Testosterone (เทสโทสเทอโรน) เป็นฮอร์โมนเพศที่สำคัญที่สุดของเพศชาย ทำหน้าที่ควบคุมอารมณ์ทางเพศ การสร้างตัวอสุจิ เพิ่มมวลกล้ามเนื้อ เพิ่มพลังงาน และส่งผลต่อพฤติกรรม เช่น ก้าวร้าว หรือความแข่งขัน ดังนั้น การที่ระดับ Testosterone ลดลง จึงเป็นปัญหา แต่นั่นก็เป็นไปตามธรรมชาติของผู้ชายที่มีอายุเพิ่มมากขึ้น
สารบัญ
Testosterone ในแต่ละช่วงวัย
- ในช่วงทารกที่อยู่ในครรภ์
Testosterone มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาของทารกในระหว่างที่อยู่ในครรภ์ โดยทำให้เกิดการพัฒนาระบบสืบพันธุ์เพศชาย อย่างไรก็ตาม ระดับของ Testosterone จะต้องอยู่ในช่วงแคบๆ ที่เหมาะสม เพื่อให้สมองสามารถพัฒนาได้อย่างสมบูรณ์
หากมี Testosterone มากหรือน้อยเกินไป อาจมีความเกี่ยวข้องกับภาวะออทิสติก และเพิ่มโอกาสในการเกิดโรคอัลไซเมอร์ในภายภาคหน้าได้ - วัยรุ่น
ระดับ Testosterone จะสูงที่สุด เมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น และผู้ใหญ่ตอนต้น สัญญาณแรกของการที่บ่งบอกว่า เข้าสู่ช่วงวัยเจริญพันธุ์ คือ เสียงแตก ไหล่กว้างขึ้น และโครงหน้าจะเห็นชัดเป็นผู้ชายมากขึ้น - ผู้ใหญ่อายุ 30 ปีขึ้นไป
เมื่ออายุมากขึ้น ระดับของ Testosterone จะค่อยๆ ลดลงปีละประมาณ 1%
ตารางแสดงค่าปกติของ Testosterone ตามอายุและเพศ
| อายุ (ปี) | เพศชาย (ng/dL) | เพศหญิง (ng/dL) |
|---|---|---|
| 1-10 | 2.5-10 | 2.5-10 |
| 10-18 | 100-970 | 15-38 |
| 18 ปีขึ้นไป | 264-916 | 10-55 (ก่อนหมดประจำเดือน)
7-40 (หลังหมดประจำเดือน) |
Testosterone กับอายุที่เพิ่มขึ้น
Testosterone ที่ลดลงตามธรรมชาติไม่ได้ทำให้เกิดอาการที่แสดงว่า มีอายุมากขึ้นแต่อย่างใด แต่ระดับ Testosterone ที่ต่ำ อาจทำให้มีการเปลี่ยนแปลงในเรื่องการทำงานของระบบสืบพันธุ์ได้ เช่น
- มีอารมณ์ทางเพศลดลง
- องคชาตแข็งตัวตามธรรมชาติลดลง
- องคชาตไม่แข็งตัว
- มีบุตรยาก
อาการอื่นๆ ที่แสดงว่ามี Testosterone ลดลง
- มีการเปลี่ยนแปลงของการนอนหลับ
- อารมณ์เปลี่ยนแปลง เช่น มีความมั่นใจในตัวเองต่ำ หรือไม่มีแรงบันดาลใจ
- การเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย เช่น มีไขมันในร่างกายสูงขึ้น ลดความหนาแน่นของมวลกระดูก มวลกล้ามเนื้อ และความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลดลง
ค่าปกติของระดับ Testosterone ในผู้ชายที่สุขภาพดีจะอยู่ระหว่าง 280-1100 ng/dL หากมีระดับ Testosterone ต่ำ ควรต้องหาสาเหตุว่า เกิดจากอายุที่เพิ่มขึ้นตามธรรมชาติ หรือเกิดจากโรค
Testosterone กับผู้หญิง
Testosterone เป็นฮอร์โมนที่ส่งผลต่อผู้หญิงเช่นกัน อย่างไรก็ตามในผู้หญิงนั้นมีฮอร์โมนในระดับที่น้อยกว่า และไวต่อฮอร์โมนเพศชายมากกว่าผู้ชาย ระดับฮอร์โมน Testosterone ในผู้หญิงมีได้หลากหลาย โดยปกติมักอยู่ในช่วง 15-70 ng/dL
ระดับฮอร์โมน Estrogen (เอสโตรเจน) ในผู้หญิงจะลดลงเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยหมดประจำเดือน ทำให้ดูเหมือนว่ามีฮอร์โมนเพศชายสูงขึ้น นอกจากนั้น โรคถุงน้ำรังไข่ยังทำให้มีฮอร์โมน Testosterone เพิ่มขึ้นเช่นกัน
ผลกระทบเมื่อผู้หญิงมี Testosterone สูงผิดปกติ
- มีบุตรยาก
- หัวล้าน
- มีสิว
- ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ หรือขาดประจำเดือน
แต่ถ้าหากขาดฮอร์โมน Testosterone ก็จะทำให้มีปัญหาในการมีบุตร กระดูกเปราะ และมีอารมณ์ทางเพศลดลงเช่นกัน
ถึงแม้ว่าอาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่อมีอายุเพิ่มขึ้น แต่ก็อาจจะเป็นอาการของโรคบางโรคได้ เช่น
- ปฏิกิริยาตอบสนองต่อยาบางชนิด
- ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์
- โรคซึมเศร้า
- ติดแอลกอฮอล์
วิธีตรวจระดับ Testosterone
วิธีที่ดีที่สุดในการวินิจฉัยการมี Testosterone ต่ำก็คือการตรวจเลือด โดยเพื่อให้ได้ผลที่แม่นยำที่สุดควรเจาะเลือดในช่วง 8.00 น. ทั้งนี้ การที่มีระดับ Testosterone ไม่อยู่ในช่วงค่าปกตินั้น อาจเกิดจากภาวะเหล่านี้
- มะเร็งของรังไข่ หรือถุงอัณฑะ
- ถุงอัณฑะไม่ทำงาน
- การเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เร็วหรือช้าเกินไป
- โรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน โรคไต
- อ้วนรุนแรง
- อวัยวะเพศไม่ผลิตฮอร์โมน
คุณอาจจะกังวลเกี่ยวกับการมีระดับ Testosterone ต่ำ แต่การที่ฮอร์โมนเพศชายค่อยๆ ลดระดับลงนั้น เป็นเรื่องปกติของการที่มีอายุมากขึ้น หากกังวลควรปรึกษาแพทย์
เมื่อตรวจพบว่า ระดับ Testosterone ต่ำกว่าปกติ จากสาเหตุที่ไม่ได้เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แพทย์จะรักษาโดยการให้ฮอร์โมนเพศชายเสริม ด้วยวิธีการฉีด การแปะที่ผิวหนัง การทาเจล หรือให้ยารับประทาน ทั้งนี้ การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้ Testosterone ต่ำด้วย