Naproxen (นาพรอกเซน)

Naproxen (นาพรอกเซน) จัดอยู่ในกลุ่มยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-steroidal anti-inflammatory drugs: NSAIDs)ใช้รักษาอาการปวดข้อ ปวดประจำเดือน เอ็นอักเสบ โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ โรคข้ออักเสบในเด็ก โรคเก๊าท์ โรคกระดูกสันหลังชนิดยึดติด เยื่อหุ้มข้ออักเสบ รวมถึงอาการปวดบวมทั่วไป มีไข้ และปวดศีรษะ

กลไกการออกฤทธิ์ของยา Naproxen

ยานี้มีกลไกการออกฤทธิ์โดยยับยั้งการสร้างโปรสตาแกลนดินส์ (Prostaglandins) ซึ่งเป็นสารที่ทำให้เกิดการอักเสบในร่างกาย และอาการปวด

สรรพคุณยา Naproxen

รูปแบบของยา

ยานี้มีจำหน่ายทั้งในรูปแบบยาเม็ดและยาน้ำสำหรับรับประทาน โดยยาเม็ดยังแบ่งเป็นแบบยาเม็ดเคลือบเพื่อป้องกันการกัดกระเพาะ และยาเม็ดแบบออกฤทธิ์นานที่สามารถรับประทานเพียงวันละ 1 ครั้งก็เพียงพอ

ปริมาณการใช้ยา Naproxen 

ปริมาณยาที่ใช้นั้นขึ้นอยู่กับยี่ห้อ ขนาดของเม็ดยา ภาวะอาการที่รักษา และอายุของผู้ป่วย โดยในการรักษาภาวะข้ออักเสบด้วย Naproxen นั้นมักใช้ในปริมาณ 500-1000 มิลลิกรัม

ส่วนปริมาณยาที่ใช้ในเด็กจะต้องคำนวณจากน้ำหนักตัว ซึ่งการใช้ยานี้ในปริมาณต่ำๆ จะช่วยลดอาการปวดได้ดีอยู่แล้ว แต่หากต้องการใช้เพื่อลดอาการบวม แพทย์อาจแนะนำให้ใช้ยาในปริมาณสูง

คำแนะนำโดยทั่วไปสำหรับปริมาณการใช้ยาแต่ละรูปแบบ มีดังนี้

• ยาที่ซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป มักรับประทานทุก 8-12 ชั่วโมง
• ยาเม็ดทั่วไปสำหรับรักษาโรคเก๊าท์หรืออาการปวด อาจรับประทานทุก 8 ชั่วโมง
• ยาเม็ดชนิดออกฤทธิ์นาน อาจรับประทานเพียงวันละ 1 ครั้ง
• ยาเม็ดชนิดเคลือบ อาจรับประทานวันละ 2 ครั้ง

คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้ยา Naproxen

• อย่าเคี้ยว แบ่ง หรือบดเม็ดยา ให้รับประทานโดยกลืนเข้าไปทั้งเม็ด
• ไม่ควรสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์ขณะที่ใช้ยานี้
• ควรรับประทานยานี้พร้อมกับอาหาร เนื่องจากตัวยาอาจกัดกระเพาะและทำให้ปวดท้องได้
• รับประทานยาพร้อมกับน้ำ 1 แก้วเต็มเสมอ

คำเตือนในการใช้ยา Naproxen

• แจ้งให้แพทย์ หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยา หากคุณเคยมีประวัติแพ้ยาในกลุ่ม NSAIDs มาก่อน
• ยานี้ยังอาจทำให้เกิดแผลและมีเลือดออกภายในระบบทางเดินอาหารได้ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ ซึ่งจะเสี่ยงได้รับผลข้างเคียงจากการใช้ยามากกว่า ผู้ที่มีอายุมากกว่า 65 ปี จึงควรใช้ยาในขนาดที่ต่ำที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
• การใช้ยานี้อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันและโรคเส้นเลือดสมองได้ และความเสี่ยงนี้จะมีมากขึ้นหากคุณมีประวัติ หรือมีปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดโรคหัวใจ รวมถึงการใช้ยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน และใช้ในปริมาณมาก
• หลีกเลี่ยงการถูกแสงแดดหรือการอาบแดดในระหว่างที่รับประทานยานี้ เนื่องจากตัวยามีผลข้างเคียงทำให้ผิวหนังไวต่อแสงและเกิดผิวไหม้ง่ายกว่าปกติ
• ควรหลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ขณะที่ใช้ยานี้ เนื่องจากหากใช้พร้อมกันจะเพิ่มโอกาสการเกิดแผลภายในกระเพาะอาหารหรือทำให้มีเลือดออกในทางเดินอาหารได้
• หากคุณกำลังรับประทานยานี้ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนเข้ารับการผ่าตัด รวมถึงการรักษาทางทันตกรรม
• หากคุณมีภาวะต่อไปนี้ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา ซึ่งได้แก่ สารน้ำคั่งในร่างกาย ความดันโลหิตสูง โรคตับ โรคไต ซีด หอบหืด จมูกบวม มีแผลในกระเพาะอาหาร และเป็นโรคลำไส้อักเสบ
• ไม่แนะนำให้ใช้ยานี้ในเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 2 ปี

ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา 

หากลืมรับประทานยา ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ แต่หากใกล้ถึงเวลารับประทานยาในครั้งถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาในมื้อนั้นได้เลย โดยไม่ต้องเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่าเพื่อทดแทนมื้อที่ลืม

การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์

มีหลักฐานชี้ว่าการใช้ยานี้อาจส่งผลให้เกิดปัญหาต่อทารกในครรภ์ และเพิ่มความเสี่ยงในการตกเลือดของมารดาหลังคลอด

หญิงที่กำลังตั้งครรภ์จึงไม่ควรใช้ยานี้ในช่วง 3 เดือนสุดท้ายของการตั้งครรภ์ เพราะอาจทำให้เกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้

การใช้ยาขณะให้นมบุตร

การศึกษาเกี่ยวกับเรื่องนี้ยังไม่มีผลสรุปที่ชัดเจน บางผลการศึกษาพบว่า การใช้ยานี้ในปริมาณปานกลางนั้นปลอดภัยต่อมารดาที่กำลังให้นมทารกที่มีอายุอย่างน้อย 1 เดือน

อย่างไรก็ตาม สมาคมแพทย์เวชศาสตร์ครอบครัวของสหรัฐอเมริกา (American Academy of Family Physicians) ได้ออกประกาศเตือนว่า ยา Naproxen อาจไหลผ่านน้ำนมและไปสะสมในร่างกายของทารกที่แม่ใช้ยานี้มาเป็นเวลานานได้

ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้ยานี้ในระหว่างที่กำลังให้นมบุตร เนื่องจากอาจมีวิธีอื่นที่ปลอดภัยกว่าสำหรับคุณ และลูกน้อย

การใช้ยาเกินขนาด

คุณควรปฏิบัติตามคำแนะนำการใช้ยาบนฉลากยาหรือตามคำแนะนำของแพทย์และเภสัชกรอย่างเคร่งครัด เพราะการได้รับยาเกินขนาดอาจทำให้มีอาการข้างเคียงต่อไปนี้

• เวียนหัว
• หายใจลำบาก
• ปวดท้อง
• อาเจียน
• ง่วงนอน

หากสงสัยว่า คุณ หรือคนรอบข้างได้รับยาเกินขนาด ควรติดต่อศูนย์พิษวิทยาทันที ที่เบอร์ 1367 หรือโทรเบอร์ 1669 ในกรณีที่ต้องผู้ป่วยต้องการความช่วยเหลือฉุกเฉิน

ผลข้างเคียงของการใช้ยา Naproxen

ผลข้างเคียงจากการใช้ยานี้จะพบได้บ่อยขึ้นเมื่อคุณรับประทานยาเป็นเวลานาน โดยที่พบบ่อยที่สุดนั้นเป็นอาการเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร เช่น อาหารไม่ย่อย ท้องผูก แสบร้อนกลางอก ปวดท้อง คลื่นไส้ ส่วนผลข้างเคียงอื่น ๆ ประกอบด้วย

• ปวดหัว
• คัน
• เกิดรอยช้ำตามผิวหนัง
• มีผื่นขึ้น
• ง่วงนอน
• ได้ยินเสียงในหู

อาการผิดปกติที่ควรไปพบแพทย์

หากอาการเหล่านี้ไม่หายไปหรือรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน คุณควรหยุดใช้ยาและปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร และหากพบอาการข้างเคียงที่รุนแรงดังต่อไปนี้ ให้ไปพบแพทย์ทันที

• อาการของโรคเส้นเลือดสมอง เช่น ร่างกายข้างใดข้างหนึ่งอ่อนแรง เสียการทรงตัว มองเห็นไม่ชัด พูดไม่ชัด
• อาการของการแพ้ยา เช่น ผื่นลมพิษ คัน บวมตามหน้า ปาก ลิ้น หรือคอ หายใจมีเสียงวี๊ด หรือหายใจลำบาก
• ปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ เช่น เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก หัวใจเต้นผิดปกติ หรือมีภาวะคั่งน้ำในร่างกายอย่างเฉียบพลัน
• อาการเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร เช่น ปวดท้องอย่างรุนแรง อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายเป็นเลือด หรืออุจจาระมีสีดำ
• ปัญหาอื่นๆ เช่น ปัสสาวะสีเข้ม เบื่ออาหาร ตัวเหลืองตาเหลือง ปวดหัวรุนแรง ชัก ปัสสาวะออกน้อย มีรอยฟกช้ำหรือเลือดออก ปวดหลังอย่างรุนแรง หรือมีไข้หนาวสั่น

ถึงแม้ยา Naproxen จะเป็นยาแก้อักเสบที่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายทั่วไป แต่ยาก็มีผลข้างเคียงหลายอย่าง และอาจทำอันตรกิริยากับยาได้หลายชนิด จึงควรปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้ยา เพื่อความปลอดภัย และการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด