การผ่าฟันคุดเป็นการผ่าตัดเล็กแถมผ่าเสร็จแล้วก็กลับบ้านได้เลย แต่หลายคนยังอาจรู้สึกกังวลใจว่าต้องเตรียมตัวอะไรก่อนไหม ผ่าแล้วแผลจะดีขึ้นเมื่อไหร่ หรือมีเคล็ดลับอะไรช่วยให้แผลหายไว มาหาคำตอบในบทความนี้เลย
สารบัญ
สาเหตุที่ต้องผ่าฟันคุดออก
ฟันคุดเป็นฟันแท้ที่ไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติ เพราะมีกระดูกขากรรไกรหรือเนื้อเยื่อเหงือกขวางฟันไว้อยู่ หรือไม่มีพื้นที่เพียงพอให้ฟันขึ้น เมื่อปล่อยทิ้งไว้อาจทำให้มีอาการปวดฟันเรื้อรัง เหงือกและอวัยวะโดยรอบฟันคุดอักเสบ เกิดปัญหาช่องปากตามมา เช่น ฟันผุ โรคเหงือก ฟันซี่ข้างเคียงล้มเก หรือรากฟันละลาย ด้วยเหตุนี้ ทันตแพทย์มักจะแนะนำให้ผ่าฟันคุดออกแม้จะไม่มีอาการปวดก็ตาม เพื่อเลี่ยงปัญหาในข้างต้น
ฟันคุดเกิดได้หลายลักษณะ อาจจะฝังอยู่ใต้เหงือกทั้งซี่ หรือโผล่พ้นเหงือกขึ้นมาบางส่วน โดยอาจจะขึ้นตรง ๆ เอียงเข้าหาฟันซี่ข้างเคียง เอียงออกไปด้านหลัง ทำให้การผ่าฟันคุดมีความยากง่ายไม่เท่ากันในแต่ละคน และอาจส่งผลต่อการฟื้นตัวหลังผ่าฟันคุดด้วย
ก่อนผ่าฟันคุด ต้องเตรียมตัวอะไรบ้าง
การเตรียมตัวให้พร้อมก่อนไปผ่าฟันคุดจะช่วยคลายความกังวลหลังการผ่าฟัน สามารถกลับไปพักฟื้นที่บ้านได้สะดวกมากขึ้นด้วย โดยเรื่องที่ควรเตรียมพร้อมไว้ก่อนมีดังนี้
บอกปัญหาสุขภาพตามจริงและครบถ้วน
ก่อนผ่าฟันคุดควรแจ้งให้ทันตแพทย์ทราบถึงโรคประจำตัว อาการแพ้ยา ยาที่ใช้อยู่ประจำ และปัญหาที่เคยเกิดขึ้นในการทำฟันครั้งก่อน ๆ ซึ่งทันตแพทย์จะช่วยแนะนำว่าควรหยุดยาที่ใช้อยู่ก่อนการผ่าตัดไหม หรือดูว่ามีปัญหาสุขภาพอะไรที่ควรระวัง เพื่อความปลอดภัยของตัวเราเอง เช่น คนที่เป็นโรคหัวใจรุนแรงหรือใส่อวัยวะเทียมจะต้องได้รับยาปฏิชีวนะป้องกันการติดเชื้อก่อนผ่าฟันคุด หรือคนที่เป็นโรคเกี่ยวกับระบบเลือด ควรได้รับความเห็นชอบจากแพทย์ผู้ดูแลก่อนมาผ่าฟันคุด
แจ้งลางานหรือลาเรียนไว้ล่วงหน้า
หลังจากผ่าฟันคุด ยาชาอาจยังออกฤทธื์ในช่วง 12-24 ชั่วโมงแรก และยังมีอาการปวด บวม และระบมในปากในช่วง 2-3 วันถัดมา จึงควรมีเวลาพักฟื้นที่บ้านประมาณ 1-2 วัน จนอาการดีขึ้นก่อนค่อยกลับไปทำงานหรือเรียนตามปกติ
คำแนะนำอื่น ๆ
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอหรืออย่างน้อย 8 ชั่วโมงก่อนวันผ่าฟันคุด
- สวมเสื้อผ้าใส่สบาย ไม่แต่งหน้า ทาลิปสติก และถอดเครื่องประดับต่าง ๆ ก่อนผ่าฟันคุด
- ไม่ควรขับรถด้วยตนเอง อาจจะใช้บริการรถสาธารณะหรือให้คนมารับหลังผ่าฟัน
- รับประทานอาหารก่อนมาผ่าฟันคุด เพราะหลังการผ่าตัดเสร็จมักจะรับประทานอาหารได้ลำบาก
ดูแลตัวเองหลังผ่าฟันคุดยังไงดี
นอกจากการพักผ่อนให้มาก ๆ เรายังสามารถดูแลตัวเองได้หลายวิธี และควรระมัดระวังในการใช้ชีวิตประจำวันให้มาก เพื่อให้ร่างกายฟื้นฟูได้เร็วขึ้น และไม่กระทบต่อแผลผ่าฟันคุด ดังนี้
กัดผ้าก๊อซห้ามเลือด
หลังเพิ่งผ่าฟันคุดเสร็จ เราจะต้องกัดผ้าก๊อซไว้นาน 1-2 ชั่วโมง ถ้าคายออกแล้วยังมีเลือดไหลควรเปลี่ยนผ้าก๊อซผืนใหม่แล้วกัดไว้ประมาณ 15 นาที เลือดจะค่อย ๆ ไหลช้าและน้อยลงจนหยุดสนิท ในระหว่างนี้ ไม่ควรบ้วนเลือดและน้ำลายทิ้ง ใช้ลิ้นหรือนิ้วสัมผัสแผล เพราะอาจทำให้แผลเปิดและเลือดไหลตามมา
ดูแลความสะอาดในช่องปาก
แผลผ่าฟันคุดจำเป็นต้องทำความสะอาดให้ดี หลังผ่าฟันคุดไปแล้ว 24 ชั่วโมง สามารถแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันตามปกติ แต่ให้เว้นบริเวณแผลผ่าฟันคุดไว้ก่อน หมั่นบ้วนปากเบา ๆ ด้วยน้ำเกลือหรือน้ำยาบ้วนปากที่ทันตแพทย์แนะนำเป็นประจำ โดยเฉพาะหลังมื้ออาหารเพื่อไม่ให้เศษอาหารตกค้างอยู่ในแผล และควรไม่ควรสูบบุหรี่จนกว่าแผลจะหายดี
รับประทานอาหารอ่อน และเลี่ยงอาหารบางชนิด
ในช่วงนี้จำเป็นต้องรับประทานอาหารอ่อนหรืออาหารเหลว เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม ซุป ไข่ตุ๋น ปลานึ่ง โยเกิร์ต และนม โดยใช้ฟันข้างที่ไม่ได้ผ่าเคี้ยวอาหารแทน เพื่อไม่ให้กระทบกับแผลหรือป้องกันลิ่มเลือดที่ปกคลุมเบ้าฟันละลายจนเสี่ยงเกิดกระดูกเบ้าฟันอักเสบ (Dry Socket) นอกจากนี้ ให้หลีกเลี่ยงของทอด กรอบ อาหารร้อนหรือเย็นจัด อาหารรสจัด อาหารแข็งที่ต้องบดเคี้ยว ระมัดระวังอาหารชิ้นเล็ก ๆ เพราะอาจไปติดที่แผลได้ และที่สำคัญ ไม่ควรดื่มน้ำอัดลม ชา กาแฟ เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ เครื่องดื่มร้อน โดยเฉพาะในช่วง 24 ชั่วโมงแรกหลังผ่าฟันคุด
ระวังกิจกรรมในชีวิตประจำวัน
การออกกำลังกายจะทำให้หัวใจเต้นแรงอาจส่งผลให้ปวด บวม หรือมีเลือดออกได้ จึงควรปรึกษาทันตแพทย์ว่าสามารถกลับมาออกกำลังกายได้เมื่อไหร่ ตามปกติแล้วมักจะกลับมาออกกำลังกายได้หลังจากผ่าฟันคุดไปแล้ว 48-72 ชั่วโมง หรือประมาณ 2-3 วัน และควรระวังเรื่องการยกของหนักเช่นกัน เพราะอาจเสี่ยงเกิดอาการปวด บวม หรือเลือดออกบริเวณแผลมากขึ้นได้
บรรเทาอาการปวดและบวม
ถ้ามีอาการปวดบวมบริเวณที่ผ่าฟันคุดก็สามารถรับประทานยาแก้ปวดตามที่ทันตแพทย์แนะนำได้ เช่น ยาพาราเซตามอล หรือยาไอบูโพรเฟน แต่ควรอ่านฉลากก่อนยาให้ละเอียดทุกครั้ง บางคนอาจได้รับยาปฏิชีวนะ เพื่อบรรเทาอาการอักเสบและป้องกันการติดเชื้อร่วมด้วย จึงควรรับประทานยาให้หมดตามที่ทันตแพทย์สั่ง นอกจากการใช้แล้ว สามารถบรรเทาอาการปวดบวมได้ด้วยการประคบเย็นหลังผ่าตัด โดยใช้ผ้าห่อน้ำแข็งหรือเจลเย็นประคบบริเวณแก้ม ประมาณ 20 นาที และสามารถทำซ้ำได้ หรือนอนหมอนสูงในคืนแรกที่เพิ่งผ่าฟันคุดไป
ผ่าฟันคุดแล้วจะหายดีเมื่อไหร่ พักฟื้นกี่วัน
วันแรกหลังผ่าฟันคุดเสร็จ อาการที่เกิดได้บ่อยจะเป็นอาการปวดและบวมบริเวณแก้ม เลือดซึมออกจากแผล อ้าปากได้น้อย และอาจมีอาการชาบริเวณริมฝีปาก แก้ม และใบหน้าชั่วคราว โดยเฉพาะการผ่าฟันคุดซี่ล่างออก หลังจากพักฟื้นประมาณ 3-5 วัน จะสามารถกลับไปเรียน ทำงาน หรือทำกิจกรรมต่าง ๆ ได้ตามปกติ ทันตแพทย์จะนัดให้กลับไปดูแผล และตัดไหมอีกครั้งหลังจากผ่านไปแล้วประมาณ 1 สัปดาห์
อาการจากการผ่าฟันคุดจะค่อย ๆ ดีขึ้นภายใน 1-2 สัปดาห์ และหายสนิทใน 1 เดือน บางคนอาจดีขึ้นได้ไวใน 3 วัน แต่บางคนอาจต้องใช้เวลาถึง 2 สัปดาห์ถ้าต้องกรอหรือตัดกระดูกฟัน เอาฟันคุดออกได้ยาก หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนขณะผ่าฟันคุด ด้วยเหตุนี้ หลังการผ่าฟันคุดออกไป ควรดูแลแผลตามคำแนะนำของทันตแพทย์ และใส่ใจความสะอาดในช่องปาก เพื่อช่วยให้แผลผ่าฟันคุดหายได้ไว
การผ่าฟันคุดไม่ใช่เรื่องยุ่งยาก มักไม่มีอาการแทรกซ้อนรุนแรง แต่ถ้าผ่านไปแล้ว 3-4 วัน ยังคงมีอาการบวมมาก หรือเกิดอาการผิดปกติขึ้น เช่น มีไข้ รู้สึกถึงรสชาติผิดปกติในปาก มีหนอง ชาตามริมฝีปากและลิ้น ควรกลับไปพบทันตแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณของกระดูกเบ้าฟันอักเสบ เส้นประสาทเสียหาย หรือการติดเชื้อได้
ผ่าฟันคุดไม่น่ากลัวอย่างที่คิด รีบผ่าออกก่อนกลายเป็นเคสยาก ตามหาโปรผ่าฟันคุด พร้อมเปรียบเทียบราคาได้ก่อน ที่นี่ หรืออยากให้คุณหมอประเมินฟันก่อนผ่า สอบถามแอดมินทางแชท คลิกเลย
