ท้องอืดกินอะไรหาย วิธีรักษาโรคท้องอืดด้วยตัวเอง

ท้องอืดเป็นอาการที่พบได้บ่อย โดยมักมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่ไม่เหมาะสม หรืออาจเป็นเพราะระบบย่อยอาหารทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ ดังนั้น การรับรู้ถึงสาเหตุ วิธีบรรเทา และวิธีป้องกันท้องอืดนั้นจึงมีความสำคัญ เพราะจะช่วยให้คุณรับมือกับอาการดังกล่าวได้อย่างเหมาะสม

สารบัญ

ความหมายของอาการท้องอืด
สาเหตุของโรคท้องอืด
อาการของโรคท้องอืด
วิธีรักษาโรคท้องอืดด้วยตัวเอง
10 วิธีแก้ไข รักษาอาการท้องอืด
12 วิธีป้องกันอาการท้องอืด
ยาที่ใช้รักษาอาการท้องอืด

ความหมายของอาการท้องอืด

อาการท้องอืด (Bloated stomach) คือ ภาวะที่ระบบย่อยอาหารมีลมหรือแก๊สเยอะเกินไปจนทำให้รู้สึกแน่นท้อง โดยอาการจะแสดงออกบริเวณกลางท้องส่วนบน ซึ่งอยู่ระหว่างใต้ลิ้นปี่และเหนือสะดือ

ทั้งนี้ หากคุณมีอาการท้องอืดต่อเนื่องนานๆ โดยไม่มีสาเหตุ คุณควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยสาเหตุของอาการ

สาเหตุของโรคท้องอืด

สาเหตุของโรคท้องอืดที่พบบ่อย มี 3 สาเหตุ ดังนี้

1. แก๊สและอากาศ

หลายๆ พฤติกรรมในชีวิตประจำวันของคุณ ไม่ว่าจะเป็นการรับประทานอาหาร ดื่มน้ำ สูบบุหรี่ หัวเราะ หรือพูดคุย จะมีการกลืนอากาศเข้าไปด้วย ซึ่งร่างกายจะขับออกด้วยการเรอ หรือการผายลม

แต่หากคุณกลืนอากาศเข้าไปมากกว่าปกติ ก็จะทำให้ลมเข้าท้องจำนวนมาก และอาจทำให้เกิดอาการท้องอืดและมีอาการสะอึกร่วมด้วย

2. สาเหตุทางการแพทย์

โรคในระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ แผลในกระเพาะอาหาร กระเพาะอาหารอักเสบ มะเร็งกระเพาะอาหาร พยาธิในทางเดินอาหาร และลำไส้อุดตัน
ลำไส้เคลื่อนไหวน้อยกว่าปกติ เช่น ผู้ป่วยโรคเบาหวาน โรคไทรอยด์ โรคระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
ผู้ป่วยมีลำไส้ที่ไวต่อการกระตุ้น แม้ว่าลม หรือแก๊สในลำไส้จะมีไม่มาก
ยา เช่น ยาแก้ปวดหรือลดอักเสบ ยานอนหลับ ยากล่อมประสาท ยาปฏิชีวนะบางอย่าง

3. ปัจจัยอื่นๆ

แบคทีเรียในกระเพาะอาหารเจริญเติบโตมากเกินไป
ความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในภาวะก่อนมีประจำเดือนของผู้หญิง
เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นส่วนผสม เช่น เหล้า เบียร์
การสูบบุหรี่
การรับประทานอาหารที่ย่อยยาก มีเส้นใยมาก หรืออาหารที่มีส่วนประกอบของนม
การรับประทานอาหารรสจัด
ภูมิแพ้อาหาร

อาการของโรคท้องอืด

ผู้ป่วยจะมีอาการแน่นท้อง จุกเสียด รู้สึกตึงๆ ท้อง ท้องอืดคล้ายมีลม หรือมีแก๊สในกระเพาะอาหาร เมื่อเรอออกมาจะส่งกลิ่นเหม็นเปรี้ยว และบางช่วงจะมีอาการแสบร้อนบริเวณหน้าอกเหนือลิ้นปี่ บางราย เมื่อรับประทานอาหารแล้วอาจรู้สึกอิ่มเร็วกว่าปกติ และมีอาการคลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย

วิธีรักษาโรคท้องอืดด้วยตัวเอง

เคลื่อนไหวร่างกายเมื่อมีอาการจุกเสียด เมื่อคุณรู้สึกจุกเสียดในท้อง แนะนำให้เคลื่อนไหวร่างกาย โดยอาจเลือกวิธีเดินช้าๆ เพื่อกระตุ้นให้กระเพาะอาหาร และลำไส้ทำงานและขับลมออกมา
ดื่มน้ำอุ่น กรณีที่ผู้ป่วยท้องอืดเพราะมีกรดในกระเพาะอาหารมากเกินไป การดื่มน้ำอุ่นจะช่วยเจือจางกรดและบรรเทาอาการท้องอืดได้ นอกจากนี้ น้ำอุ่นยังช่วยคลายอาการปวดเกร็งกล้ามเนื้อช่วงท้อง ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายตัวขึ้น
ดื่มน้ำสมุนไพร โดยน้ำสมุนไพรที่สามารถบรรเทาอาการได้ ได้แก่ น้ำขิง เพราะขิงมีฤทธิ์ร้อน เมื่อดื่มแล้วจะช่วยขับลม และช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้ ทำให้อาการท้องอืดบรรเทาลงได้ หรือเลือกดื่มน้ำตะไคร้ ชาคาโมมายล์ (Chamomile tea) ชาเปปเปอร์มินต์ (Peppermint Tea) ก็ได้

10 วิธีแก้ไข รักษาอาการท้องอืด

1. เพิ่มอาหารที่มีโพแทสเซียมสูง

โพแทสเซียมพบมากใน กล้วย มะม่วง แคนตาลูป มะเขือเทศ และผักโขม ซึ่งโพสแทสเซียมนี้เป็นสารอาหารที่มาพร้อมกับกรดอะมิโนที่ช่วยในการย่อยสลายและใช้เป็นยาถ่ายได้เป็นอย่างดี พยายามรับประทานอาหารจำพวกนี้เป็นประจำแล้วอาการท้องอืดจะทุเลาลงไปอย่างเห็นได้ชัด

2. เพิ่มอาหารที่มีแคลเซียมและแมกนีเซียมสูง

บางครั้งอาการท้องอืดที่ผู้หญิงประสบอยู่ก็เกิดจากการมีประจำเดือนนั่นเอง งานวิจัยจากต่างประเทศได้เผยว่าสารอาหารกลุ่มแคลเซียมและแมกนีเซียมสามารถบรรเทาอาการท้องอืดจากการมีรอบเดือนได้ และสารอาหารกลุ่มนี้พบได้มากในนมและไข่นั่นเอง

3. เพิ่มอาหารที่มีโพรไบโอติก

โพรไบโอติกคือสารอาหารชนิดหนึ่งที่พบได้มากในโยเกิร์ต มีประโยชน์ในการไล่ลมและการขับถ่ายเป็นอย่างมาก หากอาการท้องอืดที่คุณกำลังเผชิญนั้นเกิดจากการที่อาหารไม่ย่อยหรือไม่ได้ขับถ่ายอย่างสม่ำเสมอ มองหาโยเกิร์ตสักถ้วยด่วน!

4. เพิ่มนวดเบาๆ

นอกจากการกินแล้ว เรายังสามารถกำราบอาการท้องอืดได้จากการนวดเพื่อไล่ลม การนวดนั้นทำได้โดยการกดนิ้วมือลงไปที่บริเวณเหนือสะโพกเล็กน้อย จากนั้นค่อยๆลูบขึ้นไปจนถึงบริเวณซี่โครง แล้วลูบวนลงมาที่บริเวณท้องน้อย ก่อนที่จะกลับไปเริ่มต้นที่จุดเดิมอีกรอบ การนวดเบาๆเช่นนี้สามารถลดอาการท้องอืดลงได้เมื่อทำเป็นประจำ

5. เพิ่มการเคลื่อนไหวร่างกายบ่อยๆ

อาการท้องอืดที่เกิดจากการที่มีอาหารตกค้างอยู่ภายในกระเพราะนั้นสามารถแก้ได้ด้วยการเคลื่อนไหวร่างกาย โดยเฉพาะการเดินอย่างน้อย 15 – 20 นาที เพราะการที่นั่งติดต่อกันเป็นเวลานานจะทำให้อาหารเดินทางผ่านลำไส้ได้อย่างยากลำบากและนำมาซึ่งอาการท้องอืดนั่นเอง

6. ลดอาหารที่ก่อให้เกิดแก๊ส

อาการท้องอืดอาจเกิดจากการที่มีแก๊สในกระเพาะอาหารเป็นจำนวนมาก จึงควรหลีกเลี่ยงอาหารกลุ่มที่ก่อให้เกิดแก๊สเพิ่มมากขึ้นไปอีก ก็คือ เนื้อสัตว์กลุ่มเนื้อแดง (หมู เนื้อ และไก่) รวมไปถึงผักบางชนิด เช่น ถั่ว หัวหอม บร็อคโคลี่ กะหล่ำปลี ดอกกะหล่ำปลี และถั่วงอก

7. ลดเครื่องอัดลมและแอลกอฮอล์

นอกจากกลุ่มอาหารที่ทำให้เกิดแก๊สแล้ว เครื่องดื่มอัดลมและแอลกอฮอล์ทั้งหลายก็ทำให้เกิดแก๊สส่วนเกินในกระเพาะอาหารและลำไส้ได้อีกเช่นกัน การดื่มเครื่องดื่มเหล่านี้ในขณะที่ท้องอืดจะทำให้รู้สึกแน่นตึงในช่วงท้องจนรู้สึกได้ว่าท้องยื่นออกมาผิดปกติ ทางที่ดีจึงควรหลีกเลี่ยง

8. ลดอาหารจำพวกแป้งแปรรูป

อาหารจำพวกแป้งแปรรูป เช่น ขนมปัง เส้นพาสต้า และเส้นขนมจีน มีการดูดซึมและกักตุนน้ำไว้ในตัวได้เป็นอย่างดี เมื่ออาหารจำพวกนี้อมน้ำจนเกิดการขยายตัว กระเพาะอาหารชองเราก็จะรู้สึกแน่นมากกว่าเดิม

9. ลดสารเพิ่มความหวานสังเคราะห์

บางคนมักประสบกับปัญหาในการย่อยสลายสารเพิ่มความหวานสังเคราะห์หรือน้ำตาลเทียม เมื่อรับประทานเข้าไปแล้วจะรู้สึกได้ว่ามีแก๊สเกิดขึ้นอยู่ภายในร่างกายและบางครั้งอาจมีอาการท้องเสียรวมอยู่ด้วย หากคุณรู้ตัวว่าเป็นอีกหนึ่งคนที่ร่างกายไม่ยอมให้พวกน้ำตาลเทียมผ่านเข้ามาได้ง่ายๆ คำแนะนำคือควรหลีกเลี่ยงการบริโภคอาหารที่เขียนไว้บนฉลากว่า sugar-free หรือ ปราศจากน้ำตาล เช่น พวกหมากฝรั่ง ลูกอมดับกลิ่นปาก หรือเครื่องดื่มต่างๆ ความหวานที่ได้จากธรรมชาติอย่างน้ำผึ้งและน้ำตาลนั้นเป็นมิตรต่อสุขภาพมากกว่าแน่นอน

10. ลดเคี้ยวหมากฝรั่ง

การเคี้ยวหมากฝรั่งก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุที่ทำให้มีอาการท้องอืดได้ เพราะเมื่อเราเคี้ยวหมากฝรั่ง เรากลืนลมเข้าไปในท้องเป็นจำนวนมาก หากคุณลองหยุดเคี้ยวหมากฝรั่งก็จะสังเกตได้เลยว่าอาการท้องอืดนั้นลดน้อยลงได้จริงๆ

12 วิธีป้องกันอาการท้องอืด

1. หลีกเลี่ยงการนอนหลังรับประทานอาหาร

หากไม่อยากให้เกิดอาการแน่นท้อง คุณควรหลีกเหลี่ยงพฤติกรรมการนอนหลังรับประทานอาหารเสร็จทันที เพราะจะทำให้กรดไหลย้อนขึ้นได้ง่าย เป็นผลทำให้เกิดอาการจุกเสียด แน่นท้อง และท้องอืดได้

2. รับประทานทานอาหารมื้อเย็นให้เร็วขึ้น

หลายคนอาจคิดว่ามื้อเย็นจะรับประทานดึกแค่ไหนก็ได้ ซึ่งความจริงแล้ว ช่วงเวลาที่ดีในการรับประทานอาหารมื้อเย็น ควรอยู่ในช่วง 2-3 ชั่วโมงก่อนเข้านอน เพื่อลดการเกิดอาการกรดไหลย้อน แต่หากคุณยังเกิดอาการท้องอืดอยู่ ลองขยับเวลาอาหารมื้อสุดท้ายให้เร็วขึ้นอีกราว 1-2 ชั่วโมง

3. หลีกเลี่ยงการเคี้ยวหมากฝรั่งปริมาณมาก

หมากฝรั่งมักมีส่วนผสมของน้ำตาลเทียม เช่น ไซลิทอล (Xylitol) และซอร์บิทอล (Sorbitol) ซึ่งน้ำตาลชนิดนี้จะดึงน้ำเข้ามาในลำไส้ และทำให้เกิดแก็สได้โดยแบคทีเรีย จึงทำให้มีอาการท้องอืดขึ้น

4. หมั่นเดินเล่นหลังจากรับประทานอาหาร

การเดินเล่นประมาณ 5-10 นาทีหลังจากรับประทานอาหารแต่ละมื้อ จะช่วยป้องกันการเกิดอาการท้องอืดได้ เพราะวิธีนี้จะช่วยกระตุ้นให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดี และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

5. รักษามาตรฐานของน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์

ผู้ที่มีน้ำหนักเกิน หรือเป็นโรคอ้วน มกมีความดันในช่องท้องมากกว่าคนทั่วไป ซึ่งความดันในช่องท้องนี้จะทำให้เกิดอาการกรดไหลย้อน แน่นท้อง จุกเสียดได้

6. หลีกเลี่ยงเสื้อผ้าที่คับ

การสวมใส่เสื้อผ้าที่คับเกินไปจะส่งผลให้เกิดอาการท้องอืดได้ง่าย โดยเฉพาะการสวมใส่กางเกง หรือกระโปรงที่รัดเข็มขัดแน่นจนเกินไป จะเป็นการเพิ่มความดันภายในช่องท้อง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดกรดไหลย้อน

7. งดเครื่องดื่มบางชนิดและบุหรี่

การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของคาเฟอีน แอลกอฮอล์ โซดา น้ำอัดลม จะทำให้เกิดกรดในกระเพาะมากขึ้น และจะทำให้รู้สึกระคายเคืองกระเพาะอาหารได้ อีกยังทำให้เกิดแก๊สในทางเดินอาหารมากขึ้นด้วย

8. ควบคุมปริมาณการรับประทานอาหารให้เหมาะสม

การรับประทานอาหารปริมาณมาก จะกระตุ้นให้เกิดการหลั่งกรดในกระเพาะอาหารเพิ่มขึ้น ดังนั้น คุณควรควบควบคุมปริมาณการรับประทานให้เหมาะสม และเคี้ยวอาหารให้ละเอียดทุกครั้งเพื่อป้องกันอาการท้องอืดได้

9. หลีกเลี่ยงการรับประทานผักดิบ

เราต่างรู้กันดีว่าพืชผักใบเขียวมีประโยชน์ต่อร่างกาย แต่ผักบางชนิด เช่น กะหล่ำปลี บรอกโคลี กะหล่ำดอก ก็สามารถทำให้ท้องอืดได้เช่นกัน

ผักตระกูลนี้มี “สารแรฟฟิโนส” (Raffinose) ซึ่งเป็นสารน้ำตาลที่ระบบทางเดินอาหารของมนุษย์ไม่สามารถย่อยได้ จึงทำให้สารดังกล่าวเมื่อถูกลำเลียงต่อไปยังลำไส้ใหญ่ และถูกย่อยโดยแบคทีเรียภายในลำไส้แล้ว ระหว่างนั้นกากอาหารจากผักตระกูลนี้ก็จะเกิดการหมักหมมเป็นแก๊ส และทำให้มีอาการท้องอืดตามมา

10. หลีกเลี่ยงการรับประทานนม

โดยปกติคนแถบเอเชียมักไม่มีน้ำย่อยที่สามารถย่อยนมได้ หรือถ้ามีก็มีในปริมาณน้อย บ่อยครั้งที่ท้องเสียหรืออาหารไม่ย่อย หากคุณสังเกตว่าตนเองมีอาการท้องอืดเป็นประจำหลังจากรับประทานอาหารประเภทนี้ คุณควรงด หรือบริโภคนมทีละน้อย เพื่อให้ทางเดินอาหารค่อยๆ ปรับตัว

11. หลีกเลี่ยงความเครียด

ความเครียดมักจะกระตุ้นให้กระเพาะอาหารมีการหลั่งกรดมากกว่าปกติ และทำให้ระบบการย่อยอาหารทำงานผิดปกติ เช่น ดูดซึมอาหารได้น้อยลง ปริมาณเลือดและออกซิเจนเข้าไปหล่อเลี้ยงกระเพาะต่ำลง จึงทำให้เกิดอาการท้องอืด

12. ระมัดระวังการเลือกซื้อยาแก้ท้องอืด

โดยปกติยาแก้อาการท้องอืดสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยา หรือร้านสะดวกซื้อทั่วไป แต่ยาบางชนิดก็อาจส่งผลข้างเคียง เช่น ทำให้รู้สึกคลื่นไส้ อาเจียน อิ่มเร็วกว่าปกติ จุกเสียดบริเวณเหนือลิ้นปี่ ซึ่งหากคุณเกิดผลข้างเคียงดังกล่าว ควรรีบเข้ารับการตรวจจากแพทย์ให้เร็วที่สุด

ยาที่ใช้รักษาอาการท้องอืด

ยาที่ใช้ในการรักษาอาการท้องอืดมีหลายชนิด เช่น ยาธาตุน้ำแดง ยาธาตุน้ำขาว และยาลดกรดในกระเพาะ โดยยาแต่ละตัวจะออกฤทธิ์แตกต่างกัน ดังต่อไปนี้

ยาขับลม ทำหน้าที่ขับลมในกระเพาะและลำไส้ ได้แก่ น้ำมันหอมระเหย (Peppermint oil)และ ไซเมทิโคน (Simethicone)
ยาช่วยย่อย เป็นยาที่มีส่วนประกอบของเอนไซม์ช่วยย่อย ได้แก่ อะไมเลส (Amylase)
ยาลดกรด เป็นยาที่ช่วยปรับสภาพความเป็นกรดภายในกระเพาะอาหาร ให้มีความเป็นกลางมากขึ้น ได้แก่ อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ (Aluminum Hydroxide) โซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium Bicarbonate) และ แมกนีเซียม ไฮดอกไซต์ (Magnesium Hydroxide)
ยาลดอาการปวดเกร็งในท้อง ได้แก่ ไฮออสซีน บิวทิลโบรไมด์ (Hyoscine-N-Butylbromide)

เนื่องจากยาที่ใช้รักษาอาการท้องอืดมีหลายชนิด การเลือกใช้จึงควรเลือกให้เหมาะสมกับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ เพื่อการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งหากคุณรับประทานยาที่ซื้อมาในเบื้องต้นแล้วอาการไม่ดีขึ้น ก็ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยที่ละเอียดกว่าแทน

อาการท้องอืดมักเกิดจากพฤติกรรมไม่เหมาะสมเป็นหลัก หากปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น ควบคุมปริมาณอาหารในแต่ละมื้อ ไม่รับประทานอาหารรสจัด เคลื่อนไหวร่างกายบ่อยๆ หลีกเลี่ยงความเครียด และพักผ่อนเพียงพอ ก็จะช่วยให้อาการดีขึ้นได้

หากมีอาการท้องอืดเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง โดยอาจเกิดจากลำไส้ไวต่อสิ่งกระตุ้น หรือภูมิแพ้อาหารแฝงก็ได้

ตรวจสอบความถูกต้องโดย ทีมแพทย์ HD

ที่มาของข้อมูล