การจะปรับโครงสร้างฟันให้เรียงตัวอย่างสวยงามไม่ได้จบเพียงแค่การใส่อุปกรณ์จัดฟันอย่างเดียว แต่การใส่รีเทนเนอร์หลังจัดฟันก็เป็นขั้นตอนที่ผู้ที่เพิ่งผ่านการจัดฟันทุกคนจะต้องทำอย่างต่อเนื่องไม่ให้ขาดเช่นกัน ซึ่งในปัจจุบันก็ได้มีการผลิตรีเทนเนอร์ออกมามากมายหลายชนิด เช่น รีเทนเนอร์แบบลวด รีเทนเนอร์แบบติดแน่น รีเทนเนอร์แบบใส
สารบัญ
รีเทนเนอร์โลหะคืออะไร?
รีเทนเนอร์โลหะ (Metal Retainer) คือ อุปกรณ์คงสภาพของตำแหน่งฟันหลังจากการจัดฟันเสร็จแล้วชนิดหนึ่ง โดยทำขึ้นจากวัสดุโลหะ มีลักษณะเด่นตรงที่เป็นรีเทนเนอร์สีเทามันวาวตามวัสดุที่ใช้งาน มีรูปร่างค่อนข้างบาง บางมุมอาจคล้ายกับฐานฟันปลอมซึ่งมักมีส่วนประกอบเป็นวัสดุโลหะด้วยเช่นเดียวกัน
ข้อดีของรีเทนเนอร์โลหะ
รีเทนเนอร์โลหะมีจุดเด่นที่น่าสนใจเมื่อเทียบกับรีเทนเนอร์ชนิดอื่นๆ ดังต่อไปนี้
- น้ำหนักเบา ทำให้ใส่สบาย ไม่รู้สึกหนักเหงือก
- ใช้วัสดุแข็งแรง ทำให้แตกหักเสียหายได้ยาก มีความคงทนต่อการใช้งาน
- ทำความสะอาดได้ง่าย
- ในบางกรณีสามารถสวมไว้ขณะรับประทานอาหารได้
- สามารถเลือกใส่ยางเป็นวัสดุเพิ่มเติมด้วยได้ เพื่อความสวยงามและสีสันของอุปกรณ์
ข้อเสียของรีเทนเนอร์โลหะ
ส่วนข้อเสียของรีเทนเนอร์โลหะที่ควรใช้เพื่อพิจารณาเลือกชนิดของรีเทนเนอร์ มีดังนี้
- ใช้เวลาผลิตวัสดุค่อนข้างนาน
- ผู้เข้ารับบริการบางท่านอาจต้องกรอเนื้อฟันธรรมชาติออกเล็กน้อย เพื่อให้สามารถใส่รีเทนเนอร์ได้แม้ในระหว่างเคี้ยวอาหาร
- สกปรกได้ง่าย เนื่องจากเป็นประเภทรีเทนเนอร์ที่สามารถใส่ระหว่างเคี้ยวอาหารได้เลย จึงทำให้มีเศษอาหารเข้าไปติดในรีเทนเนอร์ได้
- ไม่มีความยืดหยุ่น เนื่องจากทำจากโลหะที่มีเนื้อแข็ง ทำให้เมื่อใส่ไปแล้ว อาจต้องมีการกลับไปปรับแก้โครงสร้างรีเทนเนอร์ซ้ำ มิฉะนั้นอาจส่งผลกระทบต่อตำแหน่งและการเรียงตัวของฟันได้
- มีสีที่สังเกตเห็นได้ชัด เมื่อเทียบกับรีเทนเนอร์แบบใสที่มีเนื้อใสกลมกลืนเป็นกับเนื้อฟัน
วิธีการใส่รีเทนเนอร์โลหะ
การใส่รีเทนเนอร์โลหะมีขั้นตอนการใส่ที่ง่ายมากๆ
ในส่วนของรีเทนเนอร์ฟันบน เพียงใส่ตัวรีเทนเนอร์ที่จะมีฐานแนบติดกับเพดานปากเข้าไป จากนั้นจะสังเกตเห็นว่า จะมีก้านเหล็กที่มีความโค้งตามแนวการเรียงตัวของฟันอยู่ที่ด้านหน้าของฟันหน้าของเรา ให้ใช้ปลายนิ้วชี้หรือนิ้วที่ถนัดดันขอบก้านเหล็กทั้งด้านซ้ายและด้านขวาขึ้นพร้อมๆ กัน เพื่อให้รีเทนเนอร์ทั้งชิ้นแนบติดเข้ากับเพดานปากและแถวฟันบนของเรา
ส่วนรีเทนเนอร์สำหรับฟันแถวล่าง ก็ใช้วิธีการคล้ายๆ กัน โดยให้ใส่โครงรีเทนเนอร์ลงไปหลวมๆ ให้ถูกด้านก่อน จากนั้นใช้ปลายนิ้วกดที่ขอบก้านและโครงรีเทนเนอร์ส่วนอื่นๆที่โอบล้อมฟันหน้าด้านล่างของเราลงเบาๆ เพียงเท่านี้ ตัวรีเทนเนอร์ที่ได้รับการออกแบบมาให้พอดีกับแถวฟันของเราก็จะกดล็อกแถวฟันเราไว้ในตำแหน่งเดิมเรียบร้อย
วิธีการถอดรีเทนเนอร์โลหะ
การถอดรีเทนเนอร์โลหะก็มีขั้นตอนง่ายๆ ไม่ต่างจากขั้นตอนการใส่เช่นกัน ในส่วนของรีเทนเนอร์ฟันแถวบน ให้ใช้ปลายนิ้วกดขอบรีเทนเนอร์ทั้ง 2 ข้างลงพร้อมๆ กัน แล้วตัวรีเทนเนอร์ที่แนบติดอยู่กับแถวฟันและเพดานปากก็จะหลุดอกมาเอง
ส่วนรีเทนเนอร์ที่แถวฟันล่างก็มีกระบวนการคล้ายๆ กัน แต่ให้เปลี่ยนจากกดขอบรีเทนเนอร์ลง เป็นการดันขอบรีเทนเนอร์ขึ้นจากแถวฟันล่างเบาๆ ทั้ง 2 ด้านซ้ายและขวา เพียงเท่านี้ตัวรีเทนเนอร์ก็จะหลุดออกมาจากแถวฟันเอง
วิธีทำความสะอาดรีเทนเนอร์โลหะ
การทำความสะอาดรีเทนเนอร์สามารถทำได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับความสะดวกและการให้คำแนะนำของทันตแพทย์ เช่น
- ล้างด้วยน้ำสะอาด ตามด้วยสบู่อ่อนๆ แล้วใช้แปรงสีฟันเด็กหรือแปรงที่มีขนอ่อนขัดที่รีเทนเนอร์เบาๆ แล้วล้างคราบสบู่ด้วยน้ำสะอาดอีกครั้ง จากนั้นเช็ดเบาๆ หรือนำไปตากลมให้แห้ง
- แช่รีเทนเนอร์ไว้ในน้ำส้มสายชูหมักประมาณ 15 นาที แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาดจนกลิ่นเปรี้ยวหายไปจนหมด หรือจะขัดด้วยแปรงสีฟันขนอ่อนก่อน แล้วล้างน้ำสะอาดตามอีกครั้ง จากนั้นตากให้แห้ง
- ใช้เม็ดฟู่สำหรับทำความสะอาดฟันปลอมใส่ลงไปในแก้วหรือถ้วยน้ำ จากนั้นเทน้ำสะอาดตามลงไป รอจนเม็ดฟู่ละลายกับน้ำจนหมดแล้วแช่รีเทนเนอร์ลงไป รอประมาณ 30-40 นาที จากนั้นนำขึ้นมาขัดด้วยแปรงสีฟันขนอ่อนกับน้ำสะอาดอีกครั้ง แล้วตากให้แห้ง
สารเคมีที่ห้ามใช้ทำความสะอาดรีเทนเนอร์โลหะ
อีกสิ่งสำคัญที่ผู้ใส่รีเทนเนอร์โลหะอาจไม่รู้มาก่อนและต้องพึงระวังให้มาก คือ สารเคมีหรือสารทำความสะอาดช่องปากบางอย่างที่เราคุ้นเคยดีไม่สามารถใช้ทำความสะอาดรีเทนเนอร์โลหะได้ เพราะอาจทำให้รีเทนเนอร์เสียหาย
ตัวอย่างสารเคมีที่ห้ามใช้ทำความสะอาดรีเทนเนอร์โลหะ เช่น
- น้ำร้อน
- น้ำยาบ้วนปาก
- น้ำยาล้างจาน
- เครื่องอบแห้งด้วยแสงยูวี
- แอลกอฮอล์ทำความสะอาดแผล
- ผงซักฟอก
- แปรงซักผ้า
- น้ำยาฆ่าเชื้อ เช่น เดทตอล น้ำยาที่มีส่วนผสมของสารไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ (Hydrogen Peroxide)
- แสงแดดหรืออากาศที่ร้อนจัด
ข้อควรระวังของรีเทนเนอร์โลหะ
รีเทนเนอร์โลหะอาจเป็นรีเทนเนอร์ที่สร้างความสะดวกสบาย ง่ายต่อการใช้งาน และราคาไม่แพง แต่ก็ยังมีข้อควรระวังหลายอย่างในระหว่างการใช้งานรีเทนเนอร์ชนิดนี้ที่คุณควรรู้ เพื่อจะได้ใช้ไตร่ตรองก่อนเลือกใช้รีเทนเนอร์รูปแบบนี้ เนื่องจากอาจเป็นอุปสรรคระหว่างการใช้งานที่อาจสร้างความรำคาญได้ เช่น
- รีเทนเนอร์โลหะอาจคงทนต่อการแตกหัก แต่หากถูกแรงกระแทกหรือถูกสัมผัสแรงๆ เช่น บิด งอ หรือใช้แปรงสีฟันกดทำความสะอาดหนักๆ ก็สามารถเสียรูปร่าง และไม่สามารถใช้งานได้ ต้องกลับไปทำรีเทนเนอร์โลหะชิ้นใหม่กับทันตแพทย์
- แม้รีเทนเนอร์โลหะจะสามารถใส่กินอาหารได้ แต่ก็เหมือนเป็นดาบสองคมที่ทำให้ผู้ใส่อาจมีกลิ่นปาก และมีเศษอาหารอยู่ตามซอกฟันจากการกินอาหารในระหว่างใส่รีเทนเนอร์ และยังทำให้รีเทนเนอร์สกปรกได้ง่ายอีกด้วย
- รีเทนเนอร์โลหะอาจเป็นอุปสรรคต่อภาพลักษณ์ของผู้ที่ใส่ได้ เพราะเห็นได้ชัดจากภาพนอก โดยเฉพาะเวลายิ้ม หากผู้ใส่ทำอาชีพที่เกี่ยวข้องกับบุคลิกภาพ เช่น พนักงานต้อนรับบนเครื่องบิน ดารา นักแสดง นักร้อง ก็อาจต้องเปลี่ยนไปใส่รีเทนเนอร์แบบอื่น
- ด้วยน้ำหนักที่เบาและพกพาง่าย จึงทำให้ผู้ใส่มีโอกาสทำรีเทนเนอร์โลหะหายในระหว่างถอดเปลี่ยนได้ ส่งผลให้ต้องกลับไปทำรีเทนเนอร์ชิ้นใหม่ซึ่งเป็นการเสียเวลาและเสียค่าใช้จ่ายเยอะโดยใช่เหตุ
รีเทนเนอร์โลหะเปลี่ยนยางได้ไหม?
รีเทนเนอร์โลหะสามารถใส่ยางไว้ที่ก้านโลหะด้านหน้าเพื่อความสวยงามได้ และสามารถถอดเปลี่ยนสียางกับทันตแพทย์ได้ หากผู้ใส่ต้องการ
รีเทนเนอร์โลหะต้องใส่ตลอดชีวิตไหม?
ระยะเวลาในการใส่รีเทนเนอร์โลหะจะขึ้นอยู่กับเงื่อนไขการจัดฟันของแต่ละบุคคล แต่โดยส่วนมากจะอาจต้องใส่ตลอดเวลาในช่วง 1-3 ปี หลังจากถอดอุปกรณ์จัดฟัน และหลังจากนั้นจึงจะลดความถี่ในการใส่รีเทนเนอร์ลงได้
รีเทนเนอร์โลหะจัดเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจในผู้ที่ต้องการรีเทนเนอร์ที่ให้น้ำหนักเบา ใส่ระหว่างกินข้าวได้ และไม่ได้มีปัญหาในส่วนของภาพลักษณ์ของฟันระหว่างใส่รีเทนเนอร์มากนัก อย่างไรก็ตาม ทันตแพทย์จะเป็นผู้ให้คำแนะนำเกี่ยวกับประเภทรีเทนเนอร์ที่เหมาะสมกับสภาพฟันของผู้เข้ารับบริการเอง