Dopamine (โดปามีน) เป็นหนึ่งในยาที่สามารถใช้รักษาภาวะหัวใจล้มเหลว (Heart failure) โดยยาจะเร่งการทำงานของหัวใจ ช่วยให้ร่างกายกำจัดน้ำส่วนเกินที่เป็นผลจากความอ่อนแอของหัวใจ และบรรเทาอาการความดันโลหิตต่ำในผู้ป่วยหัวใจวายได้ แม้ว่ายา Dopamine จะสามารถรักษาภาวะหัวใจล้มเหลวได้ แต่ก็มีข้อควรระวังและผลข้างเคียงที่ผู้ป่วยควรศึกษาก่อนใช้ยา
สารบัญ
ยา Dopamine ประโยชน์ สรรพคุณ
- ยา Dopamine ช่วยให้หัวใจแข็งแรงขึ้น จึงทำให้หัวใจสูบเลือดที่มีออกซิเจนสูงได้อย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
- ยา Dopamine จะถูกนำมาใช้ในการรักษาภาวะหัวใจล้มเหลวก็ต่อเมื่อการใช้ยาอื่นๆ ไม่ได้ผล ซึ่งโดปามีนจะให้ทางหลอดเลือดดำในรูปสารน้ำเท่านั้น และต้องให้ในโรงพยาบาล เพราะแพทย์ต้องติดตามผลของยาอย่างระมัดระวัง
- ยา Dopamine มีประโยชน์อย่างยิ่งในทารกที่เกิดก่อนกำหนด และทารกที่หัวใจมีปัญหา เพราะยาจะช่วยเร่งจังหวะการเต้นของหัวใจทารกทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น และเพิ่มโอกาสการรอดชีวิต
- ยา Dopamine เป็นการรักษาขั้นตอนแรกของภาวะช็อกจากความดันโลหิตตกที่มีสาเหตุจากภาวะหัวใจล้มเหลว (เป็นภาวะที่อันตรายถึงชีวิต)
ยา Dopamine ทำให้การทำงานของหัวใจดีขึ้นได้อย่างไร
ความดันโลหิตต่ำเป็นหนึ่งในปัญหาที่พบได้บ่อยในภาวะหัวใจล้มเหลว ซึ่งยา Dopamine จะทำงานร่วมกันกับสารสื่อประสาท และฮอร์โมนนอร์อีพิเนพฟรินช่วยเพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจและทำให้หลอดเลือดหดตัวจนระดับความดันโลหิตสูงขึ้นนั่นเอง
นอกจากนี้ ยา Dopamine ยังเพิ่มการสร้างปัสสาวะของร่างกาย ช่วยให้ร่างกายสามารถกำจัดน้ำส่วนเกินที่อยู่ในปอด แขน และขาได้ ทำให้หัวใจแข็งแรงขึ้น เนื่องจากน้ำส่วนเกินนี้เป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการของภาวะหัวใจล้มเหลว
ผลข้างเคียงจากยา Dopamine
เมื่อเกิดผลข้างเคียงดังต่อไปนี้ แสดงว่าร่างกายได้รับปริมาณของยา Dopamine ในเลือดมากเกินระดับที่เหมาะสม
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- ปวดศีรษะ
- คลื่นไส้ อาเจียน
- ความดันโลหิตต่ำ
- ท้องเสีย
- มองเห็นภาพซ้อน
การใช้ยา Dopamine
ยา Dopamine เป็นสารตั้งต้นของนอร์อีพิเนพฟริน (Norepinephrine) ผสมในสารน้ำให้ทางหลอดเลือดดำ
ในอัตราส่วน ยา 1 มิลลิกรัม ต่อน้ำ 1 มิลลิลิตรหรือยา 2 มิลลิกรัมต่อน้ำ 1 มิลลิลิตร ใช้สำหรับรักษาภาวะความดันโลหิตต่ำที่ไม่มีอาการของภาวะช็อกจากการเสียน้ำหรือเสียเลือด (Hypovolemic shock)
แพทย์จะเพิ่มขนาดยาขึ้นอย่างช้าๆ จนกระทั่งระดับความดันโลหิต หรือปริมาณปัสสาวะต่อชั่วโมงดีขึ้น โดยยา Dopamine จะออกฤทธิ์ภายใน 5-10 นาที
ข้อควรระวังการใช้ยา Dopamine
- ยา Dopamine ไม่ควรให้ร่วมกับยากลุ่มเบต้า บล็อกเกอร์ (Beta blockers) ซึ่งเป็นยารักษาโรคหัวใจอีกประเภทหนึ่ง เพราะจะทำให้ผลของยา Dopamine ออกฤทธิ์นานผิดปกติ และรุนแรงมากขึ้นจากปกติอีกด้วย
- ห้ามผสมยา Dopamine รวมกับสารละลายที่เป็นด่าง เช่น โซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate) เพราะยา Dopamine จะเสื่อมสลายอย่างช้าๆ ในสารละลายที่เป็นด่าง
- หากใช้ร่วมกับยากันชัก Dilantin (Phenytoin) ต้องเฝ้าอย่างระมัดระวัง เพราะอาจทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำ และหัวใจเต้นช้าลงจนทำให้ผู้ป่วยช็อกได้
- ไม่ควรใช้ยา Dopamine ขนาดมากกว่า 50 ไมโครกรัม ต่อน้ำหนักตัวคนไข้ (กิโลกรัม) ต่อนาที
- หลังจากรับยา Dopamine ทางหลอดเลือดดำแล้ว ควรตรวจเลือดเป็นประจำ
ตรวจสอบความถูกต้องโดย พญ. วรรณวนัช เสถียนธรรมมณี