ไขมันเป็นสารอาหารที่หลายคนอาจจะมองว่าไม่มีประโยชน์และเป็นโทษต่อร่างกาย จริง ๆ แล้วไขมันมีหลายชนิด บางชนิดมีประโยชน์ บางชนิดก่อให้เกิดโรคร้าย การเลือกกินไขมันให้เหมาะสมจะช่วยให้ห่างไกลจากโรคร้ายได้เช่นกัน
สารบัญ
รู้จักกับไขมันในอาหาร
ไขมันเป็นสารอาหารที่ร่างกายขาดไม่ได้ เป็นสารอาหารหลักที่ให้พลังงานแก่ร่างกาย โดยไขมัน 1 กรัม จะให้พลังงาน 9 กิโลแคลอรี ช่วยในการสร้างฮอร์โมนบางชนิด และช่วยในการดูดซึมวิตามินที่ละลายในไขมัน คือ วิตามินเอ วิตามินดี วิตามินอี และวิตามินเค
ไขมันทุกชนิดมีโครงสร้างทางเคมีคล้ายคลึงกัน ความแตกต่างทางโครงสร้างเคมีนี้เอง ทำให้ไขมันมีคุณสมบัติไม่เหมือนกัน ซึ่งไขมันที่ร่างกายได้รับจากการกินอาหาร แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ดังนี้
1. ไขมันชนิดดี หรือไขมัน HDL (High-Density Lipoprotein : HDL)
เป็นไขมันที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการดัดแปลงโครงสร้าง สามารถช่วยลดปริมาณและกำจัดไขมันไม่ดีในร่างกาย แบ่งออกเป็น
- ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว พบได้ในน้ำมันมะกอก น้ำมันคาโนล่า น้ำมันรำข้าว น้ำมันเมล็ดชา
- ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน พบในปลาทะเล น้ำมันจากเมล็ดพืชต่าง ๆ เช่น น้ำมันถั่วเหลือง น้ำมันรำข้าว น้ำมันงา
2. ไขมันชนิดไม่ดี ไขมันเลว หรือไขมัน LDL (Low-Density Lipoprotein : LDL)
การมีไขมันชนิดนี้มากเกินไปจะทำให้ไขมันเกาะติดตามหลอดเลือดและอวัยวะต่าง ๆ ภายในร่างกาย และเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจและหลอดเลือดได้นั่นเอง
- ไขมันทรานส์ พบได้บ่อยในเบเกอรีที่มีเนยเทียม เนยขาว และครีมเทียมเป็นส่วนผสม
- ไขมันอิ่มตัว พบได้ในเนื้อสัตว์ที่มีไขมัน ผลิตภัณฑ์เนย นม และน้ำมันพืชบางชนิด อย่างน้ำมันปาล์ม และน้ำมันมะพร้าว
ผอมหรืออ้วนก็เสี่ยงไขมันในเลือดสูงได้
ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนว่าไขมันในเลือดกับไขมันที่อยู่ตามสัดส่วนต่าง ๆ ของร่างกายนั้นเป็นคนละส่วนกัน เราจึงพบไขมันในเลือดสูงได้แม้ในคนที่มีรูปร่างผอม ขณะเดียวกันคนอ้วนก็ไม่จำเป็นต้องมีไขมันในเลือดสูงเสมอไป
การตรวจเลือดจะบอกได้ว่าไขมันในเลือดหรือคอเลสเตอรอลของเราอยู่ในระดับปกติหรือไม่ เพราะปกติแล้วคนที่มีไขมันในเลือดสูงแทบไม่มีอาการผิดปกติ เมื่อไม่ได้ตรวจจึงไม่รู้ กว่าจะรู้ตัวอีกทีอาจมีโรคเกิดขึ้นแล้ว
การกินไขมันควรคำนวณให้เหมาะสมกับการใช้พลังงานในแต่ละวัน เพราะหากร่างกายได้รับไขมันมากเกินความจำเป็น จะทำให้ระดับไขมันในเลือดเพิ่มสูงขึ้น และเสี่ยงต่อโรคต่าง ๆ เช่น โรคอ้วน น้ำหนักเกิน โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง อัมพฤกษ์ และอัมพาต
ปริมาณไขมันที่ควรกินใน 1 วัน มากน้อยแค่ไหน
แต่ละวันร่างกายควรได้รับพลังงานจากไขมันทั้งหมดไม่เกิน ไม่เกิน 20-30% ของพลังงานที่ได้รับต่อวัน เช่น
- วัยรุ่นและวัยทำงานที่ต้องการพลังงาน วันละ 2,000 กิโลแคลอรี่ ควรได้รับไขมันไม่เกินวันละ 7 ช้อนชา
- เด็กวัยเรียนและผู้สูงอายุต้องการพลังงานน้อยกว่า หรือวันละ 1,600 กิโลแคลอรี่ ควรได้รับไขมันไม่เกินวันละ 7 ช้อนชา
โดยแยกตามชนิดของไขมันได้ดังนี้
- ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดียว 10% ของพลังงานที่ได้รับต่อวัน
- ไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อน 10% ของพลังงานที่ได้รับต่อวัน
- ไขมันอิ่มตัว ไม่เกิน 7% ของพลังงานที่ได้รับต่อวัน
- ไขมันทรานส์ ไม่เกิน 1% ของพลังงานที่ได้รับต่อวัน
เชื่อไหม? ไม่ตรวจไม่รู้ คนที่มีรูปร่างผอมบางก็มีภาวะไขมันในเลือดสูงได้ เช็กให้ชัวร์กับคอเลสเตอรอลที่มองไม่เห็น HDmall.co.th มีแพ็กเกจตรวจคัดกรองระดับไขมันในเลือด จองผ่านเราราคาถูกกว่า เลือกตรวจได้จาก คลินิกและรพ.ใกล้บ้าน รอไม่นาน รู้ผลไว
กินอาหารแบบไหน ดูแลสุขภาพยังไง คุมไขมันในเลือดได้
ไขมันไม่ได้มีเพียงแค่โทษ แต่ยังมีประโยชน์ต่อร่างกายที่กล่าวไปในตอนต้น เพียงแค่ต้องเลือกกินไขมันแต่ละชนิดในปริมาณที่พอเหมาะกับร่างกาย
กินไขมันดีให้มากขึ้น
ให้เลือกกินไขมันจากธรรมชาติหรือมีไขมันไม่อิ่มตัวเป็นหลัก เช่น
- ปลาทะเล เช่น ปลาทู ปลาแซลมอล ปลาซาร์ดีน ปลาทูน่า
- อะโวคาโด
- ถั่วเปลือกแข็ง และธัญพืช เช่น อัลมอนด์ วอลนัท งา ถั่วลิสง เมล็ดทานตะวัน และเมล็ดฟักทอง
- น้ำมัน เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันรำข้าว น้ำมันคาโนลา น้ำมันถั่วเหลือง และเนยที่ทำจากน้ำมันมะกอก
เลี่ยงอาหารหรือผลิตภัณฑ์ที่มีไขมันเลวสูง
เลี่ยงอาหารหรือผลิตภัณฑ์ที่มีไขมันอิ่มตัว ไขมันทรานส์ และคอเลสเตอรอลสูง เช่น
- เมนูจากกะทิ
- เนื้อสัตว์ติดมัน มีหนัง
- อาหารแปรรูป แฮม ไส้กรอก เบคอน
- น้ำมันหมู น้ำมันไก่ น้ำมันมะพร้าว น้ำมันปาล์ม
- ผลิตภัณฑ์จากนมไขมันเต็มส่วน เนย
- ขนมกรุบกรอบ เบเกอรี่หรืออาหารที่มีมาการีนหรือเนยขาวเป็นส่วนประกอบ
กินผักและผลไม้เพิ่มขึ้น
กินผักและผลไม้จะช่วยเพิ่มวิตามินและกากใยอาหารให้ร่างกาย ซึ่งกากใยอาหารที่ละลายน้ำได้จะช่วยลดระดับไขมันเลวในเลือด
แต่ละวันควรกินผักผลไม้ โดยเฉพาะผักใบเขียวและผลไม้ไม่หวานจัด ประมาณ 400 กรัมต่อวัน (เทียบเท่าผัก 3 ทัพพี และผลไม้ 2 จานกาแฟต่อวัน)
เลือกน้ำมันในการทำอาหารให้ถูกประเภท
น้ำมันแต่ละชนิดมีคุณสมับติต่างกัน จึงควรเลือกใช้น้ำมันให้ถูกประเภท เช่น น้ำมันปาล์มใช้สำหรับทอด น้ำมันถั่วเหลืองใช้สำหรับผัด
รวมถึงใช้น้ำมันให้น้อย และเท่าที่จำเป็น แม้ว่าว่าจะเป็นน้ำมันชนิดดี โดยไม่เกินวันละ 6 ช้อนชา นอกจากนี้ เลือกทำหรือกินอาหารประเภทอบ ตุ๋น นึ่ง ย่าง แทนการทอดหรือผัดด้วยน้ำมันปริมาณมาก
เพิ่มการออกกำลังกาย
การออกกำลังกายนอกจากจะช่วยควบคุมน้ำหนักให้ลดลงได้แล้ว ยังช่วยลดไขมันในร่างกายได้ด้วย โดยควรออกกำลังกายอย่างน้อย 30-45 นาทีต่อวัน สัปดาห์ละ 3-4 ครั้ง หรือ 150 นาทีต่อสัปดาห์ เช่น เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน
ควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
การลดน้ำหนักในผู้ที่อ้วนลงพุงหรือน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์จะสามารถลดระดับไขมันไตรกลีเซอไรด์ในเลือด และช่วยเพิ่มระดับไขมันดีได้ โดยเริ่มต้นให้ลดที่ 5-10% ของน้ำหนักตัวเดิม
ไม่สูบบุหรี่
การสูบบุหรี่จะไปลดระดับไขมันดีในร่างกาย และเพิ่มไขมันไตรกลีเซอไรด์ให้สูงขึ้น
ตัวอย่างอาหารและปริมาณคอเลสเตอรอล
ตัวอย่างปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) ในอาหารประเภทไข่ 1 ฟอง
อาหารประเภทไข่ (1 ฟอง) |
ปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) |
ไข่ขาว ทั้งไข่เป็ดและไข่ไก่ | 0 |
ไข่ไก่ทั้งฟอง เบอร์ 5 | 214 |
ไข่เป็ดทั้งฟอง เบอร์ 5 | 326 |
ไข่นกกระทา | 51 |
ตัวอย่างปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) ในอาหารประเภทเนื้อสัตว์ 1 ช้อนโต๊ะ
อาหารประเภทเนื้อสัตว์ (1 ช้อนโต๊ะ) | ปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) |
ไก่ (น่อง) | 15 |
ไก่ (อก) | 9 |
เป็ด (เนื้ออก) | 12 |
วัว (เนื้อ) | 11 |
หมู (สันใน) | 7 |
หนังไก่ | 14 |
หนังเป็ด | 12 |
หนังหมู | 5 |
ปลาหมึกกระดอง (หัว) | 61 |
ปลาหมึกกระดอง (ตัว) | 48 |
ปลาหมึกกล้วย (หัว) | 45 |
ปลาหมึกกล้วย (ตัว) | 35 |
กุ้งแชบ้วย | 31 |
กุ้งกุลาดำ | 28 |
หอยแครง (ลวก) | 29 |
หอยลาย (ลวก) | 15 |
ปูทะเล (เนื้อ) | 9 |
ปลาทู | 11 |
ปลากะพงขาว | 10 |
ปลาซาบะ | 9 |
ปลาทูน่า | 8 |
ปลาจาระเม็ดขาว | 8 |
ปลาเก๋า | 5 |
ปลาสลิด | 9 |
ปลาทับทิม | 8 |
ปลาช่อน | 7 |
ปลานิล | 6 |
ตัวอย่างปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) ในอาหารประเภทเครื่องในสัตว์ 1 ช้อนโต๊ะ
อาหารประเภทเครื่องในสัตว์ (1 ช้อนโต๊ะ) |
ปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) |
ตับหมู | 62 |
ตับไก่ | 57 |
ตับเป็ด | 40 |
ตับวัว | 37 |
กึ๋นไก่ | 30 |
กึ๋นเป็ด | 20 |
หัวใจวัว | 30 |
หัวใจไก่ | 22 |
หัวใจหมู | 20 |
หัวใจเป็ด | 18 |
ไส้หมู | 21 |
เลือดเป็ด (สุก) | 9 |
เลือดไก่ (สุก) | 4 |
เลือดหมู (สุก) | 4 |
ตัวอย่างปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) ในเครื่องดื่มประเภทนม 200 มิลลิลิตร
เครื่องดื่มประเภทนม (200 มิลลิลิตร) |
ปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) |
นมสด |
22 |
นมสดพร่องมันเนย | 10 |
นมเปรี้ยว | 6 |
นมเปรี้ยวไขมันต่ำ | 2 |
โยเกิร์ต | 24 |
โยเกิร์ตไขมันต่ำ | 6 |
ตัวอย่างปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) ในผลิตภัณฑ์จากนม 1 ช้อนโต๊ะ
ผลิตภัณฑ์จากนม (1 ช้อนโต๊ะ) |
ปริมาณคอเลสเตอรอล (มิลลิกรัม) |
น้ำสลัดครีม | 21 |
มายองเนส | 13 |
เนย | 22 |
อาหารของโปรด ของชอบทั้งนั้นเลย กินอยู่บ่อย ๆ เสี่ยงโรคไขมันหรือเปล่า HDmall.co.th รวบแพ็กเกจมาให้ครบ ทั้งตรวจไขมันในเลือดรวมทุกชนิด ตรวจคัดกรองโรคไขมัน หรือตรวจแยกรายการตามที่ต้องการ รายการไหนก็ได้ราคาโปร แถมรับส่วนลดพิเศษเพิ่มเติม คลิกเลย หรืออยากให้แอดมินแนะนำ จองคิว สอบถามเพิ่มเติม ทักแชทได้เลย ที่นี่