เหงือกบวมเกิดจากอะไร รักษาให้หายขาดได้หรือไม่

อาการเหงือกบวม เป็นอีกความผิดปกติของช่องปากที่หลายคนคงเคยพบเจอ ความรุนแรงของอาการเหงือกบวมก็จะแตกต่างกันไปตามสาเหตุที่ทำให้เกิด สำหรับอาการ บางคนอาจมีอาการเหงือกบวมจนพองยื่นออกมามากกว่าปกติ บางคนอาจมีอาการเหงือกบวมร่วมกับมีหนอง หรือร้อนใน

มีคำถามเกี่ยวกับ เหงือกบวม? สอบถามฟรีทาง LINE รับคำตอบได้ทันที ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อความสบายใจของคุณ

นอกจากนี้อาการเหงือกบวมยังเป็นสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการเจ็บแสบช่องปาก รู้สึกคัน ระคายเคืองอีกด้วย อาการเหงือกบวมเกิดขึ้นได้อย่างไร แล้วมีวิธีบรรเทากันอย่างไรบ้าง

สารบัญ [show]

สาเหตุของอาการเหงือกบวม

อาการเหงือกบวมมักมีสาเหตุหลักๆ มาจากความผิดปกติต่อไปนี้

1. โรคเหงือกอักเสบ

โรคเหงือกอักเสบ (Gingivitis) เป็นโรคที่เกิดจากคราบอาหาร รวมถึงเชื้อแบคทีเรียในช่องปากที่ติดตามซอกเหงือกและฟันจนทำให้เกิดการอักเสบของเหงือกขึ้น

นอกจากนี้การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ โรคประจำตัวอย่างโรคเบาหวาน การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนระหว่างตั้งครรภ์ก็เป็นปัจจัยทำให้เกิดโรคนี้ได้

การแปรงฟันไม่สะอาด ไม่ไปขูดหินปูนกับทันตแพทย์ทุกๆ 6 เดือน ก็สามารถทำให้เกิดโรคเหงือกอักเสบได้เช่นกัน

อาการของโรคเหงือกอักเสบโดยหลักๆ มีดังนี้

มีอาการเหงือกแดง บวม
มีกลิ่นปาก
มีเลือดออกตามไรฟัน
รู้สึกเจ็บเหงือกขณะเคี้ยวอาหาร

หากไม่รีบรักษา อาการก็จะนำไปสู่โรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis) ซึ่งมีความร้ายแรงถึงขั้นทำให้กระดูกฟันละลายได้

2. การรับสารอาหาร และวิตามินไม่เพียงพอ

การรับสารอาหาร และวิตามินอย่างไม่เพียงพอ หรืออีกได้ว่า “ภาวะทุพโภชนาการ (Malnutrition)” หมายถึง พฤติกรรมการรับประทานอาหาร วิตามิน หรือแร่ธาตุเสริมที่ไม่เหมาะสมมากเกินไป หรือน้อยเกินไป ไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย จนทำให้เกิดโรคต่างๆ ขึ้น

หนึ่งในอาการจากภาวะทุพโภชนาการ คือ อาการเหงือกบวม โรคลักปิดลักเปิดซึ่งจะมีอาการเลือดออกตามไรฟัน โดยมักเป็นผลมาจากการขาดวิตามินบี 2 วิตามินบี 12 วิตามินซี ซึ่งเป็นวิตามินที่มีส่วนช่วยบำรุงเหงือก และฟันให้แข็งแรง

3. การติดเชื้อ

การติดเชื้อในช่องปาก (Infection) เช่น เชื้อรา เชื้อยีสต์ เชื้อไวรัส เชื้อจากโรคเริม (Herpes) ก็สามารถทำให้เกิดอาการเหงือกบวม เป็นแผล หรือเหงือกอักเสบได้

นอกจากอาการเหงือกบวม หากเชื้อที่เป็นต้นเหตุทำให้เกิดความผิดปกติในช่องปากมีปริมาณมาก และผู้ป่วยไม่รีบทำการรักษา อาการก็อาจรุนแรงถึงขั้นเป็นหนองในร่องปริทันต์ (Periodontal Abscess) อาจมีไข้ มีตุ่มหนองที่เหงือก และฟันโยก

4. ร้อนใน

แผลร้อนใน (Aphthous Ulcers) เป็นแผลที่เกิดได้ที่ภายในกระพุ้งแก้ม ลิ้น และเหงือกทุกบริเวณในช่องปาก มักมีลักษณะเป็นสีขาว มีขอบสีแดง ทำให้รู้สึกเจ็บแสบอยู่ตลอดเวลา และเป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการเหงือกบวมในหมู่คนทั่วไป

สาเหตุของแผลร้อนในนั้นมีอยู่มากมาย เช่น การพักผ่อนน้อย การขาดวิตามิน แร่ธาตุ หรือเกลือแร่ การแพ้อาหาร หรือสารเคมี แต่ที่พบได้บ่อยมากคือ การเผลอกัดเหงือกขณะรับประทานอาหาร หรือพูด และการแปรงฟันอย่างรุนแรงเกินไป

5. การใช้ยาบางชนิด

การใช้ยาบางชนิดมีส่วนทำให้เกิดความผิดปกติในช่องปากได้ เช่น

ยากันชัก (Antiseizure medications)
ยากดภูมิคุ้มกัน (Immunosuppressant drugs)
ยาปิดกั้นแคลเซียมซึ่งมักใช้สำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจ (Calcium Channel Blockers)
ยาลดความดันโลหิต (Blood pressure medicines)
ยาเคมีบำบัด (Chemotherapy medications)

6. การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

ในช่วงที่ฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลงอย่างระหว่างมีประจำเดือน การตั้งครรภ์ การเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน (วัยทอง) ก็มีส่วนทำให้เกิดอาการเหงือกบวมได้

ฮอร์โมนสำคัญที่ทำให้เกิดอาการนี้คือ ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) และฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ซึ่งจะมีการหลั่งเพิ่มขึ้น ทำให้มีเลือดไหลเวียนไปเลี้ยงที่เหงือกมากขึ้น จนบวม หรือง่ายต่อการถูกสัมผัสแล้วระคายเคือง หรือเจ็บเหงือกได้

หากไม่แน่ใจว่า อาการที่เกิดขึ้นคือเหงือกบวมหรือไม่ หรือเป็นความผิดปกติใดกันแน่ แต่ยังไม่มีเวลาไปพบทันตแพทย์ที่คลินิก หรือโรงพยาบาลด้วยตนเอง ปัจจุบันมีบริการปรึกษาทันตแพทย์ออนไลน์ให้บริการแล้ว

การปรึกษาออนไลน์จะช่วยให้แพทย์สามารถให้คำแนะนำเบื้องต้นแก่คุณได้ว่า ควรปฏิบัติตนอย่างไร หรือควรไปพบทันตแพทย์หรือไม่

การรักษาอาการเหงือกบวม

การรักษาโรคเหงือกบวมจะแบ่งออกได้ 2 ส่วน คือ การรักษาด้วยโดยทันตแพทย์ กับการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเองที่บ้านเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ

การรักษาโดยทันตแพทย์ แพทย์มีการเอกซเรย์ฟันเพื่อดูความผิดปกติของเหงือกและฟัน รวมทั้งขูดหินปูน เกลารากฟัน อาจมีการจัดยาและน้ำยาบ้านปากที่ช่วยรักษาความผิดปกติซึ่งนำไปสู่อาการเหงือกบวมให้ หรืออาจแนะนำยี่ห้อยาสีฟันที่ช่วยบรรเทาอาการนี้หรือหากอาการเหงือกบวมเป็นผลมาจากโรคปริทันต์ที่ร้ายแรง หรือความผิดปกติเกี่ยวกับรากฟัน ก็อาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเปิดเหงือกเพื่อทำความสะอาด

วิธีป้องกันอาการเหงือกบวม

อาการเหงือกบวมมีวิธีป้องกันได้ไม่ยาก นั่นคือ การรักษาสุขภาพช่องปากให้สะอาดอยู่เสมอ หมั่นแปรงฟันทุกเช้าเย็นด้วยแปรงสีฟันขนนุ่ม ใช้ไหมขัดฟันทุกวัน ก่อนการแปรงฟัน และไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพช่องปาก และขูดหินปูนทุกๆ 6 เดือน หรือปีละ 2 ครั้ง

อาการเหงือกบวมอาจไม่ใช่ความผิดปกติทางช่องปากที่ร้ายแรง แต่ก็สามารถเป็นปัจจัยที่นำไปสู่โรคเกี่ยวกับเหงือก และฟันอื่นๆ ที่รุนแรงมากขึ้นได้ เพื่อลดโอกาสการเกิดความผิดปกติชนิดนี้ คุณจึงต้องดูแลความสะอาดของเหงือก และฟันให้ดี

หากรู้สึกเจ็บ ระคายเคือง หรือเกิดความผิดปกติใดๆ เกิดขึ้นในช่องปาก ก็อย่าลังเลที่จะไปพบทันตแพทย์

ตรวจสอบความถูกต้องโดย ทพญ. สิริพัชร ชำนาญเวช