Gabapentin (กาบาเพนติน) สรรพคุณ วิธีใช้ ผลข้างเคียง

ยา กาบาเพนติน (Gabapentin) จัดเป็นยากันชัก (anticonvulsant หรือ antiepileptic drug) เพื่อป้องกันและควบคุมอาการชัก นอกจากนี้ยังใช้บรรเทาอาการปวดเส้นประสาทที่เกิดจากโรคงูสวัด และโรคที่มีผื่น มีอาการปวดแสบปวดร้อน ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อ herpes zoster

มีคำถามเกี่ยวกับ กาบาเพนติน? สอบถามฟรีทาง LINE รับคำตอบได้ทันที ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อความสบายใจของคุณ

สารบัญ [show]

สรรพคุณของยา Gabapentin

รักษาโรคลมชัก ยากาบาเพนติน มีสรรพคุณพัฒนาเพื่อรักษาโรคลมชัก ต้านอาการชัก เป็นหลัก สามารถใช้รักษาโรคอื่นได้ขึ้นกับดุลยพินิจของแพทย์
บรรเทาอาการปวดเส้นประสาท ปวดปลายประสาท จากโรคเบาหวาน งูสวัด และสาเหตุอื่นๆ
อาการอื่นๆ ในบางครั้งจะใช้บรรเทาอาการโรควิตกกังวลทั่วไป, บรรเทาอาการขากระตุก, โรคเกี่ยวกับเส้นประสาทหรือบรรเทาอาการเจ็บปวด

เนื่องจากยานี้อาจมีผลข้างเคียงและอาจมีปฏิกิริยากับยาอื่น ๆ ที่ผู้ป่วยใช้อยู่ จึงควรปรึกษาแพทย์และเภสัชกรก่อนใช้ยา

วิธีใช้ยา gabapentin

ยากาเบเพนตินที่ใช้ ที่นิยมใช้จะเป็นแบบ gabapentin 100 mg และ gabapentin 300 mg (มีขนาดอื่น เช่น 400mg, 600 mg ขึ้นกับอาการผู้ป่วย)

ขนาดยา สำหรับต้านอาการชัก ประมาณวันละ 900-3,600 มก. แบ่งทาน 3 ช่วง ตามแพทย์และเภสัชกรสั่ง หากใช้บรรเทาอาการปวดปลายประสาทอาจใช้เพียงไม่เกิน 300 มก. ต่อวัน

อ่านคำแนะนำในการใช้ยาที่ได้รับจากเภสัชกรก่อนใช้ยานี้ และในทุกครั้งที่มารับยาซ้ำ หากมีคำถามใดๆ ให้สอบถามจากแพทย์หรือเภสัชกร
รับประทานยานี้ตามแพทย์สั่ง ก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ โดยขนาดยาที่ได้รับจะขึ้นกับสภาวะโรคและการตอบสนองต่อการรักษาของคุณ ในเด็กขนาดยาจะคำนวณตามน้ำหนักตัว
ถ้าคุณได้รับยา gabapentin เป็นยาเม็ด และแพทย์สั่งให้คุณรับประทานยาครึ่งเม็ด คุณจะต้องหักแบ่งเม็ดยาเพื่อรับประทานครั้งละครึ่งเม็ด โดยเก็บยาอีกครึ่งเม็ดที่เหลือไปรับประทานในมื้อถัดไป ทั้งนี้หากแบ่งเม็ดยาไปแล้ว แต่ไม่ได้รับประทานครึ่งเม็ดส่วนที่เหลือเป็นเวลาหลายวัน ให้ทิ้งครึ่งเม็ดที่เหลือนั้นไป หากคุณได้รับยา gabapentin ในรูปแบบแคปซูล ให้กลืนยาทั้งแคปซูลและดื่มน้ำตามมากๆ
สิ่งที่สำคัญที่สุดคือจะต้องปฏิบัติตามวิธีการใช้ยาที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด ในช่วงไม่กี่วันแรกของการใช้ยา แพทย์อาจค่อยๆ ปรับขนาดยาขึ้นเพื่อให้ร่างกายได้ปรับตัวกับยา เพื่อลดการเกิดอาการข้างเคียงจากยาให้รับประทานยานี้ก่อนนอนในช่วงแรกของการใช้ยา
ให้รับประทานยานี้เป็นประจำเพื่อให้ได้ประโยชน์จากยาเต็มที่ ยา gabapentin จะออกฤทธิ์ได้ดีที่สุดเมื่อมีระดับยาในเลือดคงที่ ดังนั้นจึงให้รับประทานยาด้วยช่วงระยะเวลาที่ห่างเท่าๆ กัน โดยแนะนำให้รับประทานยาในเวลาเดียวกันของทุกวัน หากคุณใช้ยานี้วันละ 3 ครั้งเพื่อควบคุมอาการชัก อย่าเว้นระยะห่างของการรับประทานยาแต่ละมื้อเกิน 12 ชั่วโมง เพราะอาจเกิดอาการชักขึ้นได้
ห้ามรับประทานยานี้บ่อยกว่าที่แพทย์สั่ง หรือปรับเพิ่มขนาดยาเองโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เพราะไม่ช่วยให้อาการดีขึ้นเร็วกว่าเดิม อีกทั้งอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงที่ร้ายแรงอีกด้วย
ห้ามหยุดยาเองโดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เพราะอาการบางอย่างอาจแย่ลงหากหยุดยากะทันหัน ซึ่งอาจจำเป็นต้องค่อยๆ ปรับลดขนาดยาลงก่อนหยุดยา
ยาลดกรดที่มีส่วนประกอบของอะลูมิเนียม (aluminium) หรือ แมกนีเซียม (magnesium) อาจรบกวนการดูดซึมยา gabapentin ได้ ดังนั้นถ้าคุณต้องรับประทานยาลดกรดร่วมด้วย ให้รับประทานยาหลังจากยาลดกรดอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
ยา gabapentin รูปแบบต่างๆ เช่น รูปแบบออกฤทธิ์ทันที, รูปแบบออกฤทธิ์ช้า จะมีการดูดซึมเข้าสู่ร่างกายที่แตกต่างกัน ดังนั้นห้ามเปลี่ยนรูปแบบยาเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์

แจ้งแพทย์หากอาการของคุณไม่ดีขึ้น หรือมีอาการแย่ลง

ผลข้างเคียงของยา gabapentin

อาการข้างเคียงที่อาจเกิดจากยา gabapentin คือ ง่วงนอน, เวียนศีรษะ, สูญเสียการประสานงานกันของร่างกาย, อ่อนเพลีย, ตาพร่ามัว มองเห็นภาพซ้อน, การเคลื่อนไหวของตาผิดปกติ หรือมีอาการสั่น ถ้าอาการเหล่านี้ไม่ดีขึ้นหรือมีอาการแย่ลง ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทันที
โปรดจำไว้ว่า การที่แพทย์สั่งยานี้ให้กับคุณ เพราะว่าแพทย์ได้ประเมินแล้วว่าคุณจะได้รับประโยชน์จากยานี้มากกว่าความเสี่ยงต่อการเกิดอาการข้างเคียง ผู้ป่วยหลายรายที่ใช้ยานี้ไม่เกิดอาการข้างเคียงร้ายแรงจากยา
แจ้งแพทย์ทันทีถ้าคุณมีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรง ได้แก่ มีอาการบวมที่มือ ข้อเท้า และเท้า
มีผู้ป่วยจำนวนไม่มากนักที่ใช้ยากันชักสำหรับรักษาโรคใดๆ ก็ตาม (เช่น อาการชัก, โรคไบโพล่าร์, อาการปวด) อาจพบว่ามีอาการซึมเศร้า, มีความคิดฆ่าตัวตาย/พยายามฆ่าตัวตาย, หรือมีปัญหาทางจิตใจ/อารมณ์ระหว่างใช้ยาได้ ดังนั้นต้องแจ้งแพทย์ทันทีถ้าคุณ หรือคนในครอบครัว หรือผู้ดูแล สังเกตเห็นว่าคุณมีการเปลี่ยนแปลงที่ผิดปกติ/มีการเปลี่ยนแปลงอย่างทันทีทันใดเกี่ยวกับอารมณ์ ความคิด พฤติกรรม มีอาการซึมเศร้า มีความคิดฆ่าตัวตาย/พยายามฆ่าตัวตาย หรือคิดทำร้ายตนเอง
ไปพบแพทย์ทันทีถ้าคุณมีอาการข้างเคียงที่ร้ายแรงมาก ได้แก่ หายใจช้า หายใจตื้น
ปฏิกิริยาการแพ้ยานี้ เป็นเรื่องที่พบได้น้อย อย่างไรก็ตามถ้าเกิดอาการใดๆ ของการแพ้ยาให้รีบไปพบแพทย์ทันที ได้แก่ มีไข้, ต่อมน้ำเหลืองโต, ผื่น, คัน บวม (โดยเฉพาะที่หน้า ลิ้น คอ), เวียนศีรษะรุนแรง, หายใจลำบาก

อาการข้างเคียงที่กล่าวไว้ข้างต้นไม่ใช่อาการข้างเคียงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้นถ้าคุณมีอาการผิดปกติใดๆ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

ข้อควรระวังในการใช้ยา gabapentin

ถ้าคุณแพ้ยา gabapentin หรือ gabapentin enacarbil หรือแพ้สิ่งอื่นๆ ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนได้รับยานี้ ผลิตภัณฑ์ยานี้อาจประกอบด้วยสารไม่ออกฤทธิ์อื่นซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแพ้หรือปัญหาอื่นได้ ให้ปรึกษาเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
ก่อนการใช้ยา gabapentin ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของคุณ โดยเฉพาะถ้าคุณเป็นโรคไต, มีปัญหาเกี่ยวกับอารมณ์ จิตใจ เช่น ซึมเศร้า มีความคิดฆ่าตัวตาย, ใช้สารเสพติด หรือติดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์, มีปัญหาในการหายใจ
ยา gabapentin อาจทำให้วิงเวียนศีรษะ หรือง่วงนอน หรือตาพร่ามัว โดยแอลกอฮอล์จะทำให้อาการวิงเวียนศีรษะและอาการง่วงนอนเป็นมากขึ้น ห้ามขับรถ, ทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร หรือทำกิจกรรมใดๆ ที่ต้องอาศัยการตื่นตัวหรือการมองเห็นที่ชัดเจน จนกว่าคุณจะทำกิจกรรมดังกล่าวได้อย่างปลอดภัย แนะนำให้จำกัดการดื่มแอลกอฮอล์
ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ให้แจ้งแพทย์หรือทันตแพทย์ทราบเกี่ยวกับรายการยา อาหารเสริม และสมุนไพรที่กำลังใช้อยู่
ผู้สูงอายุอาจเกิดผลข้างเคียงจากยามากกว่าคนทั่วไป โดยเฉพาะอาการบวมที่มือ ข้อเท้า เท้า, หายใจช้า หายใจตื้น, เวียนศีรษะ หรือสูญเสียการประสานงานกันของร่างกาย ซึ่งอาการเวียนศีรษะและการสูญเสียการประสานงานกันของร่างกายจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการหกล้มได้
เด็กอาจเกิดผลข้างเคียงจากยามากกว่าคนทั่วไป โดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ จิตใจ พฤติกรรม เช่น การต่อต้าน, ปัญหาในการมีสมาธิจดจ่อ, กระสับกระส่าย
ระหว่างการตั้งครรภ์ ยานี้ควรใช้เฉพาะในกรณีที่ประเมินแล้วว่ามีความจำเป็นจริงๆ โดยให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับความเสี่ยงและประโยชน์ที่จะได้รับจากยานี้ขณะตั้งครรภ์
ยา gabapentin ผ่านไปยังน้ำนมได้ โดยให้ปรึกษาแพทย์ก่อนการให้นมบุตร

การใช้ยา gabapentin ร่วมกับยาอื่น

การเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา (drug interactions) อาจเปลี่ยนแปลงการออกฤทธิ์ของยาหรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงร้ายแรง ข้อมูลที่ระบุนี้ไม่ได้ครอบคลุมการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งหมด ดังนั้นคุณต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรทราบทุกครั้งว่าคุณกำลังรับประทานยา อาหารเสริม สมุนไพร ใดอยู่ในขณะนี้ อย่าเริ่มยา หยุดยา หรือเปลี่ยนแปลงขนาดยาต่างๆ เอง โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์

ยาที่อาจเกิดปฏิกิริยากับยา gabapentin เช่น

Orlistat
Sodium oxybate

แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรถ้าคุณกำลังใช้ผลิตภัณฑ์อื่นๆ ที่ทำให้มีอาการง่วงนอน เช่น

ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
ยาต้านอีสตามีน เช่น cetirizine, diphenhydramine
ยาสำหรับช่วยให้นอนหลับ หรือรักษาอาการวิตกกังวล เช่น alprazolam, diazepam, zolpidem
ยาคลายกล้ามเนื้อ
ยาแก้ปวดกลุ่มที่ทำให้เสพติดได้ เช่น codeine, morphine

แนะนำให้อ่านฉลากยาทุกชนิดก่อนใช้ยา เช่น ยาแก้แพ้ หรือยาแก้ไอ-แก้หวัด เพราะอาจมีส่วนประกอบของยาที่ทำให้ง่วงนอน โปรดสอบถามเภสัชกรเกี่ยวกับวิธีในการใช้ยานี้อย่างปลอดภัย

ห้ามใช้ยานี้ร่วมกับยาอื่นที่มีส่วนประกอบของยา gabapentin รวมถึง gabapentin enacarbil

ยา gabapentin อาจรบกวนผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการสำหรับการตรวจโปรตีนในปัสสาวะ ดังนั้นต้องแจ้งแพทย์และเจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการทราบว่าคุณกำลังใช้ยานี้อยู่

การได้รับยา gabapentin เกินขนาด

หากมีใครก็ตามที่ได้รับยา gabapentin เกินขนาด จนทำให้เกิดอาการที่ร้ายแรง เช่น หมดสติ หรือหายใจลำบาก ให้รีบเรียกรถพยาบาลทันที โทร 1669
อาการของการได้รับยาเกินขนาดอาจได้แก่ ง่วงนอนอย่างรุนแรง, พูดไม่ชัด, อ่อนแรง

หมายเหตุ: ห้ามแบ่งยานี้ให้ผู้อื่นใช้

หากลืมรับประทานยา gabapentin

ถ้าคุณลืมรับประทานยานี้ ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากนึกได้เมื่อใกล้กับเวลาของมื้อถัดไป ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรับประทานมื้อถัดไปตามปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า

ถ้าคุณรับประทานยา gabapentin วันละ 3 ครั้ง เพื่อควบคุมอาการชัก ห้ามเว้นระยะห่างระหว่างยาแต่ละมื้อเกิน 12 ชั่วโมง เพราะอาจทำให้เกิดอาการชักขึ้นได้ โดยให้ปรึกษาแพทย์ทันทีหากเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น

การเก็บรักษายา gabapentin

เก็บรักษายาที่อุณหภูมิห้อง ห่างจากแสงแดดและความชื้น ไม่เก็บยาในห้องอาบน้ำ เก็บยาทุกชนิดให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ไม่เทยานี้ทิ้งในห้องน้ำหรือในท่อระบายน้ำ ให้ทิ้งผลิตภัณฑ์ยานี้อย่างเหมาะสมเมื่อยาหมดอายุหรือเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ยานี้อีก