คันบริเวณกลีบแคม ปากช่องคลอด หรือบริเวณโดยรอบ ภายนอก ภายใน ต้องใช้ยาอะไรถึงจะรักษาและบรรเทาอาการคันให้หายไปได้ เป็นคำถามที่พบบ่อยในผู้หญิงหลายช่วงวัย มาดูสาเหตุที่เป็นไปได้ วิธีแก้ไขรักษาตามคำแนะนำโดยแพทย์กัน
สารบัญ
สาเหตุที่คันหรือแสบในช่องคลอด
1. การติดเชื้อยีสต์
อาการคันและแสบร้อนเป็นอาการหนึ่งที่สามารถพบได้เมื่อมีการติดเชื้อยีสต์ เกิดจากเชื้อที่ชื่อว่า “แคนดิดาอัลบิแคนส์ (Candida albicans)” ซึ่งเป็นการติดเชื้อที่พบได้บ่อย
อาการอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น ตกขาวเหนียวข้น อวัยวะเพศภายนอกมีการบวม การติดเชื้อยีสต์ในบางครั้งอาจเป็นการติดต่อระหว่างมีเพศสัมพันธ์ แต่ก็ไม่เสมอไป เพราะอาจเกิดจากการสวนล้างช่องคลอด หรือการใส่กางเกงในที่อับชื้นได้
หากคุณสงสัยว่า อาจมีการติดเชื้อยีสต์ที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน “ควรไปพบแพทย์”
หากคุณเคยมีอาการติดเชื้อดังกล่าวมาแล้วหลายครั้ง อาจซื้อครีมทาฆ่าเชื้อรา หรือยาเหน็บทางช่องคลอดมารักษาด้วยตัวเองก่อนได้ ถ้าอาการไม่ดีขึ้นให้ไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยหาสาเหตุอีกครั้ง
2. ติดเชื้อทริโคโมแนส
เชื้อทริโคโมแนส (Trichomonas) เป็นเชื้อปรสิตที่สามารถอาศัยอยู่ในต่อมลูกหมากของผู้ชาย การติดเชื้อนี้สามารถทำให้มีตกขาวสีเหลืองเขียว และมีอาการคันได้
หากสงสัยว่า มีการติดเชื้อชนิดนี้ ไม่ควรซื้อยามารักษาอาการนี้เอง แต่ควรไปพบแพทย์
3. ช่องคลอดอักเสบ
เป็นคำพูดรวมๆ ที่แสดงว่า ช่องคลอดมีอาการอักเสบ โดยอาจเกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ หรือจากปัจจัยอื่นที่ทำให้เสียสมดุลในช่องคลอด เช่น เกิดจากแบคทีเรียที่ช่วยทำความสะอาดช่องคลอดผิดปกติ ทำให้ความชุ่มชื้นในช่องคลอดชุ่มผิดปกติตามไปด้วย
4. การระคายเคืองช่องคลอด
การใช้ครีมฆ่าสเปิร์มที่อยู่ในรูปแบบเยลลี่ โฟม หรือสเปรย์ ทาบริเวณปากช่องคลอดก่อนที่จะเริ่มมีเพศสัมพันธ์ หรือการใช้อุปกรณ์คุมกำเนิดทางช่องคลอด เช่น ถุงยางอนามัยสำหรับผู้หญิง อาจทำให้เกิดการระคายเคืองช่องคลอดได้
นอกจากนี้น้ำยาสวนล้างช่องคลอด แป้ง สบู่ ผ้าอนามัย ก็สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองช่องคลอดจนทำให้เกิดอาการคัน หรือแสบได้เช่นกัน
ส่วนในกลุ่มผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่มักจะมีระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำ จะทำให้ผนังช่องคลอดบาง แห้ง และความยืดหยุ่นลดลง อาจพบว่า เมื่อมีเพศสัมพันธ์จะเกิดระคายเคืองบริเวณช่องคลอด การใช้ครีมทาช่องคลอดเพื่อช่วยในการหล่อลื่นระหว่างการมีเพศสัมพันธ์อาจช่วยลดอาการนี้ได้
ปฏิกิริยาการแพ้
ปฏิกิริยาการแพ้สามารถทำให้เกิดอาการคันในช่องคลอด หรือแสบร้อนหลังจากมีเพศสัมพันธ์ได้เช่นกันแม้จะพบได้น้อยกว่าการติดเชื้อมาก
- แพ้น้ำอสุจิ : อาจขึ้นอยู่กับคู่นอนแต่ละคนที่มีโปรตีนในน้ำอสุจิที่แตกต่างกัน ซึ่งการแพ้น้ำอสุจิเป็นภาวะที่ยากต่อการตรวจสอบ เพราะอาการที่เกิดขึ้นทำให้ผู้หญิงไม่กล้าปรึกษาแพทย์ ในผู้หญิงที่สงสัยว่า มีภาวะนี้และได้ตัดสาเหตุจากการติดเชื้อต่างๆ ออกไปแล้ว อาจทดลองใช้ถุงยางระหว่างการมีเพศสัมพันธ์ หากพบว่า อาการที่เคยเป็นหลังจากมีเพศสัมพันธ์หายไปแสดงว่า คุณอาจมีอาการแพ้น้ำอสุจิจริง
- แพ้ยางธรรมชาติ : มักตรวจพบจากการสัมผัสยางอื่นๆ ในชีวิตประจำวัน เช่น การใส่ถุงมือยาง เป็นต้น การใช้ถุงยางก็สามารถทำให้เกิดอาการคัน หรือแสบในช่องคลอดหลังจากมีเพศสัมพันธ์ในผู้หญิงที่แพ้ยางธรรมชาติที่นำมาผลิตเป็นถุงยางอนามัยได้เช่นกัน เนื่องจากอาการแพ้ยางธรรมชาติสามารถมีอาการรุนแรงถึงชีวิต เช่น ทำให้เกิดอาการหายใจลำบากได้ ผู้หญิงที่มีการแพ้ยางธรรมชาติเหล่านี้จึงมักจะได้รับคำแนะนำให้ใช้ถุงยางอนามัยที่ไม่ได้ทำจากยางธรรมชาติ หรือใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นแทน
หากคุณผู้หญิงสงสัยว่า อาการคันหรือแสบในช่องคลอดหลังการมีเพศสัมพันธ์ที่กำลังเป็นอยู่นั้น อาจเกิดจากสาเหตุที่กล่าวไปเบื้องต้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการทดสอบวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสมต่อไป
ยารักษาแผลที่อวัยวะเพศหญิง
รูปแบบการรักษาที่จำเพาะ จะขึ้นกับสาเหตุที่ทำให้เกิดแผล อาจมีการใช้ยาทา ยากินเพื่อรักษาแผลภายนอก-ภายใน และบรรเทาอาการปวด ส่วนมากแพทย์จะสั่งจ่ายยาดังต่อไปนี้
- ยาปฏิชีวนะ
- ยาฆ่าเชื้อรา ต้านแบคทีเรีย
- ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) หรือยาสเตียรอยด์ (Steroid)
- ยาไฮโดรคอร์ติโซน (Hydrocortisone) หรือยาช่วยลดอาการคัน
- ยาแก้ปวด
ทั้งนี้ ควรให้แพทย์หรือเภสัชกรประเมินก่อน ไม่ควรซื้อยาทาเองเพราะหากเป็นโรคบางอย่างการใช้ยาอาจไม่ได้ผล
คำถามพบบ่อยตอบโดยแพทย์
คันกลีบทั้งสองข้าง อดเกาไม่ได้
หนูคันบริเวรกลีบหอย เป็นทั้งสองข้างเลยเกิดจากอะไรหรอคะ คันมากๆจนอดเกาไม่ไหว หรือจะเเพ้สบู่หรืออะไรเหรอคะ
สำหรับอาการคันช่องคลอดมีได้จากหลายสาเหตุค่ะ เช่น
- ผื่นคันจากการแพ้สารเคมีจากผลิตภัณฑ์ที่ใช้ เช่น แพ้สบู่ที่ใช้ล้างซึ่งอาจมีส่วนผสมของน้ำหอมหรือสารเคมีที่ทำให้เกิดอาการระคายเคือง สังเกตว่าช่วงนี้ได้ใช้ผลิตภัณฑ์อะไรใหม่ๆ หรือเปล่า จากการระคายเคืองของกางเกงในหรือกางเกงที่สวมใส่ อาจเกิดจากการใส่กางเกงเก่าหรืออับชื้น
- จากการติดเชื้อจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือจากเชื้อรา สำหรับเชื้อราในช่องคลอดจะมีตกขาวสีขาวข้นคล้ายนมบูด มีอาการคันมาก มีกลิ่น ช่องคลอดอาจมีปื้นแดงหรือผื่นแดง เป็นขุย หรือฝ้าขาว มักพบในคนที่มีโรคประจำตัวที่ภูมิคุ้มกันของร่างกายต่ำ มีประวัติสวนล้างช่องคลอดบ่อยๆ มีประวัติทานยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน
- อาการคันจากหูดซึ่งจะพบรอยโรคเป็นติ่งเนื้อคล้ายดอกกะหล่ำ มีประวัติมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันมาก่อน
- สาเหตุจากอื่นๆ เช่น จากเหาหรือโลน จากความเครียด จากโรคมะเร็ง เป็นต้น
ยังไงแนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจเพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้องและจะได้ทำการรักษานะคะ
ตอบโดย พญ. นิชดา พงษ์ธัญญกรณ์
หากมีอาการคันอวัยวะเพศ อาจมาจากหลายสาเหตุ ตัวอย่างเช่น
- ช่องคลอดแห้ง
- สุขอนามัยไม่ดี
- มีการติดเชื้อ เช่น เชื้อรา หรือแบคทีเรียโรคติดต่อทางเพศสัมพันธฺ เช่น หูดหงอนไก่ เริม เป็นต้น ซึ่งโรคทางเพศสัมพันธฺส่วนใหญ่ จะมีตกขาวผิดปกติ เช่น ตกขาวสีเหลือง ตกขาวสีเขียว เป็นต้น แต่บางโรคถ้าอาการไม่มาก อาจเห็นไม่ชัดเจนครับ แนะนำว่า หากคันมาก ควรไปตรวจร่างกายและตรวจภายในเพิ่มเติมนะครับบางโรคอาจจะอยู่ลึก เช่น ปากมดลูก ทำให้คนไข้มองไม่เห็นได้ครับ
การรักษา จะต้องใช้ข้อมูลจากการตรวจร่างกาย เพื่อรักษาที่สาเหตุตามความเหมาะสมครับ
สิ่งที่แนะนำเป็นพื้นฐานเลย คือ การดูแลสุขอนามัยที่ดีของบริเวณอวัยวะเพศครับ ได้แก่ การรักษาความสะอาดอยู่เสมอครับ
- เวลาล้าง ล้างด้วยน้ำสะอาดก็เพียงพอ ไม่จำเป็นต้องใช้ผลิตภัณฑ์หรือการสวนล้างช่องคลอดใดๆ หรือใช้สบู่อ่อนๆ ล้างรอบนอกอวัยวะเพศก็เพียงพอ
- ไม่แนะนำให้สวนล้างบ่อยๆ เนื่องจากช่องคลอดจะเสียสมดุลแบคทีเรียที่มีอยู่ตามปกติ และจะเป็นเชื้อราได้ง่าย
- ทำความสะอาดหลังปัสสาวะและหลังจากมีเพศสัมพันธ์
- เวลาเช็ดอวัยวะเพศหลังขับถ่าย ควรเช็ดจากหน้าไปหลัง
- กางเกงในไม่ควรคับ และแห้งไม่อับชื้น
- มีคู่นอนแค่คนเดียว และถ้าหากมีความเสี่ยงเกี่ยวกับการเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ ควรป้องกันทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ เช่น การใส่ถุงยางอนามัย ครับ
ตอบโดย นพ. นิธิวัฒน์ ตั้งชมพู
คันแคมใหญ่ มีขุยสีขาว ทายาไม่หาย
มีอาการคันบริเวณแคมใหญ่มาได้หลายวันค่ะ คันแคมข้างขวามันจะมีขุยสีขาวๆ ด้วยใช่ยา ทาก็ไม่หายค่ะ
ส่วนใหญ่อาการคัน บริเวณนี้ มีผื่นแดง มีขุยขาว มักเกิดจากเชื้อราค่ะ แต่ถ้าทายาฆ่าเชื้อราแล้ว ไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์ค่ะ เพื่อดูลักษณะภายนอกบริเวณที่คันให้ชัดเจน ว่าเกิดจากเชื้อราจริงหรือไม่? ผื่นจากเชื้อรา บางครั้งมีลักษณะจำเพาะอยู่ค่ะ ถ้าไม่ใช่อาจเกิดจากสาเหตุอื่น เช่น การแพ้ หรือ การระคายเคือง ซึ่งจะได้รักษา ให้ตรงสาเหตุต่อไปค่ะ
ตอบโดย พญ.พิมพกา ชวนะเวสน์
คันช่องคลอดมีได้จากหลายสาเหตุค่ะ ตั้งแต่แพ้สารเคมีจากผลิตภัณฑ์ที่ใช้ จากการระคายเคืองของกางเกงใน จากการติดเชื้อจากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือจากเชื้อรา จากหูด จากเหาหรือโลน ความเครียด โรคมะเร็ง เป็นต้นค่ะ แต่ถ้ามีอาการคันร่วมกับมีขุยสีขาวอาจคิดถึงเชื้อราในช่องคลอดค่ะ ซึ่งมักจะมีอาการคัน ตกขาวเป็นมูกข้นขาว มีกลิ่น ช่องคลอดอาจมีปื้นแดง เป็นขุย หรือฝ้าขาว มีปัสสาวะแสบขัด หรืออาจเจ็บเวลามีเพศสัมพันธ์ได้ค่ะ ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการรักษาค่ะ
วิธีรักษา คือ ใช้ยาเหน็บหรือทานยาฆ่าเชื้อราค่ะ
ตอบโดย พญ. นิชดา พงษ์ธัญญกรณ์
คันปากช่องคลอด ภายนอก ใช้ยาอะไร
พอดีมีอาการคันบริเวณอวัยวะเพศ (แคมใหญ่) ตกกลางคืนจะคันมากๆ ค่ะ พอเกาจะมีขุยๆ สีขาว และค่อยข้างแสบ เป็นข้างซ้ายข้างเดียวค่ะ ไม่กล้าไปหาหมอ ทายาอะไรได้บ้าง
คาดว่ามีการติดเชื้อรา แคนดิดาครับ ซึ่งพบได้จากการสวมใส่เสื้อผ้าอับชื้น หรือมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน ฉะนั้นคนไข้ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจภายใน (สามารถระบุแพทย์ผู้หญิงได้) เพื่อตรวจหาสาเหตุการติดเชื้อ ทั้งจากเชื้อรา แบคทีเรีย หากมีการติดเชื้อรา แพทย์จะพิจารณาให้ยาสอดเล่น Clotrimazole เป็นต้นครับ
การรักษาการติดเชื้อรา ต้องใช้ยาสอดครับ เช่น ยา Clotrimazole ขนาด 500 มก สอด 1 เม็ดครั้งเดียวครับ
อย่างไรก็ตามยังไม่สามารถบอกสาเหตุได้ แนะนำให้ไปพบสูตินารีแพทย์เพื่อตรวจย้อมหาเชื้อจากช่องคลอด ตกขาว เพื่อให้ตรวจและทำการรักษาที่ตรงกับโรคครับ
ตอบโดย นพ. กอบศักดิ์ ชัยชะแตง
ลักษณะตกขาวของคนไข้ เหมือนติดเชื้อราในช่องคลอดครับ อาการคือจะมีตกขาวสีขาวขุ่นคล้ายนมบูด อาจมีอาการแสบหรือคันช่องคลอดได้ครับ เกิดจากช่องคลอดอับชื้น ความเสี่ยงเพิ่มเติมคือ
หากมีโรคประจำตัว เช่น เบาหวานอาจเป็นบ่อยๆได้ หรือมีการเสียสมดุลของช่องคลอด เช่น การสวนล้างบ่อยๆ การใส่กางเกงรัดๆ เป็นปัจจัยเสี่ยงครับ คนไข้ควรไปพบแพทย์และรับการักษา ซึ่งจะเป็นยาทาหรือยาเหน็บช่องคลอดครับ
ตอบโดย นพ. นิธิวัฒน์ ตั้งชมพู
บทความที่เกี่ยวข้อง
คำถามสุขภาพที่พบบ่อย