ภาวะภูมิแพ้อาหารแฝง (Food intolerance) คือภาวะที่เกิดขึ้นในระบบย่อยอาหาร โดยร่างกายไม่สามารถย่อยอาหารบางชนิดได้ตามปกติ ทำให้ใช้เวลานานกว่าจะแสดงอาการซึ่งเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหต ต่างจากการแพ้อาหารทั่วไปที่ระบบภูมิคุ้มกันจะตอบสนองและทำให้เกิดอาการทันที
ผู้ที่มักมีอาการผิดปกติอาจมีหลายคำถามในใจ แพ้อาหารแฝงคืออะไร? เมื่อรู้ว่าแพ้แล้วต้องทำยังไงต่อ? ตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงราคาเท่าไหร่? มีวิธีตรวจยังไง? HDreview รวบรวมรีวิวผู้มีประสบการณ์ตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง 3 คน แบบเจาะลึกทุกรายละเอียด ตอบทุกคำถามที่หลายคนยังคาใจ
ตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงมาราคาเท่าไหร่?
เทน - น่าจะประมาณ หนึ่งหมื่นสองพันปลายๆ หรือหนึ่งหมื่นสามพันต้นๆ ค่ะ
นก - ประมาณหนึ่งหมื่นแปดพันนิดๆ ค่ะ
แวว - เราไปตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงในราคาหนึ่งหมื่นแปดพันกว่าๆ ค่ะ
ก่อนตรวจ รู้จักภูมิแพ้อาหารแฝงแค่ไหน?
เทน - รู้จักบ้างค่ะ เพราะว่ามีเพื่อนไปตรวจมาแล้วก็คุยกันว่าตัวเองแพ้นู่นแพ้นี่ เราก็เลยอยากจะรู้บ้างว่าตัวเองแพ้อะไร และก็หาข้อมูลอ่านเพิ่มเติมและเข้าใจว่า หากแพ้อาหารปกติจะทำให้หายใจไม่ออก มีอาการคัน ผื่นขึ้น แต่อาการแพ้อาหารแฝงจะเป็นอาการอย่างอื่นที่ค่อนข้างเรื้อรัง
นก - ก่อนหน้านี้ไม่รู้จักภูมิแพ้อาหารแฝงเลยค่ะ เมื่อประมาณ 10 ปีที่แล้วเคยตรวจภูมิแพ้อาหารปกติ แต่เพิ่งจะได้ยินคำว่า ภูมิแพ้อาหารแฝง เมื่อ 2-3 ปี ที่ผ่านมา ก็เลยหาข้อมูลเพิ่มเติมและเข้าใจว่า การตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง มันลงลึกกว่าภูมิแพ้อาหารที่เราเคยตรวจ
แวว - ไม่รู้จักเลยค่ะ รู้จักแต่ภูมิแพ้อาหาร ตอนที่เห็นชื่อแพ็กเกจก็งงว่าทำไมต้องมีคำว่า “แฝง” ตอนแรกก็สับสนและไม่รู้ว่าต่างกันยังไง รู้แค่ว่าภูมิแพ้อาหารธรรมดาที่ถ้าหากแพ้มากๆ อาจเสียชีวิตได้ แต่ภูมิแพ้อาหารแฝงไม่รู้จักเลย
ตามความเข้าใจ ภูมิแพ้อาหารแฝง คืออะไร?
เทน - เท่าที่เราเข้าใจคือ ร่างกายไม่สามารถย่อยอาหารชนิดนั้นได้ดีเท่าอาหารปกติ ก็เลยทำให้เกิดอาการต่างๆ
นก - เข้าใจว่าเป็นการแพ้อาหารที่ไม่ได้เกิดขึ้นทันที การแพ้อาหารปกติเมื่อเรากินอะไรบางอย่างอาจจะตาบวม ปากบวม หรือผื่นขึ้นเลย แต่อาการแพ้อาหารแฝงเกิดจากอาหารที่ร่างกายไม่สามารถย่อยได้ และจะสะสมในระยะยาวค่ะ
แวว - เข้าใจว่าเป็นอาการแพ้จากอาหารที่เรากินเข้าไป แต่ไม่ได้แสดงออกอย่างรุนแรง เพราะ อาหารบางประเภทที่เรากินเข้าไปแล้วร่างกายของแต่ละคนอาจมีการตอบสนองบางอย่าง ไม่ได้ถึงกับผื่นขึ้น อาเจียน แต่อาจเกิดอาการอื่นๆ เช่น เป็นสิว อ้วน รู้สึกไม่สบายบางอย่าง หรือพยายามลดหรือเพิ่มน้ำหนักแต่ไม่สำเร็จ
ทำไมถึงตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง?
เทน - เพื่อนที่รักสุขภาพหลายๆ คนที่เราติดตามเค้าไปตรวจกันแล้วก็มาเล่าให้ฟังว่าแพ้นู่นแพ้นี่ พอลองงดตามคำแนะนำก็ได้ผลดี บางคนผื่นหาย เราก็เลยไปตรวจดูมาก เพราะเทนเป็นสิวเรื้อรังที่รักษาเท่าไหร่ก็ไม่หายสักที
นก - หลักๆ เพราะว่านกเป็นโรคเซ็บเดิร์มทุกๆ เดือนช่วงก่อนมีประจำเดือนก็จะรู้ตัวเองมาตลอด พออายุมากขึ้นก็เริ่มท้องอืดง่ายขึ้น และสังเกตตัวเองว่าหากดื่มนมเยอะๆ ก็จะท้องอืดมาก ก็เลยคิดว่าเราน่าจะแพ้อะไรอื่นๆ ด้วย เลยตัดสินใจไปตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงค่ะ
แวว - อยากรู้ก็เลยไปตรวจค่ะ เพราะทั้งชีวิตมาเรากินอาหารอะไรก็ไม่รู้สึกว่ามีอาการแพ้ และคิดว่าเราไม่น่าจะแพ้อาหารชนิดไหนเลย เลยคิดว่าคนอย่างเราไปตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง ผลตรวจจะบอกว่าเราแพ้อะไรบ้าง
ขั้นตอนการตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง?
เทน - เร็วมากๆ เลย เทนเลือกตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงที่ N Health พอไปถึงเค้าก็ให้เจอกับพยาบาลเพื่อเจาะเลือด แล้วก็เสร็จ ไม่ถึง 5 นาทีก็กลับบ้านได้ จากนั้นประมาณ 1 อาทิตย์ก็มีผลตรวจส่งมาที่บ้าน เป็นแฟ้มเอกสารใหญ่ๆ ซึ่งระบุทุกอย่างค่อนข้างละเอียด บอกครบถ้วนว่าภูมิแพ้แฝงคืออะไร การที่เราแพ้อาหารแต่ละอย่างมันมีอาหารอะไรที่เป็นส่วนประกอบบ้าง เราควรเลี่ยงอาหารประเภทไหนบ้าง เทนคิดว่าครอบคลุมมากๆ ไม่ได้พบคุณหมอก็อ่านเองเข้าใจหมด สามารถทำตามได้จริงค่ะ
นก - ตอนนั้นจองเข้ามากับแอดมินของ HDmall.co.th ที่ไลน์ @HDcoth ค่ะ แล้วพนักงานก็น่ารักมาๆ ให้ข้อมูลเป็นอย่างดี พอจองคิวเรียบร้อยก็เข้าไปที่คลินิกเพื่อเจาะเลือด จากนั้นก็รอผลประมาณ 1 อาทิตย์ และได้พบกับคุณหมอในวันฟังผลค่ะ
แวว - อย่างแรกก็ซื้อแพ็กเกจ พอนัดเวลาและจ่ายเงินเรียบร้อยก็ไปที่โรงพยาบาลตามนัด แล้วพบกับคุณหมอก่อน เพราะเกือบทุกคนที่มาตรวจไม่รู้จักภูมิแพ้อาหารแฝง คุณหมอก็จะอธิบายว่า ภูมิแพ้อาหารแฝงคืออะไร จากนั้นพยาบาลก็พาไปเจาะเลือดแล้วกลับบ้านได้เลย รอผลประมาณ 1-2 อาทิตย์ คุณหมอก็จะเรียกมาฟังผลค่ะ
ผลตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงเป็นยังไงบ้าง?
เทน - จะมีอาหารบางอย่างที่เรากินบ่อยๆ แล้วไม่รู้ว่าแพ้ เช่น นมวัว ไข่ขาว ข้าวโพด อยู่ในแถบสีแดงเลย
นก - ผลตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงออกมาก็ช็อคมากเลย เพราะแพ้อาหารเยอะมากกว่าที่คิดเอาไว้ เช่น ส้ม แป้งทุกชนิด และสิ่งที่ชอบมากๆ คือ ไข่ขาว นม และก็รู้ตัวว่าไม่สามารถหยุดได้ ก็ปรึกษาคุณหมอว่าทำยังไงดีเพราะไม่สามารถงดได้ 100% คุณหมอก็แนะนำให้ไปกินโพรไบโอติกส์ (Probiotics) เพื่อต้านจุลินทรีย์ต่างๆ ให้ช่วยย่อยในส่วนที่ร่างกายย่อยไม่ได้แทน
แวว - เราแพ้ไข่ ซึ่งเราชอบกินไข่ แพ้ทั้งไข่ขาวและไข่แดง กินไข่ไม่ได้เลย รวมถึงอาหารที่ทำมาจากไข่ด้วย ที่ตกใจมากคือ แพ้เครื่องแกง และประเทศไทยปรุงอาหารด้วยเครื่องแดง แพ้แป้ง ซึ่งหมายความว่ากินข้าว กินขนมปัง ก๋วยเตี๋ยวก็ไม่ได้ ตอนที่รู้ผลคือช็อคว่าเราแพ้ขนาดนี้เลยเหรอ แล้วหลายๆ อย่างที่เราแพ้เป็นอะไรที่กินมาตั้งแต่เกิด แต่ไม่เคยรู้มาก่อน ช็อคมากเพราะแพ้เยอะมาก จากคนที่กินได้ทุกอย่าง ตอนที่รู้ว่าแพ้อะไรก็ต้องมาดูว่าต่อไปนี้จะกินอะไรได้บ้าง
เมื่อรู้ว่าแพ้ แล้วทำยังไงต่อ?
เทน - ชีวิตไม่ได้มีปัญหาอะไรเลยค่ะ โชคดีของเทนที่ผลตรวจออกมาแล้วพบว่าอาหารที่เราแพ้ไม่ใช่อาหารที่เราชอบมากขนาดนั้น รายการที่ชอบก็จะเป็นข้าวโพด แต่อาหารที่ปกติคิดว่าดีกับสุขภาพคือ นม ไข่ แต่พอรู้ว่าเราแพ้ก็ลดตรงนี้ลง เลือกนมนมข้าวโอ้ตแทนนมวัว ส่วนไข่ขาวไม่ได้ชอบอยู่แล้ว ก็ไปหาโปรตีนอื่น เช่น อกไก่ อกไก่ปั่น พอเราเห็นว่าสิวที่เรากังวลมันลดน้อยลง ถ้าให้เลิกอะไรก็เลิกได้ เพราะจะได้มีความมั่นใจมากขึ้น
นก - รายละเอียดผลตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงจะระบุเป็นคะแนนสีค่ะ แบ่งเป็นสีแดง สีเหลือง สีเขียว คุณหมอแนะนำว่าสีแดงให้งดไปเลย 3 เดือน เพื่อให้เซลล์ซ่อมแซมตัวเอง จากนั้นค่อยป้อนเข้าไปใหม่อาจจะกลับมากินได้แล้วไม่แพ้ ส่วนสีเหลืองพอกินได้บ้าง แต่ถ้างดได้ก็ดี และที่สำคัญคือ จะมีการ์ดเล็กๆ ให้เราพกติดตัวไว้ด้วยค่ะ การ์ดจะเป็นข้อมูลสรุปสิ่งที่เราแพ้ สิ่งที่คุณหมอให้งด ให้เราพกในกระเป๋าสตางค์ได้ค่ะ
แวว - แต่ก็ทำตามเท่าที่ทำได้ เพราะว่าเราเป็นคนที่กินอะไรง่ายๆ ไม่ได้พิถีพิถัน เลี่ยงเท่าที่เลี่ยงได้ แต่ไม่ได้ปรับทุกรายการที่แพ้
หลังจากงดอาหารที่แพ้ มีการเปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง?
เทน - ตอนแรกที่รู้ผลก็บอกตรงๆ ว่าไม่ได้ทำตามเลย และมีอยู่ช่วงนึงที่ไปเล่นกล้ามแล้วอยากให้ตัวลีนขึ้น สร้างกล้ามมากขึ้น ตอนแรกสิวของเทนจะมาๆ หายๆ แต่พอเริ่มกินเวย์ทุกวันเพื่อสร้างกล้ามเนื้อ สิวก็เห่อขึ้นอย่างเห็นได้ชัด เลยกลับมาดูผลตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง ที่ระบุว่า เราแพ้นมวัว แพ้เคซีนซึ่งอยู่ในเวย์ด้วย ก็เลยลองหยุดกินเวย์ผลปรากฎว่าอาการจากสิวดีขึ้น สิวค่อยๆ ลดลงเลยทำให้เชื่อในผลตรวจมากขึ้น ซึ่งพอมาดูๆ แล้วชีวิตที่ไม่มีนมวัว ไม่มีไข่ขาวก็ไม่ได้ลำบาก และตอนนี้ก็มีอาหารทางเลือกอื่นเยอะ ก็หันไปเสริมด้วยอย่างอื่นแทนได้ค่ะ
นก - ในเดือนแรกค่อนข้างมีวินัยมาก พยายามงดอย่างจริงจัง ก็รู้เลยว่าโรคเซ็บเดิร์ม ที่เคยเห่อมากๆ ของทุกเดือนมันก็สงบลงจริงๆ
แวว - อาการที่เห็นได้ชัดเลยคือ ไมเกรน เพราะปกติเราเป็นไมเกรนโดยไม่รู้สาเหตบ่อยมาก กินยาก็แล้ว นอนหลับพักผ่อนก็ยังไม่หาย หลังจากปรับการกินดูก็พบว่าอาการไมเกรนที่เป็นดีขึ้นมากๆ
ข้อดีของการตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง?
เทน - เทนคิดว่า ร่างกายของแต่ละคนไม่เหมือนกัน ตอนแรกเทนคิดว่านมวัว ไข่ขาว ปลาบางชนิด ดีกับสุขภาพของเทน แต่พอตรวจจริงๆ แล้วก็เห็นว่าร่างกายจะตอบรับกับสิ่งเหล่านั้นได้ไม่ดี ฉะนั้นมาเรียนรู้กันดีกว่าว่าอะไรที่ดีหรือไม่ดีกับร่างกายของเรา
นก - ในระยะยาวเราจะรู้ว่าอาหารอะไรที่ร่างกายย่อยไม่ได้ บางทีมันอาจจะไม่ได้ส่งผล ณ วันนั้นเลย แต่มันจะสะสมไปเรื่อยๆ การตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงจะทำให้เรารู้ก่อน และเลี่ยงไม่ให้อาหารเหล่านั้นเข้าไปทำลายเซลล์ หรือทำให้ข้างในร่างกายมันอักเสบเพิ่มขึ้นค่ะ
แวว - อาหารประเภทไหนที่ไม่เหมาะกับเรา ก็จะได้ปรับว่าไม่ควรกินเยอะ แถมยังได้ความรู้เพิ่มเติมด้วยว่า อาการป่วยเล็กๆ น้อยๆ อาจมาจากสิ่งที่เรากินแล้วมันไม่เข้ากับร่างกายโดยที่เราไม่รู้ตัว และทำให้เราป่วย
ใครที่ควรตรวจภูมิแพ้อาหารแฝง
เทน - คนที่มีอาการผิดปกติที่บอกสาเหตไม่ได้ ปัญหาของเทนก็เรื่องสิว ประจำเดือนมาไม่ปกติ ตรวจร่างกายก็แล้ว ตรวจภายในก็ปกติหมดทุกอย่าง เทนก็เลยพยายามหาดูไปเรื่อยๆ ว่ามีอะไรผิดปกติไหม อะไรที่ดีกับตัวเองก็ตรวจเสมอค่ะ
นก - ส่วนตัวนกคิดว่า ถ้ามีโอกาสก็อยากให้ทุกคนลองไปตรวจ เพราะทุกคนน่าจะมีอาหารที่ไม่ถูกกับร่างกายตัวเอง ทราบไว้ก่อนก็ดีค่ะ
แวว - เราแนะนำคนที่มีอาการป่วยเล็กๆ น้อยๆ เช่น เป็นสิว น้ำหนักขึ้นง่าย ป่วยง่าย ป่วยบ่อย ปวดหัว เพราะบางทีอาการเหล่านี้ก็มาจากอาหารที่เรากิน ถ้าเรารู้ผลแล้วลองงดดู อาการอาจจะหายไปก็ได้
จะแนะนำให้คนรู้จักไปตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงมั้ย?
เทน - แนะนำค่ะ โดยเฉพาะคนที่มีปัญหาเรื้อรังในเรื่องต่างๆ อย่างของเทนหลักๆ จะเป็นสิวเรื้อรัง เวลาเพื่อนมาปรึกษาเทนก็แนะนำให้ตรวจดูว่าแพ้อะไร ถ้าตรวจภูมิแพ้อาหารแฝงก็จะรู้เลยและได้เลี่ยงถูกค่ะ
นก - แนะนำหลายคนแล้วค่ะ เพราะว่าบางคนที่มีโรคบางอย่างเรื้อรัง เราก็คิดว่าหลักๆ อาจมาจากอาหารที่กินเป็นประจำ การรู้ว่าร่างกายเราแพ้อะไรก็น่าจะช่วยได้เยอะค่ะ
แวว - แนะนำว่าอยากให้ลองไปตรวจดู แต่อย่าช็อคกับผลตรวจ ให้ลองปรับเท่าที่ปรับได้ จะได้รู้ว่าอาหารอะไรที่เหมาะกับร่างกายของเรา