หลายคนอาจเคยเจอกับปัญหาศีรษะแห้งจนหนังศีรษะ (หรือหนังหัว) ลอก ก่อความคัน ที่บางทีอาการดันไปคล้ายคลึงกับรังแคจนเกิดความสับสน
สองภาวะนี้มักเป็น ๆ หาย ๆ สร้างความรำคาญใจ แต่ไม่ได้อันตรายอะไร
บทความนี้จะพามาแยกความแตกต่างของสองอย่างนี้กันว่าไม่เหมือนกันตรงไหน และดูแลป้องกันได้อย่างไรบ้าง
สารบัญ
หนังศีรษะลอก VS รังแค แตกต่างกันอย่างไร
หนังศีรษะลอก เกิดจากหนังศีรษะที่ขาดความชุ่มชื้น หรือสร้างความมันมาเคลือบได้ไม่เพียงพอ จึงทำให้หนังศีรษะแห้ง และหลุดลอกออกมาเป็นแผ่น ๆ
รังแค คือเซลล์ผิวจากหนังศีรษะที่หลุดลอกออกไป สาเหตุหลัก ๆ ที่พอคาดเดาได้ เช่น
- หนังศีรษะมีความมันมากกว่าปกติ
- หนังศีรษะติดเชื้อรา
- หนังศีรษะไวต่อสารต่าง ๆ เช่น ผลิตภัณฑ์สำหรับเส้นผม
จุดสังเกตง่าย ๆ คือ
- หนังศีรษะลอก เกิดจากความแห้ง มักมีขนาดเล็กกว่าและขาวกว่ารังแค อาจมีผิวหนังส่วนอื่น ๆ ลอกออกมาด้วย เช่น แขน ขา
- รังแค จะมีความมันร่วมด้วย บางครั้งอาจออกเป็นสีเหลือง หรือสีแดง และเป็นขุย ๆ ที่หนังศีรษะ
นอกจากนี้ อาจลองใช้ครีมเพิ่มความชุ่นชื้นอ่อน ๆ ทาศีรษะก่อนนอน ถ้าตื่นเช้ามา ขุยที่หนังศีรษะดีขึ้น ก็แปลว่าเป็นหนังศีรษะลอกจากความแห้ง ไม่ใช่รังแค
สาเหตุทำหนังศีรษะลอก ลอกเป็นขุย เป็นแผล คัน ไม่คัน
หนังศีรษะที่ลอกจากความแห้ง อาจเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น
- สภาพอากาศที่เย็นและแห้ง เช่น ช่วงหน้าหนาว
- การสระผมบ่อยเกินไป
- ภาวะผิวหนังอักเสบ หรือแพ้สัมผัสจากผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ใช้กับเส้นผมและหนังศีรษะ เช่น ยาสระผม เจล หรือสเปรย์ตกแต่งทรงผม
- อายุที่เพิ่มขึ้น
อาการของหนังศีรษะลอกจะคล้าย ๆ กับอาการแห้งของผิวหนังบริเวณอื่น ๆ คือมีอาการคัน เป็นขุยลอก หรือระคายเคือง
นอกจากนี้ยังอาจทำให้เส้นผมดูแห้งไปด้วย เพราะปกติแล้วหนังศีรษะจะผลิตความมันออกมาให้ผมดูเงางาม
ถ้าเกาบ่อย ๆ หรือปล่อยทิ้งจนอาการรุนแรง จะทำให้หนังศีรษะแดง เจ็บ หรือถึงขั้นเป็นแผลได้
หนังศีรษะลอก ใช้แชมพูหรือครีมบำรุงอะไรดี
หนังศีรษะที่ลอกจากความแห้ง ควรใช้แชมพูที่อ่อนโยนต่อหนังศีรษะ และตามด้วยครีมนวดผม
โดยมีรายงานพบว่า การใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของว่านหางจระเข้ น้ำมันมะพร้าว น้ำมันละหุ่ง น้ำมันอัลมอนด์ (Sweet almond oil) หรือน้ำมันมะกอก จะดีต่ออาการหนังศีรษะลอก
นอกจากนี้ ยังมีวิธีอื่น ๆ อีก เช่น ไม่สระผมบ่อยเกินไป ทาครีมให้ความชุ่มชื้นอ่อน ๆ ที่หนังศีรษะ หรือบำรุงหนังศีรษะด้วยการอบไอน้ำ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้หนังศีรษะไม่ลอกไม่คัน
หนังศีรษะลอก เลี่ยงอะไรได้บ้าง
เมื่อหนังศีรษะลอก ควรหลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีกับหนังศีรษะ เช่น น้ำยาเปลี่ยนสีผม เพราะส่วนประกอบในสารเหล่านี้อาจยิ่งทำให้หนังศีรษะแห้งกว่าเดิม
อย่างไรก็ตาม ถ้ารักษาอย่างไรก็ไม่ดีขึ้น ควรไปหาหมอ จะได้แก้ปัญหาอย่างถูกวิธี และรักษาได้ปลอดภัย
แล้วหนังศีรษะลอกแค่ไหน ถึงควรไปหาหมอ
ถ้าหนังศีรษะลอกเป็นแผ่นใหญ่ ๆ หรือเป็นแทบทั้งศีรษะ ควรปรึกษาหมอโดยด่วน เพราะอาจเกิดจากสาเหตุอื่น ๆ นอกจากหนังศีรษะแห้งได้ เช่น ผื่นผิวหนังอักเสบ สะเก็ดเงิน ซึ่งต้องได้รับการรักษาที่เฉพาะเจาะจง
หนังศีรษะลอก ป้องกันได้อย่างไรบ้าง
หนังศีรษะที่ลอกจากความแห้งนั้นป้องกันได้ด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น
- ใช้แชมพูที่อ่อนโยนต่อหนังศีรษะ
- ไม่สระผมบ่อยจนเกินไป
- อบไอน้ำ หรือทำทรีตเมนต์เพิ่มความชุ่มชื้นต่อหนังศีรษะ
- ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวหนัง รวมทั้งหนังศีรษะด้วย
ถ้าหนังศีรษะหลุดลอก ให้เช็กก่อนว่าเกิดจากความแห้งหรือเปล่า แพ้ยาสระผมตัวไหนมั้ย หรือหัวมันจนเกินไป
เพราะหนังศีรษะลอกกับรังแคเกิดจากสาเหตุที่ไม่เหมือนกัน วิธีรักษาก็จะแตกต่างกันไปด้วย
อ่านบทความความรู้สุขภาพแบบรอบด้านได้ที่ HDBlog
เขียนบทความโดย พญ. นันทิดา สาลักษณ
ที่มาของข้อมูล
- Watson S, Is It Dandruff or Dry Scalp? Symptoms, Treatment, and More in https://www.healthline.com/health/skin-disorders/dandruff-vs-dry-scalp, 8 March 2017.
- Villines Z, The difference between dandruff and a dry scalp in https://www.medicalnewstoday.com/articles/320988.php, 21 February 2018.
- Hakim, Noha N, USPTO Patent Grants, Lotion to help ith dry scalp symptoms and methods of use, 11 July 2017.
- Christopher G, Jonathan B, Tanya B, Robert C, Daniel C, Rook’s Textbook of Dermatology, 4 Volume Set, 9th Edition, Wiley-Blackwell, February 2016.
