ตรวจภายใน เจ็บไหม ทำยังไงบ้าง

การตรวจภายใน เป็นการตรวจสุขภาพสำหรับสตรีที่สำคัญมาก เพราะจะช่วยตรวจหาสาเหตุของโรคทางนรีเวช หรือความผิดปกติที่อาจเกิดในอวัยวะในอุ้งเชิงกรานของสตรีได้ ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว มักไม่แสดงอาการในระยะแรก กว่าจะรู้ตัวก็อาจทำให้การรักษายากขึ้นแล้ว!

แต่ก็มีผู้หญิงหลายคนที่ยังกลัวการตรวจภายใน รู้สึกเขินอาย จนไม่ได้เข้ารับการตรวจภายในในช่วงวัยที่ควรตรวจ

สารบัญ

ตรวจภายใน คืออะไร?
ตรวจภายใน สำคัญอย่างไร?
ใครที่ควรตรวจภายใน?
ควรตรวจภายในบ่อยแค่ไหน?
การเตรียมตัวก่อนไปตรวจภายใน
ขั้นตอนการตรวจภายใน เป็นอย่างไร?
ตรวจภายใน กี่วันรู้ผล?
ไม่มีแฟน ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ จำเป็นต้องตรวจภายในไหม?
ตรวจภายใน ต้องโกนขนไหม?
ข้อห้ามในการตรวจภายใน มีอะไรบ้าง?
หญิงตั้งครรภ์ สามารถตรวจภายในได้ไหม?
ตรวจภายใน เจ็บไหม?

ตรวจภายใน คืออะไร?

การตรวจภายใน (Pelvic exam) คือการตรวจหาความผิดปกติอวัยวะในอุ้งเชิงกรานของสตรี ทั้งภายนอกและภายใน รวมถึงอวัยวะข้างเคียง โดยเรียงจากข้างนอกเข้าไปข้างใน ได้แก่ ปากช่องคลอด ช่องคลอด ปากมดลูก มดลูก ปีกมดลูก และรังไข่

การตรวจภายใน เป็นการตรวจเพื่อประเมินสุขภาพของระบบสืบพันธุ์เพศหญิง ช่วยคัดกรองมะเร็งปากมดลูก และค้นหาสาเหตุของความผิดปกติของโรคทางนรีเวช

ตรวจภายใน สำคัญอย่างไร?

โรคทางนรีเวช เช่น เนื้องอกในมดลูก ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate cyst) ถุงน้ำในรังไข่ (Cystic Ovary) หรือช่องคลอดอักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เป็นโรคที่ในระยะแรกมักไม่แสดงอาการ กว่าจะรู้ตัว โรคเหล่านี้ก็อาจเข้าสู่ระยะรุนแรง และอาจจำเป็นต้องรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด

นอกจากนี้ยังมีโรคที่น่ากังวลอีกหนึ่งโรค นั่นก็คือ “โรคมะเร็งปากมดลูก” ซึ่งเป็นชนิดของมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับ 2 ในผู้หญิงไทย โดยพบผู้ป่วยรายใหม่ 10,000 คนต่อปี หรือเฉลี่ยวันละ 27 คน และมีผู้เสียชีวิตจากมะเร็งปากมดลูก 5,200 คนต่อปี หรือเฉลี่ยวันละ 14 คน

การตรวจภายในเป็นประจำทุกปี จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้หญิงทุกคนควรทำ เพราะจะช่วยตรวจคัดกรองโรคทางนรีเวชและโรคมะเร็งปากมดลูกที่อาจเกิดขึ้นกับผู้หญิงทุกคน ช่วยให้รู้เท่าทันโรค และเข้ารับรักษาอย่างทันท่วงที

ใครที่ควรตรวจภายใน?

ผู้หญิงที่มีอาการผิดปกติต่อไปนี้ ควรเข้ารับการตรวจภายในเพื่อหาสาเหตุ และเข้ารับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสม

มีความผิดปกติของประจำเดือน เช่น ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ ประจำเดือนมามากหรือน้อยผิดปกติ ไม่มีประจำเดือน เคยมีประจำเดือนแล้วหายไปโดยไม่มีการตั้งครรภ์ หรือมีเลือดออกทางช่องคลอดหลังหมดประจำเดือน
มีตกขาวผิดปกติ เช่น สีผิดปกติ มีกลิ่นเหม็น คัน หรือมีน้ำไหลออกทางช่องคลอด
มีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด เช่น มีเลือดออกหลังมีเพศสัมพันธ์
มีแผลบริเวณอวัยวะสืบพันธ์ภายนอก หรือในช่องคลอด
ปวดบริเวณท้องน้อย หรือช่องคลอด
เจ็บปวด หรือแสบเวลามีเพศสัมพันธ์
ปัสสาวะกะปิดกะปรอย กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ ปัสสาวะเล็ดเวลาไอจาม
คลำเจอก้อนในช่องท้อง หรือท้องโตเร็วผิดปกติ
มีภาวะมีบุตรยาก

นอกจากนี้ ผู้หญิงที่มีอายุ 21 ปีขึ้นไป หรือมีเพศสัมพันธ์แล้วอย่างน้อย 3 ปี ก็สามารถเริ่มเข้ารับการตรวจภายในได้เช่นกัน โดยไม่จำเป็นต้องรอให้มีอาการผิดปกติเกิดขึ้น

ควรตรวจภายในบ่อยแค่ไหน?

ผู้หญิงที่เคยมีเพศสัมพันธ์แล้ว ควรตรวจภายในทุก 1-2 ปี และตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 3 ปี หากผลตรวจเป็นปกติติดต่อกัน 3 ครั้ง แพทย์อาจให้เว้นระยะห่างการตรวจครั้งถัดไป

การเตรียมตัวก่อนไปตรวจภายใน

ไม่ควรล้างช่องคลอด เพราะจะทำให้สิ่งที่ต้องการตรวจหายไป โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการตกขาวผิดปกติ
ไม่สอดยาหรือเหน็บยาใดๆ เข้าไปในช่องคลอดก่อนเข้ารับการตรวจ อย่างน้อย 3 วัน เพราะอาจทำให้ผลตรวจคลาดเคลื่อนได้
งดมีเพศสัมพันธ์ อย่างน้อย 3 วัน เพื่อให้ได้ผลตรวจที่ชัดเจน
ไม่ควรตรวจขณะมีประจำเดือน เพราะเสี่ยงทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่าย ยกเว้นมีประจำเดือนมากผิดปกติ มีประจำเดือนนานผิดปกติ หรือปวดท้องมากขณะมีประจำเดือน สามารถเข้าตรวจภายในได้ทันที
ควรสวมใส่เสื้อผ้าที่ง่ายต่อการเปลี่ยนชุด และปัสสาวะให้เรียบร้อยก่อนเข้ารับการตรวจ
ไม่ต้องโกนขนก่อนเข้ารับการตรวจภายใน
ไม่ต้องงดน้ำและอาหารก่อนเข้ารับการตรวจภายใน

ตรวจภายใน คืออะไร? เจ็บไหม? ตรวจอะไรบ้าง? สำคัญอย่างไร? ใครควรตรวจ? อาการแบบไหนควรตรวจภายใน? ตรวจตอนอายุเท่าไร? กี่วันรู้ผล? ขั้นตอนตรวจภายในเป็นอย่างไร? ต้องเตรียมตัวยังไง? ไม่มีแฟน หรือเป็น หญิงตั้งครรภ์ ตรวจภายในได้ไหม?

ขั้นตอนการตรวจภายใน เป็นอย่างไร?

การตรวจภายในจะทำหลังจากที่แพทย์ซักประวัติสุขภาพเรียบร้อยแล้ว เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการวินิจฉัย โดยมีขั้นตอนดังนี้

แพทย์จะตรวจดูอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกและช่องคลอดด้วยตาเปล่าก่อน โดยจะตรวจหาการระคายเคือง รอยแดง แผล บวม หรือความผิดปกติอื่นๆ
แพทย์จะใช้เครื่องมือถ่างขยายช่องคลอด หรือที่เรียกว่า “คีมปากเป็ด” (Vaginal Speculum) ถ่างขยายปากช่องคลอด และใช้ไฟฉายส่องดูปากมดลูกและผนังช่องคลอด
หลังจากนั้นจะนำเครื่องมือออก แล้วใช้นิ้วมือสอดเข้าไปตรวจช่องคลอด คลำปากมดลูก รอบๆ คอปากมดลูก ตัวมดลูก ปีกมดลูก รังไข่ และใช้มืออีกข้างคลำหน้าท้องดูด้วย
หากตรวจหามะเร็งปากมดลูก หรือที่เรียกว่า “ตรวจแปปสเมียร์” (Pap Smear) ร่วมด้วย แพทย์จะใช้เครื่องมือเก็บเซลล์บริเวณปากมดลูกไปส่งตรวจในห้องปฏิบัติการณ์
หากตรวจอัลตราซาวด์ช่องคลอดร่วมด้วย แพทย์จะสอดอุปกรณ์เข้าไปทางช่องคลอด ซึ่งจะแสดงผลผ่านทางจอมอนิเตอร์ ช่วยให้แพทย์มองเห็นมดลูกและรังไข่ได้ชัดเจนขึ้นกว่าเดิม

ตรวจภายใน กี่วันรู้ผล?

การตรวจภายในสามารถรู้ผลได้ทันทีหลังตรวจ โดยแพทย์จะเป็นผู้อธิบายผลด้วยตนเอง และแนะนำการดูแลสุขภาพที่เหมาะสม

อย่างไรก็ตาม หากตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกร่วมด้วย จะต้องใช้ระยะเวลาประมาณ 1-2 สัปดาห์ ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว เจ้าหน้าที่จะเป็นผู้แจ้งผลตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกผ่านโทรศัพท์

ไม่มีแฟน ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ จำเป็นต้องตรวจภายในไหม?

โรคมะเร็งปากมดลูก โรคมะเร็งรังไข่ หรือโรคทางนรีเวชอื่นๆ เช่น โรคถุงน้ำในรังไข่ หรือโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เป็นโรคที่สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้หญิงทุกคน ไม่ว่าจะเคยมีเพศสัมพันธ์ หรือไม่เคยมีเพศสัมพันธ์มาก่อน

ดังนั้นผู้หญิงทุกคนจึงควรเข้ารับการตรวจภายในเมื่อมีอายุถึงเกณฑ์ที่กำหนด โดยสามารถเริ่มตรวจภายในได้เมื่อมีอายุ 21 ปีขึ้นไป หรือมีเพศสัมพันธ์มาแล้ว 3 ปี

ตรวจภายใน ต้องโกนขนไหม?

ไม่ควรโกนขน เพราะการวินิจฉัยโรคทางพันธุกรรมบางโรค แพทย์จะต้องตรวจดูลักษณะขนบริเวณอวัยวะเพศด้วย

อีกทั้งขนบริเวณอวัยวะเพศยังช่วยป้องกันไม่ให้เสียดสีกับชุดชั้นในโดยตรง เป็นด่านแรกในการป้องกันเชื้อโรคและแบคทีเรียเข้าสู่ด้านในช่องคลอด และเป็นตัวรับการกระทบกระเทือนขณะมีเพศสัมพันธ์ด้วย

ข้อห้ามในการตรวจภายใน มีอะไรบ้าง?

การตรวจภายในไม่ได้มีข้อห้ามอะไรเป็นพิเศษ แต่แพทย์แนะนำให้งดตรวจภายในในช่วงที่มีประจำเดือน เพราะเสี่ยงทำให้เกิดการติดเชื้อได้ง่าย

หญิงตั้งครรภ์ สามารถตรวจภายในได้ไหม?

หญิงตั้งครรภ์สามารถตรวจภายในได้ โดยปกติแล้วแพทย์แนะนำให้ตรวจภายในในช่วง 1-2 เดือนแรกหลังตั้งครรภ์ เพื่อตรวจพยาธิสภาพบริเวณปากมดลูก มดลูก และรังไข่ คัดกรองความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นขณะตั้งครรภ์ และตรวจยืนยันการตั้งครรภ์ในหรือนอกมดลูก ซึ่งไม่ทำให้เกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์