน้อย คุณหมอก็อาจพิจารณาให้ใส่รีเทนเนอร์แบบติดแน่นหรือแบบถอดได้แทนการจัดฟันเต็มรูปแบบ เพื่อรักษาอาการดังกล่าว
การใส่รีเทนเนอร์หลังจัดฟันเป็นเรื่องที่เราต้องมีวินัยในตัวเองอย่างมาก การทำตามที่คุณหมอแนะนำอย่างเคร่งครัด หมั่นรักษาความสะอาดช่องปากและรีเทนเนอร์อย่างถูกวิธี ก็จะช่วยลดความเสี่ยงที่ฟันจะเคลื่อน รวมถึงปัญหาสุขภาพช่องปากอย่างฟันผุหรือฟันล้มได้
เลือกรีเทนเนอร์ที่ถูกใจแล้วก็ต้องถูกกับฟันด้วยนะ เลือกดูโปรทำรีเทนเนอร์ เทียบราคาคลินิกทำฟันหรือโรงพยาบาลชั้นนำใน HDmall.co.th ได้ ที่นี่ พร้อมได้ส่วนลดและโปรโมชั่นอื่น ๆ ทุกการจอง หรือไม่แน่ใจเลือกแบบไหน ทำที่ไหนดี ปรึกษาทีมแอดมินได้ฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย คลิกเลย
