วัคซีนมือ เท้า ปาก ป้องกันโรคติดต่อที่พบได้บ่อยในเด็กเล็ก

ช่วงวัยเด็ก จัดเป็นวัยที่ภูมิต้านทานร่างกายยังไม่แข็งแรงมากนัก จึงเป็นเรื่องสำคัญที่พ่อแม่ทุกคนจะต้องพาเด็กๆ ในบ้านไปฉีดวัคซีนที่จำเป็นต่อร่างกายอย่างครบถ้วน ไม่อย่างนั้นเขาอาจเสี่ยงที่จะเกิดอาการเจ็บไข้ได้ป่วย หรือติดเชื้อโรคบางชนิดจากสิ่งแวดล้อมโดยรอบได้

และหนึ่งในโรคติดต่อที่พบได้บ่อยในเด็กๆ ทั้งยังเป็นโรคที่มักแพร่ระบาดได้เป็นประจำในโรงเรียนหรือสถานรับเลี้ยงเด็กก็คือ “โรคมือ เท้า ปาก (Hand Foot and Mouth Disease: HFMD)” ซึ่งเป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสหลายชนิดปะปนกันจนทำให้เด็กเกิดอาการเจ็บป่วยขึ้นมา

โรคมือ เท้า ปาก อาการเป็นอย่างไร?

กลุ่มอาการที่พบได้บ่อยในเด็กที่ป่วยเป็นโรคมือเท้าปาก ได้แก่

• มีไข้สูง
• มีตุ่มผื่นหรือแผลขึ้นตามอวัยวะต่างๆ
• เซื่องซึม เบื่ออาหาร
• อ่อนเพลียง่าย
• กระหายน้ำเย็นมากกว่าปกติ
• น้ำลายไหลเยอะ
• ปวดศีรษะ
• ไอ หรือมีเสมหะมาก
• หายใจแรง

เด็กที่เป็นโรคมือเท้าปากและไม่รีบพาไปรักษา หรือไม่มีภูมิคุ้มกันต่อสู้กับเชื้อไวรัสที่ก่อโรคนี้ได้อาจมีอาการแทรกซ้อนถึงขั้นเกิดภาวะขาดน้ำ โรคสมองอักเสบ ภาวะน้ำท่วมปอด ภาวะเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ หรือเสียชีวิตได้

โรคมือ เท้า ปาก ติดต่อกันได้อย่างไร?

โรคมือ เท้า ปาก เป็นโรคที่ติดต่อกันได้ผ่านการสัมผัสละอองน้ำมูก น้ำลาย หรืออุจจาระ ส่งผลให้ช่วงวัยเด็กมักป่วยเป็นโรคนี้ได้ง่ายกว่าคนวัยอื่น เนื่องจากเป็นช่วงวัยที่ภูมิคุ้มกันร่างกายยังไม่แข็งแรง ยังไม่รู้จักการรักษาความสะอาดร่างกายอย่างเพียงพอ และชอบเล่นคุกคลีกับเพื่อนๆ วัยเดียวกัน

วัคซีนมือ เท้า ปากคืออะไร?

วัคซีนมือ เท้า ปาก คือ วัคซีนที่ผลิตขึ้นสำหรับฉีดเพิ่มระดับภูมิคุ้มกันร่างกายเพื่อป้องกันหรือลดโอกาสเป็นโรคมือ เท้า ปากโดยเฉพาะ โดยตัววัคซีนผลิตขึ้นจากเชื้อตายของเอนเทอโรไวรัส 71 (Enterovirus 71) หรือเชื้อไวรัส EV71 ซึ่งเป็นหนึ่งในเชื้อไวรัสต้นตอที่ทำให้เกิดโรคมือ เท้า ปาก ในระดับอาการที่รุนแรงมาก

วัคซีนมือ เท้า ปาก ป้องกันเชื้อไวรัสได้ทุกสายพันธุ์หรือไม่?

วัคซีนมือ เท้า ปากในปัจจุบันสามารถป้องกันเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคมือ เท้า ปาก ได้ 1 สายพันธุ์เท่านั้น นั่นคือ เชื้อไวรัสสายพันธุ์ EV71 ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสที่นำมาผลิตเป็นวัคซีนนั่นเอง

ในส่วนของเชื้อไวรัสที่ก่อโรคมือ เท้า ปาก ชนิดอื่นๆ เช่น เชื้อไวรัสคอกซากีไวรัส เอ 16 (Coxsackievirus A16) ตัววัคซีนจะยังไม่สามารถป้องกันได้

ใครควรฉีดวัคซีนมือ เท้า ปาก?

เด็กที่อายุ 6 เดือนถึง 5 ขวบ 11 เดือน ควรฉีดวัคซีนมือ เท้า ปากทั้งหมด 2 เข็มอย่างครบถ้วน เนื่องด้วยโรคมือ เท้า ปาก เป็นโรคติดต่อที่พบได้บ่อยมากที่สุดในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ

วัคซีนมือ เท้า ปาก ฉีดกี่เข็ม?

วัคซีนมือ เท้า ปากมีทั้งหมด 2 เข็ม โดยระยะห่างระหว่างเข็มหนึ่งกับเข็มสองจะอยู่ที่ 1 เดือน

ติดเชื้อมือเท้าปาก ฉีดวัคซีนได้ไหม?

เด็กที่ป่วยเป็นโรคมือ เท้า ปาก สามารถฉีดวัคซีนมือ เท้า ปาก ได้เช่นกัน แต่จะต้องฉีดหลังจากหายดีจากโรคมือ เท้า ปากแล้วประมาณ 1 เดือน หากผู้ปกครองไม่แน่ใจถึงช่วงเวลาที่เด็กควรรับวัคซีน และเด็กเคยป่วยเป็นโรคมือ เท้า ปากมาก่อน ให้ปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจพาเด็กไปฉีดวัคซีน

การเตรียมตัวก่อนฉีดวัคซีนมือ เท้า ปาก

• แจ้งประวัติสุขภาพของเด็กให้ทางสถานพยาบาลทราบล่วงหน้าก่อนในกรณีที่เด็กมีโรคประจำตัว หรือมีอาการแพ้ยา แพ้วัคซีนชนิดใดก็ตาม
• เช็กให้แน่ใจว่า เด็กมีสุขภาพแข็งแรง ไม่มีไข้หรือไม่สบายในวันฉีดวัคซีน หากเด็กไม่สบาย ให้เลื่อนวันฉีดวัคซีนออกไปก่อนจนกว่าเด็กจะหายป่วย
• เนื่องจากเป็นการฉีดวัคซีนที่เด็กส่วนมากมักรู้สึกกลัว ผู้ปกครองอาจหาสิ่งดึงความสนใจเด็กติดตัวไปสถานพยาบาลด้วย เช่น หนังสือนิทาน ตุ๊กตา ของเล่น เพื่อให้กระบวนการฉีดวัคซีนผ่านพ้นไปโดยง่าย

ขั้นตอนการฉีดวัคซีนมือ เท้า ปาก

ขั้นตอนการฉีดวัคซีนมือ เท้า ปากไม่ต่างจากการฉีดวัคซีนทั่วไป เมื่อชั่งน้ำหนัก วัดส่วนสูง และตรวจคัดกรองสุขภาพทั่วไปของเด็กเรียบร้อยแล้ว แพทย์จะทำความสะอาดผิว แล้วฉีดวัคซีนเข้าชั้นกล้ามเนื้อให้ครบปริมาณที่กำหนด เพียงเท่านี้ก็เป็นอันเสร็จสิ้นขั้นตอนการฉีดวัคซีน

การดูแลตัวหลังฉีดวัคซีนมือ เท้า ปาก

หลังจากฉีดวัคซีนเสร็จแล้ว เด็กอาจมีอาการไข้ต่ำๆ ปวดศีรษะ ถ่ายเหลว รู้สึกคันผิวหรือมีผิวบวมแดงตรงตำแหน่งที่ฉีดวัคซีนได้บ้าง ผู้ปกครองสามารถให้เด็กกินยาลดไข้ ยาแก้ปวด ร่วมกับเช็ดตัวเพื่อลดอุณหภูมิไข้ได้ แต่หากอาการเหล่านี้ยังคงอยู่เกิน 2 วันหลังฉีดวัคซีน ควรพาเด็กกลับมาพบแพทย์เพื่อตรวจดูผลข้างเคียงจากการฉีดวัคซีนอย่างละเอียดอีกครั้ง

โรคมือ เท้า ปาก เป็นโรคที่สร้างความทุกข์ทรมานให้กับเด็กได้มากมายหลายอาการ และยังสามารถสร้างผลข้างเคียงที่รุนแรงถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้ ผู้ปกครองทุกคนจึงอย่าละเลยและอย่าลืมที่จะพาเด็กๆ ทุกคนไปรับการฉีดวัคซีนมือ เท้า ปากที่สถานพยาบาลอย่างครบถ้วน โดยราคาเฉลี่ยของวัคซีน 2 เข็มจะอยู่ที่ประมาณ 6,000 บาท