acl pcl disease definition scaled

เอ็นไขว้หน้า-เอ็นไขว้หลัง คืออะไร หน้าที่ ถ้าขาดอันตรายแค่ไหน

ข้อเข่า จัดเป็นอวัยวะสำคัญในการเคลื่อนไหวร่างกาย ทั้งการเดิน-วิ่ง ลุก-นั่ง รวมทั้งกิจกรรมอื่นๆ ในชีวิตประจำวัน  โดยเฉพาะในกลุ่มนักกีฬามืออาชีพหรือผู้ที่ออกกำลังกายเป็นประจำ ซึ่งต้องอาศัยหัวเข่าในการทำกิจกรรมต่างๆ อย่างเข้มข้น ดังนั้นเมื่อไรก็ตามที่ข้อเข่าเกิดอาการบาดเจ็บ สมรรถภาพในการเคลื่อนไหวก็จะลดลง และส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต

ทั้งนี้หนึ่งในตำแหน่งข้อเข่าที่มีโอกาบาดเจ็บได้ค่อนข้างบ่อย โดยเฉพาะในกลุ่มนักกีฬาหรือผู้ที่ออกกำลังกายเป็นประจำก็คือ “เส้นเอ็นหัวเข่า” 

เส้นเอ็นหัวเข่า คืออะไร?

เส้นเอ็นหัวเข่า คือ เส้นเอ็นที่ยึดระหว่างกระดูกต้นขาและกระดูกหน้าแข้งเอาไว้ด้วยกัน เพื่อให้เราสามารถใช้ข้อเข่าและขาในการเคลื่อนไหวร่างกายได้อย่างคล่องแคล่วและมั่นคงทุกอิริยาบถ 

ไม่ว่าจะเป็นการเดิน ยืน นั่ง วิ่ง กระโดด หรือการทรงตัว โดยเส้นเอ็นหัวเข่าประกอบไปด้วย 2 เส้นเอ็นหลักๆ ซึ่งอยู่ในลักษณะไขว้ประสานกันบริเวณกึ่งกลางกระดูกข้อเข่า ได้แก่

โครงสร้างข้อเข่า

คลิกที่นี่เพื่อดูภาพขนาดใหญ่

  • เอ็นไขว้หน้าเข่า (Anterior Cruciate Ligament: ACL) เป็นเส้นเอ็นที่ไขว้อยู่ทางด้านหน้าของกระดูกข้อเข่า ทำหน้าที่ยึดกระดูกข้อเข่าและกระดูกหน้าแข้งไม่ให้เหยียดเกินองศาไปด้านหน้าจนเกินไป รวมถึงป้องกันการบิดตัวเข้าด้านในผิดองศาของกระดูกหน้าแข้ง ซึ่งเป็นอาการบาดเจ็บที่พบได้บ่อยในระหว่างการวิ่งซิกแซ็ก หรือการหมุนตัวกลับฉับพลัน
  • เอ็นไขว้หลังเข่า (Posterior Cruciate Ligament: PCL) เป็นเส้นเอ็นที่ไขว้อยู่ทางด้านหลังของกระดูกข้อเข่า มีความแข็งแรงกว่าเอ็นไขว้หน้าเข่า ทำหน้าที่ยึดกระดูกข้อเข่าและกระดูกหน้าแข้งไม่ให้เหยียดแอ่นไปด้านหลังผิดองศาเกินไป

นอกจากเส้นเอ็นไขว้หน้าเข่าและเอ็นไขว้หลังเข่า ก็ยังมีอีก 2 เส้นเอ็นที่เป็นส่วนประกอบสำคัญในการควบคุมการเคลื่อนไหวของกระดูกข้อเข่ากับกระดูกหน้าแข้ง ได้แก่

  • เอ็นข้างหัวเข่าด้านนอก (Lateral Collateral Ligament (LCL)
  • เอ็นข้างหัวเข่าด้านใน (Medial Collateral Ligament (LCL)

อาการผิดปกติที่พบได้บ่อยบริเวณเอ็นไขว้หน้าเข่า และเอ็นไขว้หลังเข่า

การเคลื่อนไหวร่างกายในอิริยาบถที่ไม่เหมาะสม ผิดท่า หรือมีการกระแทกอย่างรุนแรงสามารถทำให้เอ็นไขว้หน้าเข่าและเอ็นไขว้หลังเข่าเกิดความผิดปกติหรือบาดเจ็บได้ โดยกรณีที่พบได้บ่อย ก็คือ 

อาการเอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาด (Anterior Cruciate Ligament Injuries) 

เป็นอาการบาดเจ็บที่พบได้บ่อยกว่าเอ็นไขว้หลังเข่า สามารถแบ่งระยะของอาการได้ 3 ระยะ ได้แก่

  • ระยะที่ 1: เอ็นไขว้หน้าเข่าเกิดการบาดเจ็บ แต่ยังคงยึดติดกระดูกข้อเข่าและหน้าแข้งไว้ด้วยกัน
  • ระยะที่ 2: เอ็นไขว้หน้าเข่าเริ่มฉีกขาดและเกิดการคลายออกบางส่วน
  • ระยะที่ 3: เอ็นไขว้หน้าเข่าฉีกขาดออกจากกัน ทำให้กระดูกข้อเข่าและกระดูกหน้าแข้งปราศจากความมั่นคงในการทำงานร่วมกัน

อาการเอ็นไขว้หลังเข่าฉีกขาด (Posterior Cruciate Ligament Injuries)

สำหรับเอ็นไขว้หลังเข่าฉีกขาด สามารถแบ่งระยะของอาการได้ 4 ระยะ ได้แก่

  • ระยะที่ 1: เอ็นไขว้หลังเข่าเกิดการบาดเจ็บหรือเริ่มฉีกขาด แต่ยังคงยึดติดกระดูกข้อเข่าและหน้าแข้งไว้ด้วยกัน
  • ระยะที่ 2: เอ็นไขว้หลังเข่าเริ่มฉีกขาดมากขึ้นกว่าระยะที่ 1
  • ระยะที่ 3: เอ็นไขว้หลังเข่าฉีกขาดออกจากกัน ทำให้กระดูกข้อเข่าและกระดูกหน้าแข้งขาดความมั่นคง
  • ระยะที่ 4: เอ็นไขว้หลังเข่าได้รับบาดเจ็บ รวมถึงเส้นเอ็นข้อเข่าส่วนอื่น ๆ ได้รับความเสียหายหรือบาดเจ็บไปด้วย

หลังจากเอ็นไขว้หน้าเข่าหรือเอ็นไขว้หลังเข่าฉีกขาด โครงสร้างของกระดูกและเส้นเอ็นข้อเข่าก็จะเกิดความผิดปกติและผลข้างเคียงอื่น ๆ ตามมา เช่น

  • อาการข้อเข่าบวมแดง
  • ข้อเข่าหรือเอ็นไขว้เข่าส่วนที่บาดเจ็บเกิดการอักเสบ
  • อาการข้อเข่าหลวม
  • อาการข้อเข่าติด ฝืด หรือตึง
  • อาการปวดหรือเจ็บข้อเข่า
  • มีเสียงดังหรือเสียงดีด (Popping) ดังออกมาจากข้อเข่า

ข้อเข่ามีอาการแบบนี้ ปวด เจ็บ บวม หรือไปเล่นกีฬา ใช้ชีวิตแล้วอยู่ๆ เจ็บเข่า ใช่เอ็นไขว้เข่าฉีกขาดหรือไม่ อยากปรึกษาคุณหมอ ทักหาแอดมิน HDcare เพื่อทำนัดคุยกับคุณหมอได้เลย

เอ็นไขว้หน้าเข่าหรือเอ็นไขว้หลังเข่าฉีกขาด ส่งผลอะไรบ้าง?

การฉีกขาดของเอ็นไขว้หน้าเข่าหรือเอ็นไขว้หลังเข่ามักนำไปสู่อาการบาดเจ็บที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย เช่น

  • อาการเจ็บเข่าจนไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้สะดวก รบกวนชีวิตประจำวัน ขาดสมาธิในการทำงาน
  • อาการปวดบวมจนเดินลงน้ำหนักไม่ได้ ขึ้นลงบันไดลำบากขึ้น และงอเข่าได้ยาก หรืองอไม่ได้เลย
  • ต้องเดินกะเผลก ไม่สามารถก้าวเดินได้อย่างมั่นคง หรือจำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยพยุงระหว่างเดิน
  • เสี่ยงหกล้มหรือเกิดอุบัติเหตุง่ายขึ้น เนื่องจากข้อเข่าขาดความมั่นคงในการเคลื่อนไหว
  • ลักษณะขาและข้อเข่าผิดปกติ เช่น เข่าโก่ง เข่าแอ่น ทำให้ผู้ป่วยเสียความมั่นใจในรูปลักษณ์ได้
  • ไม่สามารถใช้ข้อเข่าทำกิจกรรมที่เข้มข้นได้ เช่น วิ่ง กระโดด เล่นกีฬา การออกกำลังกายบางประเภท
  • เสี่ยงเกิดภาวะกล้ามเนื้อต้นขาอ่อนแรงหรือขาลีบ ซึ่งต้องอาศัยการทำกายภาพบำบัดเพื่อรักษา
  • เสี่ยงเกิดภาวะข้อเข่าเสื่อมก่อนวัยอันควร และอาจต้องผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเร็วขึ้น

อาการบาดเจ็บไม่ว่าจะที่เอ็นไขว้หน้าเข่าหรือหลังเข่า ล้วนส่งผลให้ผู้ป่วยใช้ชีวิตประจำวันได้ลำบากขึ้น นอกจากนี้ยังส่งผลต่อบุคลิกภาพ ท่าทางการเดินที่อาจไม่เหมือนเดิมอีก

ผ่าตัดรักษาเอ็นไขว้หน้าเข่า – เอ็นไขว้หลังเข่า ฉีก-ขาด แบบส่องกล้อง เจ็บน้อย พักฟื้นสั้น นัดคิวเร็ว ไม่ต้องคอยนาน เบิกประกันได้ อ่านข้อมูลเพิ่มเติม

ดังนั้นหากเมื่อไรก็ตามที่เกิดการบาดเจ็บบริเวณข้อเข่า ไม่ว่าจะเล็กน้อยหรือรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม เพื่อจะได้รับการรักษาวางแผนการรักษาที่เหมาะสมต่อไป

ยังไม่แน่ใจว่าเอ็นไขว้หน้าเข่าหรือเอ็นไขว้หลังเข่าฉีกรึเปล่า  ปรึกษาทีม HDcare ได้เลย เราพร้อมเป็นผู้ช่วยส่วนตัวดูแลสุขภาพคุณ สอบถามข้อมูลเบื้องต้นกับคุณหมอเฉพาะทาง ทำนัดปรึกษาคุณหมอได้รวดเร็ว หรือค้นหาแพ็กเกจผ่าตัดเอ็นไขว้หน้าเข่า เอ็นไขว้หลังเข่า จาก รพ. หรือคลินิกใกล้คุณได้ทันที คลิกที่นี่เลย

Scroll to Top