ตอบ 8 ข้อสงสัยเรื่องคลอดที่คุณแม่ตั้งครรภ์ควรรู้

ในช่วงที่เตรียมตัวรอต้อนรับเจ้าตัวน้อย เชื่อว่าอาจมีคำถามที่คุณแม่คุณพ่อมือใหม่สงสัยอยู่ไม่น้อย ไม่ว่าจะเป็นเลือกคลอดแบบไหน ท้องแรกกับท้องสอง เลือกคลอดไม่เหมือนกันได้ไหม ดมยาหรือบล็อกหลังดี และอีกหลายข้อสงสัยที่จะช่วยให้ว่าที่คุณแม่วางแผนเตรียมคลอดได้ถูกกัน

1. คลอดเองหรือผ่าคลอดดีกว่ากัน

การคลอดเองตามธรรมชาติ และการผ่าตัดคลอด มีทั้งข้อดีและข้อจำกัด ปกติแล้วคุณหมอจะต้องประเมินวิธีการคลอดที่เหมาะสมและปลอดภัยมากที่สุด และพูดคุยถึงความต้องการของตัวคุณแม่เองอีกครั้ง  

การคลอดตามธรรมชาติหรือคลอดเอง (Active birth) เป็นการคลอดลูกทางช่องคลอดที่ใช้แรงเบ่งของคุณแม่โดยไม่ต้องผ่าตัด เป็นวิธีคลอดมาตรฐานและปลอดภัยที่สุด ส่วนการผ่าคลอด (C-Section) เป็นการคลอดที่ใช้การผ่าตัดทางหน้าท้อง โดยมีข้อดีและข้อจำกัดต่อไปนี้

	การคลอดธรรมชาติ	การผ่าคลอด
เหมาะกับ	คุณแม่ตั้งครรภ์ปกติ สุขภาพแข็งแรง ไม่มีภาวะแทรกซ้อน	คุณแม่ที่มีเชิงกรานแคบ คลอดธรรมชาติไม่ได้ หรือมีความเสี่ยงทางการแพทย์ เช่น ทารกตัวโต หัวโต หรืออยู่ในท่าผิดปกติ มีภาวะครรภ์เป็นพิษ รกเกาะต่ำ
ข้อดี	ไม่เสี่ยงกับภาวะแทรกซ้อนจากการให้ยาสลบ หรือการบล็อกหลัง  เสียเลือดน้อย โอกาสติดเชื้อที่แผลหรือเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อย แผลผ่าตัดเล็ก ประมาณ 2–4 เซนติเมตร ขึ้นอยู่กับสรีระคุณแม่และขนาดของทารก  ฟื้นตัวได้รวดเร็ว มีอาการเจ็บแผลน้อย และไม่เกิดแผลที่มดลูก ทารกได้ภูมิคุ้มกันจากแบคทีเรียชนิดดีในช่องคลอดของคุณแม่ ซึ่งจะเป็นภูมิคุ้มกันให้กับทารกในช่วงแรก สามารถให้นมลูกได้เลยหลังคลอด	สะดวกต่อการวางแผนคลอด มีเวลาเตรียมตัวล่วงหน้า   กำหนดเวลาคลอดที่แน่นอนได้ ใช้เวลาคลอดไม่นาน และสามารถทำหมันได้เลย ไม่รู้สึกเจ็บขณะคลอด
ข้อจำกัด	ไม่สามารถกำหนดระยะเวลาคลอดล่วงหน้าได้  มีอาการเจ็บปวดระหว่างคลอด เจ็บครรภ์ระหว่างรอคลอดนาน และใช้เวลาคลอดค่อนข้างนาน กำหนดเวลาไม่แน่นอน ถ้าคุณแม่หมดแรงเบ่ง อาจต้องใช้เครื่องดูดสูญญากาศ หรือคีม  ถ้าทารกตัวใหญ่ หรือคุณแม่มีเชิงกรานแคบ อาจทำให้คลอดยากหรือต้องผ่าคลอด และยังทำให้แผลใหญ่ขึ้น	ฟื้นตัวได้ช้า ไม่สามารถให้นมลูกได้ทันที เสียเลือดมาก เจ็บแผลนานและเจ็บกว่าการคลอดธรรมชาติ อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัด รวมถึงการให้ยาสลบหรือการบล็อกหลัง ทารกมีภูมิต้านทานไม่ดี มีความเสี่ยงต่อโรคภูมิแพ้ โรคอ้วน โรคเบาหวาน

2. ท้องแรกผ่าคลอด ท้องถัดไปคลอดธรรมชาติได้ไหม หรือต้องผ่าคลอดเหมือนเดิม

ปกติแล้ว คุณหมอจะพิจารณาเป็นราย ๆ ไป ถ้าท้องแรกเคยผ่าคลอดมาแล้ว คุณหมอมักจะแนะนำให้ท้องถัดไปเป็นการผ่าคลอดอีกครั้ง เพราะคุณแม่จะมีแผลที่มดลูก ความหยืดยุ่นของมดลูกจะน้อยลง พอมดลูกขยายตัวและบีบตัว จะมีโอกาสที่มดลูกปริหรือแตกได้ ซึ่งอาจเกิดขึ้นประมาณ 1–4%

อย่างไรก็ตาม คุณแม่สามารถคลอดธรรมชาติในท้องถัดได้ แต่อาจไม่ใช่ทุกราย คุณหมอจำเป็นต้องพิจารณาจากหลายปัจจัย ต้องประเมินว่าสุขภาพคุณแม่และทารกไม่เป็นอุปสรรคต่อการคลอดธรรมชาติ หรือมีความเสี่ยงทำให้มดลูกแตกหรือไม่ เช่น เชิงกรานคุณแม่แคบ ทารกตัวใหญ่ 

3. ไม่มีปัญหาสุขภาพ อยากผ่าคลอด ทำได้ไหม

โดยทั่วไปแล้ว คุณแม่ที่สุขภาพแข็งแรงดี ไม่มีปัญหาใด ๆ คุณหมอมักจะแนะนำให้คุณแม่คลอดธรรมชาติ เพราะเป็นวิธีคลอดที่ปลอดภัยต่อสุขภาพของคุณแม่และทารกมากที่สุด กรณีที่คุณแม่อยากผ่าคลอดแทนการคลอดธรรมชาติ ก็สามารถทำได้เช่นกัน 

ในปัจจุบันการผ่าคลอดมีความปลอดภัยมาก แต่เมื่อเทียบกับการคลอดปกติแล้ว ความเสี่ยงของการผ่าคลอดนั้นมีมากกว่า โดยสามารถผ่าคลอดได้ตอนอายุครรภ์มากกว่า 38 สัปดาห์ขึ้นไป 

4. ผ่าคลอด เลือกบล็อกหลังหรือดมยาสลบดี 

การบล็อกหลังเป็นการฉีดยาชาในช่องไขสันหลังตรงบั้นเอว ทำให้ชา ไม่มีความรู้สึกใด ๆ ในช่วงกลางลำตัวลงไปถึงเท้า แต่ช่วงบนลำตัวยังรู้สึกได้ คุณแม่ยังสื่อสารกับคุณหมอได้ ได้ยินเสียงลูกร้องครั้งแรก และเห็นหน้าลูกได้ทันที

หลังผ่าคลอดแล้ว คุณแม่ยังขยับขาไม่ได้ราว 2–4 ชั่วโมง มักจะไม่เจ็บแผลทันทีแบบการดมยา เพราะตัวยาไปกดระบบประสาท แต่อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดหลังในบางราย รวมถึงปัสสาวะไม่ออก และอาจต้องได้รับการสวนปัสสาวะ 

ส่วนการดมยาสลบเป็นการให้ยาระงับความรู้สึกผ่านทางหน้ากากหรือทางหลอดเลือดดำ ทำให้หมดสติ ไม่รู้สึกตัวหรือเจ็บปวดใด ๆ มักจะรู้สึกเจ็บหรือปวดแผลมากกว่าการบล็อกหลังภายหลังการผ่าคลอดแล้ว เพราะยาสลบไปกดสมองไม่ให้เจ็บปวด แต่เส้นประสาทยังทำงานอยู่ 

รวมถึงคุณแม่อาจมีอาการระคายคอ เจ็บคอ เสียงแหบ หรือไอ จากการสอดท่อช่วยหายใจ มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน เวียนหัว เบลอจากฤทธิ์ของยาแก้ปวดและยาดมสลบ นอกจากนี้ การประเมินทารกหลังคลอดในบางรายจะทำได้ช้าลง เพราะทารกได้รับผลกระทบจากยาสลบ

อย่างไรก็ตาม คุณหมอจะแนะนำวิธีที่เหมาะสมและปลอดภัยกับคุณแม่มากที่สุด ถ้าคุณแม่มีความกังวลใด ๆ สามารถปรึกษาคุณหมอเพิ่มเติมได้ 

5. บล็อกหลังเจ็บไหม จะปวดหลังเรื้อรังหรือเปล่า

การบล็อกหลังจะใช้เข็มขนาดเล็กมาก เส้นผ่านศูนย์กลางของเข็มจะเล็กกว่าเข็มที่ให้น้ำเกลือ เพียงแค่มีความยาวมากกว่า โดยคุณแม่จะต้องอยู่ในท่านอนตะแคงตัวงอ หรือนั่งก้มตัวห้อยขา เพื่อให้ฉีดยาเข้าไปในช่องไขสันหลัง ขณะฉีดยาจะรู้สึกเจ็บเล็กน้อย เหมือนโดนเข็มแทงปกติ  

แม้ว่าช่วงแรก ๆ หลังผ่าคลอด คุณแม่บางคนจะมีอาการปวดหลัง แต่ไม่ได้ปวดถาวร เพราะจริง ๆ แล้วอาการปวดหลังเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การนั่งให้นมลูกนานในท่าที่ไม่สบาย นั่งก้มตัว หลังงอ เก็บของหรือยกของหนักผิดท่า เป็นต้น 

6. การผ่าคลอดทำได้กี่ครั้งถึงไม่อันตราย

การผ่าคลอดทำได้หลายครั้ง ส่วนใหญ่แล้วคุณหมอจะแนะนำให้ไม่เกิน 3 ครั้ง หากเกินกว่านั้น คุณแม่จะเริ่มมีความเสี่ยงจากการผ่าตัดมากขึ้น 

การผ่าคลอดจะทำให้เกิดพังผืดที่แผลผ่าตัด ซึ่งจะไปดึงรั้งอวัยวะที่อยู่ใกล้กับมดลูกเข้ามาตอนผ่าคลอด ทำให้เสี่ยงที่จะผ่าตัดโดนอวัยวะเหล่านั้นไปด้วย โดยเฉพาะกระเพาะปัสสาวะ และระบบทางเดินอาหาร

7. คลอดธรรมชาติทำให้ช่องคลอดหลวมจริงไหม

การคลอดเองส่งผลให้ช่องคลอดทั้งภายในและภายนอกมีความกว้างขึ้น ซึ่งมดลูกของผู้หญิงจะเริ่มกลับสู่สภาพปกติในช่วง 1 สัปดาห์ภายหลังการคลอด คุณแม่จึงควรฝึกขยิบบ่อย ๆ เพื่อช่วยให้ช่องคลอดกลับสู่สภาพปกติได้ไวขึ้น โดยเฉพาะคนที่กล้ามเนื้อส่วนนี้ไม่แข็งแรง

8. หลังคลอดอยู่ไฟได้เลยไหม รอนานแค่ไหน

การอยู่ไฟเป็นศาสตร์ทางการแพทย์แผนไทย โดยช่วยปรับสมดุลธาตุต่าง ๆ ในร่างกาย และฟื้นฟูสภาพร่างกายให้กลับสู่สภาพปกติเร็วขึ้นหลังคลอด คุณแม่ที่ผ่าคลอดหรือคลอดธรรมชาติสามารถอยู่ไฟได้ แต่ควรรอให้ร่างกายของคุณแม่ฟื้นตัวดี และแผลจากการคลอดหายสนิท 

ส่วนใหญ่คุณแม่ที่คลอดธรรมชาติควรเว้นระยะให้แผลหายดี อาจใช้เวลาราว ๆ 7–10 วัน และคุณแม่ที่ผ่าคลอดควรเว้นระยะ อย่างน้อย 30–45 วัน เพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อของแผล 

นอกจากนี้ คุณแม่ควรปรึกษาคุณหมอ และเข้ารับการตรวจหลังคลอดตามนัดให้เรียบร้อยก่อนการอยู่ไฟ เพื่อความปลอดภัย

การคลอดลูกแม้เป็นเรื่องน่ากังวล แต่การเข้ารับการฝากครรภ์ และพบคุณหมอตามนัด จะช่วยลดความกังวลในสุขภาพของตัวคุณแม่เองและลูกน้อย และยังสามารถวางแผนการคลอดได้ดียิ่งขึ้น

คุณแม่ท้องเลือกได้ กำลังมองหาที่ฝากครรภ์ หรืออยากคลอดแบบไหน ปรึกษาคุณหมอแต่เนิ่น ๆ HDmall.co.th รวบรวมโปรฝากคลอด คลอดบุตร จากคลินิกและรพ.ทั่วไทยไว้แล้ว ที่นี่ ให้คุณแม่เลือกเปรียบเทียบราคา เลือกรพ.ใกล้บ้าน ในราคาโปรสุด ๆ 

มีข้อสงสัย หรืออยากให้แอดมินช่วยจองคิว ทำนัดคุณหมอให้ ทักแอดมินผ่านไลน์ได้เลย คลิก