จุดด่างดำบนผิวหนัง (Hyperpigmentation) คือ สภาวะที่ผิวหนังมีสีเข้มขึ้นกว่าสีผิวปกติ โดยอาจเกิดขึ้นแค่จุดเล็กๆ อาจเกิดขึ้นเป็นวงกว้าง หรืออาจเกิดขึ้นได้ทั่วทั้งร่างกาย แม้สภาวะที่เกิดขึ้นนี้จะไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย แต่ก็อาจเป็นอาการเบื้องต้นของโรคอื่นๆ ได้
จุดด่างดำบนผิวหนังแบ่งได้หลายชนิด ดังนี้
- ฝ้า (Melasma) : มักมีสาเหตุมาจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน และพบได้บ่อยระหว่างการตั้งครรภ์ ฝ้าสามารถเกิดขึ้นได้ทุกบริเวณของร่างกาย แต่พบมากที่สุดบริเวณใบหน้าและหน้าท้อง
- จุดด่างดำบนผิวหนังที่เกิดจากแสงแดด (Sunspots) : หรือ กระแดด (Solar Lentigines) เกิดขึ้นจากการสัมผัสแสงแดดมากเกินไปเป็นเวลานาน พบได้ที่มือ และใบหน้า
- จุดด่างดำจากการอักเสบของผิว (Post-Inflammatory Hyperpigmentation) : เกิดจากการบาดเจ็บที่ผิวหนัง
จุดด่างดำบนผิวหนังมีอาการอย่างไร
อาการที่พบ คือ บริเวณของผิวหนังที่มีสีเข้มขึ้นกว่าปกติ ขนาดของจุดด่างดำมีความแตกต่างกัน และพบที่บริเวณใดก็ได้ของร่างกาย
สาเหตุของจุดด่างดำบนผิวหนัง
สาเหตุที่พบบ่อยของการเกิดจุดด่างดำบนผิวหนัง คือการผลิตเม็ดสีเมลานิน หรือสารที่ก่อให้เกิดสีบนผิวหนังมากเกินไป ซึ่งอาจเกิดได้จากปัจจัยต่างๆ ดังต่อไปนี้
- การสัมผัสกับแสงแดด : จะกระตุ้นให้ร่างกายผลิตเม็ดสีเมลานินมากกว่าปกติ
- การใช้ยาบางชนิด : เช่น ยาเคมีบำบัดที่ใช้รักษาโรคมะเร็ง
- การตั้งครรภ์ : อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกาย ซึ่งส่งผลต่อการผลิตเม็ดสีเมลานินได้ในบางราย
- โรคของต่อมไรท่อ (Endocrine Diseases) : เช่น โรคแอดดิสัน (Addison’s Disease) ที่เกิดจากการบกพร่องของต่อมหมวกไต ส่งผลกระทบต่อระดับฮอร์โมนในร่างกายและเพิ่มการสร้างเม็ดสีเมลานินเพิ่มขึ้น
การวินิจฉัยรอยจุดด่างดำบนผิวหนัง
แพทย์ผิวหนังสามารถวินิจฉัยรอยจุดด่างดำบนผิวหนังได้ จากการซักประวัติทางการแพทย์ และการตรวจร่างกายเพื่อประเมินหาสาเหตุ ในบางกรณีอาจต้องมีการตัดชิ้นเนื้อตัวอย่าง (Skin Biopsy) เพื่อตรวจเพิ่มเติมในห้องปฏิบัติการว่ารอยจุดด่างดำนั้น เป็นรอยโรคมะเร็งผิวหนังหรือไม่
การรักษารอยจุดด่างดำบนผิวหนัง
ปกติแล้ว แพทย์มักจะรักษารอยจุดด่างดำบนผิวหนังด้วยการจ่ายยาทาผิวหนัง โดยยาที่ใช้มักมีส่วนประกอบของ Hydroquinone ซึ่งมีฤทธิ์ในการฟอกสีผิวหนัง และยา Retinoic acid ที่ช่วยทำให้จุดด่างดำบนผิวหนังจางลงได้ ซึ่งจะใช้เวลาในการรักษาเพียงไม่กี่เดือน แต่ถ้าหากการรักษาด้วยยาไม่ได้ผล หรือมีอาการรุนแรง แพทย์อาจแนะนำให้รักษาด้วยการเลเซอร์ผิวหนังเพื่อลดรอยจุดด่างดำบนผิวหนัง
การป้องกันรอยจุดด่างดำบนผิวหนัง
การป้องกันจุดด่างดำไม่สามารถทำได้อย่างร้อยเปอร์เซ็นต์ แต่ก็สามารถป้องกันในบางปัจจัยได้ เช่น การใช้ผลิตภัณฑ์กันแดดที่มีค่าการป้องกันแสงแดดอย่างน้อย SFP 30 ขึ้นไป การสวมหมวกหรือสวมเสื้อผ้าเพื่อป้องกันแสงแดด และหลีกเลี่ยงการสัมผัสแสงแดดในช่วงเวลาที่มีแดดจัด เป็นต้น
เปรียบเทียบราคาแพ็กเกจเลเซอร์หน้าใส
บทความแนะนำ
- 8 สิ่งที่ทำให้ผิวหนังมีโอกาสเสียหายจากแสงแดดมากขึ้น
- 10 อันตรายจากแสงแดด ภัยหน้าร้อนที่อาจอันตรายกว่าที่คิด
- SPF ในเครื่องสำอาง กันแดดได้จริงหรือไม่ ควรเลือกอย่างไร
- 5 วิธี ช่วยลดริ้วรอยบนใบหน้า ไม่ต้องใช้ครีม ทำเองได้ง่าย
- 10 ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับฟิตเนส ที่ควรทำความเข้าใจ
- ออกกำลังกาย ต้องรู้อะไรบ้าง? รวม 10 เรื่องที่ควรรู้!
- รวมอัตราการเผาผลาญพลังงานแคลอรี่ จากกิจกรรมชีวิตประจำวัน
- วิธีลดหน้าท้องอย่างได้ผล! ด้วยอาหาร การออกกำลังกาย
- สุดยอดวิธี ลดต้นขาสำหรับผู้หญิง ให้เรียวสวยยิ่งขึ้น
- ทำไมถึงมีพุง คนผอมก็มีพุงได้ วิธีลดพุงด้วยตัวเองง่ายๆ
- กล้ามเนื้ออักเสบ รักษาอย่างไร นวด ประคบ ช่วยได้ไหม?
- การเลือกอดอาหารวันเว้นวัน ช่วยลดน้ำหนักได้จริงหรือไม่?
- หลังโค้งค่อม เป็นสัญญาอันตราย บ่งชัดว่ากระดุกเริ่มกร่อน
ที่มาของข้อมูล
ปิด
ปิด
- MaryAnn DePietro, What Causes Increased Skin Pigmentation? (https://www.healthline.com/symptom/increased-skin-pigmentation), May 10, 2018.
- Hyperpigmentation Therapy: A Review. National Center for Biotechnology Information. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4142815/)
- Hyperpigmentation: An Overview of the Common Afflictions. Medscape. (https://www.medscape.com/viewarticle/493946)