การตรวจดาวน์ซินโดรมของทารกในครรภ์อาจเป็นเรื่องยุ่งยากสมัยก่อน โดยเฉพาะคุณแม่ที่เลยวัย 35 ไปแล้ว ปัจจุบันการตรวจดาวน์ซินโดรมของลูกน้อยนั้นไม่ใช่ปัญหาอีกต่อไป เพราะมีอยู่หลากหลายวิธี หนึ่งในนั้นคือ การตรวจดาวน์ซินโดรมด้วยการอัลตราซาวด์ หรือการวัด NT (Nuchal translucency)
NT Scan คืออะไร ตรวจในช่วงอายุครรภ์ไหน ต่างกับการตรวจดาวน์ซินโดรมด้วยวิธี NIPT หรือไม่ เสี่ยงหรือเปล่า มีข้อดี–ข้อเสียอย่างไร มาหาคำตอบกันได้ในบทความนี้เลย
สารบัญ
อัลตราซาวด์ดาวน์ซินโดรม คืออะไร
การอัลตราซาวด์สามารถช่วยคัดกรองภาวะดาวน์ซินโดรมของทารกในครรภ์ได้ด้วย การตรวจวัดความหนาบริเวณหลังคอของทารก (NT scan: Nuchal translucency scan) ผ่านการอัลตราซาวด์จากร่างกายคุณแม่ บางคนอาจเรียก การวัดความหนาต้นคอทารก หรือ NT scan
ทารกน้อยทุกคนจะมี “พับหนังคอ” (Nuchal fold) อยู่บริเวณหลังคอ (หรือท้ายทอย) ซึ่งตรงนี้นี่เองที่มี “น้ำใส ๆ ” (Nuchal translucency) กักเก็บอยู่ อันเป็นตัวชี้วัดระดับความหนาของพับหนังคอ ว่าอยู่ในเกณฑ์ปกติหรือไม่
หากปริมาณน้ำบริเวณหลังคอของทารกหนาเกิน 3 มิลลิเมตร หมายความว่า อาจเสี่ยงสูงต่อการเกิดภาวะดาวน์ซินโดรมได้ จึงจำเป็นต้องมีการตรวจเพิ่มเติมต่อไป
อัลตราซาวด์ตรวจดาวน์ซินโดรม ตรวจเมื่อไรดี
การอัลตราซาวด์ตรวจดาวน์ซินโดรมเป็นวิธีที่ค่าใช้จ่ายต่ำ ไม่ต้องรอผลนาน ช่วยคัดกรองความผิดปกติเบื้องต้นได้ มักทำตั้งแต่ไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ โดยตรวจได้ในช่วงอายุครรภ์ 10–24 สัปดาห์ แต่ช่วงเหมาะสมที่สุดจะอยู่ คือ ช่วงอายุครรภ์ที่ 11–14 สัปดาห์
ส่วนมากจะแนะนำให้ทำอัลตราซาวด์ตรวจดาวน์ซินโดรมร่วมกับการตรวจเลือด หรือตรวจด้วยวิธีอื่น ๆ เพิ่มเติม เพื่อความแม่นยำของผลตรวจมากที่สุด
อัลตราซาวด์ตรวจดาวน์ซินโดรม ดีอย่างไร อันตรายหรือเปล่า
การอัลตราซาวด์ตรวจวัดความหนาบริเวณหลังคอทารกนั้นมีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก เพียงทาเจลอัลตราซาวด์บนหน้าท้อง (หรือบริเวณช่องคลอด) ของคุณแม่ และใช้เครื่องแปลงสัญญาณวางทาบ เพื่อดูผลบนจอก็เป็นอันเสร็จสิ้น
นอกจากนี้ ยังมีความเสี่ยงต่ำ ไม่ส่งผลลบใด ๆ ต่อตัวคุณแม่หรือทารกในครรภ์ และช่วยตรวจพบภาวะดาวน์ซินโดรมได้ 70% อีกทั้งถ้าตรวจเลือดร่วมด้วย ก็จะยิ่งเพิ่มความแม่นยำให้สูงได้ถึง 96% เลยทีเดียว
อัลตราซาวด์ตรวจดาวน์ซินโดรม ตรวจร่วมกับวิธีไหน แม่นยำกว่าเดิม
การอัลตราซาวด์ตรวจวัดความหนาบริเวณหลังคอทารกจะบอกความเสี่ยงได้ประมาณหนึ่ง เลยจำเป็นต้องตรวจด้วยวิธีอื่นควบคู่ไปด้วย ส่วนใหญ่จะเป็นการตรวจเลือด
การตรวจในไตรมาสแรกเพียงครั้งเดียว
ตรวจได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 11–13 สัปดาห์ เป็นการตรวจร่วมกันระหว่าง การตรวจอัลตราซาวด์วัดความหนาผนังคอทารก และการตรวจเลือดคุณแม่เอง (FTS: First trimester screening หรือ Combined first trimester screening)
การตรวจในไตรมาสแรกและต้นไตรมาสที่ 2
เหมือนกับการตรวจในไตรมาสแรกเพียงครั้งเดียว ถัดมาอีก 2–4 สัปดาห์จะตรวจเลือดคุณแม่อีกครั้ง แล้วค่อยรายงานผล (Integrated screening test)
ความผิดปกติที่จะทราบได้จากผลตรวจ คือ ดาวน์ซินโดรม เอ็ดเวิร์ดซินโดรม (Trisomy 18) และพาทัวร์ซินโดรม (Trisomy 13) ส่วนความแม่นยำอยู่ที่ 96% สำหรับการตรวจหาดาวน์ซินโดรม และอาจมากกว่านี้ได้กรณีตรวจหาเอ็ดเวิร์ดซินโดรมและพาทัวซินโดรม
ผลตรวจอัลตราซาวด์ตรวจดาวน์ซินโดรม เป็นแบบไหน
- ผลการตรวจปกติ หรือผลลบ หมายถึง มีความเสี่ยงต่ำที่ทารกในครรภ์จะเป็นดาวน์ซินโดรม
- ผลการตรวจคัดกรองผิดปกติ หรือผลบวก หมายถึง มีความเสี่ยงสูงที่ทารกในครรภ์จะเป็นดาวน์ซินโดรม
อย่างไรก็ตาม ผลที่ได้ไม่ได้แปลว่า ทารกปกติหรือผิดปกติ 100 % เพราะยังไม่ใช่การวินิจฉัย กรณีที่ผลตรวจเป็นลบไม่จำเป็นต้องตรวจวิธีใดเพิ่มเติม ส่วนผลตรวจเป็นบวก แนะนำให้ตรวจเพิ่มเติมด้วยการเจาะน้ำคร่ำ การเจาะชิ้นเนื้อทารก หรือการตรวจ NIPT (Noninvasive prenatal testing)
วิธีตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมอื่น ๆ
นอกจากการคัดกรองดาวน์ซินโดรมของทารกในครรภ์ด้วยการอัลตราซาวด์ NT scan แล้ว ยังมีวิธีคัดกรองอื่น ๆ อีก เช่น
Quad test (Second trimester screening หรือ Quadruple test)
เป็นการตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมในไตรมาสที่ 2 หรือกรณีฝากครรภ์หลังไตรมาสแรกไปแล้ว ตรวจได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 15–18 สัปดาห์ โดยใช้ตัวอย่างเลือดจากแม่เพียงอย่างเดียว เพื่อตรวจโปรตีนหรือฮอร์โมนจากการตั้งครรภ์ มีความแม่นยำประมาณ 81 %
NIPT (Noninvasive prenatal testing)
NIPT เป็นการตรวจคัดกรองดาวน์ซินโดรมจากตัวอย่างเลือดของคุณแม่เพียงเล็กน้อย เพื่อตรวจหาพันธุกรรมของทารกที่ลอยอยู่ในกระแสเลือดแม่ แล้วนำไปเทียบเคียงเป็นจำนวนโครโมโซมทารก
การตรวจ NIPT ทำได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 10 สัปดาห์ขึ้นไป รู้ผลเร็วภายใน 7–10 วัน มีความแม่นยำสูง 90–99% และยังรู้เพศของลูกได้ด้วย
การตรวจดาวน์ซินโดรมของลูกน้อยไม่ใช่เรื่องลำบากอีกต่อไป แถมยังปลอดภัยหายห่วงด้วย
ลองดู แพ็กเกจฝากครรภ์ ตรวจความผิดปกติในครรภ์ ที่ HDmall.co.th รวบรวมไว้ให้ ครบครัน ราคาย่อมเยา รับรองคุ้มค่าแน่นอน!
