คลอดธรรมชาติจะทำให้ช่องคลอดหลวมไหมเป็นเรื่องที่คุณแม่ตั้งครรภ์หลายคนเป็นกังวลอันดับต้นๆ เพราะกลัวว่า ช่องคลอดที่หลวม ไม่กระชับดังเดิมจะมีผลกระทบต่อความพึงพอใจทางเพศของสามี และความกลัวนั้นก็นำไปสู่การตัดสินใจผ่าคลอดโดยไม่จำเป็นในที่สุด ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้เป็นอย่างไรนั้น HDmall.co.th มีคำตอบ
สารบัญ
คลอดธรรมชาติ ทำให้ช่องคลอดหลวมจริงหรือ?
เมื่อเริ่มตั้งครรภ์ ร่างกายจะเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นมากมายเพื่อเตรียมรับการฝังตัวของตัวอ่อนซึ่งจะเจริญเติบโตไปเป็นทารกต่อไป ไม่ว่าจะเป็นการขยายตัวของมดลูกที่เพิ่มขึ้น ปากมดลูกที่อ่อนนุ่มลง เต้านมที่ขยายใหญ่ขึ้น
การเปลี่ยนแปลงสรีรวิทยาของการตั้งครรภ์นี้ยังพบในช่องคลอดและรอบปากช่องคลอดด้วย นอกจากจะมีเส้นเลือดมาหล่อเลี้ยงมากขึ้นแล้ว เยื่อบุผนังคลอดยังเริ่มหนาตัวขึ้น เนื้อเยื่อเกี่ยวพันหลวมลง และกล้ามเนื้อเรียบมีการขยายตัวเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการคลอด
สิ่งที่เกิดขึ้นนี้หมายความว่า ร่างกายเตรียมให้ช่องคลอดมีความหลวมมากยิ่งขึ้นเพื่อให้ง่ายต่อการคลอด แต่เมื่อถึงการคลอดจริงๆ แม้ช่องคลอดจะขยายตัวจากเดิมที่ศูนย์กลางไม่ถึง 1 นิ้ว กลายเป็น 4-5 นิ้ว และมีลมเบ่งคลอดช่วย แต่ก็ยังไม่เพียงพอให้ทารกสามารถเคลื่อนตัวผ่านช่องคลอดออกมาได้อยู่ดี
แพทย์จึงต้องมีการกรีด หรือตัดฝีเย็บ ก่อนที่ส่วนดังกล่าวจะเพิ่มความตึงขึ้นเรื่อยๆ และตึงจนขาดตัวออกจากกันเองในที่สุด ซึ่งหากเป็นเช่นนั้นจะยากต่อการเย็บซ่อมแซมให้สวยงาม และยังทำให้ช่องคลอดหลวม หรือหย่อนยาน ในเวลาต่อมาได้
ในทางตรงกันข้าม หากแพทย์กรีด หรือตัดฝีเย็บก่อนขาด จะทำให้แพทย์สามารถเย็บซ่อมแซมแผลให้สวยงาม และไม่เกิดการหย่อนยานของช่องคลอดตามมา
ดังนั้นการคลอดธรรมชาติจึงมีส่วนทำให้ช่องคลอดหลวมได้มากกว่าการผ่าคลอด ส่วนจะหลวมมากน้อยแค่ไหนนั้นก็ขึ้นอยู่กับขนาดของทารกด้วย โดยมากหลังคลอดประมาณ 6 สัปดาห์ช่องคลอดจะหดตัวกลับสู่สภาพเดิมได้
แต่หากกล้ามเนื้อบริเวณช่องคลอดไม่แข็งแรง และมีความถี่ในการคลอดธรรมชาติบ่อย โอกาสที่ช่องคลอดจะหลวมหย่อนยานก็มีมากขึ้นตามไปด้วย
ช่องคลอดหลวมส่งผลต่อสุขภาพอย่างไร?
อาการช่องคลอดหลวมที่พบโดยทั่วไปได้แก่ รู้สึกหลวมๆ ในช่องคลอด มีลมออกจากช่องคลอดขณะมีเพศสัมพันธ์ และหากอาการรุนแรงอาจพบว่า มีอาการมดลูกหย่อน หรือมดลูกต่ำได้
ปัญหาช่องคลอดหลวมยังส่งผลต่อสุขภาพด้านอื่นๆ ด้วย ที่พบบ่อย ได้แก่ เมื่อไอ จามแรงๆ หัวเราะ กระโดด ยกของหนัก ลุกยืน ออกกำลังกาย รวมทั้งขณะมีเพศสัมพันธ์ ซึ่งล้วนเป็นกิจกรรมที่ทำให้เกิดแรงดันในช่องท้องเพิ่มขึ้นจึงอาจมีปัญหาปัสสาวะเล็ดตามมาได้
วิธีทำให้ฟิตหลังคลอด ทำอย่างไร?
ปัจจุบันมีหลายวิธีที่ทำให้ช่องคลอดกลับมาฟิตกระชับได้อีกครั้ง โดยมีทั้งวิธีดั้งเดิมซึ่งสามารถทำได้ด้วยตนเอง การดูแลตนเอง การใช้เทคโนโลยี และการผ่าตัด
- การพักผ่อนให้เพียงพอ
- การนั่งแช่น้ำอุ่น
- การประคบเย็นที่ช่องคลอดและแผลฝีเย็บ เพื่อลดอาการปวดบวมหลังคลอด
- การบริหารกล้ามเนื้ออุงเชิงกราน หรือฝึกขมิบช่องคลอด (Kegel exercise) หมายถึง การขมิบกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน ช่องคลอด ท่อปัสสาวะ และทวารหนัก ขมิบค้างไว้ 2 วินาทีและผ่อนกล้ามเนื้อ 3 วินาที อย่างไรก็ตาม การบริหารนี้ควรทำเมื่อแผลฝีเย็บหายดีแล้ว
- การใช้เลเซอร์กระชับช่องคลอด หรือมินิรีแพร์ จะช่วยกระตุ้นให้เนื้อเยื่อบริเวณผนังช่องคลอดสร้างคอลลาเจนขึ้นมาใหม่ในอีก 1-3 เดือนถัดมา ทำให้ช่องคลอดกระชับและมีความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้น
- การผ่าตัด เป็นการตัดผนังช่องคลอดส่วนที่หย่อนออก และเย็บตกแต่งให้ผนังช่องคลอดแข็งแรงและกระชับมากขึ้น
แม้ว่าการคลอดธรรมชาติจะส่งผลให้ช่องคลอดหลวมและหย่อนยานได้ เนื่องจากการขยายตัวของกล้ามเนื้อเพื่อเอื้อต่อการคลอดให้ง่ายที่สุด แต่นั่นก็เป็นไปตามกลไกธรรมชาติ ที่สามารถฟื้นฟูตนเองได้ รวมทั้งสามารถแก้ไขได้หลายวิธีเช่นกัน
ด้วยเหตุุนี้จึงไม่ควรใช้เรื่องนี้มาประกอบการตัดสินใจผ่าคลอดแทน นอกเสียจากว่า คุณแม่มีข้อบ่งชี้ทางสุขภาพ หรือมีความจำเป็นที่แพทย์แนะนำให้ต้องผ่าคลอดจริงๆ