คลำพบก้อนเนื้อในเต้านมแล้วต้องทำอย่างไรต่อ แพทย์จะวินิจฉัยอย่างไร แล้วปัจจุบันมีวิธีผ่าตัดเพื่อนำออกอย่างไรบ้าง ต้องมีการเตรียมตัวและฟื้นตัวหลังการรักษาอย่างไร
เจาะลึกข้อมูลการผ่าตัดเนื้องอกเต้านมอย่างกระชับ ให้ข้อมูลโดยนพ. จิตรภาณุ วงศ์ยงศิลป์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการผ่าตัดส่องกล้อง และการรักษาโรคมะเร็ง หนึ่งในทีมแพทย์จากบริการ HDcare
อ่านประวัติคุณหมอได้ที่นี่ [รู้จัก “คุณหมอจิตรภาณุ” ศัลยแพทย์กับประสบการณ์แพทย์เฉพาะทางด้านผ่าตัดส่องกล้อง และรักษาโรคมะเร็ง]
สารบัญ
- เนื้องอกเต้านมเกิดจากอะไร?
- อาการแบบไหนที่ควรตรวจคัดกรองเนื้องอกเต้านม?
- ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยเนื้องอกเต้านมกับแพทย์
- การผ่าตัดเนื้องอกเต้านมคืออะไร?
- ข้อดีและข้อจำกัดของการผ่าตัดเนื้องอกเต้านม
- ขั้นตอนการผ่าตัดเนื้องอกเต้านมแบบเปิด
- การผ่าตัดเนื้องอกเต้านมใช้ระยะเวลาเท่าไร?
- การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดเนื้องอกเต้านม
- การดูแลตนเองหลังผ่าตัดเนื้องอกเต้านม
- ตรวจคัดกรองเนื้องอกเต้านมด้วยตนเองทำอย่างไร ควรตรวจตั้งแต่อายุเท่าไรดี?
- ผ่าตัดเนื้องอกเต้านมกับ นพ. จิตรภาณุ ด้วยบริการจาก HDcare
เนื้องอกเต้านมเกิดจากอะไร?
เนื้องอกเต้านมสามารถเกิดได้จากสาเหตุที่ทั้งระบุได้และระบุไม่ได้ โดยสาเหตุที่สามารถระบุได้ ได้แก่ พันธุกรรม การกินยาคุมหรือยาฮอร์โมน การกินยาบางชนิดเป็นระยะเวลาต่อเนื่อง การฉายรังสีรักษาเพื่อรักษาโรคอื่นเป็นระยะเวลานาน
อาการแบบไหนที่ควรตรวจคัดกรองเนื้องอกเต้านม?
- คลำพบก้อนผิดปกติอยู่ในเต้านม
- มีอาการเจ็บเต้านมเรื้อรังอย่างผิดสังเกต
- เกิดรอยผิดปกติที่เนื้อเต้านม
- มีน้ำหรือเลือดไหลออกจากหัวหรือลานนม
หากคนไข้พบอาการเหล่านี้ ควรรีบเดินทางไปตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุของอาการเพิ่มเติมกับแพทย์โดยเร็ว
ขั้นตอนการตรวจวินิจฉัยเนื้องอกเต้านมกับแพทย์
หลังจากคนไข้ตรวจพบความผิดปกติด้วยตนเองตามข้อมูลอาการที่กล่าวไปข้างต้น แพทย์จะดำเนินการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมด้วยรายการตรวจ 2 วิธีหลัก ๆ ได้แก่
- การตรวจแมมโมแกรม (Mammogram) เป็นการใช้เครื่องเอกซเรย์กดบีบเนื้อเต้านมเพื่อตรวจหารอยโรค หรือหินปูนที่ผิดปกติภายในเต้านม
- การตรวจอัลตราซาวด์เต้านม (Breast ultrasound) เป็นการใช้หัวปล่อยคลื่นเสียงความถี่สูงกดลงไปที่เนื้อเต้านมเพื่อหาก้อน หรือถุงน้ำที่อยู่ภายในเต้านม
หากผ่านการตรวจ 2 วิธีนี้แล้วพบก้อนผิดปกติภายในเต้านม แพทย์ก็จะพิจารณาให้คนไข้เก็บชิ้นเนื้อในเต้านมและส่งตรวจทางพยาธิวิทยาเพิ่มเติม เพื่อตรวจเช็กว่า ชนิดของก้อนเนื้อดังกล่าวเป็นก้อนเนื้อชนิดมะเร็งใช่หรือไม่ และสามารถใช้วิธีติดตามดูขนาดของก้อนเนื้อดังกล่าวไปก่อนได้หรือเปล่า
หากก้อนเนื้อดังกล่าวเป็นก้อนเนื้อชนิดธรรมดา และไม่มีโอกาสเสี่ยงกลายเป็นก้อนมะเร็งในภายหลัง แพทย์ก็อาจพิจารณาให้คนไข้ยังไม่ต้องผ่าตัด และกลับมาตรวจดูการเปลี่ยนแปลงของก้อนเนื้อดังกลาวเป็นระยะ ๆ ก่อน
แต่หากผลการตรวจชิ้นเนื้อมีผลลัพธ์ออกมาเป็นก้อนมะเร็ง หรือเป็นก้อนเนื้อที่เสี่ยงกลายเป็นก้อนมะเร็งในอนาคต ทำให้กระบวนการรักษาในอนาคตซับซ้อนกว่าเดิม รวมถึงทำให้คนไข้อาจต้องเสียเนื้อเต้านมไปมากจนเต้านมเสียทรง แพทย์ก็จะพิจารณาให้คนไข้ผ่าตัดนำเนื้องอกนั้นออกเสียตั้งแต่เนิ่น ๆ
การผ่าตัดเนื้องอกเต้านมคืออะไร?
การผ่าตัดเนื้องอกเต้านม คือ การผ่าตัดเพื่อกำจัดเนื้องอกที่อยู่ภายในเต้านมออก ไม่ว่าจะเป็นเนื้องอกชนิดก้อนเนื้อธรรมดา เนื้องอกชนิดที่เป็นถุงน้ำ เนื้องอกชนิดที่เป็นก้อนมะเร็ง ซึ่งก็อาจมีการรักษาร่วมกับวิธีรักษาอื่น ๆ ด้วย เช่น การฉายรังสี การทำเคมีบำบัด
ข้อดีและข้อจำกัดของการผ่าตัดเนื้องอกเต้านม
ข้อดีของการผ่าตัดเนื้องอกเต้านม คือ นอกจากจะเป็นการผ่าตัดเพื่อกำจัดเนื้องอกออกจากเต้านมแล้ว ก็ยังเป็นการผ่าตัดที่ใช้เพื่อเก็บชิ้นเนื้อของเต้านมไปส่งตรวจทางพยาธิวิทยาเพิ่มเติมได้ด้วย เพื่อให้แพทย์สามารถระบุถึงชนิดของเนื้องอกที่พบในเต้านมได้แม่นยำขึ้น
แต่ขณะเดียวกันการผ่าตัดเนื้องอกเต้านมก็มีข้อจำกัดบางประการ นั่นคือ ทำให้คนไข้มีอาการเจ็บหลังผ่าตัดได้ และมีความเสี่ยงเกิดแผลติดเชื้อ มีเลือดไหลออกจากแผล รวมถึงเสี่ยงทำให้คนไข้มีเนื้อเต้านมที่ผิดรูปไปจากก่อนผ่าตัด และทำให้เกิดรอยแผลเป็นจากการผ่าตัดซึ่งอาจส่งต่อความมั่นใจในรูปลักษณ์ได้
ขั้นตอนการผ่าตัดเนื้องอกเต้านมแบบเปิด
- แพทย์วางยาสลบคนไข้ก่อนการผ่าตัด เพื่อระงับความรู้สึก เนื่องจากเต้านมเป็นตำแหน่งของร่างกายที่ค่อนข้างไวต่อความรู้สึก
- แพทย์ใช้เครื่องอัลตราซาวด์ระบุตำแหน่งของเนื้องอก เพื่อกำหนดขอบเขตพื้นที่เต้านมที่ต้องผ่าตัด
- แพทย์ผ่าตัดนำเนื้องอกออกจากเนื้อเต้านม โดยจะระมัดระวังให้เสียเนื้อเต้านมน้อยที่สุด จากนั้นเย็บปิดแผล
การผ่าตัดเนื้องอกเต้านมใช้ระยะเวลาเท่าไร?
โดยทั่วไปการผ่าตัดเนื้องอกเต้านมจะใช้ระยะเวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับลักษณะของรอยโรคในคนไข้แต่ละราย
การเตรียมตัวก่อนผ่าตัดเนื้องอกเต้านม
- คนไข้ตรวจสุขภาพก่อนผ่าตัดตามรายการที่แพทย์แนะนำ โดยหลัก ๆ ได้แก่ ตรวจเลือด ตรวจเอกซเรย์ปอด ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ
- งดน้ำและงดอาหาร 8 ชั่วโมงขึ้นไปก่อนผ่าตัด
- คนไข้แจ้งประวัติสุขภาพ ประวัติโรคประจำตัว รวมถึงยาประจำตัวที่กินอยู่ ณ ปัจจุบันให้แพทย์ทราบล่วงหน้า ในคนไข้ที่กินยากลุ่มยาละลายลิ่มเลือด ยาต้านการแข็งตัวของเลือด อาจจำเป็นต้องหยุดยาก่อนผ่าตัดตามที่แพทย์แนะนำ
การดูแลตนเองหลังผ่าตัดเนื้องอกเต้านม
- กินยาบรรเทาอาการเจ็บแผลที่แพทย์สั่งจ่ายให้ โดยทั่วไปแผลผ่าตัดจะใช้เวลาสมานตัวประมาณ 1-2 สัปดาห์
- หลีกเลี่ยงอย่าให้แผลผ่าตัดโดนน้ำ
- กลับมาติดตามดูแลการรักษาหรือฟังผลตรวจชิ้นเนื้อตามที่แพทย์นัดหมาย
ตรวจคัดกรองเนื้องอกเต้านมด้วยตนเองทำอย่างไร ควรตรวจตั้งแต่อายุเท่าไรดี?
ผู้หญิงที่เริ่มเข้าวัยเจริญพันธุ์ทุกคนควรเริ่มตรวจคัดกรองเนื้องอกเต้านมด้วยตนเอง ผ่านการใช้มือคลำหาก้อนในเต้านมเดือนละ 1 ครั้ง ช่วงเวลาที่เหมาะต่อการตรวจจะอยู่ที่ช่วง 1-2 สัปดาห์หลังรอบประจำเดือนหมด
หากคลำพบความผิดปกติหรือพบก้อน ให้รีบเดินทางมาตรวจเพิ่มเติมกับแพทย์โดยเร็ว แต่หากไม่พบก้อนหรือไม่มีอาการแสดงที่ผิดปกติใด ๆ ก็ให้หมั่นตรวจด้วยตนเองไปเรื่อย ๆ จนกระทั่งอายุได้ 35 ปี ให้เดินทางมาตรวจแมมโมแกรมและตรวจอัลตราซาวด์เต้านมดูสัก 1 ครั้ง
จากนั้นเมื่ออายุได้ 40 ปี ผู้หญิงทุกคนจะต้องเข้ารับการตรวจแมมโมแกรมและตรวจอัลตราซาวด์เต้านมปีละ 1 ครั้งอย่างสม่ำเสมอ
ผ่าตัดเนื้องอกเต้านมกับ นพ. จิตรภาณุ ด้วยบริการจาก HDcare
รู้สึกเจ็บเต้านม เจ็บลามไปถึงรักแร้ มีเลือดหรือน้ำไหลจากลานนมหรือหัวนมผิดปกติ หากมีอาการเหล่านี้อย่านิ่งนอนใจ รีบมาพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมและรักษาโดยเร็ว
หรือหากคุณพบอาการเหล่านี้แล้ว และไม่รู้จะเริ่มต้นคุยกับคุณหมอท่านไหนดี ทักหาแอดมิน HDcare ได้เลย เพื่อนัดคุยกับคุณหมอเฉพาะทางเบื้องต้นก่อนตัดสินใจรักษา โดยที่ยังไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย จะนัดคุยออนไลน์หรือไปคุยตัวต่อตัวกับคุณหมอที่โรงพยาบาลก็เลือกได้เช่นกัน
โดยบริการ HDcare คือ บริการผ่าตัดรักษาโรคโดยแพทย์เฉพาะทางสาขาต่าง ๆ ที่มีความชำนาญสูง รวมถึงมีพยาบาลผู้ช่วยส่วนตัวที่จะคอยอยู่เป็นเพื่อน และประสานงานให้คุณที่โรงพยาบาล ไปผ่าตัดคนเดียว ไม่มีญาติไปด้วยก็ไม่ต้องกังวลใจ
สอบถามบริการผ่าตัดเนื้องอกเต้านมกับ HDcare หรือสอบถามทุกประเด็นเกี่ยวกับการผ่าตัดที่สงสัย กับทางทีมของ HDcare จนกว่าจะมั่นใจ และหากต้องการผู้ช่วยประสานงานด้านใดในโรงพยาบาล หรืออยากสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับบริการ HDcare สามารถพูดคุยผ่านทางไลน์ @HDcare ได้เลย