อีทอริคอกซิบ (Etoricoxib) เป็นยาในกลุ่มต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Nonsteroidal Anti-Inflammatory Drugs: NSAIDs) ซึ่งมักใช้ในการรักษาอาการปวดและอักเสบต่าง ๆ โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่มีอาการเกี่ยวกับข้อต่อและกระดูก
สารบัญ
สรรพคุณของยา Etoricoxib รักษาโรคอะไร
- อาการปวดข้อเสื่อม
- ข้ออักเสบรูมาตอยด์
- ข้อสันหลังอักเสบยึดติด
- อาการปวดทั่วไป
- สัญญาณของการอักเสบที่เกี่ยวข้องกับเกาต์ชนิดเฉียบพลัน
- อาการปวดหลังการทำทันตกรรม
กลไกการทำงานของอีทอริคอกซิบ
การอักเสบในร่างกายมักเกิดจากเอนไซม์ไซโคลออกซิจิเนส (Cyclooxygenase หรือ COX) ซึ่งจะกระตุ้นการหลั่งสารพรอสตาแกลนดินส์ (Prostaglandins) ที่ทำให้เกิดการอักเสบ ปวด และไข้ โดย COX มีอยู่ 2 ชนิด ได้แก่ COX-1 และ COX-2 ซึ่งทั้งสองชนิดสามารถหลั่งสารพรอสตาแกลนดินส์ที่ทำให้เกิดอาการเหล่านี้ได้เหมือนกัน
- COX-1 มีบทบาทในการกระตุ้นการทำงานของเกล็ดเลือด และช่วยป้องกันการถูกทำลายจากกรดในกระเพาะอาหาร
- COX-2 มีส่วนเกี่ยวข้องในการอักเสบและปวด
ยาในกลุ่ม NSAIDs ทั่วไปจะทำงานโดยยับยั้งทั้ง COX-1 และ COX-2 ซึ่งจะลดการหลั่งพรอสตาแกลนดินส์ ส่งผลให้บรรเทาอาการอักเสบ ปวด และไข้ได้ แต่การยับยั้ง COX-1 ก็อาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น แผลในกระเพาะอาหาร และความเสี่ยงในการเกิดเลือดออก
เพื่อแก้ไขข้อจำกัดนี้ ยาในกลุ่ม NSAIDs รุ่นใหม่ ๆ ได้ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อยับยั้งเฉพาะ COX-2 เท่านั้น ซึ่งทำให้ไม่ส่งผลกระทบต่อ COX-1 และลดความเสี่ยงต่อการทำลายกระเพาะอาหารหรือการแข็งตัวของเลือด
ข้อดีของการใช้ยาอีทอริคอกซิบ
อีทอริคอกซิบ ซึ่งเป็นยาในกลุ่ม NSAIDs ที่ยับยั้งเฉพาะ COX-2 นั้น มีประโยชน์ในการบรรเทาอาการปวดและอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่ส่งผลกระทบต่อกระเพาะอาหารและระบบเลือด ทำให้ผู้ใช้ยานี้มีความเสี่ยงน้อยลงเมื่อเทียบกับการใช้ยา NSAIDs ทั่วไปที่ยับยั้งทั้ง COX-1 และ COX-2
รูปแบบของยา Etoricoxib
Etoricoxib มีวางจำหน่ายทั้งสิ้น 4 ขนาด คือ ขนาด 30 มิลลิกรัม 60 มิลลิกรัม 90 มิลลิกรัม และ 120 มก. ทั้ง 4 ขนาดผลิตในรูปแบบของยาเม็ดบรรจุลงในแผงอะลูมิเนียม
วิธีทาน Etoricoxib กินตอนไหน
- ข้อบ่งใช้สำหรับโรคข้อเสื่อม รับประทานขนาด 60 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง ในผู้ป่วยบางรายที่ยาไม่ตอบสนองดีพอ อาจเพิ่มขนาดยาได้ถึง 90 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง เมื่อสามารถรักษาอาการปวดของผู้ป่วยให้คงที่ได้ จึงค่อยลดขนาดยาลงมาที่ 60 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง
- ข้อบ่งใช้สำหรับข้อสันหลังอักเสบยึดติด รับประทานขนาด 60 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง ในผู้ป่วยบางรายที่ยาไม่ตอบสนองดีพอ อาจเพิ่มขนาดยาได้ถึง 90 มิลลิกรัม วันละครั้ง เมื่อสามารถรักษาอาการปวดของผู้ป่วยให้คงที่ได้ จึงค่อยลดขนาดยาลงมาที่ 60 มิลลิกรัม วันละ 1 ครั้ง
- ข้อบ่งใช้สำหรับอาการปวดเฉียบพลัน ให้ใช้ยาขนาด 60 มิลลิกรัม เฉพาะเมื่อมีอาการปวดเฉียบพลันเท่านั้น ไม่แนะนำให้ใช้ยาต่อเนื่อง หรือเพื่อรักษาอาการปวดเรื้อรัง
- ข้อบ่งใช้สำหรับข้ออักเสบจากเกาต์ รับประทานขนาด 120 มิลลิกรัม วันละครั้ง ในการศึกษาทางคลินิกสำหรับรักษาโรคเกาต์นั้น มีการให้ยากับผู้ป่วยเป็นเวลา 8 วัน
- ข้อบ่งใช้สำหรับรักษาอาการปวดในระยะสั้นหลังทำทันตกรรม รับประทานขนาด 90 มิลลิกรัม วันละครั้ง จำกัดการใช้ยาสูงสุดที่ 3 วัน
การใช้ยาขนาดสูงกว่าที่แนะนำในแต่ละข้อบ่งใช้นั้น ยังไม่มีข้อมูลการศึกษาแสดงถึงประสิทธิผลการรักษาที่ดีกว่า จึงแนะนำให้ใช้ยาในขนาดที่แนะนำข้างต้น หรือปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้
กลุ่มผู้ที่ควรหลีกเลี่ยง และระมัดระวังในการใช้ยา Etoricoxib
กลุ่มผู้ป่วยบางกลุ่มจะต้องระมัดระวังการใช้ยา Etoricoxib เป็นพิเศษ เช่น
- ในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงในการเกิดหลอดเลือดตีบ
- ผู้ป่วยที่มีแผล หรือมีภาวะแทรกซ้อนในระบบทางเดินอาหาร
- ผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือด ได้แก่ ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง
- ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- ผู้ป่วยโรคตับ
- ผู้ป่วยไตบกพร่อง
- ผู้ป่วยเด็ก และผู้ป่วยสูงอายุ
- ผู้ที่สูบบุหรี่จัด
นอกจากนี้ ยังไม่แนะนำให้ใช้ยา Etoricoxib ในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บป่วยต่อไปนี้
- ผู้ป่วยที่กำลังมีภาวะแผลในกระเพาะอาหาร หรือเลือดออกในทางเดินอาหารอยู่
- ผู้ป่วยมีอาการตับบกพร่องรุนแรง (มีค่า CrCl ต่ำกว่า 30 มิลลิลิตรต่อนาที)
- ผู้ป่วยมีอาการของโรคหืด
- ผู้ป่วยเยื่อบุโพรงจมูกอักเสบเฉียบพลัน
- ผู้ที่มีประวัติเกิดผื่นลมพิษจากการใช้ยาแอสไพริน หรือยากลุ่ม NSAIDs อื่น
- ผู้ป่วยโรคลำไส้อักเสบ
- ผู้ป่วยหัวใจล้มเหลวเรื้อรัง
- ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ควบคุมอาการไม่ได้
- ผู้ป่วยโรคหัวใจขาดเลือด
- สตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร
- เด็กอายุต่ำกว่า 16 ปี
อาการแพ้ยา Etoricoxib
การแพ้ยา Etoricoxib ไม่มีอาการที่จำเพาะเจาะจง โดยอาการที่พบจะเป็นอาการเดียวกับการแพ้ยาทั่วไป ได้แก่ เกิดผื่นแดง ผื่นลมพิษ (hive) มีอาการคัน หรือบวมบริเวณผิวหนัง
หากมีอาการดังกล่าวแนะนำให้รีบไปพบแพทย์ รวมถึงแจ้งให้แพทย์ทราบว่ารับประทานยาอะไรบ้าง เพื่อแพทย์จะได้รักษาอาการ และประเมินการแพ้ยาได้ถูกต้อง
ยา Etoricoxib มีข้อจำกัดหลายอย่างเกี่ยวกับการใช้ยา เพื่อความปลอดภัยในการรับประทาน และให้ยามีประสิทธิภาพในการรักษาโรคดีที่สุด คุณควรให้แพทย์ หรือเภสัชกรเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น