จุกคอ จุกแน่นคอ: สาเหตุ อาการ วิธีรักษาเบื้องต้น

อาการจุกแน่นที่คอเป็นคำอธิบายกว้างๆ ได้ถึงหลายอาการ เช่น มีอาการคอบวม รู้สึกเหมือนมีอะไรอยู่ในคอ รู้สึกว่ามีก้อนในลำคอ มีอาการเจ็บคอ มีอาการหายใจไม่สะดวก หายใจลำบาก หลายคนคงเคยมีอาการจุกแน่นที่คอกันมาบ้าง และเมื่อมีอาการดังกล่าวคงจะกังวลว่า “เกิดจากสาเหตุใด”

สารบัญ

สาเหตุของอาการจุกแน่นที่คอ
วิธีแก้ไขอาการจุกแน่นที่คอเบื้องต้น

สาเหตุของอาการจุกแน่นที่คอ

อาการจุกแน่นที่คอสามารถเกิดจากสาเหตุธรรมดาๆ เช่น ติดเชื้อภายในลำคอจากการเป็นไข้หวัด ซึ่งหลังหายเป็นไข้หวัด อาการจะหายไปได้เอง อาการจุกแน่นคออาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ หากมีอาการแพ้รุนแรง (Anaphylaxis) ทำให้บริเวณคอบวม กดเบียดทางเดินหายใจ ทำให้หายใจติดขัด และขาดออกซิเจนในที่สุด

ในบทความนี้จะกล่าวถึงสาเหตุที่ทำให้มีอาการจุกแน่นที่คอ วิธีการแก้ไขเบื้องต้น และอาการใดบ้างที่มีอันตรายถึงชีวิต ซึ่งควรรีบไปโรงพยาบาลโดยด่วน

จุกแน่นที่คอจากการแพ้ (Allergic reaction)

อาการแพ้เกิดจากการที่ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น ได้แก่ อาหาร ยา หรือการถูกแมลงกัดต่อย ทำให้มีผื่นคันขึ้นตามลำตัวและส่วนต่างๆของร่างกายได้

นอกจากการมีผื่นแพ้แล้ว การแพ้ยังสามารถมีอาการได้ใน 4 ระบบของร่างกาย ประกอบด้วย

ระบบผิวหนัง ทำให้มีผื่นแพ้
ระบบหายใจ ทำให้ทางเดินหายใจบวม หายใจลำบาก หายใจติดขัด รู้สึกจุกแน่นภายในคอ
ระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำให้มีอาการหน้ามืดหมดสติได้
ระบบทางเดินอาหาร ทำให้มีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง และถ่ายเหลวได้

หากมีอาการแพ้ในระบบต่างๆของร่างกายตั้งแต่ 2 ระบบขึ้นไป ถือเป็นการแพ้รุนแรง (Anaphylaxis) ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต ควรจะรีบไปสถานพยาบาลที่ใกล้ที่สุดโดยเร็ว

จุกแน่นที่คอจากกรดไหลย้อน (Gastroesophageal reflux: GERD)

เกิดจากกล้ามเนื้อหูรูดส่วนล่างของหลอดอาหารไม่แข็งแรง อาหารและกรดในกระเพาะอาหารจึงสามารถไหลย้อนกลับจากกระเพาะอาหารขึ้นมายังบริเวณหลอดอาหารได้ ทำให้มีอาการจุกแน่นที่คอ แสบร้อนกลางอกและบริเวณคอ มีอาการเรอเปรี้ยว นอกจากนี้อาจพบมีอาการไอเรื้อรังและเสียงแหบได้ จากการที่กรดไปทำให้เกิดการระคายเคืองบริเวณหลอดลมและบริเวณกล่องเสียง

จุกแน่นที่คอจากการติดเชื้อ (Infection)

เช่น ต่อมทอนซิลอักเสบ (Tonsillitis) และการติดเชื้อภายในลำคออื่นๆ ทำให้มีอาการเจ็บแน่นภายในลำคอ กลืนเจ็บ และมีไข้ได้

จุกแน่นที่คอจากต่อมไทรอยด์โต (Goiter)

ต่อมไทรอยด์อยู่บริเวณลำคอด้านหน้ากล่องเสียง หากต่อมนี้มีขนาดใหญ่จะทำให้คอบวม และรู้สึกแน่นบริเวณคอได้

จุกแน่นที่คอจากความวิตกกังวล (Anxiety)

ถึงแม้ความวิตกกังวลจะเป็นอาการทางจิต แต่ก็สามารถก่อให้เกิดอาการทางกายได้ เช่น อาการแพนิค (Panic attack) ทำให้รู้สึกจุกแน่น หายใจลำบาก หายใจเหนื่อยหอบ

วิธีแก้ไขอาการจุกแน่นที่คอเบื้องต้น

การแก้ไขอาการจุกแน่นบริเวณลำคอขึ้นอยู่กับสาเหตุ ดังนี้

หากเป็นเพราะการแพ้รุนแรง หากเกิดอาการเป็นครั้งแรกควรรีบไปสถานพยาบาลที่ใกล้ที่สุดโดยเร็ว และแจ้งประวัติการได้รับสิ่งกระตุ้นที่สงสัยให้แพทย์ทราบ การรักษาที่ต้องได้รับโดยเร็วที่สุดคือ การฉีดยาอะดรีนาลีน (Adrenaline) เข้าไปในบริเวณกล้ามเนื้อ และได้รับยาต่างๆ ตลอดจนการนอนสังเกตอาการต่อภายในโรงพยาบาล ผู้ป่วยที่เคยมีประวัติการแพ้รุนแรงจะได้รับยาอะดรีนาลีนแบบฉีดไว้พกติดตัว เมื่อสงสัยว่า มีอาการดังกล่าวควรรีบฉีดเข้าที่กล้ามเนื้อต้นขาโดยเร็วและรีบไปรับการรักษาต่อที่โรงพยาบาล
หากเป็นเพราะกรดไหลย้อน ผู้ป่วยที่เป็นโรคกรดไหลย้อนควรจะปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น ลดความอ้วน ไม่รับประทานอาหารมากจนแน่นท้องโดยเฉพาะมื้อก่อนนอน ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่เข้านอนทันทีหลังรับประทานอาหาร นอกจากนี้ควรตรวจรักษากับแพทย์เพื่อพิจารณาให้ยาลดกรดในกระเพาะอาหารและยาบรรเทาอาการจุกแน่น แสบร้อนกลางอกและลำคอ
หากเป็นเพราะการติดเชื้อภายในลำคอ เช่น เชื้อแบคทีเรีย ควรได้รับยาปฏิชีวนะในการรักษา
หากเป็นเพราะต่อมไทรอยด์โต ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่ทำให้มีขนาดผิดปกติ การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุ มีทั้งการรักษาด้วยยา การกลืนแร่ (Radioactive iodine) และการผ่าตัด
หากเป็นเพราะความวิตกกังวล ควรปรึกษาจิตแพทย์ ส่วนการรักษามีทั้งรักษาด้วยยาและจิตบำบัด

อาการจุกแน่นคอที่ได้กล่าวมาในบทความนี้ สาเหตุที่เป็นอันตรายถึงชีวิต คือ “การแพ้รุนแรง” ซึ่งอาการดังกล่าวจะเกิดขึ้นทันทีหลังได้รับสิ่งกระตุ้น

อาการเหล่านี้ได้แก่ มีผื่นคันขึ้นตามลำตัว หายใจไม่สะดวก แน่นหน้าอก จุกแน่นภายในลำคอ มีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสียถ่ายเหลว หน้ามืด หมดสติ หากมีอาการต่างๆ เหล่านี้ควรรีบไปสถานพยาบาลที่ใกล้ที่สุด

เขียนบทความและตรวจสอบความถูกต้องโดย นพ. สุวพัชญ์ พิศาลมงคล

ที่มาของข้อมูล