อิริโธรไมซิน เป็นยาในกลุ่มยาปฏิชีวนะ ใช้ในการรักษาการติดเชื้อจากแบคทีเรีย ประกอบด้วยการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ การติดเชื้อในระบบผิวหนัง การติดเชื้อคลาไมเดีย (chlamydia) การติดเชื้อที่เชิงกราน และการติดเชื้อซิฟิลิส (syphilis) อาจมีการใช้ยาในระหว่างการตั้งครรภ์เพื่อป้องกันการติดเชื้อ สเตรปโตคอกคอล กลุ่มบี (Streptococcal B) ในเด็กแรกเกิด อิริโธรไมซินสามารถใช้เพื่อเพิ่มระยะเวลา stomach emptying อิริโธรไมซินมีวิธีการบริหารยาผ่านการฉีดเข้าหลอดเลือดดำ หรือรับประทาน มีข้อบ่งใช้ยาในรูปแบบขี้ผึ้งป้ายตาในเด็กแรกเกิดเพื่อป้องกันการติดเชื้อในดวงตา
อีริโทรมัยซินมีการคัดแยกออกจากเชื้อ Saccharopolyspora Erythraea ครั้งแรกในปีค.ศ. 1952 อิริโธรไมซินเป็นยาที่อยู่ในบัญชียาหลักขององค์การอนามัยโลก และมีการวางจำหน่ายในรูปแบบของยาสามัญ
สารบัญ
โรค และอาการที่เกี่ยวข้อง
- รักษาการติดเชื้อ เช่น การติดเชื้อคลาไมเดีย ติดเชื้อที่เชิงกราน ติดเชื้อซิฟิลิส
- ป้องกันและรักษาการติดเชื้อที่ดวงตา
- ป้องกันการติดเชื้อ streptococcus ในผู้ป่วยไข้รูมาติก หรือผู้ป่วย
- ใช้สำหรับติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ผิวหนัง เนื้อเยื่ออ่อน
- ใช้สำหรับรักษาสิว
- ใช้ระหว่างการตั้งครรภ์เพื่อป้องกันการติดเชื้อ สเตรปโตคอกคอล กลุ่มบี ในเด็กแรกเกิด
กลไกการออกฤทธิ์ของยา Erythromycin
กลไกการออกฤทธิ์ของยา คือ อิริโธรไมซิน เป็นยากลุ่มยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย ออกฤทธิ์ยับยั้งกระบวนการสังเคราะห์โปรตีนโดยจับไรโบโซม ชนิด 50S แบบผันกลับไม่ได้ เป็นผลให้เกิดการขัดขวางกระบวนการทรานส์เพปทิเดชัน (transpeptidation) และกระบวนการทรานส์โลเคชัน (translocation) ของเชื้อ ทำให้เชื้อหยุดการเจริญเติบโต
ข้อบ่งใช้ของยา Erythromycin
ข้อบ่งใช้สำหรับรักษาการติดเชื้อ ยาในรูปแบบฉีดเข้าหลอดเลือดดำ
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 15 ถึง 20 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมต่อวัน อาจเพิ่มขนาดยาได้ถึง 4 กรัมต่อกิโลกรัมต่อวันในกรณีติดเชื้อรุนแรง
- ขนาดการใช้ยาในเด็ก 12.5 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม สี่ครั้งต่อวัน อาจใช้ขนาดยาเป็นสองเท่าในกรณีติดเชื้อรุนแรง
- เด็กอายุ 0 ถึง 1 เดือนขนาด 10 ถึง 15 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม วันละสามครั้ง
ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันและรักษาการติดเชื้อที่ดวงตา ยาในรูปแบบขี้ผึ้งป้ายตา ความเข้มข้น 0.5%
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ป้ายความยาวประมาณ 1 เซนติเมตร ลงบนตาข้างที่เป็น ใช้ได้ถึงวันละหกครั้ง
ข้อบ่งใช้สำหรับป้องกันการติดเชื้อ streptococcus ในผู้ป่วยไข้รูมาติก หรือผู้ป่วยโรคหัวใจ ยาในรูปแบบยารับประทาน
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ สำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถใช้ยากลุ่ม penicillin หรือ sulfonamide ขนาด 250 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง
- ขนาดการใช้ยาในเด็ก สำหรับผู้ป่วยที่ไม่ สามารถใช้ยากลุ่ม penicillin หรือ sulfonamide อายุ 1 เดือนถึง 2 ปีขนาด 125 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง
ข้อบ่งใช้สำหรับติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ ผิวหนัง เนื้อเยื่ออ่อน ยาในรูปแบบยารับประทาน
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ 1 ถึง 2 กรัมต่อวัน แบ่งให้ยาสองถึงสี่ครั้ง อาจให้ยาเพิ่มขึ้นเป็น 4 กรัมต่อวันตามระดับความรุนแรงของการติดเชื้อ
- ขนาดการใช้ยาในเด็ก 30 ถึง 50 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมต่อวัน แบ่งให้ยาสองถึงสี่ครั้ง อาจให้ขนาดยาเป็นสองเท่าในกรณีที่มีการติดเชื้อรุนแรง อายุน้อยกว่า 2 ปีขนาด 500 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้ยา อายุ 2 ถึง8 ปี ขนาด 1 กรัมต่อวันโดยแบ่งให้ยา
ข้อบ่งใช้สำหรับรักษาสิว ยาในรูปแบบยารับประทาน
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 250 มิลลิกรัมต่อวัน ในกรณีรุนแรง อาจเพิ่มขนาดอยากเป็น 500 มิลลิกรัม วันละสองครั้ง
ข้อบ่งใช้สำหรับรักษาสิว ยาในรูปแบบใช้กับผิวหนัง ความเข้มข้นของตัวยา 2 ถึง 4%
- ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ทาวันละหนึ่งถึงสองครั้ง บริเวณที่มีอาการ ให้หยุดใช้ยาหากอาการแย่ลงหรืออาการไม่ดีขึ้นหลังจากใช้เป็นเวลา 6 ถึง 8 สัปดาห์ ใช้ยาได้นานสูงสุด 6 เดือน
ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา Erythromycin
หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด
ข้อควรระวังของการใช้ยา Erythromycin
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่แพ้ยาอินิโธรมัยซิน
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่กำลังได้ใช้ยาแอสทิมาโซล (astemazole) เทอเฟนาดีน (terfenadine) ซิสซาไพรด์ (cisapride) พิโมไซด์ (pimozide) เออโกทามีน (ergotamine) ไดไฮโดรเออโกทามีน (dihydroergotamine)
- ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่หัวใจมีภาวะรีโพลาไรเซชั่นนานกว่าปกติ และผู้ป่วยที่มีภาวะ QT-prolongation
- ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำหรือแมกนีเซียมในเลือดต่ำ
- ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจเต้นช้า
- ระวังการใช้ยาในผู้ป่วย Myasthenia gravis
- ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยโรคตับ
- ระวังการใช้ยาในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร
ผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา Erythromycin
ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ได้แก่ อาการปวดท้อง เกร็งท้อง คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย กระเพาะอาหารอักเสบ แสบร้อนยอดอก เบื่ออาหาร ผื่นแดง ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน ส่งผลต่อการทำงานของตับ หัวใจเต้นผิดจังหวะ ทำให้เกิดภาวะสูญเสียการได้ยิน ระคายเคืองหลอดเลือด หลอดเลือดดำอักเสบ
อาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ได้แก่ pseudomembranous colitis ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อ Clostridium difficile ภาวะ infantile hyperteophic pyrolic stenosis (IHPS) การติดเชื้อแบคทีเรียชนิด superinfection หลังจากใช้ยาต่อเนื่องเป็นระยะเวลานาน
ข้อมูลการใช้ยา Erythromycin ในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร
สำหรับการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ ตัวยาจัดอยู่ในกลุ่ม category B คือ ยาค่อนข้างมีความปลอดภัยในการใช้ยาในสตรีมีครรภ์
