โรคหัด หัดเยอรมัน และคางทูม เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสต่างชนิดกัน อาการไม่ร้ายแรง แต่ติดต่อได้ง่าย โดยเฉพาะกลุ่มเด็กเล็ก ปัจจุบันมีวัคซีนรวมป้องกันโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือวัคซีน MMR
สารบัญ
รู้จักกับโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม
โรคหัด หัดเยอรมัน คางทูมพบได้ในคนทุกวัย แต่มักพบในเด็กเล็ก และเด็กวัยเรียน เนื่องจากเชื้อจะแพร่กระจายได้เร็ว แม้อาการส่วนใหญ่ไม่ร้ายแรง แต่อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงหากไม่ได้รับการดูแลหรือรักษาอย่างเหมาะสม
โรคหัด (Measles)
โรคหัดเป็นโรคติดเชื้อไวรัสหัดที่แพร่กระจายผ่านละอองฝอยจากจามหรือไอ พบได้บ่อยในเด็กเล็ก หลังติดเชื้อจะมีไข้สูง คัดจมูก น้ำมูกไหล ตาแดง เกิดผื่นแดงเริ่มจากลำคอ ก่อนจะลามไปยังลำตัว และอาจเสี่ยงเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง อย่างเยื่อหุ้มสมองอักเสบ และ ปอดอักเสบ
โรคหัดเยอรมัน (Rubella)
โรคหัดเยอรมันเป็นโรคติดเชื้อไวรัสหัดเยอรมันที่แพร่กระจายผ่านละอองฝอยจากจามหรือไอ หรือสัมผัสกับเชื้อโดยตรง หลังติดเชื้อจะก่อให้เกิดอาการคล้ายกับโรคหัด แต่มักรุนแรงน้อยกว่า เช่น ไข้ต่ำ ผื่นแดงเล็ก ๆ ตามใบหน้าและลำตัว บางคนอาจไม่แสดงอาการเลย แต่ยังคงสามารถแพร่เชื้อได้อยู่
โรคคางทูม (Mumps)
โรคคางทูมเป็นโรคติดเชื้อไวรัสคางทูมที่ติดต่อกันได้ผ่านละอองฝอยจากการพูดคุย ไอ จาม รวมถึงดื่มน้ำหรือรับประทานอาหารร่วมกัน หลังติดเชื้อจะมีไข้ ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย ต่อมนํ้าลายอักเสบและบวม มีอาการปวดบริเวณขากรรไกร แก้ม หน้าใบหู
โรคคางทูมหายเองได้ภายใน 7–10 วัน แต่บางรายอาจเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ อัณฑะอักเสบในผู้ชายที่เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะมีบุตรยาก และรังไข่อักเสบในผู้หญิง
แม้ว่าทั้ง 3 โรคนี้ส่วนใหญ่จะไม่ได้มีอาการร้ายแรง แต่กลุ่มเด็กเล็กและเด็กวัยเรียนก็มักจะติดต่อได้ง่าย การฉีดวัคซีนป้องกันเป็นอีกทางช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อโรค และความเสี่ยงในการติดโรคของเด็ก ๆ
วัคซีนรวมโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม ฉีดเมื่อไร
วัคซีนที่ใช้ในการป้องกันโรคหัด หัดเยอรมัน และคางทูม โดยทั่วไปจะเป็นวัคซีนรวมที่เรียกว่า MMR (Measles, Mumps, Rubella) ซึ่งมีประสิทธิภาพในการป้องกันสูง และปลอดภัย
วัคซีน MMR จะฉีดจำนวน 2 เข็ม โดยเข็มแรก ควรฉีดเมื่อเด็กอายุ 9–12 เดือน และเข็มที่สอง ควรฉีดตอนเด็กอายุ 18 เดือน
กรณีที่มีความเสี่ยงติดโรคสูงหรืออยู่ในพื้นที่ที่มีการระบาดของโรค อาจแนะนำให้ฉีดเป็นวัคซีนเสริมในผู้ใหญ่ หรือกลุ่มคนที่มีความเสี่ยง อย่างผู้สูงอายุ และคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์
นอกจากวัคซีนรวมป้องกันโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม (วัคซีน MMR) แล้ว ยังมีวัคซีนรวมป้องกันโรคหัดและหัดเยอรมัน (วัคซีน MR) ซึ่งสามารถปรึกษาแพทย์ถึงความเหมาะสมในการรับวัคซีนได้
ใครไม่ควรฉีดวัคซีนรวมโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม
แม้ว่าวัคซีน MMR จะมีความปลอดภัยสูง แต่ก็มีบางกลุ่มที่ควรหลีกเลี่ยงการฉีดวัคซีน MMR หรือควรปรึกษาแพทย์ก่อนการฉีด เช่น
- คนที่มีประวัติแพ้วัคซีนหรือส่วนประกอบในวัคซีน
- คนที่มีไข้ หรืออาการเจ็บป่วยรุนแรง
- คนที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ผู้ป่วยโรคเอดส์ หรือคนที่ได้รับการรักษาด้วยยากดภูมิคุ้มกัน
- คุณแม่ตั้งครรภ์ หรือกำลังวางแผนตั้งครรภ์
หากมีข้อสงสัยอื่น ๆ เกี่ยวกับโรคและการฉีดวัคซีน MMR ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
ผลข้างเคียงหลังฉีดวัคซีนรวมโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม
วัคซีน MMR มีความปลอดภัยสูง แต่อาจมีผลข้างเคียงได้ เพราะเป็นการตอบสนองของร่างกายต่อวัคซีน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรงและหายเองได้ ดังนี้
- อาการบวม แดง หรือปวดบริเวณที่ฉีด สามารถประคบเย็นบรรเทาอาการได้
- ไข้อ่อน ๆ มักดีขึ้นในเวลา 1–2 วัน ควรพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำอย่างเหมาะสม ใช้ยาลดไข้ได้หากจำเป็น
- อาการปวดข้อและกล้ามเนื้อ
ส่วนผลข้างเคียงรุนแรงมักพบได้น้อยราย อย่างการแพ้วัคซีนที่ทำให้เกิดอาการหายใจลำบาก ผื่นบวมแดง หน้ามืด หรือช็อก กับผลข้างเคียงทางประสาท อย่างอาการชัก หากพบอาการเหล่านี้ หรือผลข้างเคียงทั่วไปรุนแรงขึ้น เป็นต่อเนื่อง ควรรีบไปพบแพทย์
การฉีดวัคซีน MMR หรือวัคซีนรวมป้องกันโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูม รวมถึงวัคซีนอื่น ๆ เป็นวิธีป้องกันโรคที่มีประสิทธิภาพ ทำได้ง่าย และยังช่วยลดผลกระทบจากการเจ็บป่วย โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง และป่วยง่าย อย่างเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และคนที่มีภาวะสุขภาพ
นอกจากนี้ การดูแลตัวเองด้วยสวมหน้ากากอนามัย และล้างมือด้วยสบู่เป็นประจำในช่วงที่มีการระบาดของโรคติดเชื้อ ก็สามารถช่วยลดความเสี่ยงได้อย่างมีประสิทธิภาพ
อย่ารอให้ติดเชื้อ และเสี่ยงอาการรุนแรง ป้องกันโรคหัด หัดเยอรมัน คางทูมตั้งแต่วันนี้ เปรียบเทียบราคาวัคซีน MMR ราคาดี ฉีดได้ที่โรงพยาบาลใกล้บ้านที่ HDmall.co.th
