ไม่ใช่ทุกคนที่จะโอเคกับเข็มฉีดยา บางคนแค่ได้ยินคำว่า “วัคซีน” ก็ทำให้รู้สึกกลัวหรืออยากเดินหนีแล้ว แต่ข่าวดีคือตอนนี้มีประเทศไทยมีวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกที่สามารถช่วยป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ได้เหมือนกันกับแบบฉีด แต่ไม่ต้องเจ็บตัว ไม่ต้องโดนเข็ม เหมาะมากสำหรับเด็กๆ หรือผู้ใหญ่ที่กลัวการฉีดวัคซีน
ว่าแต่วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกคืออะไร เหมาะกับใครบ้าง มีข้อดียังไง? มาทำความรู้จักไปพร้อมๆ กันในบทความนี้เลย!
สารบัญ
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกคืออะไร?
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก คือ วัคซีนชนิดเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ (Live Attenuated Influenza Vaccine – LAIV) ที่ใช้วิธีการพ่นละอองเข้าโพรงจมูกแทนการฉีดเข้ากล้ามเนื้อแบบที่เราคุ้นเคย ซึ่งจุดเด่นของวัคซีนชนิดนี้คือการเลียนแบบการติดเชื้อโดยธรรมชาติ ทำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันได้ดี อีกทั้งยังช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันตั้งแต่ที่บริเวณโพรงจมูกซึ่งเป็นด่านแรกที่ไวรัสเข้าสู่ร่างกาย
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกถูกพัฒนามาเพื่อให้การป้องกันโรคเป็นเรื่องง่ายขึ้น โดยเฉพาะกับคนที่กลัวเข็ม หรือเด็กที่อาจร้องไห้งอแงเมื่อต้องฉีดยา เพียงแค่พ่นเข้าไปในจมูกทั้งสองข้างก็ช่วยป้องกันไวรัสไข้หวัดใหญ่ได้ดี
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกเหมาะกับใคร?
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่สะดวกและไม่ต้องเจ็บตัว จึงเหมาะกับคนหลายกลุ่มที่ต้องการการป้องกันอย่างอ่อนโยนและมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในกลุ่มต่อไปนี้
- เด็กอายุ 2 ปีขึ้นไป : เด็กเล็กมักกลัวเข็มหรือไม่ชอบการฉีดยา การพ่นวัคซีนจึงช่วยลดความกังวลและทำให้การรับวัคซีนเป็นเรื่องง่ายและไม่น่ากลัว
- วัยรุ่นและวัยทำงานอายุไม่เกิน 49 ปี : ไม่ใช่แค่เด็กเท่านั้นที่กลัวเข็ม แต่วัยรุ่นและผู้ใหญ่หลายคนก็กลัวเช่นกัน วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกจึงเป็นตัวเลือกที่ช่วยให้การป้องกันโรคไม่ต้องมาพร้อมกับความเครียด
หากไม่แน่ใจว่าตัวเองสามารถรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกได้หรือไม่ แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ก่อนเพื่อความปลอดภัย
ข้อดีของวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกมีอะไรบ้าง?
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกไม่ได้เป็นแค่ตัวเลือกสำหรับคนที่กลัวเข็มเท่านั้น แต่ยังมีจุดเด่นอีกหลายด้านที่ทำให้เป็นทางเลือกที่น่าสนใจ ดังนี้
- สะดวก ใช้งานง่าย วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกใช้งานง่ายเพียงแค่พ่นวัคซีนเข้าไปในโพรงจมูกเท่านั้น ไม่ต้องใช้เข็ม ทำให้เหมาะมากสำหรับเด็กหรือผู้ใหญ่ที่กลัวการฉีดยา ช่วยให้การรับวัคซีนเป็นเรื่องง่ายและสบายใจขึ้น
- กระตุ้นภูมิคุ้มกันได้ถึง 3 ทาง เนื่องจากวัคซีนชนิดนี้เลียนแบบการติดเชื้อแบบธรรมชาติ จึงสามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้ทั้งภูมิคุ้มกันในเยื่อบุจมูก ภูมิคุ้มกันแบบเซลล์ และภูมิคุ้มกันในกระแสเลือด ในระบบทางเดินหายใจ ในกระแสเลือด ช่วยให้ร่างกายตอบสนองและจัดการกับไวรัสได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น
- กระตุ้นภูมิคุ้มกันตั้งแต่ที่บริเวณโพรงจมูก ซึ่งเป็นด่านแรกที่ไวรัสเข้าสู่ร่างกาย
- ประสิทธิภาพสูงในเด็กและวัยรุ่น จากงานวิจัยพบว่าวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ในกลุ่มเด็กและวัยรุ่นได้สูงถึง 88%
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกมีผลข้างเคียงไหม มีความปลอดภัยมากน้อยแค่ไหน?
วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกมีประสบการณ์ใช้ทั่วโลกมามากกว่า 20 ปี โดยได้รับการอนุมัติให้ใช้ครั้งแรกในประเทศสหรัฐอเมริกา เมื่อปี ค.ศ. 2003 โดยปัจจุบันมีประเทศที่อนุมัติการใช้มากกว่า 34 ประเทศ และใช้ไปแล้วมากกว่า 200 ล้านโดสทั่วโลก ซึ่งอาการไม่พึงประสงค์ที่อาจพบได้มักเป็นอาการเล็กน้อยและสามารถหายได้เองภายในไม่กี่วัน ดังนี้
- คัดจมูก หรือมีน้ำมูกไหล
- ไอ จาม หรือระคายเคืองในโพรงจมูก
- เจ็บคอ หรือเสียงแหบ
- มีไข้ต่ำ ๆ ปวดศีรษะ หรือรู้สึกอ่อนเพลียเล็กน้อย
โดยอาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นในช่วง 1-2 วันหลังรับวัคซีน และสามารถหายได้เองโดยไม่จำเป็นต้องใช้ยา
ใครบ้างที่ไม่ควรรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูก
วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกอาจมีข้อจำกัดในกลุ่มคนเหล่านี้ ได้แก่
- สตรีมีครรภ์
- ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง
- เด็กหรือวัยรุ่นที่กำลังรับประทานยาแอสไพริน
- ผู้ที่กำลังมีอาการหอบอย่างรุนแรง
ทั้งนี้ หากไม่แน่ใจว่าสามารถรับวัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบพ่นจมูกได้หรือไม่ ควรปรึกษาแพทย์อีกครั้งก่อนรับวัคซีน
