ผ่าตัดตกแต่งปากช่องคลอดและฝีเย็บ กับ ผศ.พญ. พัทยา ด้วยบริการจาก HDcare

เจอปัญหาช่องคลอดหย่อน มดลูกหย่อน รู้สึกเหมือนมีก้อนยื่นออกมา หรือมีปัญหาฝีเย็บฉีก เดินนั่งก็ไม่สะดวก ปัสสาวะก็ลำบาก ควรรักษาอย่างไรดี หรือมีแนวทางผ่าตัดอย่างไร และผ่าตัดแล้วควรดูแลตนเองอย่างไรต่อ

เปิดประเด็นการผ่าตัดตกแต่งปากช่องคลอดและฝีเย็บ กับหมอไต๊ สูตินรีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์เชิงกรานสตรี การศัลยกรรมซ่อมเสริม รวมถึงเป็นแพทย์ผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช หนึ่งในทีมแพทย์จากบริการ HDcare

อ่านประวัติหมอไต๊ได้ที่นี่ [รู้จัก “หมอไต๊” สูตินรีแพทย์ เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์เชิงกรานสตรี การศัลยกรรมซ่อมเสริม และการผ่าตัดผ่านกล้องทางนรีเวช]

ปัญหาด้านความสวยงามเกี่ยวกับน้องสาวที่คนมาปรึกษาหมอบ่อยๆ มีอะไรบ้าง?

ปัญหาความสวยงามของน้องสาวที่คนไข้มักมาปรึกษาแพทย์บ่อยๆ คือ การมีก้อนยื่นออกมาทางช่องคลอด จนรบกวนชีวิตประจำวัน เช่น ทำให้คนไข้เดินนั่งไม่ถนัด ท่อปัสสาวะเบี้ยวจนปัสสาวะไม่ออก ช่องคลอดมีเลือดออก หรือรุนแรงไปกว่านั้นก็อาจเป็นการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะจนมีไข้ หรือมีการติดเชื้อในกระแสเลือด

ซึ่งแนวทางการรักษาเมื่ออวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อนลงมาสามารถแบ่งออกได้ 2 วิธี ได้แก่

• วิธีไม่ผ่าตัด เช่น การใส่อุปกรณ์ช่วยพยุงในช่องคลอด
• วิธีผ่าตัด เช่น หากก้อนที่ยื่นออกมาเป็นมดลูก แพทย์ก็จะผ่าตัดนำมดลูกออก แต่โดยส่วนมากนอกจากมดลูก ก้อนที่ยื่นออกมาก็มักจะรวมถึงช่องคลอดด้วย ซึ่งหากคนไข้ยังต้องใช้ช่องคลอดในการมีเพศสัมพันธ์ แพทย์ก็จะผ่าตัดซ่อมแซมช่องคลอดให้กลับเข้าไป แต่ในกรณีคนไข้เป็นผู้สูงอายุหรือไม่มีกิจวัตรมีเพศสัมพันธ์อีก แพทย์ก็จะพิจารณาผ่าตัดเย็บปิดช่องคลอด

ฝีเย็บคืออะไร? อยู่ตรงไหนของร่างกาย?

ฝีเย็บ คือ พื้นที่ส่วนที่อยู่ระหว่างช่องคลอดและรูทวารหนัก ส่วนช่องคลอด คือ ช่องทางที่ผู้หญิงใช้เพื่อคลอดบุตร ส่วนรูปัสสาวะจะอยู่ด้านหน้าช่องคลอดเล็กน้อย

ปัญหาที่ทำให้ต้องมาตกแต่งฝีเย็บมีอะไรบ้าง?

ปัญหาอันดับหนึ่งที่ทำให้คนไข้ต้องมาผ่าตัดตกแต่งฝีเย็บ คือ ปัญหาฝีเย็บฉีกจากการคลอดบุตร โดยเฉพาะผู้หญิงที่ใช้วิธีคลอดบุตรด้วยวิธีธรรมชาติ ซึ่งอาจทำให้ฝีเย็บฉีกได้ หรือในอีกกรณีคือ แพทย์ตัดฝีเย็บก่อนคลอดบุตรเพื่อให้ช่องทางคลอดบุตรกว้างขึ้น ทำให้ศีรษะทารกคลอดออกมาได้ง่าย จากนั้นจึงค่อยเย็บซ่อมแซมฝีเย็บภายหลัง

อย่างไรก็ตาม ในคนไข้บางรายที่คลอดบุตรไปแล้วหลายปี ต้องคลอดบุตรหลายคน หรือมีกิจวัตรทำงานหนัก ตำแหน่งฝีเย็บก็อาจเกิดปัญหาหย่อนตัวลงมาได้ รวมถึงบริเวณช่องคลอดและมดลูกด้วย  

ซึ่งหากการหย่อนตัวของอวัยวะหรือผิวหนังส่วนนี้รบกวนชีวิตประจำวันมาก แพทย์ก็จะพิจารณาผ่าตัดแก้ไขตำแหน่งที่มีการหย่อนตัวให้ โดยอาจเย็บซ่อมทั้งฝีเย็บและช่องคลอดไปพร้อมๆ กัน ขึ้นอยู่กับอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นในคนไข้แต่ละราย

ไม่เย็บจะส่งผลเสียอะไรมั้ย?

ขึ้นอยู่กับระดับการฉีกขาดของฝีเย็บในคนไข้แต่ละราย ในคนไข้บางรายที่คลอดบุตรง่ายและฝีเย็บฉีกขาดเพียงเล็กน้อย เมื่อระยะเวลาผ่านไปก็มีโอกาสหายได้เองโดยไม่เกิดปัญหาใดๆ และไม่ต้องเย็บซ่อม

แต่ในคนไข้ที่คลอดบุตรยาก ทำให้ต้องออกแรงเบ่งมากและฝีเย็บฉีกขาดรุนแรง ก็มีโอกาสที่นอกจากฝีเย็บจะไม่หายดีได้เองแล้ว อวัยวะในอุ้งเชิงกรานยังอาจหย่อนคล้อยลงมาจนทำให้รู้สึกเหมือนมีก้อนตุงแถวฝีเย็บ ช่องคลอด หรือทวารหนักได้ 

ซึ่งรูปแบบการรักษาคนไข้แต่ละรายก็ไม่จำเป็นต้องใช้วิธีผ่าตัดเย็บซ่อมแซมเสมอไป ในบางรายก็อาจใช้วิธีฝึกขมิบช่องคลอด การใช้เก้าอี้แม่เหล็กไฟฟ้าช่วยขมิบ หรือการยิงเลเซอร์เพื่อยกกระชับจุดซ่อนเร้นในการรักษา แต่หากอาการยังไม่ดีขึ้น แพทย์ก็จะพิจารณาให้ผ่าตัดเย็บซ่อมแซมฝีเย็บหรือช่องคลอดแทน

การผ่าตัดตกแต่งปากช่องคลอดและฝีเย็บ จำเป็นต้องทำพร้อมกันไหม ทำแค่อย่างใดอย่างหนึ่งได้ไหม เพราะอะไร?

ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เกิดความหย่อนคล้อย เช่น หากฝีเย็บของคนไข้ไม่ได้ฉีกขาด มีปัญหาเพียงช่องคลอดหย่อนคล้อย แพทย์ก็จะเย็บซ่อมแซมเพียงส่วนของช่องคลอดเท่านั้น 

แต่หากทั้งฝีเย็บและช่องคลอดของคนไข้ฉีกขาดทั้งคู่ ซึ่งเป็นปัญหาที่มักพบได้บ่อยในผู้หญิงที่ผ่านการคลอดบุตรมาก่อน แพทย์ก็จะเย็บซ่อมแซมทั้งฝีเย็บและช่องคลอดไปพร้อมกัน

การผ่าตัดตกแต่งปากช่องคลอดและฝีเย็บ มีขั้นตอนยังไงบ้าง?

ขั้นตอนการผ่าตัดจะขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของโรค เช่น

• หากคนไข้มีปัญหาการฉีกขาดหรือความหย่อนคล้อยเพียงเล็กน้อย เช่น เยื่อพรหมจรรย์ขาดเล็กน้อย มีติ่งเนื้อเล็กๆ ที่ทำให้รู้สึกรำคาญ แคมฉีกขาดจนยื่นและทำให้รู้สึกเจ็บเวลาใส่กางเกงชั้นใน แพทย์จะฉีดยาชาและทำการผ่าตัดให้ นอกจากนี้ยังใช้เวลาผ่าตัดไม่นาน
• หากคนไข้มีอวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อนคล้อยมาก หรือช่องคลอดและมดลูกหย่อนลงมาแทบจะทั้งหมด แพทย์จะให้ยาบล็อคหลังเพื่อลดอาการเจ็บระหว่างผ่าตัดแทน เนื่องจากตัวโรคค่อนข้างรุนแรง ทำให้ระยะเวลาผ่าตัดนานกว่ากลุ่มคนไข้กลุ่มแรก

หลังทำต้องพักฟื้นที่รพ. กี่วัน?

ในกรณีที่คนไข้ผ่าตัดโดยใช้วิธีฉีดยาชาเท่านั้น หลังผ่าตัดเสร็จแล้วก็สามารถเดินทางกลับบ้านได้เลย

แต่ในกรณีที่คนไข้ผ่าตัดโดยใช้ยาบล็อคหลังเพื่อระงับความรู้สึก หรือเป็นการผ่าตัดที่มีความซับซ้อน ใช้เวลานาน หรืออวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อนคล้อยทั้งหมด คนไข้จะมีอาการตึงแน่นที่แผลผ่าตัด แพทย์จะให้นอนโรงพยาบาลประมาณ 2 วันเพื่อเฝ้าดูอาการว่า การผ่าตัดมีผลต่อการขับถ่ายปัสสาวะหรือไม่

เนื่องจากแผลผ่าตัดที่แน่นเกินไป อาจทำให้คนไข้ปัสสาวะไม่ออกได้ ซึ่งแพทย์จะมีการทดสอบการปัสสาวะของคนไข้หลังผ่าตัด หากปัสสาวะได้ตามปกติ ก็จะอนุญาตให้กลับไปพักฟื้นที่บ้านได้ 

แต่ในคนไข้ที่ยังปัสสาวะไม่ปกติในบางครั้ง แพทย์อาจพิจารณาให้ใส่สายสวนปัสสาวะไปก่อนจนกว่าจะหายเจ็บแผลหรือแผลยุบบวม ซึ่งส่วนมากจะอยู่ที่ประมาณไม่เกิน 1 สัปดาห์ จากนั้นแพทย์จะนัดหมายให้กลับมาเอาสายสวนปัสสาวะออก และคนไข้จะสามารถกลับมาปัสสาวะได้ตามปกติอีกครั้ง

พักฟื้นที่วันที่บ้านถึงกลับไปทำงานได้

หลังจากผ่าตัด คนไข้สามารถเริ่มทำกิจวัตรประจำวันได้เลย เช่น ลุกเดิน เดินเข้าห้องน้ำ โดยส่วนมากแผลจะดีขึ้นและไหมผ่าตัดเริ่มละลายภายใน 2 สัปดาห์ แต่ระยะเวลาฟื้นตัวเต็มที่และแผลหายสนิทจะอยู่ที่ 6 สัปดาห์ โดยแพทย์จะนัดหมายให้กลับมาตรวจดูแผลประมาณ 4-6 สัปดาห์หลังผ่าตัด

นอกจากนี้คนไข้ที่อวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน แพทย์จะแนะนำให้งดยกของหนักเกิน 7 กิโลกรัมตลอดชีวิต เพื่อป้องกันไม่ให้อวัยวะกลับมาหย่อนคล้อยอีก และอาจส่งผลให้บริเวณหลังได้รับบาดเจ็บ รวมถึงต้องหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดแรงดันในช่องท้อง ซึ่งสามารถเพิ่มความเสี่ยงให้อวัยวะในอุ้งเชิงกรานกลับมาหย่อนอีกได้เช่นกัน เช่น อาการท้องผูกเรื้อรัง อาการไอเรื้อรัง

ทำไปแล้ว มีเพศสัมพันธ์ได้มั้ย หรือเมื่อไรถึงมีกันได้?

แพทย์จะพิจารณาจากการตรวจดูแผลหลังผ่าตัด หากประเมินว่า แผลหายดีแล้ว คนไข้ก็สามารถเริ่มกลับมามีเพศสัมพันธ์ได้เลย

ผ่าตัดตกแต่งปากช่องคลอดและฝีเย็บ กับ ผศ.พญ. พัทยา ด้วยบริการจาก HDcare

มีปัญหาเกี่ยวกับน้องสาว รู้สึกว่ามีบางอย่างในอุ้งเชิงกรานหย่อนออกมา อย่าเก็บความกังวลใจไว้กับตัว ติดต่อหาทีมงาน HDcare เพื่อนัดคุยปรึกษากับคุณหมอสูตินรีแพทย์ พร้อมรับคำแนะนำเกี่ยวกับวิธีรักษา และหากสนใจทำการรักษา ทาง HDcare สามารถช่วยประสานงานนัดหมายทำการรักษากับโรงพยาบาลและแพทย์ที่คุณสะดวกรับบริการได้ทันที

สอบถามทุกประเด็นเกี่ยวกับการผ่าตัดที่สงสัย กับทางทีมของ HDcare จนกว่าจะมั่นใจ และหากต้องการผู้ช่วยประสานงานด้านใดในโรงพยาบาล หรืออยากสอบถามข้อมูลเกี่ยวกับบริการ HDcare สามารถพูดคุยผ่านทางไลน์ @HDcare ได้เลย