หนังศีรษะลอกจากความแห้งหรือที่บางคนเรียกว่า หนังหัวลอก อาจมีอาการคล้ายกับรังแค คือ พบการหลุดลอกของหนังศีรษะ และมีอาการคันหนังศีรษะ ทั้งสองภาวะนี้มักเป็นๆ หายๆ ก่อให้เกิดความรำคาญ แต่ไม่อันตราย ซึ่งอาจแยกสองภาวะนี้คร่าวๆ โดยการดูลักษณะของการหลุดลอก
สารบัญ
ความแตกต่างระหว่าง หนังศีรษะลอก กับ รังแค
หนังศีรษะลอก เกิดจากหนังศีรษะแห้ง ขาดความชุ่มชื้น อาจเป็นเพราะหนังศีรษะไม่สามารถสร้างความชุ่มชื้น หรือความมันขึ้นมาเคลือบหนังศีรษะได้เพียงพอ หรือไม่สามารถกักความชุ่มชื้นไว้ได้ ทำให้หนังศีรษะมีอาการระคายเคือง และหลุดลอกเป็นแผ่น
ในขณะที่ รังแค เกิดจากการที่หนังศีรษะมีความมันมากกว่าปกติ จนเกิดการสร้างเซลล์ผิวที่หนังศีรษะ และหลุดลอกออกไป อาจมาจากน้ำหนักตัว โรคอ้วน หรือสา
จุดสังเกต คือ
- หนังศีรษะลอกจากความแห้ง มักจะมีขนาดเล็กกว่าและขาวกว่ารังแค อาจมีผิวหนังส่วนอื่นๆ เช่น แขน ขา แห้ง
- รังแค จะดูมีความมันร่วมด้วย หรือบางครั้งอาจออกเป็นสีเหลือง หรือสีแดง และขุยที่หนังศีรษะ
หนังศีรษะลอก ลอกเป็นขุย เป็นแผล คัน ไม่คัน
การที่หนังศีรษะลอกจากความแห้ง อาจเป็นเพราะปัจจัยต่างๆ เช่น
- สภาพอากาศที่เย็นและแห้ง หรือหน้าหนาว
- การสระผมบ่อยเกินไป
- ภาวะผิวหนังอักเสบแพ้สัมผัสจากผลิตภัณฑ์ต่างๆ ที่ใช้กับเส้นผม และหนังศีรษะ เช่น ยาสระผม เจล หรือสเปรย์ตกแต่งทรงผม
- อายุที่เพิ่มมากขึ้น
อาการของหนังศีรษะลอกจากความแห้งนั้นคล้ายกับอาการแห้งของผิวหนังบริเวณอื่นๆ นั่นคือ มีอาการคัน ขุยลอก หรือระคายเคือง รวมทั้งอาจทำให้เส้นผมดูแห้งไปด้วย เนื่องจากตามปกติความมันที่ผลิตจากหนังศีรษะทำให้เส้นผมเป็นเงางาม
หากอาการรุนแรง หรือเกาหนังศีรษะบ่อยๆ จะทำให้หนังศีรษะแดง เจ็บ หรือเป็นแผลได้
ครีมบำรุง หรือแชมพู สำหรับหนังศีรษะลอก
หนังศีรษะลอกจากความแห้ง ควรใช้แชมพูที่อ่อนโยนต่อหนังศีรษะ และตามด้วยครีมนวดผม มีรายงานเกี่ยวกับการใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของว่านหางจระเข้ น้ำมันมะพร้าว น้ำมันละหุ่ง น้ำมันสวีทอัลมอนด์ น้ำมันมะกอก ว่าดีต่ออาการหนังศีรษะลอก
อาการหนังศีรษะลอกจากความแห้งยังอาจดีขึ้นได้ด้วยการลดความถี่ในการสระผม
วิธีหนึ่งที่อาจช่วยแยกภาวะหนังศีรษะลอกจากความแห้งกับรังแค คือ อาจลองใช้ครีมให้ความชุ่มชื้นอ่อนๆ ทาที่ศีรษะก่อนนอน หากเป็นภาวะหนังศีรษะลอกจากความแห้ง เมื่อตื่นนอนในตอนเช้า ขุยที่หนังศีรษะควรจะดีขึ้น
นอกจากนี้ยังอาจทำทรีตเมนท์บำรุงหนังศีรษะด้วยการอบไอน้ำ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นต่อหนังศีรษะได้ด้วย
สิ่งที่ไม่ควรหลีกเลี่ยง
หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมีกับหนังศีรษะ เช่น น้ำยาเปลี่ยนสีผม แอลกอฮอล์ เนื่องจากส่วนประกอบของสารเหล่านี้อาจทำให้หนังศีรษะยิ่งแห้งมากขึ้นได้
อย่างไรก็ตาม หากอาการไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของการหลุดลอกของหนังศีรษะ
เป็นหนังศีรษะลอกแค่ไหนถึงควรไปพบแพทย์?
หากหนังศีรษะมีการลอกเป็นแผ่นใหญ่ หรือเป็นแทบทั้งศีรษะ ควรปรึกษาแพทย์ เนื่องจากอาจเกิดจากเหตุอื่นๆ เช่น ผื่นผิวหนังอักเสบ สะเก็ดเงิน ซึ่งอาจต้องได้รับการรักษาที่เฉพาะเจาะจง
สามารถป้องกันหนังศีรษะลอกได้อย่างไร?
หนังศีรษะลอกจากความแห้งมีวิธีที่ช่วยป้องกันได้ ดังนี้
- ใช้แชมพูสูตรอ่อนโยนต่อหนังศีรษะ
- สระผมไม่บ่อยจนเกินไป
- อบไอน้ำหรือให้ความชุ่มชื้นต่อหนังศีรษะ
- ดื่มน้ำมากๆ เพื่อความชุ่มชื้นของผิวหนังรวมทั้งหนังศีรษะ
เมื่อพบการหลุดลอกของหนังศีรษะ อย่าพึ่งตัดสินว่า เกิดจากรังแค ควรพิจารณาให้ดีเสียก่อนว่า เกิดจากหนังศีรษะลอก หรือรังแคกันแน่ เพราะทั้งสองภาวะเกิดจากสาเหตุที่ต่างกัน ทำให้มีวิธีรักษาที่แตกต่างกันด้วย
เขียนบทความโดย พญ. นันทิดา สาลักษณ
ที่มาของข้อมูล
- Watson S, Is It Dandruff or Dry Scalp? Symptoms, Treatment, and More in https://www.healthline.com/health/skin-disorders/dandruff-vs-dry-scalp, 8 March 2017.
- Villines Z, The difference between dandruff and a dry scalp in https://www.medicalnewstoday.com/articles/320988.php, 21 February 2018.
- Hakim, Noha N, USPTO Patent Grants, Lotion to help ith dry scalp symptoms and methods of use, 11 July 2017.
- Christopher G, Jonathan B, Tanya B, Robert C, Daniel C, Rook’s Textbook of Dermatology, 4 Volume Set, 9th Edition, Wiley-Blackwell, February 2016.
