ยา โรซูวาสแตติน (rosuvastatin) เป็นยาที่ใช้ร่วมกับการควบคุมอาหารเพื่อลดระดับคอเลสเตอรอล และไขมันชนิดไม่ดี เช่น LDL, triglycerides และช่วยเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) ในเลือด ยา rosuvastatin เป็นยาในกลุ่ม statins ยาจะออกฤทธิ์โดยการลดการผลิตคอเลสเตอรอลจากตับ การลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี และ ไตรกลีเซอไรด์ ร่วมกับการเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลชนิดดี จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจและป้องกันการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง และกล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด
สารบัญ
สรรพคุณของยา rosuvastatin
- ลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด
- ลดระดับ LDL (low-density lipoprotein) หรือ “คอเลสเตอรอลชนิดเลว” และ ลดระดับไตรกลีเซอไรด์
- เพิ่มระดับ HDL (high-density lipoprotein) หรือ “คอเลสเตอรอลชนิดดี”
- ป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด
- ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น หัวใจวาย หรือโรคหลอดเลือดสมอง ในผู้ที่มีความเสี่ยงสูง
- ใช้ในผู้ป่วยที่มีประวัติการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด หรือผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงเช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง
กลไกการออกฤทธิ์
rosuvastatin ทำงานโดยการยับยั้งเอนไซม์ HMG-CoA reductase ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างคอเลสเตอรอลในตับ การยับยั้งเอนไซม์นี้ช่วยลดการสร้างคอเลสเตอรอลในตับและเพิ่มการขับคอเลสเตอรอลออกจากเลือด ทำให้ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดลดลง
วิธีใช้ยา rosuvastatin
- อ่านคำแนะนำในการใช้ยาที่ได้รับจากเภสัชกรก่อนใช้ยานี้ และในทุกครั้งที่มารับยาซ้ำ หากมีคำถามใดๆ ให้สอบถามจากแพทย์หรือเภสัชกร
- รับประทานยานี้ตามแพทย์สั่ง โดยสามารถรับประทานก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ โดยทั่วไปจะรับประทานวันละ 1 ครั้ง
- ขนาดยาที่คุณได้รับจะขึ้นกับสภาวะโรค, การตอบสนองต่อการรักษา, อายุ, เชื้อชาติ และรายการยาอื่นที่คุณอาจกำลังใช้อยู่ ดังนั้นคุณต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรเกี่ยวกับรายการยา อาหารเสริม และสมุนไพรทุกชนิดที่กำลังใช้อยู่ ถ้าคุณเป็นคนเชื้อสายเอเชีย แพทย์อาจให้คุณเริ่มยาจากขนาดต่ำก่อน เพราะคุณอาจได้รับผลจากยามากกว่าปกติ
- ยาลดกรมที่ประกอบด้วยอะลูมิเนียม (aluminium) หรือแมกนีเซียม (magnesium) จะลดการดูดซึมยา rosuvastatin ดังนั้นถ้าต้องรับประทานยาลดกรดชนิดดังกล่าว ให้รับประทานยาลดกรดหลังจากยา rosuvastatin อย่างน้อย 2 ชั่วโมง
- รับประทานยา rosuvastatin อย่างต่อเนื่องตามแพทย์สั่งเพื่อให้ได้ประโยชน์จากยามากที่สุด โดยให้รับประทานในเวลาเดียวกันของทุกวัน สิ่งสำคัญคือคุณต้องรับประทานยานี้อย่างต่อเนื่อง แม้จะรู้สึกว่าอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม เพราะผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่มีระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูงหรือ tryglycerides สูง จะไม่มีอาการใดๆ
- นอกจากนี้สิ่งที่สำคัญมากๆ คือต้องปฏิบัติตามที่แพทย์แนะนำในเรื่องของการควบคุมอาหารและการออกกำลังกาย ซึ่งอาจต้องใช้เวลานานถึง 4 สัปดาห์ก่อนจะได้รับผลการรักษาเต็มที่
ผลข้างเคียงของยา rosuvastatin
- โปรดจำไว้ว่า การที่แพทย์สั่งยานี้ให้กับคุณ เพราะว่าแพทย์ได้ประเมินแล้วว่าคุณจะได้รับประโยชน์จากยานี้มากกว่าความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียง ผู้ป่วยหลายรายที่ใช้ยานี้ไม่เกิดอาการข้างเคียงร้ายแรงจากยา
- มีผู้ป่วยจำนวนน้อยที่รับประทานยา rosuvastatin อาจมีปัญหาด้านความจำเล็กน้อย หรือมีอาการสับสน หากเกิดอาการข้างเคียงดังกล่าวนี้ ให้ปรึกษาแพทย์
- ยาในกลุ่ม statins อาจเป็นสาเหตุของโรคเบาหวาน หรือทำให้โรคเบาหวานมีอาการแย่ลงได้ (พบได้น้อย) โดยให้ปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับประโยชน์และความเสี่ยงจากยา
- แจ้งแพทย์ทันทีหากคุณมีอาการข้างเคียงที่พบได้น้อยแต่ร้ายแรง ได้แก่ ปัสสาวะเป็นฟอง
- ยานี้อาจเป็นสาเหตุของความผิดปกติของกล้ามเนื้อซึ่งพบได้น้อย โดยอาจทำให้เกิดภาวะที่ร้ายแรงมาก คือ ภาวะกล้ามเนื้อลายสลาย (rhabdomyolysis) และ autoimmune myopathy ดังนั้นต้องแจ้งแพทย์ทันที ถ้าคุณมีอาการใดๆ ดังต่อไปนี้ระหว่างใช้ยา รวมถึงหากแพทย์หยุดยาให้กับคุณแล้วแต่อาการยังไม่ดีขึ้น ได้แก่ ปวดกล้ามเนื้อ กดเจ็บที่กล้ามเนื้อ กล้ามเนื้ออ่อนแรง (โดยเฉพาะถ้ามีไข้ หรืออ่อนเพลียผิดปกติร่วมด้วย), มีอาการของโรคไต เช่น ปริมาณปัสสาวะเปลี่ยนแปลงไป
- ยา rosuvastatin อาจทำให้เกิดปัญหาที่ตับได้ ซึ่งพบได้น้อย ถ้าคุณมีอาการใดๆ ของผลข้างเคียงที่พบได้น้อยแต่ร้ายแรง ให้แจ้งแพทย์ทันที ได้แก่ ตัวเหลือง ตาเหลือง, ปัสสาวะมีสีเข้ม, ปวดท้องอย่างรุนแรง, คลื่นไส้อาเจียนแล้วไม่ดีขึ้น
- ปฏิกิริยาการแพ้ยานี้ เป็นเรื่องที่พบได้น้อย อย่างไรก็ตามถ้าเกิดอาการใดๆ ของการแพ้ยาให้รีบไปพบแพทย์ทันที ได้แก่ ผื่น, คัน บวม (โดยเฉพาะที่หน้า ลิ้น คอ), เวียนศีรษะรุนแรง, หายใจลำบาก
- อาการข้างเคียงที่กล่าวไว้ข้างต้นไม่ใช่อาการข้างเคียงทั้งหมดที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้นถ้าคุณมีอาการผิดปกติใดๆ ที่ไม่ได้กล่าวไว้ข้างต้น ให้ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
ข้อควรระวังในการใช้ยา rosuvastatin
- ถ้าคุณแพ้ยา rosuvastatin หรือแพ้สิ่งอื่นๆ ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนได้รับยานี้ ผลิตภัณฑ์ยานี้อาจประกอบด้วยสารไม่ออกฤทธิ์อื่นซึ่งอาจเป็นสาเหตุของการแพ้หรือปัญหาอื่นได้ ให้ปรึกษาเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
- ก่อนการใช้ยา rosuvastatin ให้แจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับประวัติทางการแพทย์ของคุณ โดยเฉพาะถ้าคุณเป็นโรคตับ, โรคไต, ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
- ก่อนเข้ารับการผ่าตัด ให้แจ้งแพทย์หรือทันตแพทย์ทราบเกี่ยวกับรายการยา อาหารเสริม และสมุนไพรที่กำลังใช้อยู่
- ต้องจำกัดการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะการดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคตับ โดยเฉพาะถ้าใช้ยา rosuvastatin ร่วมด้วย ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
- ผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงจากยามากกว่า โดยเฉพาะความผิดปกติของกล้ามเนื้อ
- ห้ามใช้ยา rosuvastatin ระหว่างตั้งครรภ์ เพราะยา rosuvastatin อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ ดังนั้นสิ่งสำคัญคือต้องคุมกำเนิดระหว่างใช้ยานี้ ให้ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติมและปรึกษาเกี่ยวกับการคุมกำเนิดระหว่างใช้ยานี้ เช่น การใช้ถุงยางอนามัย, การใช้ยาเม็ดคุมกำเนิด หากมีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นหรือคิดว่าตนเองอาจจะตั้งครรภ์ ต้องรีบแจ้งแพทย์ทันที
- ยา rosuvastatin ผ่านไปยังน้ำนมได้ และเนื่องจากมีความเสี่ยงต่อทารกที่ดูดนม จึงไม่แนะนำให้นมบุตรระหว่างใช้ยานี้ โดยให้ปรึกษาแพทย์ก่อนการให้นมบุตร
การใช้ยา rosuvastatin ร่วมกับยาอื่น
การเกิดปฏิกิริยาระหว่างยา (drug interactions) อาจเปลี่ยนแปลงการออกฤทธิ์ของยาหรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงร้ายแรง ข้อมูลที่ระบุนี้ไม่ได้ครอบคลุมการเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาที่อาจเกิดขึ้นได้ทั้งหมด ดังนั้นคุณต้องแจ้งแพทย์และเภสัชกรทราบทุกครั้งว่าคุณกำลังรับประทานยา อาหารเสริม สมุนไพร ใดอยู่ในขณะนี้ อย่าเริ่มยา หยุดยา หรือเปลี่ยนแปลงขนาดยาต่างๆ เอง โดยไม่ได้ปรึกษาแพทย์
ยาบางชนิดที่อาจเกิดปฏิกิริยากับยา rosuvastatin:
- ยาต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น warfarin
- ยา gemfibrozil
- Atazanavir; lopinavir; simeprevir
- Cyclosporine
- Fusidic acid
- Elbasvir-grazoprevir
- Teriflunomide
- Darunavir-cobicistat
- Niacin (ขนาดตั้งแต่ 250 mg ขึ้นไป)
- Daptomycin
- Fenofibrate
- Stiripentol
- Digoxin
- Regorafenib
- Eltrombopag
- Colchicine
ยาอื่นๆ ที่ส่งผลต่อการกำจัดยา rosuvastatin ออกจากร่างกาย อาจส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา rosuvastatin ได้ ตัวอย่างเช่น ledipasvir, sofosbuvir/velpatasvir/voxilaprevir
ห้ามรับประทานผลิตภัณฑ์ข้าวยีสต์แดง (red yeast rice) ขณะใช้ยา rosuvastatin เพราะมีผลิตภัณฑ์ข้าวยีสต์แดงบางผลิตภัณฑ์ที่อาจมีส่วนประกอบของยากลุ่ม statin ชื่อ lovastatin การรับประทานยา rosuvastatin และข้าวยีสต์แดงร่วมกันจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติของกล้ามเนื้อและโรคตับได้
การได้รับยา rosuvastatin เกินขนาด
หากมีใครก็ตามที่ได้รับยา rosuvastatin เกินขนาด จนทำให้เกิดอาการที่ร้ายแรง เช่น หมดสติ หรือหายใจลำบาก ให้รีบเรียกรถพยาบาลทันที โทร 1669
หากลืมรับประทานยา rosuvastatin
ถ้าคุณลืมรับประทานยานี้ ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากนึกได้เมื่อใกล้กับเวลาของมื้อถัดไป (ภายใน 12 ชั่วโมง) ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป และรับประทานมื้อถัดไปตามปกติ โดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่า
การเก็บรักษายา rosuvastatin
- เก็บรักษายาที่อุณหภูมิห้อง ห่างจากแสงแดดและความชื้น ไม่เก็บยาในห้องอาบน้ำ เก็บยาทุกชนิดให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง
- ไม่เทยานี้ทิ้งในห้องน้ำหรือในท่อระบายน้ำ ให้ทิ้งผลิตภัณฑ์ยานี้อย่างเหมาะสมเมื่อยาหมดอายุหรือเมื่อไม่จำเป็นต้องใช้ยานี้อีก
หมายเหตุ
- ห้ามแบ่งยานี้ให้ผู้อื่นใช้
- ควรมีการตรวจทางห้องปฏิบัติการ หรือ การตรวจทางการแพทย์เป็นระยะเพื่อติดตามอาการหรือผลข้างเคียง เช่น การตรวจระดับคอเลสเตอรอล ระดับ triglyceride ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
นอกจากการควบคุมอาหารอย่างเหมาะสม เช่น ลดการบริโภคอาหารที่มีไขมันและคอเลสเตอรอลแล้ว การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตอาจช่วยให้ยาออกฤทธิ์ได้ดีขึ้น ได้แก่ การออกกำลังกาย การลดน้ำหนัก (หากน้ำหนักเกิน) และการหยุดสูบบุหรี่ ปรึกษาแพทย์สำหรับข้อมูลเพิ่มเติม
