นักจิตวิทยาได้จัดแบ่งบุคลิกลักษณะของคนออกเป็นหลายประเภทและหลายทฤษฎี นิยามที่ใช้บ่อยแบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ Introvert (เก็บตัว), Extrovert (ชอบเข้าสังคม) และ Ambivert (ผสมระหว่าง 2 แบบ)
หลายคนเข้าใจว่า Introvert เป็นผู้ที่มีลักษณะไม่ชอบเข้าสังคม มีโลกส่วนตัวสูง รู้สึกเก้อเขินทุกครั้งที่อยู่กับคนหมู่มาก เก็บตนเองเงียบ และขี้อาย คือคนที่มีลักษณะ Introvert แต่มีรายละเอียดที่มากกว่านั้น แบ่งออกได้หลายประเภทด้วย
สารบัญ
- Introvert คืออะไร?
- ลักษณะของคน Introvert เป็นอย่างไร?
- Introvert 4 ประเภท
- ลักษณะ อินโทรเวิร์ต กับ ขี้อาย เหมือนกันหรือไม่?
- Introvert กับโรคกลัวการเข้าสังคมเหมือนกันหรือไม่?
- ปัญหาของ Introvert มีอะไรบ้าง?
- อยากเข้าใจคนลักษณะ Introvert ต้องทำอย่างไร?
- คนที่มีลักษณะ Introvert มีสิทธิ์ประสบความสำเร็จไหม?
- คน Introvert ที่ประสบความสำเร็จในชีวิต
Introvert คืออะไร?
อินโทรเวิร์ต (Introvert) คือ ลักษณะบุคลิกภาพแบบหนึ่งของบุคคล มีโลกส่วนตัวสูง ตามทฤษฎีบุคลิกภาพ Big Five Personality โดยบุคลิกภาพนี้ถูกให้นิยามไว้ว่าเป็นบุคลิกภาพของบุคคลที่มีทัศนคติชื่นชอบการอยู่ในโลกส่วนตัว อยู่กับอารมณ์ ความคิด และความรู้สึกภายในของตนเองมากกว่าผู้คนและโลกภายนอก
ลักษณะของคน Introvert เป็นอย่างไร?
จากนิยามข้างต้น จะเห็นได้ว่าบุคลิกภาพแบบ Introvert จะสนใจเรื่องภายนอก น้อยกว่าอารมณ์ ความคิด และความรู้สึกของตนเอง ดังนั้นลักษณะของ Introvert ในด้านทัศนคติและพฤติกรรมจะเป็นดังนี้
- ชอบใช้เวลาอยู่กับตนเองเมื่อมีเวลาว่าง ผู้ที่เป็นอินโทรเวิร์ตจะใช้เวลาอยู่กับตนเอง และมักรู้สึกได้รับการเติมเต็มมากกว่าการออกไปพบปะสังสรรค์กับผู้คน
- หลังจากที่ต้องเข้าสังคมเป็นระยะเวลาหนึ่ง Introvert จะรู้สึกเหนื่อย หมดแรง และต้องการพักผ่อน ด้วยการใช้เวลาอยู่กับตนเอง
- บุคลิกภาพแบบ Introvert มีแนวโน้มที่จะมีบุคลิกภาพเงียบขรึม มีพฤิตกรรมชอบทบทวนความคิดของตนเองบ่อยๆ แยกตัวจากสังคม ไม่ค่อยสุงสิงกับผู้คน
- ชื่นชอบที่จะอยู่กับเพื่อนสนิทกลุ่มเล็กๆ มากกว่าออกไปพบเจอคนแปลกหน้า หรืออยู่ท่ามกลางคนกลุ่มใหญ่ๆ
Introvert 4 ประเภท
อินโทรเวิร์ตแบ่งย่อยได้ 4 กลุ่มใหญ่ ตามพฤติกรรมของการเก็บตัวที่แตกต่างกัน
- Social Introvert: กลุ่มที่สามารถเข้าสังคมกับเพื่อนสนิทได้เหมือนคนทั่วไป แต่ไม่ค่อยชอบเข้าสังคมกับคนไม่สนิท (ถือว่าใกล้เคียงกับกลุ่ม Ambivert)
- Introspective Introvert: กลุ่มที่ชอบใช้เวลากับความคิดตัวเอง โลกส่วนตัวสูง ทั้งเรื่องจินตนาการเรื่องของตนและสิ่งที่พบเห็นรอบตัว อาจวิเคราะห์สิ่งรอบตัวโดยไม่พูดออกมาจนถูกเข้าใจว่าไม่ได้สนเรื่องอื่น ไม่ได้กังวลกับการเข้าสังคม
- Anxious Introvert: กลุ่มไม่ต้องการเข้าสังคมกับใครเลย ปฎิเสธที่จะเข้างานสังคมกับคนรู้จักเสมอ เมื่อต้องเข้าสังคมจะมีความกังวลง่ายและอาจคิดแง่ลบบ่อย
- Restrained Introvert: กลุ่มที่ใช้เวลาคิดและเรียบเรียงก่อนจะพูด ไม่ได้กังวลเรื่องเข้าสังคมแต่ใช้เวลาเตรียมตัวเยอะ จึงมักเหมือนเก็บตัวในสายตาคนอื่น
ลักษณะ อินโทรเวิร์ต กับ ขี้อาย เหมือนกันหรือไม่?
ด้วยความที่คนแบบ Introvert ให้ความสำคัญกับโลกส่วนตัวของตัวเอง ลักษณะของคน Introvert จึงจะมีแนวโน้มที่จะแสดงทัศนคติและพฤติกรรมการแยกตัวจากสังคม เงียบ สงวนท่าที ไม่ค่อยสุงสิงกับผู้คนเท่าไรนัก จึงมักจะถูกเข้าใจผิดว่าคน Introvert จะต้องขี้อาย แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่
นักจิตวิทยาแยกความแตกต่างของผู้ที่มีลักษณะ “ขี้อาย” กับผู้ที่มีลักษณะ “อินโทรเวิร์ต” ออกจากกันอย่างสิ้นเชิง
บุคลิกลักษณะขี้อายจะเกิดความวิตกกังวลหรือรู้สึกไม่สบายใจว่าคนอื่นกำลังตัดสินหรือคิดอย่างไรกับตัวเอง จนกลัวและเก้อเขินที่จะต้องเข้าสังคมกับผู้อื่น แต่ผู้เป็น Introvert จะสามารถเข้าสังคมได้ดี เพียงแต่จะชอบอยู่ในกลุ่มเล็กๆ
Introvert กับโรคกลัวการเข้าสังคมเหมือนกันหรือไม่?
ลักษณะของบุคลิกภาพแบบ Introvert มีความเหมือนกับโรคกลัวการเข้าสังคมอย่างหนึ่งคือ การไม่ชอบอยู่ในที่ที่มีคนเยอะ ชอบใช้เวลาอยู่คนเดียวมากกว่าใช้เวลากับผู้อื่น ชื่นชอบการทำงานคนเดียว
แต่อย่างไรก็ตาม Introvert และ โรคกลัวการเข้าสังคม ไม่ใช่สิ่งเดียวกัน เพราะ Introvert เป็นเพียงบุคลิกภาพที่มีทัศนคติชื่นชอบการอยู่คนเดียวมากกว่าการเข้าสังคม ไม่ใช่โรคหรืออาการเจ็บป่วย
เมื่อ Introvert ต้องเข้าสังคม พวกเขาก็สามารถเข้าสังคมได้โดยไม่เกิดอาการวิตกกังวล และมีความมั่นใจในสิ่งที่ตัวเองเป็น เมื่อต้องอยู่กับสังคมนานๆ พวกเขาจะรู้สึกหมดแรง แต่จะหายได้เมื่อได้กลับมาใช้เวลาอยู่กับตนเองสักพัก
ส่วนผู้เป็นโรคกลัวการเข้าสังคม ซึ่งเป็นโรคทางจิตอย่างหนึ่ง ผู้ป่วยจะรู้สึกเครียด วิตกกังวลเกี่ยวกับการเข้าสังคมและพบปะผู้คน แม้แต่การพบปะผู้คนในชีวิตประจำวัน เช่น การออกไปห้างที่มีคนเยอะๆ หรือการไปโรงเรียน พวกเขาจึงมักหลีกเลี่ยงการเข้าสังคม โดยที่พฤติกรรมนี้ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันโดยปกติ
ปัญหาของ Introvert มีอะไรบ้าง?
ปัญหาหลักของคนที่มีลักษณะ Introvert คือการที่คนอื่นไม่ได้เข้าใจในสิ่งที่พวกเขาเป็น การที่พวกเขาไม่อยากพูดคุยหรือเข้าสังคม ก็มักโดนเข้าใจผิดและมองว่าเป็นคนขี้อาย เป็นโรคซึมเศร้า เป็นโรคกลัวการเข้าสังคม หรือเป็นคนเห็นแก่ตัว
ในบางครั้ง Introvert มักจะถูกตัดสินว่ามีความสามารถด้อยกว่าคนที่ชอบเข้าสังคม ทั้งนี้พวกเขามักถูกสังคมบอกให้ออกจากพื้นที่ของตนเอง ให้กล้าแสดงออก และพบปะผู้คนอยู่เสมอ
ทำให้ผู้ที่มีลักษณะ Introvert บางคนเกิดความเครียด และพยายามที่จะเปลี่ยนตนเองให้เข้าสังคมมากขึ้น
อยากเข้าใจคนลักษณะ Introvert ต้องทำอย่างไร?
เมื่อมีงานสังสรรค์ และคน Introvert เลือกที่จะออกห่างหรืออยู่เงียบๆ คุณอาจจะคิดว่าพวกเขากำลังไม่อยากเข้าสังคม หรือการที่เห็นว่าพวกเขานั่งเงียบๆ ในขณะที่ทุกคนกำลังสนุกสนานแล้ว ดูไม่น่าจะมีความสุขเท่าคนที่ชอบเข้าสังคม
การที่คุณคิดว่าคุณเข้าใจเขาแล้วไปบอกให้เขาเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ออกจากโลกส่วนตัวมาเข้าสังคมบ้าง นั่นไม่ใช่การเข้าใจคนที่เป็น Introvert อย่างแท้จริง
หากคุณมีคนรอบข้าง เช่น เพื่อน คนรัก หรือคนในครอบครัว ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert ก่อนอื่นคุณต้องเข้าใจถึงความหลากหลายของบุคคลว่ามนุษย์ทุกคนมีความแตกต่างกัน ทั้งในด้านความคิด ความรู้สึก อารมณ์และความต้องการ
ผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert เองก็เช่นกัน พวกเขาต่างก็มีความต้องการและความสุขในแบบของตัวเอง
ดังนั้นการยอมรับในสิ่งที่เขาเป็น ไม่เอาสิ่งที่ตัวเองคิดว่าดีหรือถูกต้องไปบีบบังคับให้เขาทำอะไรที่ฝืนความเป็นตัวเขา จะเป็นการเข้าใจผู้ที่มีบุคลิกภาพแบบ Introvert อย่างแท้จริง
คนที่มีลักษณะ Introvert มีสิทธิ์ประสบความสำเร็จไหม?
การจะประสบความสำเร็จมีได้หลายวิธี และความสำเร็จประกอบไปด้วยหลากหลายองค์ประกอบ ไม่ใช่เพียงแค่บุคคลิกภาพเท่านั้น คนแบบ introvert เองก็มีวิธีที่จะประสบความสำเร็จโดยใช้ศักยภาพของตนเองได้
โดยพวกเขามักจะแก้ปัญหาหรือเรียนรู้ได้ดีกว่าเมื่ออยู่กับตนเอง หรือหากคุณกังวลว่าคนใกล้ตัวซึ่งมีลักษณะเป็น Introvert ดูพูดน้อย อาจจะสื่อสารไม่เก่ง ความจริงพวกเขาสามารถเข้าสังคมหรือทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ และการเป็นคนพูดน้อย แต่เป็นผู้ฟังที่ดี ก็เป็นสเน่ห์อย่างหนึ่งที่ดึงดูดให้คน Introvert มีเพื่อนดีๆ มากมายได้ด้วย
นอกจากนี้ คน Introvert ที่สามารถมองหาข้อดีของตนเอง ยอมรับ และปรับใช้ให้เป็นจุดเด่นได้ ก็สามารถทำให้ประสบความสำเร็จได้เช่นกัน
คน Introvert ที่ประสบความสำเร็จในชีวิต
ตัวอย่างคนที่ถือว่าอยู่ในกลุ่มอินโทรเวิร์ตแล้วสร้างผลงานระดับโลก มีอยู่ไม่น้อย เช่น
- อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์
- บิล เกตส์
- เจ.เค. โรว์ลิ่ง
- วอร์เรน บัฟเฟตต์
- อีลอน มัสก์
- และอีกมากมาย
ซึ่งต้องอ่านชีวประวัติและการใช้ชีวิตประจำวันโดยละเอียดถึงจะระบุประเภทได้ ถึงบางคนชอบออกสื่อหรืองานสังคมก็ไม่ได้หมายความว่าเป็น Extrovert หลายคนใช้ชีวิตเงียบๆ เพื่อสะสมความคิดสร้างสรรค์และวางแผนการทำงานจนประสบความสำเร็จ
การเป็นคนอินโทเวิร์ตไม่ได้แย่เสมอไป เพียงแต่รู้แบบการใช้ชีวิตจะแตกต่างไปและยากที่จะคนอื่นเข้าใจ หากปรับตัวก็สามารถเข้าสังคมและพูดคุยกับคนอื่นได้เหมือนปกติ
หากมีความวิตกกังวลในการปรับตัวเข้าสังคมหรือเพื่อนร่วมงานที่อาจเป็นกลุ่มเอ็กโทรเวิร์ตจนสร้างความรู้สึกแย่ในการทำงาน การเลือกพบจิตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเพื่อรับคำปรึกษาจะช่วยแก้ปัญหาชีวิตได้ดีกว่า เพราะถ้าปล่อยไว้อาจกลายเป็นโรคซึมเศร้า หรือ เก็บตัวแบบฮิคิโคโมริ ได้ ซึ่งอาจส่งผลต่อการใช้ชีวิตในระยะยาว
บทความที่เกี่ยวข้อง