เชื่อว่า หลายคนต้องเคยเผชิญกับการถอน หรือผ่าฟันคุดมาก่อน ไม่หนึ่งซี่ก็อาจมากกว่านั้น โดยฟันคุดคือ ฟันที่โผล่ขึ้นมาจากใต้เหงือกในลักษณะผิดปกติ โดยอาจขึ้นมาเพียงบางส่วน หรือยังฝังอยู่ทั้งซี่ในกระดูกขากรรไกร
ฟันซี่ที่มักจะกลายเป็นฟันคุดบ่อยที่สุดคือ ฟันกรามบนและฟันกลามล่างซี่สุดท้าย ฟันคุดจะเริ่มขึ้นในช่วงอายุ 18-25 ปี โดยมักมีลักษณะนอนในแนวระนาบ หรือเอียงจนไปเบียดฟันซี่ข้างๆ จนทำให้ฟันดังกล่าวคุด อักเสบ และล้มตามไปด้วย
นอกจากนี้ฟันคุดยังส่งผลกระทบทำให้เหงือกเกิดการติดเชื้อได้ จากการสะสมของเชื้อแบคทีเรียใต้เหงือกที่ไม่สามารถแปรงทำความสะอาดออกได้หมด จึงทำให้เหงือกอักเสบ และอาจลุกลามจนบวมเป็นหนองได้
อีกทั้งฟันคุดยังมักส่งผลทำให้เกิดโรคฟันผุ เกิดเนื้องอก หรือถุงน้ำรอบๆ ฟันคุดได้ด้วย โดยเป็นผลมาจากเนื้อเยื่อบริเวณโดยรอบที่ขยายใหญ่ขึ้น ดังนั้นจึงจำเป็นต้องผ่าเอาฟันคุดออก เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันซี่อื่นๆ ได้รับผลกระทบจากฟันคุดไปด้วย แล้วระหว่างที่กำลังเข้าสู่กระบวนการถอนฟันคุด เราควรหลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารชนิดใดบ้าง เพื่อป้องกันไม่ให้แผลฟันคุดอักเสบ หรือเกิดอาการเจ็บปวดมากกว่าเดิม
สารบัญ
การรับประทานอาหารก่อนและหลังผ่าฟันคุด
การรับประทานอาหารทั้งก่อน และหลังผ่าฟันคุดนั้นไม่แตกต่างกันมากนัก ผู้ที่กำลังเข้ารับการผ่าฟันคุดสามารถทำตามคำแนะนำต่อไปนี้ได้
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงก่อนผ่าฟันคุด
การผ่าฟันคุด เป็นการผ่าตัดขนาดเล็ก ใช้ยาชา ไม่จำเป็นต้องงดน้ำงดอาหารแต่อย่างใด แต่ต้องงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์อย่างน้อย 24 ชั่วโมง หรือไม่มีอาการมึนเมาขณะผ่าตัด (เนื่องจากแอลกอฮอล์จะทำให้ความดันสูงกว่าปกติและเลือดออกมาก)
อาหารที่ควรหลีกเลี่ยงหลังผ่าฟันคุด
หลังผ่าฟันคุด คุณจำเป็นต้องดูแลแผลผ่าตัดให้ให้สะอาด โดยอาการเจ็บปวดแผล หรือมีอาการบวมหลังผ่าฟันคุดเป็นเรื่องปกติ และทันตแพทย์มักสั่งจ่ายยาบรรเทาอาการปวดมาให้หลังจากผ่าตัดเสร็จแล้ว
ในช่วงสัปดาห์แรกหลังผ่าตัด คุณอาจยังอาการปวดแผลอยู่ รวมถึงใน 1-3 วันแรกแผลอาจบวม มีเลือดซึมอยู่บ้าง ทำให้ต้องระมัดระวังในการรับประทานอาหารเพื่อไม่ให้แผลสกปรก
อาหารที่ผู้เข้าผ่าตัดฟันคุดควรหลีกเลี่ยงนั่นก็คือ งดรับประทานอาหารรสจัด เผ็ดจัด ร้อนจัด รวมถึงห้ามสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นเวลา 24 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด
อาหารที่สามารถรับประทานได้หลังผ่าฟันคุด
สำหรับอาหารที่ผู้เข้าผ่าตัดฝันคุดสามารถรับประทานได้หลังการผ่าฟันคุด ควรเป็นอาหารอ่อนๆ ไม่รสจัด ไม่เผ็ด เคี้ยวง่าย ไม่ร้อนเกินไป เช่น
- ข้าวต้ม
- โจ๊ก
- ซุป
- ไข่ตุ๋น
- ผลไม้เนื้อนิ่ม
- น้ำผลไม้
- โยเกิร์ต
นอกจากนี้อีกสิ่งสำคัญที่ต้องตระหนักและปฏิบัติอย่างเคร่งครัดคือ หลังรับประทานอาหาร คุณจะต้องดูแลทำความสะอาดช่องปากหลังผ่าฟันคุดทุกครั้ง โดยสามารถแปรงฟันและบ้วนปากตั้งแต่วันแรกที่ผ่าฟันคุด แต่ควรแปรงฟันเบาๆ และบ้วนปากเบาๆ (วันแรกห้ามบ้วน)
หากคุณต้องการบ้วนน้ำเกลือ หรือใช้น้ำยาบ้วนปาก ให้บ้วนโดยใช้น้ำยาที่สั่งจ่ายโดยทันตแพทย์เท่านั้น
หรือหากคุณไม่แน่ใจว่า อาหารบางประเภทสามารถรับประทานได้หรือไม่ ก็ให้ปรึกษาทันตแพทย์เสียก่อน เพื่อความมั่นใจต่อกระบวนการผ่าฟันคุด และแผลผ่าฟันคุดที่สะอาด ปลอดภัย
ปัจจุบันมีบริการปรึกษาทันตแพทย์ออนไลน์ให้บริการแล้ว ดังนั้นแม้ว่าจะออกจากคลินิก หรือโรงพยาบาลมาแล้ว แต่ยังมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่องผ่าฟันคุด หรือทันตกรรมอื่นๆ ก็สามารถปรึกษาได้ทันที
นอกจากนี้การตรวจสุขภาพฟันยังเป็นอีกแนวทางที่อาจทำให้คุณสามารถพบฟันคุดได้เร็วกว่าปกติ
ตรวจสอบความถูกต้องโดย ทพญ. สิริพัชร ชำนาญเวช
ที่มาของข้อมูล
- Ryan Raman, 15 Soft Foods To Eat After Having Your Wisdom Teeth Removed (https://www.healthline.com/nutrition/what-to-eat-after-wisdom-teeth-removal), 4 November 2020.
- Ramat Oyebunmi Braimah, et al. Oral health related quality of life (OHRQoL) following third molar surgery in Sub-Saharan Africans: an observational study (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5325516/), October 19, 2016.
- M. Garrah Bryant, How to Prepare for a Tooth Extraction (https://www.drbryantdmd.com/blog/2019/2/27/how-to-prepare-for-a-tooth-extraction/), 4 November 2020.
