ยาธาตุน้ำขาวและยาธาตุน้ำแดง เป็นยาสามัญที่คุ้นเคยและนิยมใช้ในการบรรเทาอาการทางระบบทางเดินอาหาร เช่น อาการท้องอืด แน่นท้อง และอาการกรดเกินในกระเพาะอาหาร แม้ว่าทั้งสองชนิดจะมีชื่อที่คล้ายกัน แต่จริงๆ แล้วมีส่วนประกอบและกลไกการทำงานที่แตกต่างกันออกไป ยาธาตุน้ำขาวมีฤทธิ์ช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอกและกรดเกิน ส่วนยาธาตุน้ำแดงเน้นที่การบรรเทาอาการท้องอืดและช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น การทำความเข้าใจความแตกต่างระหว่างสองชนิดนี้จะช่วยให้ผู้ใช้สามารถเลือกใช้ยาได้อย่างเหมาะสมกับอาการที่เป็นอยู่ เพื่อประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูงสุดในการรักษา
สารบัญ
ยาธาตุน้ำขาว แก้อะไรได้บ้าง ?
สรรพคุณ
- บรรเทาอาการท้องเสีย (ติดเชื้อไม่รุนแรง)
- ช่วยขับลม บรรเทาอาการแน่นท้อง
- รักษาอาการอักเสบของลำไส้ ระบบทางเดินอาหาร แก้ปวดท้อง
- ช่วยระบบการย่อยอาหาร
กินตอนไหน
- ยาธาตุน้ำขาวควรกิน หลังอาหาร หรือ เมื่อมีอาการ เช่น อาการแสบร้อนกลางอก (กรดเกิน) หรืออาการท้องอืด การทานหลังอาหารจะช่วยบรรเทาอาการกรดเกินและช่วยเคลือบกระเพาะอาหารได้ดียิ่งขึ้น
ยาธาตุน้ำแดง แก้อะไรได้บ้าง ?
สรรพคุณ
- รักษาอาการ ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด แน่นท้อง
- ลดกรดในกระเพาะอาหาร
- ช่วยขับลมในกระเพาะและลำไส้
- ช่วยเจริญอาหาร
กินตอนไหน
- ยาธาตุน้ำแดงควรกิน ก่อนอาหาร หรือ เมื่อมีอาการท้องอืด แน่นท้อง หรือท้องเฟ้อ เพื่อช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบย่อยอาหาร และลดการเกิดแก๊สในกระเพาะอาหาร
ยาธาตุน้ำขาวและน้ำแดง แตกต่างกันอย่างไร ?
- ยาธาตุน้ำขาว มีสรรพคุณใช้เพื่อบรรเทาอาการท้องเสียจากการติดเชื้อ รักษาอาการปวดท้อง อักเสบในระบบทางเดินอาหาร บรรเทาอาการแน่นท้องได้บ้าง
- ยาธาตุน้ำแดง มีสรรพคุณใช้เพื่อการบรรเทาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ และขับลม ใช้ลดกรดได้บ้างเพราะมีฤทธิ์เป็นด่างอ่อนๆ แต่มียาอื่นที่ดีกว่า
จำง่ายๆ ว่า “ท้องเสีย ใช้ยาธาตุน้ำขาว” “แน่นท้อง นึกถึงยาธาตุน้ำแดง” หากมีทั้งคู่ติดบ้านอยู่ก็ดูฉลากข้างผลิตภัณฑ์ไม่ต้องจำก็ได้
หากเกรงว่าจะสับสนกับวิธีใช้งานระหว่างยาธาตุน้ำขาวและยาธาตุน้ำแดง สามารถปรึกษาเภสัชกรที่ร้านขายยาเพื่อเลือกยาธาตุที่เหมาะสมกับอาการที่เป็นได้
คำถามเกี่ยวกับยาธาตุน้ำขาวและยาธาตุน้ำแดง
กินยาธาตุน้ำขาว กินเหล้าเบียร์ได้ไหม
ผมมีอาการท้องอืดและมวนท้องเลยทานยาธาตุน้ำขาวที่มีส่วนผสมของ Phenyl salicylate, Anise oil และ Menthol ซึ่งเย็นนี้ผมมีงานเลี้ยง ผมสามารถดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ได้ไหมครับคุณหมอ ?
ถ้ามีอาการท้องอืดอยู่ หมอแนะนำให้งดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ไปก่อนครับ โดยเหตุผลคืออาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองต่อกระเพาะอาหารและทำให้มีอาการปวดท้อง อืดท้องมากขึ้นได้ ไม่ได้เกี่ยวกับยาที่รับประทานไปครับ
ตอบโดย นพ. กันตณัฏฐ์ อยู่ตรีรักษ์
ถ้าอาการเรื่องทางเดินอาหารดีขึ้น ใช้ชีวิตประจำวันได้ปกติแล้ว ก็สามารถกินอาหาร รวมถึงแอลกอฮอล์ได้ตามปกติครับ เรื่องยาธาตุน้ำขาวไม่ได้กระทบ แต่ถ้าปวดมาก ท้องอืดมาก แนะนำพบแพทย์นะครับ ยังไม่ควรกินอาหารปริมาณมากหรือแอลกอฮอล์ครับ
ตอบโดย นพ. วชิรวิทย์ สุทธิศักดิ์
ยาธาตุน้ำขาว แก้ท้องเสียไม่ได้ผล
เริ่มจากวันที่ 28 ช่วงบ่ายเริ่มมีอาการท้องอืดหลังจากกินนมและกล้วยหอม ลองกินยาธาตุน้ำขาวแล้วแต่ไม่ดีขึ้น ช่วงดึกเริ่มมีการปวดถ่าย แต่ถ่ายไม่มาก วันที่ 29 ช่วงบ่ายเริ่มมีอาการถ่ายเหลวเป็นน้ำประมาณ 8-9 ครั้งจนถึงค่ำ ไปซื้อยาที่ร้านขายยาได้ยาฆ่าเชื้อมากับเกลือแร่ วันที่ 30 ช่วงเช้าตี 4 ถึง 9 โมง ยังมีอาการถ่ายเหลวเป็นน้ำอยู่ ประมาณ 8-9 ครั้ง และช่วง 6 โมงเย็น-ปัจจุบันยังถ่ายอยู่ 2-3 ครั้ง หลังจากได้ยามาทานตามร้านบอกได้ 3 ครั้งแล้ว ระหว่างมีอาการตั้งแต่วันที่ 29 ทานแต่ข้าวต้มและโจ๊ก ผมควรทานยาที่ได้มาแล้วดูอาการไปก่อนหรือควรไปหาหมอดีครับ ?
แนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจอุจจาระและเลือดเพื่อดูการติดเชื้อครับ และตรวจร่างกายเพื่อประเมินอาการและความรุนแรงครับ โดยหากพบการติดเชื้อแพทย์จะให้ยาฆ่าเชื้อที่เหมาะสมกับโรค และหากมีภาวะขาดน้ำ ชีพจรเต้นเร็ว อาจต้องให้น้ำเพื่อชดเชยน้ำและเกลือแร่ในเลือดครับ
ตอบโดย นพ. กอบศักดิ์ ชัยชะแตง
ปวดท้องง่าย แก้ด้วยยาธาตุบ่อย อันตรายไหม
เป็นคนที่ปวดท้องบ่อยมากๆ ค่ะ เหมือนท้องอืดเลย แก้ไขด้วยการกินยาธาตุนํ้าแดงหรือธาตุนํ้าขาวก็หาย พวกนํ้าอัดลมก็กินไม่ได้เลยค่ะกินแล้วจะปวดท้อง พอปวดท้องก็ต้องกินยาเพราะว่าเรารู้ว่ากินยาแล้วจะหาย ละเราปวดท้องบ่อยเนอะ กินยาธาตุเยอะๆ อันตรายไหมคะ ?
สวัสดีค่ะ อาการดังกล่าวเกิดจากสาเหตุหลายอย่างค่ะ ที่พบบ่อยสุดคือโรคกรดไหลย้อน ซึ่งจากอาการของคนไข้ คิดถึงภาวะนี้ได้บ่อยที่สุดค่ะ อาการร่วมด้วยที่อาจจะเป็นเช่น ปวดท้อง อาจจะมีแน่นท้องใต้ลิ้นปี่ หรือแสบร้อนใต้ลิ้นปี่ เรอบ่อย บางคนเรอแล้วเหมือนมีอาหารไหลขึ้นมาด้วย
รองลงมาแผลในกระเพาะอาหาร/กระเพาะอักเสบ อาจมีอาการปวดบริเวณด้านซ้ายหรือลิ้นปี่บ่อยๆ ค่ะ
ลำดับสามคือ นิ่วในถุงน้ำดีหรือทางเดินน้ำดี ซึ่งอาการของนิ่วนี้จะมี เช่น ปวดท้องเป็นๆ หายๆ อิ่มเร็ว มักปวดท้องเวลาทานอาหารเสร็จ
ส่วนที่พบได้ไม่บ่อย เช่น เนื้องอกต่างๆ ที่กระเพาะอาหาร ตับ ตับอ่อน, ตับอ่อนอักเสบ เป็นต้น อาการที่ต้องระวังหากมีควรไปพบแพทย์ เช่น อาเจียนเป็นเลือด เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ตัวเหลืองตาเหลือง กินข้าวอิ่มเร็วกว่าปกติหรือคลื่นไส้อาเจียนมากๆ ค่ะ
การรักษาโรคกระเพาะและกรดไหลย้อน ประกอบไปด้วยสองอย่างคือ
- การปรับชีวิตประจำวัน ควรปรับเรื่องอาหารและวิธีการปฏิบัติเกี่ยวกับการกินค่ะ
- อาหาร ควรเป็นอาหารที่ไม่รสจัด ไม่มัน ไม่หวานจัด เผ็ดจัด เค็มจัด
- ลดของหวานของมัน เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และคาเฟอีนค่ะ
- รับประทานอาหารให้ตรงเวลา
- หลังกินควรยกหัวสูง คือไม่นอนทันที อย่างน้อย 1-3 ชม.
- หากมียาที่มีผลข้างเคียงที่รับประทานเป็นประจำทำให้ปวดท้อง เช่น ยาแก้ปวดแอสไพริน ควรปรึกษาแพทย์
- การใช้ยา โดยทั่วไป ยาสามัญประจำบ้านที่คนไข้สามารถซื้อเพื่อบรรเทาอาการ เช่น ยา alum milk, ยาลดอาการคลื่นไส้อาเจียน, simeticone เป็นต้น หากอาการไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ค่ะ
ทั้งนี้ การทานยาใดๆ ที่มากเกินไป อาจเกิดผลข้างเคียงได้ เช่น เกลือแร่ในร่างกายผิดปกติ การติดเชื้อในกระเพาะอาหาร เป็นต้น หากรักษาตามอาการแล้วไม่ดีขึ้น ควรไปพบแพทย์ค่ะ
ตอบโดย พญ. พิศุทธิกาญจญ์ รังคกูลนุวัฒน์
ยาธาตุน้ำแดง กินกับยาคุมได้ไหม
ทานยาคุมกำเนิดอยู่ค่ะ ทานมาได้หลายแผงแล้ว แต่ตอนนี้มีอาการท้องอืด เลยกินยาธาตุน้ำแดง มีอาการถ่ายเป็นน้ำร่วมด้วย แต่ไม่ได้ถ่ายในช่วงเวลาที่ต้องทานยา อยากทราบว่า ถ้าแผงนี้หนูคุมกำเนิดด้วยการใช้ถุงและกินยาไปด้วย แผงต่อไปเริ่มได้ปกติ คุมได้ปกติเลยไหมคะ ที่เดือนนี้คุมด้วยการใช้ถุงไปด้วยเพราะคิดว่าประสิทธิภาพยาคุมอาจลดลงจากการทานยา ?
ยาธาตุน้ำแดงไม่ได้ลดประสิทธิภาพของยาคุมกำเนิดค่ะ และหากการถ่ายเหลวไม่ได้รุนแรงและเป็นต่อเนื่องกันมากกว่า 24 ชั่วโมง ก็ไม่ต้องกังวล สามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติค่ะ
อย่างไรก็ตาม หากต้องการใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยก็ไม่ได้มีข้อห้ามนะคะ
เมื่อรับประทานยาคุมยาสมินหมดแผงแล้ว ก็เว้นว่าง 7 วันก่อนต่อแผงใหม่ ซึ่งประจำเดือนควรจะมาในช่วงที่เว้นว่างค่ะ เมื่อประจำเดือนมาแล้วก็หมายถึงไม่มีการตั้งครรภ์ เว้นว่างครบ 7 วันแล้วก็ต่อยาคุมแผงใหม่ตามกำหนดได้เลย เพื่อให้มีผลคุมกำเนิดที่ต่อเนื่องกันทุกวันนะคะ
ตอบโดย ภกญ. จินตนา แสงโพธิ์
บทความที่เกี่ยวข้อง
คำถามสุขภาพที่พบบ่อย