ตามหาพรสวรรค์ ความเสี่ยงของโรคในอนาคต ผ่านการตรวจ DNA เพื่อสุขภาพ

การตรวจ DNA ไม่ได้เป็นเพียงหลักฐานแสดงความสัมพันธ์ทางสายเลือดเท่านั้น แต่ยังช่วยเป็นแนวทางในการดูแลสุขภาพ และลดโอกาสเกิดโรคต่างๆ ได้

นอกจากนี้การตรวจ DNA ยังจะช่วยไขความลับเกี่ยวกับสมรรถภาพ ความสามารถ และพรสวรรค์อีกหลายๆ อย่างที่คุณอาจไม่รู้ว่าตัวเองมีอยู่ได้อีก

ใครที่สนใจอยากตรวจ DNA และต้องการข้อมูลที่จำเป็นก่อนไปใช้บริการ หรืออยากรู้ว่าการตรวจ DNA ช่วยให้คุณได้รู้อะไรเกี่ยวกับตัวเองเพิ่มเติมบ้าง ติดตามอ่านได้ในบทความนี้เลย

ตรวจ DNA คืออะไร?

การตรวจ DNA หรือ Genetic Testing คือ การตรวจรหัสพันธุกรรมที่อยู่บนโครโมโซมทั้งหมด 23 คู่ในร่างกายซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เรายังเป็น “เรา” อยู่ในตอนนี้ กล่าวคือ DNA เป็นตัวบ่งชี้รูปลักษณ์ทั้งสีผม สีตา ความแข็งแรง สมรรถภาพต่างๆ รวมไปถึงเป็นตัวบ่งชี้โอกาสเกิดโรค หรือความผิดปกติทางพันธุกรรมในอนาคตได้

ดังนั้นนอกจากการตรวจเช็กความใกล้ชิดทางสายเลือดอย่างที่เราเห็นกันในข่าวต่างๆ แล้ว การตรวจ DNA ยังจะช่วยให้คุณได้สำรวจข้อมูลด้านสุขภาพ และร่างกายอีกด้วย

วิธีตรวจ DNA มีกี่แบบ?

การตรวจ DNA สามารถทำได้หลายแนวทาง ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขการให้บริการตรวจของแต่ละสถานพยาบาล เช่น

• การตรวจเลือด (Blood Draw)
• การเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อจากเยื่อบุกระพุ้งแก้ม (A Buccal Smear) จัดเป็นแนวทางการตรวจ DNA เพื่อสุขภาพที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากในขณะนี้
• การตรวจตัวอย่างน้ำลาย (A Saliva Sample)
• การเก็บตัวอย่างเซลล์ชิ้นเนื้อ (Fine Needle Aspiration: FNA)
• การเจาะตัวอย่างเลือดจากปลายนิ้ว ซึ่งนิยมตรวจในเด็กทารกแรกเกิด (Newborn Screening)
• การเจาะเก็บตัวอย่างน้ำคร่ำ (Amniocentesis) เป็นวิธีที่ใช้ในหญิงตั้งครรภ์
• การตัดชิ้นเนื้อรก (Chorionic Villous Sampling: CVS) เป็นการตรวจดีเอ็นเอและหาความผิดปกติของโครโมโซมในเด็กทารก ผ่านการใช้เข็มเจาะบริเวณหน้าท้องของมารดา

ประโยชน์ของการตรวจ DNA

การตรวจ DNA อาจช่วยให้คุณวางแผนสุขภาพล่วงหน้าได้ดีขึ้น ไม่ว่าจะเป็น

• วางแผนกิจวัตรการกิน ผลตรวจ DNA จะทำให้คุณได้รู้ว่า ร่างกายของคุณมีแนวโน้มจะรับสารอาหารอะไรได้ดี หรือสารอาหารประเภทไหนที่ย่อยยาก รวมถึงได้เข้าใจลักษณะการตอบสนองต่อระบบเผาผลาญของร่างกาย ผลตรวจสามารถตรวจได้ละเอียดถึงขั้นรู้ว่า คุณมีแนวโน้มจะชอบกินจุกจิกอยู่เรื่อยๆ หรือเปล่า
• วางแผนกิจวัตรการออกกำลังกาย โดยผลตรวจจะแสดงให้คุณเห็นทั้งความคงทนแข็งแรง (Power & Endurance) ประสิทธิภาพการฟื้นตัว (Recovery Efficiency) หรือโอกาสบาดเจ็บ (Injury Risk) จากการออกกำลังกายซึ่งแต่ละคนไม่เหมือนกัน เช่น บางคนมีโอกาสที่เอ็นร้อยหวายจะบาดเจ็บง่าย บางคนมีระดับความคงทนในการทำกิจกรรมหนักๆ เป็นเวลานานไม่ได้ ในขณะที่บางคนก็อาจมีแนวโน้มที่ร่างกายจะสร้างกล้ามเนื้อได้ดีกว่า จึงเหมาะกับการออกกำลังกายแบบเวทเทรนนิ่งได้ดี
• วางแผนการดูแลรูปลักษณ์ ผลตรวจ DNA ยังสามารถตรวจสุขภาพผิวพรรณ และความคงทนต่อแสงแดดของผิวคุณได้ รวมถึงสามารถตรวจประสิทธิภาพการสังเคราะห์สารวิตามินดีซึ่งมีมากในแสงแดดได้อีก คุณอาจได้เข้าใจมากขึ้นว่า ตัวเองควรออกไปในที่โล่งแจ้งมากน้อยแค่ไหน เพื่อให้ร่างกายได้รับสารวิตามินเพียงพอ
• เข้าใจภาวะทางอารมณ์ บุคลิกภาพ การมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น ผลตรวจ DNA ยังสามารถวิเคราะห์ลักษณะการเข้าสังคม การเก็บเนื้อเก็บตัว หรือแม้กระทั่งแนวทางการรับมือกับความเครียดของคุณได้ คุณอาจเข้าใจมากขึ้นว่า จริงๆ แล้วตนเองเป็นคนเครียดง่าย หรือเป็นคนที่ไม่ค่อยคิดมากกับปัญหาที่เข้ามาในชีวิตกันแน่
• หาความเสี่ยงโรคร้ายแรง ไม่ว่าจะเป็นโรคทางสมอง โรคอัลไซเมอร์ โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด โรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน โรคเกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ โรคเกี่ยวกับกระดูก โรคมะเร็ง ภาวะอักเสบเรื้อรังต่างๆ
• ค้นพบพรสวรรค์ คุณอาจเป็นผู้ที่มีความสามารถพิเศษด้านการเต้น การร้องเพลง มีความถนัดเป็นพิเศษด้านการคำนวณ การใช้ภาษา เพียงแต่อาจไม่เคยรู้มาก่อน ซึ่งการตรวจ DNA จะทำให้คุณรู้ได้ว่า ตัวคุณมีแนวโน้มจะมีพรสวรรค์ด้านไหนบ้าง
• การตอบสนองต่อยา ซึ่งอาจเป็นยาที่คุณกินเป็นประจำอยู่เรื่อยๆ หรือกินบ้างในชีวิตประจำวัน แต่ร่างกายมีการตอบสนองต่อการออกฤทธิ์ยาได้ไม่ดีพอ และไม่ช่วยให้อาการเจ็บป่วยหลังกินยาดีขึ้นอย่างที่คิดเอาไว้
• หาแนวโน้มโรคที่ส่งต่อได้ทางพันธุกรรม เพื่อให้คุณได้ใช้วางแผนการมีครอบครัวได้ในอนาคต และได้หาทางป้องกันโอกาสเกิดโรคนั้นๆ กับแพทย์ได้ทันเวลา

ใครควรตรวจ DNA

ผู้ที่ควรลองตรวจ DNA เพื่อให้เข้าใจถึงสิ่งที่ตัวเองเป็นอยู่มากขึ้น จะอยู่ในกลุ่มของ

• นักกีฬา หรือผู้ที่ชอบออกกำลังกายเป็นประจำ
• ผู้ที่ต้องการตามหาพรสวรรค์ที่เด่นที่สุดของตัวเอง
• ผู้ที่ต้องการจัดตารางการกินอาหาร การกินวิตามินและแร่ธาตุเสริมให้เหมาะสมกับตัวเองที่สุด
• ผู้ที่ต้องการลดหรือควบคุมน้ำหนัก
• ผู้ที่มีอาการเจ็บป่วยอยู่เรื่อยๆ หรือเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่หายขาดเสียที
• ผู้ที่อยากทราบจุดด้อย หรือสิ่งที่ควรระมัดระวังในการดูแลสุขภาพของตนเอง
• ผู้ที่กำลังวางแผนมีบุตรหรือวางแผนครอบครัว

ความเสี่ยงและข้อจำกัดของการตรวจ DNA

ถึงแม้การตรวจ DNA จะช่วยให้คุณได้เข้าใจตัวเองมากขึ้น แต่ก็ยังมีจุดด้อยที่ยังต้องพัฒนาอยู่หลายด้านและเป็นสิ่งที่คุณควรรู้ก่อนตัดสินใจตรวจ

• ผลตรวจอาจไม่เป็นไปตามกิจวัตรหรือลักษณะตามจริงของคุณเสมอไป เช่น ลักษณะการทำงานของคุณจำเป็นต้องเจอผู้คนมากมายในทุกวัน แต่ผลตรวจ DNA วิเคราะห์ว่า คุณเป็นผู้ที่มีแนวโน้มจะเก็บเนื้อเก็บตัวมากกว่าเข้าสังคม หรือผลตรวจวิเคราะห์ว่า คุณน่าจะเป็นสิวง่าย แต่คุณมีกิจวัตรชอบดูแลรักษาสุขภาพผิวเป็นประจำอยู่แล้ว ดังนั้นโอกาสที่คุณจะเป็นสิวได้เยอะตามผลตรวจจึงน้อยลง
• ทำให้ไม่เป็นตัวของตัวเอง เช่น การตรวจพบพรสวรรค์ในสิ่งที่คุณอาจไม่ได้สนใจอยากทำ แต่ในเมื่อตรวจเจอแล้ว ผู้เข้าตรวจบางท่านก็อาจอยากบิดกิจกรรมที่ทำอยู่เป็นประจำไปในทางพรสวรรค์ที่ตัวเองตรวจเจอ จนรู้สึกฝืนและไม่มีความสุขกับการใช้ชีวิต
• อาจทำให้เกิดความเครียด เพราะเป็นการฟังผลตรวจที่คล้ายกับการทำนายอนาคต ซึ่งหากบางส่วนของผลตรวจออกมาในเชิงลบ หรือมีโอกาสเกิดความผิดปกติขึ้น ก็อาจทำให้คุณรู้สึกวิตกกังวลได้
• อาจทำให้เกิดการตัดสินใจผิดพลาดในอนาคต เช่น การตัดสินใจตรวจสุขภาพ การตัดสินใจรักษาโรค การตัดสินใจทำประกันเพื่อสุขภาพ เพราะผู้เข้าตรวจอิงการตัดสินใจจากผลตรวจ DNA มากเกินไปและมากกว่าการให้คำแนะนำของแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญ
• ทำให้ได้รับข้อมูลที่อาจไม่คาดคิดมาก่อน เช่น เชื้อชาติ โอกาสเกิดโรคทางพันธุกรรม ซึ่งก่อนหน้านั้นผู้ตรวจอาจได้รับข้อมูลเหล่านี้จากคนในครอบครัวมาอีกแบบ และผลตรวจ DNA ก็อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดหรือทะเลาะเบาะแว้งกันในครอบครัวได้

เพื่อให้การตรวจ DNA ไม่กระทบต่อการดำเนินชีวิต และการตัดสินใจต่างๆ ในอนาคต คุณจึงควรมีวิจารณญาณในการรับฟังผลตรวจ หากรู้สึกไม่แน่ใจ กังวล หรือตื่นกลัวกับผลตรวจส่วนใด ควรสอบถามและขอคำแนะนำกับแพทย์อย่างละเอียดก่อนการตัดสินใจสำคัญทุกครั้ง

ตรวจ DNA เพื่อสุขภาพแม่นยำแค่ไหน?

โดยทั่วไป ชุดตรวจ DNA เพื่อสุขภาพจะผลิตจากห้องปฏิบัติการที่เป็นมาตรฐาน รวมถึงมีการวิเคราะห์ผลตรวจจากนักวิทยาศาสตร์เฉพาะทางภายในห้องแลปที่มีความแม่นยำในวิเคราะห์ผลสูง

อย่างไรก็ตาม ผลตรวจ DNA ที่ออกมานั้นเป็นเพียง “การให้ข้อมูลความเสี่ยงและแนวโน้มสิ่งที่อาจจะเกิดขึ้น” ไม่ใช่การวินิจฉัยหรือตัดสินว่า คุณจะต้องมีบุคลิกภาพ การใช้ชีวิตประจำวัน หรือเกิดโรคต่างๆ ตามที่พบในผลตรวจแต่อย่างใด

ดังนั้นผลตรวจ DNA จึงควรถูกใช้เพื่อประกอบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในระดับที่พอดี หรือตามคำแนะนำของแพทย์จึงจะดีที่สุด

ตรวจ DNA แล้วต้องตรวจซ้ำไหม?

การตรวจ DNA เพียง 1 ครั้ง สามารถใช้ผลตรวจได้ตลอดชีวิต ไม่จำเป็นต้องกลับมาตรวจซ้ำ นอกจากนี้ในปัจจุบันยังมีการบันทึกผลตรวจ DNA เอาไว้ในรูปแบบแอปพลิเคชั่น ซึ่งจะมีการเพิ่มข้อมูลเกี่ยวกับความเสี่ยงหรือความคืบหน้าของสุขภาพในทุกๆ ปีโดยอิงจากผลตรวจเข้ามาในแอปพลิเคชั่นแบบอัตโนมัติด้วย

ขั้นตอนการตรวจ DNA

การตรวจ DNA เพื่อสุขภาพในปัจจุบันนิยมตรวจแบบเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อจากเยื่อบุกระพุ้งแก้ม ซึ่งเป็นวิธีตรวจที่ง่ายและไม่ทำให้รู้สึกเจ็บ

1. การงดน้ำและงดอาหารก่อนตรวจ DNA จะขึ้นอยู่กับเงื่อนไขแต่ละสถานพยาบาล ซึ่งอาจให้งดล่วงหน้าเพียง 30 นาทีก่อนตรวจ หรืออาจต้องดก่อนล่วงหน้าหลายชั่วโมง
2. เจ้าหน้าที่หรือตัวผู้ตรวจเองจะใช้ก้านพลาสติกที่มีฟองน้ำอยู่ที่ส่วนปลายสอดเข้าไปลากถูเบาๆ ที่เหงือกกระพุ้งแก้มข้างละ 15-20 วินาที
3. นำก้านดังกล่าวใส่เข้าไปในหลอดที่บรรจุของเหลวสำหรับเก็บตัวอย่างเยื่อบุกระพุ้งแก้ม แล้วเขย่าเบาๆ จากนั้นปิดฝาหลอดให้แน่นหนาแล้วนำส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพียงเท่านี้ก็เป็นอันเสร็จสิ้นขั้นตอน

ระยะเวลาในการรอผลตรวจ DNA จะขึ้นอยู่กับแต่ละสถานพยาบาลเช่นกัน แต่โดยปกติจะอยู่ที่ 30-45 วันโดยประมาณ

จะเห็นได้ว่า การตรวจ DNA ให้ประโยชน์ด้านการดูแลสุขภาพมากมายหลายด้าน แต่ขณะเดียวกันคุณก็ไม่ควรยึดติดกับตัวผลตรวจมาเกินไปจนกระทบต่อการวางแผนชีวิตของตนเอง มิฉะนั้นการตัดสินใจโอกาสหรือเงื่อนไขสำคัญของชีวิตก็อาจผิดพลาดไปได้

การตรวจ DNA จึงควรอยู่ภายใต้การให้คำแนะนำและอธิบายผลตรวจกับแพทย์เท่านั้น เพื่อที่จะสามารถให้คำแนะนำ ปลอบประโลม และช่วยวางแผนการดูแลสุขภาพให้กับผู้เข้ารับริการได้อย่างเหมาะสมที่สุด